|
|
|
| |
| Reklam Alanı |
|
|
|
|
Host - Sponsor |
 |
|
 TEMİRKAN/Türkiye Davası |
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararı
TEMİRKAN/Türkiye Davası*
Başvuru no:41990/98
Strazburg
20 Eylül 2005
OLAYLAR
1968 doğumlu başvuran, İstanbul?da ikamet etmektedir. Başvuran avukat olup İstanbul?da yayınlanan Devrimci Proletarya adlı derginin sahibidir.
2 Aralık 1992 tarihinde, ?-askerliği reddetmeye genel çağrı değil- Kürdistan?da askere gitmeyi reddetmeye çağrı- adlı makale, sözkonusu derginin yedinci sayfasında yayınlanmıştır.
İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi (DGM) Cumhuriyet Başsavcısı 5 Ocak 1993 tarihli iddianamesiyle, Terörle Mücadeleye ilişkin 1991 tarihli yasanın 8§2 maddesi gereğince, sözkonusu makalenin yayınlandığı derginin sahibi olduğundan dolayı Devlet?in bütünlüğüne karşı propaganda yaptığı gerekçesiyle başvuranı itham etmiştir.
DGM, 27 Ocak 1997 tarihli kararla, 27 Ocak 1995 tarihli ve 4126 sayılı Kanunla düzeltilen 1991 tarihli Kanun?un 8§2 maddesine uygun olarak, başvuranı 100.000.000 TL para cezasına çarptırmıştır. DGM ayrıca Devrimci Prolaterya adlı derginin bir ay boyunca yayınlanmamasına karar vermiştir.
DGM, aynı suçtan başvuran aleyhindeki diğer davaların devam ettiği gerekçesiyle, başvuranın cezasının infazının ertelenmesi talebini reddetmiştir.
Başvuran, 4 Mart 1997 tarihinde temyiz başvurusunda bulunmuştur.
Yargıtay, 4 Kasım 1997 tarihinde 27 Ocak 1997 tarihli kararı onamıştır.
HUKUK AÇISINDAN
I. AİHS?NİN 6. MADDESİNİN İHLAL EDİLDİĞİ İDDİASI
Başvuran, kendisini yargılayan ve mahkum eden DGM?nin, bir yandan bünyesinde askeri bir hakim bulundurması, diğer yandan gözaltı sırasında avukatın bulunmaması nedeniyle, kendisine hakkaniyete uygun yargılamayı garanti eden ?tarafsız ve bağımsız bir mahkeme? olamayacağını iddia etmektedir. Dolayısıyla AİHS?nin 6§1 ve 3-c maddesi ihlal edilmiştir.
* Dışişleri Bakanlığı Çok taraflı Siyasî İşler Genel Müdürlüğü tarafından Türkçe?ye çevrilmiş olup, gayrıresmî tercümedir.
A. Devlet Güvenlik Mahkemesi?nin Tarafsızlığı ve Bağımsızlığı Hakkında
AİHM, bu durumda ortaya çıkan sorunlara benzer sorunları birçok kez irdelemiş AİHS?nin 6§1 maddesinin ihlal edildiğini tespit etmiştir (Bkz. sözüedilen Özel kararı, §§33-34 ve Özdemir-Türkiye kararı, no: 59659/00, §§35-36, 6 Şubat 2003).
AİHM, mevcut davayı incelemiş ve Hükümet?in, sözkonusu durumda farklı bir sonuca ulaştırabilecek ne bir olay ne de bir argüman sunduğuna kanaat getirmektedir. ?Milli güvenlik??e ilişkin suçlar hakkında DGM?ye çıkarılan başvuran, aralarında askeri hakimin de bulunduğu mahkeme heyeti önüne çıkmaktan çekinmesinin anlayışla karşılanacağını belirtmektedir. Bu nedenden dolayı, başvuran, DGM?nin bu türden davalara ters düşen değerlendirmelerle haksız yere yönlendirilmelerine izin vermesinden haklı olarak çekinmektedir. Böylece, bu mahkemenin tarafsızlığı ve bağımsızlığı hakkında başvuran tarafından duyulan şüpheler objektif olarak kanıtlanmaktadır. (Incal-Türkiye, 9 Haziran 1998 tarihli karar, 1998- IV, S.1573, §72 in fine).
AİHM, başvuranı yargıladığı ve mahkum ettiği sırada DGM?nin AİHS?nin 6§1 maddesi uyarınca tarafsız ve bağımsız bir mahkeme olmadığı sonucuna varmaktadır.
B. Ceza Muhakemeleri Usulünün Hakkaniyeti Hakkında
Hükümet ihlalin bulunduğuna itiraz etmiştir.
AİHM, benzer davalarda, tarafsızlıktan ve bağımsızlıktan yoksun olduğu ortaya konulan bir mahkemenin, her olasılıkta, kendi yargısına tabi kişilere hakkaniyetli bir yargı sağlayamayacağı hükmüne varıldığını hatırlatmıştır.
AİHM, başvuranın tarafsız ve bağımsız bir mahkeme tarafından dinlenme hakkının ihlal edilmesi sonucu gözönünde bulundurulursa, işbu şikayeti incelemeye gerek olmadığı kanaatine varmıştır (Bkz. diğerleri arasında, 28 Ekim 1998 tarihli Çıraklar-Türkiye kararı, s.3074, §§ 44-45).
II. AİHS?NİN 41. MADDESİNİN UYGULANMASI HAKKINDA
A. Maddi ve Manevi Tazminat
Başvuran, 14.290 Euro tutarında maddi ve manevi zarara uğradığını iddia etmektedir.
Hükümet bu iddiaya itiraz etmektedir.
AİHM, iddia edilen maddi zarar konusunda, AİHS?ye aykırılık mevcut değilse, DGM?deki yargılamada varılan sonuç üzerinde değerlendirmeye gitmez. Dolayısıyla başvurana bu bağlamda tazminat ödenmesine gerek yoktur (Bkz. Findlay-İngiltere, 25 Şubat 1997 tarihli karar, 1997-I, s.284, § 85).
İddia edilen manevi zarara gelince, AİHM, dava şartlarında tespit edilen ihlalin hakkaniyetli bir tatmin oluşturduğuna dikkati çekmektedir (sözüedilen Çıraklar kararı, s. 3074, §49).
AİHM için, bu davada olduğu gibi bir kimse AİHS?nin gerektirdiği tarafsızlık ve bağımsızlık koşullarını yerine getirmeyen bir mahkeme tarafından mahkum edildiğinde, sözkonusu kişinin isteği üzerine yeni bir yargılama veya yeniden dava açılması, tespit edilen ihlalin telafi edilmesi için prensip olarak en uygun yoldur (Öcalan-Türkiye, no: 46221/99, no: 46221/99, § 210, 12 Mayıs 2005).
B. Masraf ve Harcamalar
Başvuran, ulusal mahkemeler ve AİHM önünde yapmış olduğu masraf ve harcamalar için 2.286 Euro talep etmektedir. Başvuran hiçbir kanıt sunmamaktadır.
Hükümet bu iddiaya itiraz etmektedir.
AİHM elinde bulunan unsurları ve konuya ilişkin içtihadını gözönüne alarak, yapılan bütün masraflar için başvurana 1.000 Euro?nun ödenmesinin makul olduğuna kanaat getirmektedir.
C. Gecikme Faizi
AİHM, Avrupa Merkez Bankası?nın marjinal kredi kolaylıklarına uyguladığı faiz oranına 3 puanlık bir artışın ekleneceğini belirtmektedir.
BU GEREKÇELERE DAYALI OLARAK MAHKEME, OYBİRLİĞİYLE,
1. DGM?nin tarafsızlıktan ve bağımsızlıktan yoksun olması nedeniyle AİHS?nin 6§1 maddesinin ihlal edildiğine;
2. AİHS?nin 6. maddesine göre yapılan diğer şikayetlerin incelenmesine gerek olmadığına;
3. İşbu kararın kendisinin manevi zarar için adil tazmin oluşturduğuna;
4. a) AİHS?nin 44 § 2 maddesi gereğince kararın kesinleştiği tarihten itibaren üç ay içinde, ödeme tarihindeki döviz kuru üzerinden T.L.?ye çevrilmek üzere, miktara yansıtılabilecek her türlü vergiden muaf tutularak Savunmacı Hükümet?in başvurana masraf ve harcamalar için 1.000 Euro (bin Euro) ödemesine;
b) Sözkonusu sürenin bittiği tarihten itibaren ve ödemenin yapılmasına kadar, Avrupa Merkez Bankası?nın o dönem için geçerli faizinin üç puan fazlasına eşit oranda faiz uygulamasına;
5. Adil tazmine ilişkin diğer taleplerin reddine;
KARAR VERMİŞTİR.
İşbu karar Fransızca olarak hazırlanmış ve AİHM İçtüzüğü?nün 77 §§ 2 ve 3. maddesine uygun olarak 20 Eylül 2005 tarihinde yazıyla bildirilmiştir.
|
|
|
   |
|
|
|
|
| |
|
Üyelik işlemleri |
|
|
|
Hukuk Arama Motoru |
|
|
|
Hukuk
Anketi |
|
|
| Reklam
Alanı |
|
|
|