4/6/2008 tarih ve 5766 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunda ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 11 inci maddesinin (ç) bendi ile 492 sayılı Harçlar Kanununun 123 üncü maddesinin son fıkrasında yer alan 'harca tabi tutulmaz.' ibaresi 'bu Kanunda yazılı harçlardan müstesnadır.' şeklinde değiştirilmiştir.
Anılan madde hükmündeki değişikliğin gerekçesi, Hükümet Tasarısının madde gerekçeleri bölümünde;
'492 sayılı Harçlar Kanununun 123 üncü maddesinde kredilere ilişkin istisna hükmünün yargı harçlarını da kapsamı içine aldığı hususu açıklığa kavuşturularak uygulamadaki tereddütlerin giderilmesi amaçlanmaktadır.'
Maddenin yeni hali :
Harçlar Kanunu Madde 123 : Anonim, eshamlı komandit ve limited şirketlerin kuruluş, sermaye artırımı, birleşme, devir, bölünme ve nev'i değişiklikleri nedeniyle yapılacak işlemler ile Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri (Bu kooperatifler ile Kredi Garanti Fonu İşletme ve Araştırma Anonim Şirketi tarafından bankalardan kullandırılacak krediler için verilecek kefaletler dahil) bankalar, yurt dışı kredi kuruluşları ve uluslararası kurumlarca kullandırılacak kredilerin temini ve bunların teminatları ile geri ödenmelerine ilişkin işlemler bu Kanunda yazılı harçlardan müstesnadır.
Adalet Bakanlığı bu konuda T. Bankalar Birliği'nin birimlere genelge yayınlaması talebini red etmiş fakat cevabı yazısında konuya açıklık getirmiştir.
T.C.
ADALET BAKANLIĞI
Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü
Sayı : B.03.0.HİG.0.00.00.03-647.03.02-147-2007/1897/15532
Tarih : 04/07/2008
Konu : Yargı harcı muafiyeti
TÜRKİYE BANKALAR BİRLİĞİNE
İlgi :20/06/2008 tarihli ve BN-8.1-4540 sayılı yazınız.
Bankalar tarafından kullandırılan kredilerin geri ödemelerine ilişkin noterlik, icra ve yargı işlemlerinin tamamının 492 sayılı Harçlar Kanununun 123 üncü maddesi uyarınca harç istisnası kapsamında bulunduğu, ancak uygulamada anılan hükme rağmen harçların tahsil edilmeye devam edildiği, 5766 sayılı Kanunun 11 inci maddesinin (ç) bendi ile Harçlar Kanununun 123 üncü maddesinin son fıkrasındaki ?harca tabi tutulmaz? ibaresinin ?bu Kanunda yazılı harçlardan müstesnadır.? şeklinde değiştirildiği ve madde gerekçesinde de istisna hükmünün yargı harçlarını da kapsadığının açıklandığı, Harçlar Kanununun 123 üncü maddesinin son fıkrasında yapılan değişiklik ile belirlenen istisnanın noterde, yargıda ve icra dairelerinde uygulanabilmesi için ilgili birimlerin bilgilendirilmesi ve Bakanlığımız görüşünün üyelerinize duyurulmak üzere bildirilmesi talebini içeren ilgi yazınız ve konu incelendi.
İlgi yazınızda belirtildiği üzere; 4/6/2008 tarih ve 5766 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunda ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 11 inci maddesinin (ç) bendi ile 492 sayılı Harçlar Kanununun 123 üncü maddesinin son fıkrasında yer alan 'harca tabi tutulmaz.' ibaresi 'bu Kanunda yazılı harçlardan müstesnadır.' şeklinde değiştirilmiştir.
Anılan madde hükmündeki değişikliğin gerekçesi, Hükümet Tasarısının madde gerekçeleri bölümünde;
'492 sayılı Harçlar Kanununun 123 üncü maddesinde kredilere ilişkin istisna hükmünün yargı harçlarını da kapsamı içine aldığı hususu açıklığa kavuşturularak uygulamadaki tereddütlerin giderilmesi amaçlanmaktadır.'
Şeklinde ifade edilmiştir.
Söz konusu hükümde yapılan değişiklik ile, harç muafiyetinin yargı harçlarını da kapsam içine aldığı ve böylelikle bu konudaki tereddütlerin giderildiği anlaşılmaktadır.
Bilindiği gibi, Bakanlığımızın görev ve yetkileri 2992 sayılı Adalet Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun ile belirlenmiş olup, kanun değişikliklerini yargı mercilerine duyurma görevi bulunmamaktadır. Yargı mercileri yasa ve diğer mevzuat hükümlerinde yapılan değişiklikleri resen takip edip uygulamaktadırlar. Bunun yanı sıra, anılan Kanun değişikliği yapıldıktan sonra kanunun uygulaması ile ilgili tereddüt yaşandığı, sorunlar çıktığı konusunda Bakanlığımıza herhangi bir bilgi de ulaşmamıştır.
Diğer taraftan; Anayasanın 138. maddesinin 2. fıkrasında ve 2802 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanununun 4. maddesinde yargı yetkisinin kullanılmasında hiçbir organ, makam, merci veya kişinin mahkemelere emir ve talimat veremeyeceği, tavsiye ve telkinde bulunamayacağı öngörülmektedir.
Bu itibarla, Harçlar Kanununun 123 üncü maddesinin son fıkrasında 5766 sayılı Yasanın 11 inci maddesinin (ç) bendi ile yapılan değişiklik konusunda yargı mercilerine duyuru yapılması uygun bulunmamış, konu ile ilgili olarak Birliğinize verilen cevap yazısının Genel Müdürlüğümüz internet sitesinden yayınlanması ile yetinilmiştir.
Bilgilerinizi rica ederim.
Ayhan TOSUN
Hâkim
Bakan a.
Genel Müdür