TERÖRİZMİN FİNANSMANININ ÖNLENMESİNE DAİR ULUSLAR ARASI
SÖZLEŞME
GİRİŞ
İşbu Sözleşmeye Taraf Devletler,
Birleşmiş Milletler Yasası?nın, uluslar arası barış ve güvenliğin idamesi
ve Devletler arasında iyi komşuluk, dostluk ilişkileri ile işbirliği
ilişkilerinin geliştirilmesi amaç ve ilkelerini hatırda tutarak,
Terörist eylemlerin tüm şekil ve tezahürlerinin dünya çapındaki
artışından duydukları derin endişeyi vurgulayarak,
BM Genel Kurulunun 24
Ekim 1995 tarih ve 50/6 sayılı Kararında yeralan BM Örgütünün 50. Yıldönümü
beyannamesini hatırlatarak,
BM Genel Kurulunun bu konudaki tüm
Kararlarında, özellikle 9 Aralık 1994 tarih ve 49/60 Kararı ile uluslar arası
terörizmin ortadan kaldırılmasını hedefleyen beyannamesini içeren ekinde, BM?e
üye Devletlerin, nerede ve kim tarafından yapıldığına bakılmaksızın devletler ve
halklar arasındaki dostane ilişkileri ve Devletlerin güvenliğini ve toprak
bütünlüğünü tehlikeye düşürenler de dahil olmak üzere tüm terörist eylem, yöntem
ve uygulamaları suç oldukları ve haklı gösterilemeyecekleri gerekçesiyle açık
bir şekilde ve teyiden kınadığını keza hatırlatarak,
Uluslar arası
terörizmin ortadan kaldırılmasını hedefleyen tedbirler beyannamesinde, Kurul?un,
Devletleri, bu sorunun tüm veçhelerini kapsayacak genel bir yasal çerçevenin
mevcudiyetini temin etmek amacıyla, terörizmin tüm şekil ve tezahürleriyle
önlenmesi, cezalandırılması ve ortadan kaldırılmasına ilişkin olarak yürürlükte
bulunan uluslar arası hukuki düzenlemelerin kapsamını acilen gözden geçirmeleri
için de teşvik ettiğini not ederek,
Genel Kurulun 17 Aralık 1996 tarih
ve 51/210 Kararının, 3. Paragrafının (f) bendinde, Kurul?un, Devletleri, uygun
iç düzenlemelerle, teröristlerin ve gerek doğrudan, gerek hayır, kültürel veya
sosyal amaçları da olan veya olduğunu iddia eden örgütler aracılığıyla veya aynı
zamanda kişilerin terörist faaliyetlerin finansmanı amacıyla kullanılması da
dahil olmak üzere, silâh kaçakçılığı, uyuşturucu trafiği ve haraç toplama gibi
kanunsuz eylemler yoluyla dolaylı olarak karışmış örgütlerin finansmanını
önlemek ve engellemek için tedbir almaya davet ettiğini ve özellikle, gerektiği
takdirde, meşru sermayelerin serbest dolaşımına hiçbir şekilde halel
getirmeksizin, terörist amaçlara hizmet edeceğinden şüphelenilen mali
kaynakların önlenmesi ve hareketlerin engellenmesi için hukuki düzenlemeler
oluşturulması ve bu tür mali kaynakların uluslar arası hareketleri konusunda
bilgi değişimini yoğunlaştırmaya davet ettiğini hatırlatarak,
Genel
Kurulun 15 Aralık 1997 tarih ve 52/165 Kararı ile, Kurulun Devletleri özellikle
17 Aralık 1996 tarih ve 51/210 Kararının 3. Paragrafının (a) ve (f) bentlerinde
vazedildiği gibi önlemlerin uygulamaya geçirilmesini tezekkür etmeye davet
ettiğini hatırlatarak,
Genel Kurulun 17 Aralık 1996 tarih ve 51/210
Kararı ile kurulan özel komitenin, terörizm konusunda mevcut uluslar arası
mevzuatı tamamlamak amacıyla terörizmin finansmanının önlenmesine ilişkin bir
uluslar arası sözleşme taslağı hazırlamasını kararlaştırdığı 8 Aralık 1998 tarih
ve 53/108 sayılı Kararını da hatırlatarak,
Terörizmin finansmanı
konusunun uluslar arası toplumu bütünüyle ve ciddi şekilde kaygılandıran bir
sorun teşkil ettiğini mülahaza ederek,
Uluslar arası terörizmin
eylemlerinin sayı ve vahametinin, teröristlerin elde edebildikleri mali
kaynaklarla orantılı olduğunu not ederek,
Mevcut çok taraflı hukuki
belgelerin, münhasıran terörizmin finansmanı konusuna eğilmediklerini de not
ederek,
Terörizmin, finansmanının engellenmesi ve faillerinin
kovuşturulması ve cezalandırılması suretiyle tecziyesine yönelik etkili
önlemlerin oluşturulması ve benimsenmesi amacıyla devletler arasında
uluslar arası işbirliğinin geliştirilmesine acilen ihtiyaç duyulduğuna kani
olarak,
Aşağıdaki hususlarda mutabık kalmışlardır.
Madde
1
Bu Sözleşmenin amacı çerçevesinde :
1. "Fon" her ne suretle
edinilmiş olursa olsun, maddi veya gayri maddi, menkul veya gayrimenkul, her
türlü kıymeti ve bu kıymetler üzerinde bir mülkiyet hakkı veya çıkarı
kanıtlayan, elektronik veya dijital şekilleri dahil olmak üzere, her türlü
görünüşteki belge ve yasal araçları ve bu çerçevede banka kredilerini, seyahat
çeklerini, para havalelerini, hisse senetlerini, teminatları, tahvilleri, kredi
mektuplarını, işbu tadat sınırlayıcı olmaksızın kapsar.
2. "Hükümet veya
kamu tesisi", bir Devletin temsilcilerinin, Hükümet, parlamento veya yargı
üyelerinin, veya bir Devletin veya herhangi başka bir kamu makam veya biriminin
yetkililerinin veya personelinin, veya bir hükümetlerarası örgütün
yetkililerinin veya personelinin, resmi görevleri çerçevesinde kullandıkları
veya işgal ettikleri, sürekli veya geçici özelliği bulunan tüm tesis veya taşıt
aracını kapsar.
3. "Getiri" 2. Maddede tanımlanan türde bir suçun
işlenmesi sonucunda doğrudan veya dolaylı olarak edinilen fonları veya böyle bir
suçun işlenmesi sayesinde doğrudan veya dolaylı olarak temin edilen fonları
kapsar.
Madde 2
1. Herhangi bir kişi, her ne suretle olursa
olsun, tümüyle veya kısmen, aşağıda tadat edilen eylemlerin
gerçekleştirilmesinde kullanılması niyetiyle veya kullanılacağını bilerek,
doğrudan veya dolaylı olarak, yasa dışı bir şekilde ve kasten, fon sağlamakta
veya toplamakta ise, bu Sözleşmeyi ihlâl eder :
a) Ekte tadat olunan
antlaşmaların herhangi biri kapsamında ve vazettiği tanım çerçevesinde suç
teşkil eden eylem,
b) Niteliği veya kapsamı itibariyle, bir halkı
korkutmak, ya da bir hükümeti veya uluslar arası örgütü herhangi bir eylemi
gerçekleştirmeye veya gerçekleştirmekten kaçınmaya zorlamak amacını gütmesi
halinde, bir sivilin ya da bir silâhlı çatışma durumunda muhasemata doğrudan
katılmayan herhangi başka bir kişiyi öldürmeye veya ağır şekilde yaralamaya
yönelik diğer tüm eylemler.
2. a) İşbu maddenin 1 inci paragrafının (a)
bendinde sözü geçen ekte yer alan bir antlaşmaya taraf olmayan bir Taraf Devlet
onay, kabul, uygun bulma ya da katılma belgesini tevdi ederken, bu sözleşmenin o
Taraf Devlete uygulanması halinde, bahse konu antlaşmanın anılan ekte yer
almaması gerektiğini beyan edebilir. Bu beyan, sözkonusu antlaşma Taraf Devlet
için yürürlülüğe girdiği anda geçerliliğini yitirir ve Taraf Devlet bu hususu
depoziter Devlete bildirir;
b)Bir Taraf Devlet ekli listede yeralan
antlaşmalardan herhangi birine taraf olmaktan çıktığında, söz konusu antlaşma
konusunda işbu maddede öngörülen beyanda bulunabilir.
3. Bir eylemin 1
inci paragraf anlamında bir suç oluşturması için, fonun, işbu maddenin 1 inci
paragrafının (a) ve (b) bentlerinde yeralan bir suçun işlenmesi için fiilen
kullanılmış olması gerekli değildir.
4. İşbu maddenin 1 inci
paragrafında yeralan suçların herhangi birini işlemeye teşebbüs eden herhangi
bir kişi de suç işlemiş sayılır.
5. Herhangi bir kişi aşağıdaki
durumlarda da suç işlemiş sayılır :
a) İşbu maddenin 1 inci veya 4 üncü
paragrafları anlamındaki bir suça, suç ortağı olarak iştirak etmesi,
b)
İşbu maddenin 1 inci veya 4 üncü paragrafları anlamındaki bir suçun işlenmesini
örgütlemesi veya başka kişilere bu suçun işlenmesi yönünde talimat vermesi,
c) İşbu maddenin 1 inci veya 4 üncü paragrafları anlamındaki bir veya
birden fazla suçun birlikte hareket eden bir grup tarafından işlenmesine katkıda
bulunması. Bu katkı kasıtlı olmalı ve,
i) Ya eylem ve amacı işbu
maddenin 1 inci paragrafı kapsamındaki bir suçun işlenmesini gerektiren bir
grubun bu suç teşkil eden eylemini kolaylaştırmaya veya amacına hizmet etmeye
yönelik olmalı,
ii) Ya da grubun, işbu maddenin 1 inci paragrafı
kapsamında bir suç işleme niyetinde olduğunu bilerek yapılmış olmalı,
Madde 3
12 nci madde ila 18 inci Madde hükümlerinin uygun olduğu
ölçüde tatbik edildiği durumlar hariç olmak üzere, işbu Sözleşme, suçun tek bir
ülke dahilinde işlenmesi, suçun failinin bu devletin vatandaşı olması ve bu
devletin topraklarında bulunması ve başka hiçbir devletin 7 nci Maddenin 1 inci
paragrafı veya 7 nci Maddenin 2 nci paragrafı uyarınca yargı yetkisini tesis
edemediği hallerde uygulanmayacaktır.
Madde 4
Her Taraf Devlet,
a) 2 nci Maddede belirtilen suçların iç hukuku uyarınca cezai kovuşturma
gerektiren suç kapsamına alınması,
b) Bu suçların ağırlığını göz önünde
bulundurarak uygun şekilde cezalandırmalarının sağlanması,
için gerekli
önlemleri alır :
Madde 5
1. Her Taraf Devlet, iç hukuk ilkelerine
uygun olarak, ülkesinde yerleşik veya kendi hukukuna göre kurulmuş olan bir
tüzel kişiliğin yönetiminden veya denetiminden sorumlu bir kişi, bu sıfatıyla, 2
nci Maddede belirtilen bir suçu işlediğinde, o tüzel kişiliğin sorumlu
tutulabilmesi için gerekli tedbirleri alır. Bu sorumluluk, cezai, hukuki ya da
idari olabilir.
2. Bu sorumluluk, suçu işleyenlerin cezai sorumluluğunu
ortadan kaldırmaz.
3. Her Taraf Devlet, 1 inci Paragraf uyarınca sorumlu
tutulan tüzel kişiliklerin, etkin, orantılı ve caydırıcı nitelikte cezai, hukuki
veya idari yaptırımlara tâbi tutulmalarını sağlar. Bu yaptırımlar parasal
nitelikte de olabilir.
Madde 6
Her Taraf Devlet, bu Sözleşme
kapsamında suç teşkil eden eylemlerin, siyasi, felsefi, ideolojik, ırksal,
etnik, dini veya herhangi benzer bir gerekçe ile hiçbir koşulda mazur
gösterilememesi için, gerektiğinde yasal düzenlemeler de dahil olmak üzere
gerekli olabilecek tedbirleri alır.
Madde 7
1. Her Taraf Devlet
aşağıdaki hallerde 2 nci Maddede belirtilen suçlara ilişkin yargılama yetkisini
tesis etmek için gerekli önlemleri alır.
a) Suç, topraklarında
işlendiğinde,
b) Suç, bayrağını taşıyan bir deniz aracında veya suçun
işlendiği sırada kendi mevzuatına uygun şekilde kayıtlı bulunan bir hava
aracında işlendiğinde,
c) Suç, bir vatandaşı tarafından işlendiğinde,
2. Her Taraf Devlet, aşağıdaki hallerde de bu kabil suçlar üzerinde
yargılama yetkisini tesis eder.
a) İşlenen suçun amaç veya sonucunun
topraklarında veya bir vatandaşına karşı 2 nci Maddenin 1 inci Paragrafının (a)
veya (b) bentlerinde belirtilen bir suçun işlenmesi olması;
b) İşlenen
suçun amaç veya sonucunun, söz konusu Devletin diplomatik veya konsüler binaları
da dahil olmak üzere, toprakları dışında bulunan bir kamu tesisine karşı 2 nci
Maddenin 1 inci Paragrafının (a) veya (b) bentlerinde belirtilen bir suçun
işlenmesi olması;
c) İşlenen suçun amaç veya sonucunun, kendisini
herhangi bir eylemi gerçekleştirmeye veya gerçekleştirmekten kaçınmaya zorlama
amacıyla 2 nci Maddenin 1 inci Paragrafının (a) veya (b) bentlerinde belirtilen
bir suçun işlenmesi olması;
d) Suçun, daimi ikametgâhı kendi
topraklarında olan bir vatansız tarafından işlenmesi,
e) Suçun,
sözkonusu Devletin Hükümeti tarafından işletilen bir hava aracında işlenmesi,
3. Bu Sözleşmenin onaylanmasının, kabul edilmesinin, uygun bulunmasının
veya katılınmasını akabinde, her Taraf Devlet, 2. Paragraf uyarınca tesis ettiği
yargı yetkisi hakkında Birleşmiş Milletler Genel Sekreterine bilgi verir.
Değişiklik olması halinde, ilgili Taraf Devlet derhal Genel Sekreteri
bilgilendirir.
4. Her Taraf Devlet, fail zanlısının kendi ülkesinde
bulunması ve 1. ve 2. Paragraflar uyarınca yargı yetkisini tesis etmiş olan
diğer herhangi bir Taraf Devlete iade etmediği hallerde, 2. Maddede belirtilen
suçlar üzerinde yargı yetkisini tesis etmek için gerekli olabilecek tedbirleri
de alır.
5. 2. Maddede belirtilen suçlar üzerinde, birden fazla Taraf
Devletin yargı yetkisinin ileri sürüldüğü hallerde, ilgili Taraf Devletler,
faaliyetlerini, özellikle takibat koşulları ve adli yardımlaşma yöntemleri
çerçevesinde uygun biçimde koordine etmeye gayret eder.
6. Bu Sözleşme,
genel uluslar arası hukukun ilkelerine halel gelmeksizin, Taraf Devletlerin iç
hukuklarına uygun olarak tesis ettikleri cezai yetkisinin uygulamalarına engel
olmaz.
Madde 8
1. Her Taraf Devlet, gerektiğinde müsadere
edilebilmeleri amacıyla., 2. Maddede belirtilen suçların işlenmesi için
kullanılan,veya kullanılması için oluşturulan fonların veya bu suçlardan temin
edilen kazançların tespiti, bulunması, dondurulması, el konulması için iç hukuku
uyarınca gerekli tedbirleri alır,
2. Her Taraf Devlet, 2. Maddede
belirtilen suçların işlenmesinde kullanılan veya kullanılması için oluşturulan
fonların veya bu suçlardan elde edilen kazançların müsadere edilebilmesi için iç
hukuku uyarınca gerekli tedbirleri alır,
3. İlgili her Taraf Devlet,
işbu maddede öngörülen müsadere sonucunda elde edilen fonların düzenli ya da
duruma göre başka Taraf Devletlerle paylaşımını düzenleyen anlaşmalar akdetme
yoluna gidebilir,
4. Her Taraf Devlet, işbu maddede öngörülen müsadere
sonucunda elde edilen fonların, 2.Madde 1. Paragraf (a) ve (b) bentlerinde
zikredilen suçların mağdurları veya ailelerinin tazmini için kullanılması
amacıyla düzenlemeler oluşturur,
5. Bu maddenin hükümleri, iyi niyetli
üçüncü tarafların haklarına halel getirmeksizin uygulanır,
Madde
9
1. 2. Maddede belirtilen bir suçun failinin veya fail zanlısının
topraklarında bulunabileceği bilgisini alan ilgili Taraf Devlet, bilgisine
getirilen hususların soruşturulması için iç hukukuna göre gerekli olabilecek
önlemleri alır,
2. Koşulların gerektirdiğini düşündüğü hallerde, fail
veya fail zanlısı topraklarında bulunan Taraf Devlet, takibat veya iade amacıyla
bu kişinin hazır bulunmasını sağlamak üzere iç hukuku çerçevesinde uygun
tedbirleri alır,
3. İşbu maddenin 2. paragrafında yer alan tedbirler
uygulanan kişi, aşağıdaki haklara sahiptir:
a) Vatandaşı olduğu veya
başka bir şekilde haklarını korumaya mezun olan Devletin en yakın yetkili
temsilcisi, veya vatansız olması durumunda daimi ikametgahının bulunduğu ülkenin
Devlet temsilcisiyle gecikmeden temas kurmak,
b) O ülkenin temsilcisi
tarafından ziyaret edilmek,
c) İşbu paragrafın a) ve b) bentlerinde
öngörülen haklardan haberdar edilmek,
4. İşbu maddenin 3. paragrafında
belirtilen haklar, fail veya fail zanlısının ülkesinde bulunduğu devletin kanun
ve kuralları çerçevesinde ve fakat bu kanun ve kuralların işbu maddenin 3.
Paragrafında belirtilen hakların tam olarak kullanılabilmesine imkân vermesi
koşuluyla kullanılır.
5. İşbu maddenin 3. ve 4. paragrafları hükümleri,
7. Maddenin 1. paragrafının (b) bendi veya 2. paragrafın (b) bendi uyarınca
yargı yetkisini ilan etmiş bulunan herhangi bir Taraf Devletin Uluslar arası
Kızılhaç Komitesi?ni zanlıyla temas ve zanlıyı ziyaret etmeye davet hakkına
halel getirmez.
6. Herhangi bir Taraf Devlet, işbu maddeye uygun olarak
bir kişiyi tutukladığında, bu tutuklama ve tutuklamayı muhik kılan nedenler
konusunda, 7. Madde, 1. ve 2. paragrafları çerçevesinde yargı yetkisini tesis
etmiş Taraf Devletler ile yerinde olacağına kanaat getirmesi halinde ilgili
herhangi başka bir Taraf Devlete doğrudan veya Birleşmiş Milletler Örgütü Genel
Sekreteri aracılığıyla derhal bildirir. İşbu maddenin 1. paragrafında öngörülen
soruşturmayı yürüten Devlet, tahkikatın sonuçlarını sözkonusu Taraf Devletlere
süratle bildirir ve yargı yetkisini kullanmak niyetinde olup olmadığını açıklar.
Madde 10
1. 7. Madde hükümlerinin uygulandığı hallerde, fail
zanlısının topraklarında bulunduğu Taraf Devlet, onu iade etmeyecekse, aşırı bir
gecikmeye mahal vermeksizin ve hiçbir istisna olmaksızın, suç kendi
topraklarında işlenmiş olsun veya olmasın, konuyu kendi mevzuatında öngörülen
süreç çerçevesinde cezai takibat başlatmalarını teminen yetkili makamlarına
havale etmekle yükümlüdür. Bu makamlar kararlarını sözkonusu devletin
kanunlarının ağır suçlar için öngörülmüş olduğu aynı koşullarda verirler.
2. Herhangi bir Taraf Devletin ulusal mevzuatı o Devlete, bir
vatandaşını iadeye veya teslim etmeye, iade veya teslime neden olan
sorgulamasından veya yargılanmasından sonra cezasını çekmek üzere ülkesine geri
dönmek koşuluyla izin verdiği ve hem bu devletin, hem iade talebinde bulunan
devletin bu yöntemi ve uygun görebilecekleri diğer koşulları kabul etmeleri
halinde, iade veya şartlı iade, işbu maddenin 1. paragrafında öngörülen
yükümlülüğün taraf devletçe yerine getirilmesi anlamına gelir.
Madde
11
1. 2. Maddede öngörülen suçlar Taraf Devletler arasında bu
Sözleşme?nin yürürlüğe girmesinden önce akdedilmiş tüm iade anlaşmalarında, iade
sebebi olarak telakki edilir. Taraf Devletler, bu suçları, bundan böyle
aralarında imzalayacakları her iade anlaşmasında, iadeye neden suç olarak
telakki etmeyi taahhüt ederler.
2. İade için bir iade anlaşmasının
mevcudiyeti koşulunu arayan bir Taraf Devlet, iade anlaşması olmadığı diğer bir
Taraf Devletten iade talebi alması durumunda, dilerse işbu Sözleşmeyi, 2.
Maddede tanımlanan suçlar çerçevesinde iadenin yasal zemini olarak görebilir.
İade, talep edilen Devletin mevzuatındaki diğer şartlara tâbidir.
3.
İade için bir iade anlaşmasının mevcudiyeti koşulunu aramayan devletler, 2.
Maddede belirtilen suçları, talep edilen Devletin mevzuatındaki şartlara halel
getirmeksizin, aralarında iadeye tâbi suçlar olarak kabul ederler.
4.
Gerekmesi halinde 2. Maddede belirlenen suçlar, Taraf Devletler arasında iade
gerçekleşebilmesi için, işlendikleri yer kadar, 7. Maddenin 1. ve 2.
Paragrafları uyarınca yargısal yetki ilan etmiş Taraf Devletlerin topraklarında
da işlenmiş sayılır.
5. Taraf Devletler arasında akdedilmiş iade anlaşma
ve düzenlemelerinin, 2. Maddede tanımlanan suçlarla ilgili hükümlerinin bu
Sözleşmeyle bağdaşmayanları değiştirmiş sayılır.
Madde 12
1.
Taraf Devletler, ellerinde bulunan ve yargılama amacıyla gerekli kanıt
unsurlarının temini için yardım da dahil olmak üzere, 2. Maddede belirtilen
suçlarla ilgili cezai soruşturmalarda ya da ceza davalarında veya iade
işlemlerinde, mümkün olan en geniş şekilde adli yardımlaşmada bulunurlar.
2. Taraf Devletler, adli yardımlaşma talebini geri çevirmek amacıyla,
banka hesaplarının gizliliği ilkesini dermeyan edemezler.
3. Talep eden
Taraf, talep edilen devlet tarafından sağlanan bilgi ve verileri, onun ön onayı
olmaksızın, talebe konu olanlar haricindeki soruşturma, kovuşturma ya da
davalarda kullanamaz.
4. Her Taraf Devlet, 5. Maddede öngörülen cezai,
hukuki ya da idari sorumlulukları saptamak için gerekli bilgi veya kanıt
unsurlarını diğer Taraf Devletlerle paylaşmak üzere yöntemler geliştirebilir.
5. Taraf Devletler, kendilerine 1. ve 2. paragraflar çerçevesinde düşen
yükümlülükleri, aralarında mevcut bulunan adli yardımlaşma ve bilgi teatisi
anlaşmaları ve düzenlemeleri çerçevesinde yerine getirirler. Bu tür anlaşmalar
veya düzenlemelerin yokluğunda, Taraf Devletler, sözkonusu adli yardımlaşmayı
ulusal mevzuatlarına uygun olarak gerçekleştirirler.
Madde 13
2.
Maddede belirtilen suçların hiçbiri, suçluların iadesi veya karşılıklı adli
yardım amaçları bakımından, mali suç olarak kabul edilmez. Bu çerçevede, Taraf
Devletler, suçluların iadesi veya karşılıklı adli yardım talebini, sadece suçun
mali olma vasfını dermeyan ederek geri çeviremez.
Madde 14
2.
Maddede belirtilen suçların hiçbiri, suçluların iadesi veya adli yardımlaşma
amaçları bakımından, siyasi bir suç veya siyasi suçla bağlantılı bir suç veya
siyasi saiklerle işlenmiş bir suç olarak değerlendirilmez. Bu çerçevede, bu
kabil bir suç dolayısıyla yapılan iade veya adli yardımlaşma talebinin, sadece
siyasi bir suç veya siyasi suçla bağlantılı bir suç veya siyasi gerekçelerle
işlenmiş bir suçla ilgili olduğu gerekçesiyle geri çevrilmez.
Madde
15
Talep edilen Taraf Devletin, 2. Maddede belirtilen suçlar için yapılan
iade veya adli yardımlaşma talebinin bir kişiyi ırk, din, uyruk, etnik köken
veya siyasal görüşünden dolayı kovuşturmak ya da cezalandırmak amacıyla
yapıldığı veya talebin yerine getirilmesinin bu sebeplerden herhangi biri
yüzünden kişinin durumuna zarar vereceğine inanmak için makul gerekçelerinin
bulunduğu hallerde, bu sözleşmenin hiçbir hükmü, iade veya adli yardımlaşma
yükümlülüğü getirdiği şeklinde yorumlanamaz.
Madde 16
1. Taraf
Devletlerden birinin ülkesinde tutuklu veya cezasını çekmekte bulunan bir
kişinin, 2. Maddede belirtilen suçların soruşturulması veya kovuşturulması
çerçevesinde hüviyet tespiti veya tanıklık veya olayların tespiti konusunda
yardım sağlamak üzere diğer bir taraf devletin ülkesinde hazır bulunmasının
talep edilmesi halinde, bu kişi, aşağıdaki şartların yerine getirilmesi kaydıyla
nakle tâbi tutulabilir:
(a) Sözkonusu kişinin serbestçe ve bilinçli bir
şekilde rıza göstermesi,
(b) Her iki Taraf Devletin yetkili
makamlarının, gerekli görebilecekleri şartlara uygun olarak nakil konusunda rıza
göstermeleri
2. İşbu maddenin amaçları açısından:
(a) Gönderen
devletin aksine talebi veya yetkilendirmesi olmaması kaydıyla, gönderilen devlet
gönderilen kişiyi tutuklu bulundurma yetkisi ve yükümlülüğünü taşır.
(b)
Gönderilen devlet, kişiyi, iki devlet arasında önceden mutabık kalınan veya bu
devletlerin yetkili makamlarının kararlaştırdıkları şekilde, gönderen devlete
teslim etme yükümlülüğünü geciktirmeksizin yerine getirir.
© Kişinin
gönderildiği devlet, kişinin geri gönderilmesi maksadıyla, gönderen devletten
iade işlemleri başlatmasını talep edemez.
(d) Gönderilen kişinin
gönderildiği devlette tutuklu olarak geçirmiş olduğu süre, gönderen devlette
çekmekte olduğu cezasından mahsup edilir.
3. Bu madde uyarınca bir
kişiyi gönderen taraf devlet rıza vermedikçe, bu kişi, uyruğu ne olursa olsun,
gönderen devletin ülkesinden ayrıldığı tarihten önceki eylem ve mahkumiyetleri
için, ne kovuşturulabilir, ne tutuklanabilir, ne de gönderildiği ülkedeki
dolaşım özgürlüğüne başkaca sınırlamalar getirilebilir
Madde
17
İşbu Sözleşme uyarınca tutuklanan veya hakkında herhangi başka bir
önlem alınan veya dava açılan herkesin, toprağında bulunduğu devletin
mevzuatında öngörülen her türlü temel hak ve güvencelerden yararlanma ve
uluslar arası insan hakları hukuku da dahil olmak üzere, uluslar arası hukuk
hükümlerini içerecek şekilde adil muamele güvencesine sahip olma hakkı vardır.
Madde 18
Taraf Devletler, topraklarının dahilinde veya haricinde
işlenecek suçların kendi topraklarında gerçekleştirilen hazırlıklarının
önlenmesi amacıyla gerektiğinde iç hukuklarında lazım gelen düzenlemeleri yapmak
da dahil olmak üzere 2. Maddede belirtilen suçların önlenmesi amacıyla mümkün
olan her türlü tedbiri almak suretiyle işbirliği yaparlar. Bu meyanda,
a) 2. Maddede belirtilen suçların işlenmesini bilerek teşvik eden,
kışkırtan, örgütleyen ya da gerçekleştiren kişilerin ve örgütlerin
topraklarındaki yasadışı eylemlerinin yasaklanmasına ilişkin önlemler,
b) Finansal kurumlar ve finans işleri yapan diğer kuruluşları, devamlı
veya arızi müşterilerinin veya lehlerine hesap açılan kişilerin teşhisi için
mevcut en etkili yöntemleri kullanmaya, olağandışı veya şüpheli işlemlere özel
bir dikkat göstermeye ve suç teşkil eden bir eylemden kaynaklandığından
şüphelenilen işlemleri haber vermeye mecbur eden önlemler. Bu amaçla Taraf
Devletler, aşağıdaki tedbirleri öngörmelidirler:
(i) Sahip veya
lehdarlarının teşhis edilemediği veya edilemez olduğu hesapların açılmasını
yasaklayan düzenlemeler ve bu kuruluşların sözkonusu işlemlerin gerçek
sahiplerinin kimliklerini kontrol etmelerini garanti eden önlemler almak,
(ii) Tüzel kişilerin kimliklerinin belirlenmesi konusunda, mali
kurumları, gerektiğinde, müşterinin hukuki varlığını ve yapısını, kamu
sicilinden veya müşterinin kendisinden veya her ikisinden, başta müşterinin
ismini, yasal şeklini, adresini, yöneticilerini ve tüzel kişiliğin sorumluluğunu
düzenleyen hükümleri olmak üzere şirketin teşekkülüne dair kanıtı aramak
suretiyle kontrol etmek amacıyla önlemler almaya zorunlu tutmak,
(iii)
Mali kurumların, şüpheleri haklı bir nedene dayandığında gizlilik ilkesini ihlal
etmelerinden dolayı cezai veya hukuki sorumluluklarını doğurmayacak şekilde, tüm
karmaşık, sıradışı ve önemli işlemler ile görünür bir ekonomik veya yasal nedeni
olmayan tüm sıradışı işlemler derhal yetkili makamlara bildirmelerini zorunlu
kılan yasal düzenlemeleri gerçekleştirmek,
(iv) Mali kurumların ulusal
veya uluslar arası işlemlere ilişkin tüm gerekli belgeleri asgari beş yıl
saklamalarını talep etmek,
2. Ayrıca, Taraf Devletler, 2 nci maddede
tanımlanan suçların önlenmesi için;
(a) Tüm para transferi kurumlarının,
örneğin bu kurumların kuruluş izinleri de dahil olmak üzere, denetlenmesini
sağlayan tedbirleri almak,
(b) Bilgilerin amacına uygun şekilde
kullanılacağının ve sermayenin serbest dolaşımının hiçbir surette
engellemeyeceğinin kesin garantilere tâbi olmaları kaydıyla nakit ve ticaret
senetlerinin izlenmesini veya gözetimini sağlayacak gerçekçi tedbirler almak,
hususlarında işbirliğinde bulunurlar.
3. Taraf Devletler, ayrıca
kesin ve teyit edilen bilgileri iç hukuklarına uygun olarak teati etmek ve 2 nci
maddede belirtilen suçların işlenmesini önlemek amacıyla alınan idari tedbirler
ile özellikle aşağıda belirtilen tedbirlerden uygun olanları koordine etmek
suretiyle, 2 nci maddede belirtilen suçların önlenmesinde işbirliği yaparlar:
(a) 2 nci maddede belirtilen suçların bütün veçhelerine ilişkin
bilgilerin güvenli ve hızlı biçimde teati edilmesini kolaylaştırmak amacıyla,
yetkili kuruluş ve makamları arasında iletişim kanalları kurmak ve muhafaza
etmek;
(b) 2 nci maddede belirtilen suçlara ilişkin olarak, aşağıda
belirtilen hususlarda soruşturma yapılmasında birbirleriyle işbirliğinde
bulunmak:
(i) Bu tür suçlara katıldığına dair haklarında makul şüpheler
bulunan kişilerin kimliği, yeri ve faaliyetleri,
(ii) Bu tür suçların
işlenmesiyle ilgili fon hareketleri.
4. Taraf Devletler, Uluslar arası
Kriminal Polis Örgütü (Interpol) aracılığıyla bilgi teatisinde bulunabilirler.
Madde 19
Sanık hakkında cezai takibatın yürütüldüğü Taraf Devlet,
takibatın kesin sonucunu, iç hukuk veya uygulanabilir usuller çerçevesinde,
diğer Taraf Devletleri bilgilendirecek olan Birleşmiş Milletler Genel
Sekreterine iletir.
Madde 20
Taraf Devletler, bu Sözleşmedeki
yükümlülüklerini, devletlerin egemen eşitliği ve toprak bütünlükleri ile diğer
devletlerin içişlerine karışmama ilkelerine saygı çerçevesinde yerine
getirirler.
Madde 21
İşbu Sözleşmenin hiçbir hükmü, devletlerin
ve kişilerin başta Birleşmiş Milletler Yasasının uluslar arası insancıl hukukun
ve ilgili diğer sözleşmelerin amaçları olmak üzere, devletlerin ve bireylerin
uluslar arası hukuktan kaynaklanan diğer hak, yükümlülük ve sorumluluklarını
etkilemez.
Madde 22
Bu Sözleşmenin hiçbir hükmü, bir Taraf
Devlete, diğer bir Taraf Devletin ülkesinde ve o Taraf Devletin kendi iç
hukukuna göre münhasıran sahip olduğu yargı yetkisini veya görevlerin ifası
hakkını vermez.
Madde 23
1. İşbu Sözleşmenin eki, aşağıdaki
koşulları haiz uygun antlaşmaların ilavesi suretiyle tadil edilebilir:
(a) Bütün devletlerin katılımına açık olmak,
(b) Yürürlüğe
girmiş bulunmak,
© İşbu Sözleşmeye taraf en az 22 devlet tarafından
onay, kabul, uygun bulunma veya katılmaya konu edilmiş olmak.
2. İşbu
Sözleşmenin yürürlüğe girmesinden sonra her Taraf Devlet böyle bir değişiklik
teklif edebilir. Herhangi bir değişiklik teklifi, depozitere yazılı olarak
iletilir. Depoziter, 1 inci paragraftaki şartlara uyan teklifleri bütün Taraf
Devletlere bildiriri ve onların, teklif edilen değişikliğin kabul edilip
edilmemesine ilişkin görüşlerini ister.
3. Teklif eden değişiklik, bütün
taraflara iletilmesinden itibaren 180 gün içinde Taraf Devletlerin üçte birinden
yazılı bildirim yoluyla itiraz gelmediği takdirde kabul edilmiş sayılır.
4. Kabul edilmiş bir değişiklik, buna ilişkin onay, kabul veya uygun
bulma belgesini tevdi eden Taraf Devletler bakımından, bu tür 22 nci belgenin
tevdiini takip eden 30 uncu gün sonunda yürürlüğe girer. Değişikliği, 22 nci
belgenin tevdiinden sonra onaylanan, kabul eden, uygun bulan veya katılan her
bir Taraf Devlet bakımından bu değişiklik, kendi onay, kabul veya uygun bulma
belgesini tevdiinden itibaren 30 gün sonra yürürlüğe girer.
Madde
24
1. Bu Sözleşmenin yorumlanması veya uygulanmasıyla ilgili olarak iki
veya daha fazla Taraf Devlet arasında ortaya çıkıp da makul bir süre içinde
müzakere yoluyla çözümlenemeyen bir uyuşmazlık, bu Taraflardan herhangi birinin
talebi üzerine, tahkime sunulur. Şayet tahkim talebini takip eden 6 ay içinde
Taraflar tahkimin teşkili üzerinde anlaşamazsa, Taraflardan herhangi biri,
uyuşmazlığı, Divan Statüsüne uygun olarak yapacağı bir müracaatla Uluslar arası
Adalet Divanına götürür.
2. Her devlet, bu Sözleşmeyi imzası, onayı,
kabulü, uygun bulması veya Sözleşme?ye katılımı sırasında, kendisini işbu
maddenin 1 inci Paragrafı hükümleriyle bağlı saymadığını beyan edebilir. Diğer
Taraf Devletlerde bu tür bir çekince beyanında bulunmuş bir Taraf Devlete karşı
söz konusu hükümlerle bağlı değildirler.
3. İşbu maddenin 2 nci
Paragrafı hükümlerine uygun olarak çekince koymuş olan herhangi bir devlet, bu
çekincesini Birleşmiş Milletler Genel Sekreterine bu amaçla yapacağı bir
bildirimle her an geri çekebilir.
Madde 25
1. İşbu Sözleşme, 10
Ocak 2000?den 31 Aralık 2001?e kadar New York?taki Birleşmiş Milletler
Merkezinde bütün devletlerin imzasına açık tutulur.
2. İşbu Sözleşme,
onay, kabul veya uygun bulmaya tâbidir. Onay, kabul veya uygun bulma belgeleri
Birleşmiş Milletler Genel Sekreterine tevdi edilir.
3. İşbu Sözleşme,
her devletin katılımına açıktır. Katılım belgeleri, Birleşmiş Milletler Genel
Sekreterine tevdi edilir.
Madde 26
1. İşbu Sözleşme, yirmi ikinci
onay, kabul, uygun bulma veya katılım belgesinin Birleşmiş Milletler Genel
Sekreterine tevdiini takip eden 30 uncu gün yürürlüğe girer.
2. Yirmi
ikinci onay, kabul, uygun bulma veya katılım belgesinin tevdiinden sonra bu
Sözleşmeyi onaylayan, kabul eden, uygun bulan veya Sözleşmeye katılan her bir
devlet bakımından Sözleşme, o devletin onay, kabul, uygun bulma veya katılma
belgesini tevdiini takip eden 30 uncu gün yürürlüğe girer.
Madde
27
1. Herhangi bir Taraf Devlet, Birleşmiş Milletler Genel Sekreterine
yazılı bildirimde bulunmak suretiyle, bu Sözleşmeden çekilebilir.
2.
Çekilme, Birleşmiş Milletler Genel Sekreterinin bildirimi aldığı tarihten
itibaren bir yıl sonra geçerlik kazanır.
Madde 28
Arapça, Çince,
Fransızca, İngilizce, İspanyolca ve Rusça metinleri eşit derecede geçerli olan
bu Sözleşmenin orijinal nüshası, bunun onaylı örneklerini bütün devletlere
dağıtacak olan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri tarafından saklanır.
Yukarıdaki hususlar tasdiken, Hükümetleri tarafından usulüne uygun
şekilde yetkili kılınmış aşağıda kayıtlı imzacılar, 10 Ocak 2000 tarihinde New
York?ta Birleşmiş Milletler Merkezinde imzaya açılan bu Sözleşmeyi
imzalamışlardır.
Ek :
1. Uçakların Yasadışı Ele Geçirilmesinin
Önlenmesi Sözleşmesi (16 Aralık 1970, Lahey) - ICAO
2. Sivil Havacılık
Güvenliğine Karşı Yasadışı Eylemlerin Önlenmesi Sözleşmesi (23 Eylül 1971,
Montreal) - ICAO
3. Diplomatik Ajanlar Dahil Uluslar arası Korunan Kişilere
Karşı Suçların Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi (14 Aralık 1973, New
York) - BMGK
4. Rehin Almalara Karşı Uluslar arası Sözleşme (17 Aralık 1979,
New York) - BMGK
5. Nükleer Maddelerin Fiziki Korunması Sözleşmesi (3 Mart
1980, Viyana)
6. Uluslar arası Sivil Havacılığa Hizmet veren Havalimanlarında
Yasadışı Şiddet Eylemlerinin Önlenmesi Protokolü, Sivil Havacılık Güvenliğine
Karşı Yasadışı Eylemlerin Önlenmesi Sözleşmesine Ek Protokol (24 Şubat 1988,
Montreal) - ICAO,
7. Denizcilik Seferyollarının Güvenliğine Karşı Yasadışı
Eylemlerin Önlenmesi Sözleşmesi (10 Mart 1988, Roma) - IMO,
8. Kıta
Sahanlığında Kurulu Sabit Platformların Güvenliğine Karşı Yasadışı Eylemlerin
Önlenmesi Hakkında Protokol (10 Mart 1988, Roma) - IMO,
9. Terörist
Bombalamaların Önlenmesi Sözleşmesi (15 Aralık 1997, New York) - BMGK
BEYAN
1. Türkiye Cumhuriyeti, Sözleşmenin 2 nci maddesinin 1(b)
paragrafının uygulanmasının bir silahlı çatışmanın varlığına işaret
etmeyeceğini, silahlı çatışma tabirinin, örgütlü bir biçimde olsun veya olmasın,
ceza hukuku kapsamında terörizm suçunu oluşturan fiillerin işlenmesinden farklı
olan bir durumu betimlediğini beyan eder.
2. Türkiye Cumhuriyeti,
Sözleşmenin 2 nci maddesinin 1(b) paragrafının, 21 inci maddede de ifade
edildiği üzere, devletlerin BM Şartı da dahil olmak üzere uluslar arası hukuktan
kaynaklanan yükümlülüklerine, özellikle başka devletlerin topraklarında faaliyet
gösteren terörist ve silahlı gruplara Finansal destek sağlamama yükümlülüğüne
zarar vermeyeceğini beyan eder.
3. "Terörizmin Finansmanının Önlenmesine
İlişkin Uluslar arası Sözleşme"nin 24 üncü maddesinin 2 nci paragrafına uygun
olarak, Türkiye Cumhuriyeti, adı geçen Sözleşmenin 24 üncü maddesinin 1 inci
fıkrası ile kendisini bağlı telakki etmediğini açıklar.