Noterlik İşlemleri ve Elektronik

1- GİRİŞ :

Ankara Hukuk Fakültesinin kuruluşunun 75. yıldönümü nedeniyle Noterlik Hukuku Araştırma Enstitüsü (NOTEV) tarafından Düzenlenen ?Elektronikteki gelişmeler ve Hukuk? konulu sempozyuma katılan siz değerli konukları ve değerli katılımcıları öncelikle Noter meslektaşlarım adına saygı ile selamlayarak ve bu güzide fakültemizin daha nice 75 yıllara erişmesini dileyerek sözlerime başlamak istiyorum.

Ayrıca benim için büyük bir onur olan bu sempozyuma sunuş yapmam konusunda bana bu görevi veren Türkiye Noterler Birliği Başkan ve Yönetim Kurulu Üyelerine ve NOTEV Müdürümüze ayrıca teşekkür ederim.

?Noterlik işlemleri ve elektronik? konusunda sunacağım tebliğimin yararlı olmasını diliyorum. Tabii böylesine önemli ve parantezin bir tarafının açık bırakıldığı geniş bir alanı kapsayan bir konuda tebliğ sunmanın zorluğunu takdir edersiniz. Bu nedenle Noterlik mesleğinin öncelikle genel olarak tanımı ve kısa bir tarihçesini hatırlatarak sunuşuma başlamak istiyorum. Zaman zaman sunuşumda yazılı olmayan ve konuşmamı monotonluktan kurtarmaya dönük yapacağım eklemeler ve kısaltmalar için dinleyenlerimden özür dilerim. Ayrıca bu çalışmama katkı sağlayan tüm meslektaşlarıma NOTEV?e ,TNB Arge Komisyonu Üyelerine, TNB Bilgi İşlem Müdürlüğündeki çok değerli uzman arkadaşlarıma tebliği hazırlamam konusunda bana verdikleri katkılarından dolayı teşekkür ederim.

A) NOTERLİK MESLEĞİNİN TANIMI,

Türk hukukunda Noterlik bir kamu hizmeti olarak kabul edilerek, noterlerin görevlerinin neler olduğu pozitif düzenleme olarak ortaya konulmuştur. Bu bağlamda, 1512 sayılı Noterlik Kanunu 1. maddesinde 'Noterlik bir kamu hizmetidir. Noterler hukuki güvenliği sağlamak ve anlaşmazlıkları önlemek için işlemleri belgelendirir ve kanunlarla verilen başka görevleri yaparlar'; ayrıca kanun'un 60. maddesinin 1. bendinde ' Yapılması kanunla başka bir makam, merci ve şahsa verilmemiş olan her nevi hukuki işlemleri bu kanun hükümlerine göre yapmak' hükmüyle noterlerin görevlerinin genel çerçevesinin çizildiği görülmektedir.

B) NOTERLİK MESLEĞİNİN TARİHÇESİ,
(Noterliğin Tarihsel Süreci Resmi için tıklayınız.)

Bugünkü anlam ve işleviyle Noterlik kurumuna Tanzimat?tan önceki dönemde Osmanlı devletinde İslam hukukunun çok büyük ölçüde hakim olduğunu görmekteyiz. Bu bağlamda Noterlik de bu hukuk sistemine uygun olarak gelişmiştir. İslam hukukunun geçerli olduğu Tanzimat döneminde 1913 yılında Katib-i adil kanununun kabulü ile ilk kez Noterlik devlet himayesinde bir görev olmuştur. Cumhuriyet döneminde 29.04.1926 tarihinde Noterlik Kanunu olarak değiştirilen bu kanun modernleşen hukuk sistemimizle uyumlu bir hale getirilmiştir. 01.09.1938 tarihinde 3456 sayılı Noterlik Kanunu kabûl edilmiştir. Bu kanunun da zaman içinde çeşitli tarihlerde değiştirilmesi sonucunda halen yürürlükte bulunan 1512 sayılı Noterlik kanunu 05.05.1972 tarihinde kabul edilmiştir. Kanunun kabûl edildiği bu tarih her yıl geleneksel olarak Noter Bayramı olarak kutlanmaktadır.

Noterlik yasası gerek kabûl edildiği tarihte gerekse günümüzde kabul edilen yasalar içinde oldukça modern ve mesleği geliştirmeye dönük bir yasadır. Bu yasayı hazırlayanları ve kabul edenleri, meslektaşlarım adına saygı ile anıyorum.

C) GÜNÜMÜZDE NOTERLİK MESLEĞİ VE NOTERLİK İŞLEMLERİ:

Halen ülkemizde 17.01.2001 tarihi itibariyle 1207 Noterlik kadrosundan, 1194 tanesinde Noterlerimiz görev yapmaktadır. 1,2, ve 3.sınıf Noterliklerden 81 tanesi boş olup tayin sürecindedir, ayrıca 13 yeni Noterlik ihdas edilmiş olup bunlarda tayin aşamasındadır. Görevdeki Noterlerimizden 289 tanesi kadın 824 tanesi erkek meslektaşlarımdan oluşmaktadır.

1.sınıfta 448 2.sınıfta 354, 3.sınıfta 405 Noterimiz büyük bir özveri ile bu görevlerini yürütmektedirler.

Halen Bakanlığımıza müracaat etmiş ve Noterlik belgesi almış olanların sayısı 14.286 civarındadır. Görüldüğü gibi özellikle son yıllarda Noterlik mesleğine karşı büyük bir talep ve eğilim vardır. Bunun nedenlerini burada uzun uzadıya anlatmayacağım çünkü sempozyum konumuz olmadığından ve nedenleri bir çoğumuzca bilinen konuları tekrar ederek asıl konumdan uzaklaşmak istemiyorum.

Burada mesleğimize gösterilen bu yönelme nedeniyle memnuniyetimi ve mesleğimden gurur duymakta olduğumu bir kez daha belirtmek istiyorum.

Değerli Konuklar, Değerli Meslektaşlarım,

Hızla değişen dünyamızda ve ülkemizde Noterliklerin durumu nedir? Bu soruyu gerek Noter Odamızın gerekse Noterler Birliğinin genel kurullarında hep sesli düşünmüş bir Noter olarak popülizme kaçmadan bazı konuların altını çizerek ifade etmek istiyorum. Konuşmalarımın meslektaşlarım ve tüm Hukukçu dostlarım tarafından anlayışla karşılanacağını ümit ediyorum.

Noterlik mesleğinin, ülkemizde Cumhuriyet kurulmadan önce Katib-i adillikten, günümüzün modern Noterliğine geçmesi kolay olmamıştır. Geçmişte özellikle 05.05.1972 yılında yürürlüğe giren 1512 sayılı Noterlik Kanunu ile Noterler gerçek anlamda modern Noterliğin kapısından ilk girişi yapmışlardır.

Birliğimizin kuruluşu ile göreve gelen tüm Başkanlar ve yönetim kurulu üyeleri bir kuyumcunun duyarlılığı ile mesleğimizi işlemişler ve bugünkü saygın yerine oturtmuşlardır. Yasamızın çıkmasında ve daha sonraki tarihlerde yapılan değişikliklerde gayret gösteren tüm meslektaşlarıma, Bakanlık yetkililerine meslektaşlarım adına şükranlarımı sunuyorum.

Şimdi biz Noterleri, hızla küreselleşen dünyada, bu saygın yeri gerek ülkemizde gerek Avrupa?da gerekse dünyadaki Noterlik meslekleri arasındaki saygın yerine oturtmak görevi ve misyonu beklemektedir. Bu bizim için kaçınılmaz bir tarihi görevdir. Bu tarihi görevi nasıl yerine getirebileceğimi düşünürken hem mesleğimle ilgili mevzuatı daha iyi kavramayı, bilgisayar kullanmayı ve internetin nimetlerinden faydalanmayı, Toplam Kalite ile ilgili çalışmaları izleyerek mesleğime uyarlama ile fikir jimnastiği yapmaya başladım. Bir gün tesadüfen internette Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığımızın web sitesinde, 25 Ağustos 1997 tarihinde Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulunun kurulduğunu, bu kurula bağlı Elektronik Ticaret Koordinasyon Kurulunun araştırma çalışmaları yaptığını ve 16.02.1998 tarihinde bu kurulun ilk toplantısını yaptığını öğrendim.

Kısaca ETKK olarak adlandırılan bu kurula bağlı çalışan Elektronik Ticaret Hukuk Çalışma raporunu okudum. Ardından Teknik ve Finans çalışma gruplarının raporlarını inceledim. Tabii bu raporları okurken Noterlik mesleğinin yakın geleceği ile ilgili olarak ilk kez ?ELEKTRONİK NOTER? ve ?ELEKTRONİK İMZA?tanımı ile karşılaştım.

Bu konuda raporda yazılanları büyük bir merak ve heyecanla okudum. Bir kez değil belki on kez okudum ama nafile, iyice anlamam mümkün olmadı çünkü kavramlar çok yeni ve bugüne kadar hiç karşılaşmadığımız türden bir terminoloji ile karşı karşıya kalmıştım.

Daha sonraki bir tarihte tesadüfen bu konu ile ilgili Ankara?da bir panel düzenlendiğini gazetede okudum ve hemen Elektronik Ticaret ile ilgili panele katılmak için Ankara?ya geldim. Sayın Birlik Başkanımız A.Hasip Dinçer ve 2 meslektaşımla beraber bu paneli izledik. İlk kez bu toplantıda konunun Uzmanlarından Değerli Adalet Bakanlığı Avrupa Topluluğu Daire Başkanı Saadet Arıkan?ı, Dış Ticaret Müsteşarı Kürşat Tüzmen?i, Prof.Dr. Ziya Aktaş?ı, İzmir Milletvekili Oktay Vural?ı ve diğer yabancı katılımcıları dinledim.

Yine her zamanki aceleci tavrım ile yepyeni bir kurum olan ?Onama Kurumunu (CA)? ve ?Üçüncü Güvenilir Kişi?yi Noterlik mesleğine dönük yakın bir tehlike gibi algıladım ve hemen bazı itirazlarım oldu o toplantıda, gerek uzmanların açıklamalarından gerekse konu ile ilgili okuduğum bir çok yayın, rapor, araştırma sonucu yanıldığımı fark ettim.

?Onama Kurumu?nun ve Üçüncü Güvenilir Kişi? nin benim şu anda yapmakta olduğum Noterlik görevimle ilgili olmayıp yakın gelecekte tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de hızla gelişen Elektronik Ticaret için gerekli çok önemli bir kurum olan Elektronik Noterliğin önemli ve olmazsa olmaz bir koşulu olduğunu anladım.

Bu nedenle bir çok meslektaşımın, benden önceki konuşmacıları ve benim şimdi söyleyeceklerimin bazı bölümlerini söz konusu kavramların henüz çok yeni olmaları nedeniyle yanlış anlama ihtimalleri olabilir. Bunu çözmenin yolu, işte bu tip toplantıların daha sık yapılması ve bunun uygulamalarını somut olarak Noterlerimize anlatmaktır. Böylece hepimizin kafasında mevcut olan endişelerin bir an önce giderilmesi şarttır. Yani bilgisiz fikir sahibi olunamayacağı gerçeğini hepimizin anlaması şarttır. Aksi halde bir çok meslektaşımın önümüzdeki yıllarda çok hızla esecek olan değişim fırtınasından zarar görmeleri olasılığı çok yüksektir.

Geçtiğimiz günlerde Türkiye Kalite Derneği?nin yayınladığı bir dergide Kıyaslama konusu ile ilgili bir yazıda bakın değişim için ne denmektedir.? Değişim sürecinde, geçmişte çalışanlara bildikleri şeyler için değer verirdik. Günümüzde, öğrenebilme yetenekleri ve kuruluşa kazandıracakları yeni bilgiler için değer verilmektedir. Sürekli iyileştirme süreci, başkalarından öğrenmek, öğrenilenleri kendi kuruluşuna uyarlamak, iş sahibi istek ve beklentilerini karşılamak, gelecekteki beklentilerini de sağlayabilmek için önlem almak, mesleğin gelecekte kalıcı olabilmesi için gerekli bir süreçtir.?

İşte günümüzde Noterlik mesleği için aynı süreç kaçınılmazdır ve bu noktada gelişen elektronik teknolojisi bize en büyük avantajı sağlayacaktır.

Değerli Konuklar, bu saptamayı yaptıktan sonra şimdi asıl önemli olan konumuza gelmek istiyorum. Elektronik alanında ışık hızı ile gelişen teknolojiler gerçeği karşısında Geleceğin Noterliği dünyada ve ülkemizde nasıl olacaktır?

Bu konuda kendime özgün bazı düşüncelerimi sizlerle tartışmak ve paylaşmak istiyorum.

2) 21.YÜZYILDA NOTERLİĞİN VİZYONU VE NOTER OTOMASYON PROJESİ (NOTOP)

Türkiye'nin 21.yüzyıla daha güçlü ve daha geniş bir vizyonla girebilmesinde tüm Noterliklerin, Noterlerin,Noterlik çalışanlarının,Noterlik Kanununun ve yönetmeliğinin acilen gelişen teknolojilere paralel ve toplam kalite anlayışına uygun yapılandırılması artık kaçınılmaz bir zorunluluktur.

Türkiye Noterler Birliği Yönetim Kurulu, NOTEV ve TNB Bilgisayar Komisyonu ile TNB Bilgi İşlem Müdürlüğü ve ARGE Komisyonumuzun yakında ortaklaşa yapacakları bir çalışma ile NOTOP adını verdiğimiz ?Noterlik Otomasyon Projesi? ile tüm Noterliklerin en kısa zamanda bilgisayarlaşma sürecini tamamlayarak İnternet, ve intranet sistemlerinin kurulması , elektronik posta ile Birliğin, Odaların ve noterlerin bir birleri ile diğer tüm kamu ve özel kuruluşları ile 1512 sayılı Noterlik Kanununun elverdiği ölçüler içinde şimdilik Noterliklerimizden ve Odalarımızdan başlamak üzere bilgi ve belge alışverişi yapabilmeli, karşılıklı internet üzerinden acil hallerde görüş alınabilmeli, gelişmiş telekonferans teknolojileri sayesinde Noter Odaları ile Birlik ve Noterler arasında sürekli bir iletişim köprüsü kurulmalıdır. Noterlerin bazı işlemleri karşılıklı olarak doğrulatmada ve birbirlerini bazı konularda uyarmakta bu yöntem kullanılmalıdır.

Halen bu konuda İçel Noter Odasında ve TNB ARGE Komisyonunda pilot olarak yapmakta olduğumuz bir çok projeyi yakında tüm meslektaşlarımızın bilgisine sunacağız.

Öncelikle hazırlanacak bir master plan ile tüm Noterlerimizin ve Noterlik çalışanlarının en kısa süre içinde bilgisayar kullanmayı, halen Birlik tarafından hazırlatılmış olan Noterlik Vezne, yazılım ve elektronik arşiv programlarının windows ortamında hazırlanmış olması nedeniyle Noterlerimizin ve tüm personellerinin hızla bu programları öğrenmeleri için kurslar düzenlenmesi şarttır. Aksi takdirde bugün bir çok Noterliğimizde kullanılan DOS programları ile bu paketlere uyum sağlanması mümkün değildir.

Ayrıca Noterliklerimizin yeni döneme hazırlanarak yakın zamanda internet üzerinden ve gelişmiş serverler vasıtasıyla sayısal ortamda işlem yapılabilecek şekilde yeniden yapılanma süreçlerini hızlandırmaları gerekmektedir. Zira önümüzdeki yasama döneminde kabul edilmesi beklenen sayısal imzanın kullanılmasına elverişli, bilgi alışverişi ve evrakların anında görülmesi,kontrolü ve transferini sağlayacak şekilde yeniden gerçekleştirilecek teknolojik, hukuki ve idari düzenlemeleri yapması için uygun bir çalışma anlayışını tüm Noterlere ve çalışanlarına bir an önce kavratmak hayati önemi haizdir.

Sempozyuma bu konuda çok değerli tebliğler sunan Adalet Bakanlığımızın güzide mensupları ve akademisyenler sayısal imzanın önemini ve gerekliliğini sizlere çok güzel bir şekilde anlattıkları için bunları tekrar etmek istemiyorum. Dünyanın bir çok ülkesinde kurulmuş bulunan ve dünyada hızla gelişen elektronik ticaret için muhakkak gerekli olan elektronik noterlik ve sayısal imza ile birlikte kurulması zorunlu olan üçüncü güvenilir kişi ve onay kurumunun ülkemizde de bir an önce kurulması ve bunun pilot çalışmaları için gerekli yasal düzenlemenin yapılması gereklidir.

Bu konuda geçtiğimiz yıllarda teklif edilen fakat hazır olmadığım için kabul edemediğim bu konu ile ilgili olarak Noterliğimde pilot çalışmalara başlanması konusunda gerek teknolojik alt yapı olarak gerekse bilgi birikimi yönünden hazırlanmakta bulunduğumu buradan tüm ilgili kuruluşlara duyurmak isterim. Bunun bana getireceği onurun ve yaratacağı sıkıntıların farkında olduğumu belirtmek isterim.

Dilerim bu sözlerimle Noterlik Kanununun 50. maddesinde ki ?reklam ve rekabet yasağına? aykırı davranmış olmam....

3- ELEKTRONİK DEVLET VE ULUSAL YENİDEN YAPILANMA İÇİNDE NOTERLİK KURUMUNUN YERİ;

Değerli Konuklar, değerli meslektaşlarım,

Ülkemizde de yavaş yavaş gerçekleşmekte olan Elektronik devlet ile ilgili yapılanmada Noterliklerimizde yeni yapı içinde layık oldukları yerlerini alacaklardır.

Burada Noterlik mesleğinin gelişiminde kanımca en önemli engellerden birini oluşturan meslekte rekabet kavramının yeniden tanımlanmaya, gelişen şartlar karşısında yeniden yorumlanmaya acil ihtiyacı vardır. Küreselleşme veya yeni dünya düzeni diye adlandırılan serbest piyasa ekonomisinin en önemli unsuru olan rekabet koşullarının neler olduğunun Noterlik mesleğindeki yeni yorumunu yapmak ve hizmetin kalitesinin arttırılması ile ilgili konuların 1512 sayılı Noterlik Kanununun 50. maddesinin 3. fıkrasındaki' reklam ve rekabet niteliğinde bir eylemde bulunmak' kapsamından çıkarılması ve Noterlerin daha iyi hizmet üretmelerinin önündeki engellerin kaldırılması acilen gereklidir.

Özellikle yasanın bu maddesinin acilen yeniden kaleme alınması ve internetin getirdiği yeni olanakların kullanılmasının Adalet Bakanlığı ve Türkiye Noterler Birliği yönetimlerince teşvik edilmesi gerekmektedir. Maalesef bugünkü uygulamaların ve verilen bazı kararların bunun tam aksi yönde olduğunu üzüntü ile yaşamaktayım. Dilerim bu sempozyumdan sonra bu tür uygulamalarda daha hoşgörülü kararlar alınır.

Değerli Konuklar, değerli meslektaşlarım,

Şayet yukarıda bir kısmını saydığım acil önlemler alınmazsa Ünlü gelecek bilimcisi Alvin Toofler?in geçtiğimiz yıl Kasım ayında İstanbul?da yapılan 9. Kalite Kongresinde belirttiği gibi, dünyadaki hızlı teknolojik gelişim dalgalarının ülkemizin sahillerini ve Noterlikler başta olmak üzere bir çok kamu ve özel kuruluşu olumsuz yönde etkilemesi kaçınılmaz olacaktır.

Bunun en somut göstergelerinden biri Türkiye Bilişim Vakfı tarafından hazırlatılmış olan Ulusal Birey Bilgi Sistemi (UBBS) raporunda belirtildiği gibi çok yakın bir gelecekte çıkacak olan Akıllı Kart (Smart card) teknolojisi ile Noterlerimizin en çok yaptıkları işlem olan Nüfus cüzdanı, diploma, sürücü belgesi suretleri gibi bir çok işlemin artık onaylanmasına gerek kalmayacaktır. Keza Gümrüklerimizin başlattığı BİLGE otomasyon programı tam olarak çalışmaya başladığında Noterlerimizin önüne gelen bir çok işlemin azalacağını tüm meslektaşlarımın dikkatlerine sunmak istiyorum.

Konu ile ilgili olarak detaylı bilgi almak isteyenlerin Türkiye Bilişim Vakfından bu raporu temin etmeleri mümkündür. Ayrıca bu raporun tamamını İçel Noter Odasının http://www.icelnoterodasi.cjb.net/ web sitesinden incelemenizi ve yakın gelecekte bu değişimin bizleri nasıl etkileyeceğine dikkatlerinizi çekmek isterim.

Değerli Konuklar, değerli Meslektaşlarım,

Noterlerimizin en büyük sorunlarından birisi uzun zaman saklamak zorunda oldukları arşivleridir. Halen İstanbul, Ankara, İzmir gibi özellikle büyük kentlerimizdeki Noterlikler için bu konu çok daha önemlidir. Bu nedenle gelişen teknolojiler sayesinde artık dijital arşivlerin oluşturulması gereklidir.

Yüzlerce Noterlik işleminin bir CD veya DVD ye gelişmiş tarayıcılar ile taratıldıktan sonra CD yazıcılar ile kaydedilmesi ve en az 60 yıl bozulması söz konusu olmayan bu işlemin gerçekleşebilmesi için en uygun teknoloji bir an önce araştırılmalıdır.

Pilot bazı uygulamalardan sonra öncelikle 1.sınıf Noterliklerimizden başlamak üzere tüm Noterliklerimizde uygulanması araştırılarak hem yangın, sel, haşere, rutubet gibi nedenlerle zarar gören evrakların birer suretlerinin böylece dijital olarak saklanması söz konusu olacak, hem de hemen bu belgelere ulaşabilme olanağı doğacaktır. Bunun bir adım ötesinde yasamızda yapılacak değişiklik sırasında Noterler Birliğince Ankara da kurulabilecek ?Milli Noterlik Arşivleri Binasında? tüm Noterliklerden gelecek öncelikle A grubu CD ve DVD lerin sanal ortamda saklanması veya sayısal imza teknolojilerinde olduğu gibi evrakların algoritma sistemi ile şifrelenerek internet üzerinden gelişmiş bilgisayarların ana makinalarında depolanması sağlanabilir. Bu konuda Amerika?daki Dijital Noterlik Servislerinin ?finger printing? adını verdikleri evrakların parmak izlerinin geri dönüşümü olmaksızın şifrelenerek sakladıkları bir teknolojinin ve benzer hizmetleri verdiklerini yaptığım araştırmalar sonunda öğrenmiş bulunmaktayım. Konu ile ilgilenenlerin http://www.surety.com/ web sitesinden veya Türkçe çevirilerini İçel Noter Odasının http://www.icno.org.tr/ adresinden incelemeleri mümkündür.

Kıymetli Meslektaşlarım, Değerli Konuklar,

Burada sizlere anlattığım konuların bir çoğunun sizler için uzun bir zaman içinde gerçekleşeceğini düşünebilirsiniz. Fakat size geçtiğimiz günlerde bir Bilişim Teknolojileri Dergisinde okuduğum ve beni çok şaşırtan bir iki konuyu aktarırsam o zaman belki bana hak verebilirsiniz. Bu dergide insanlığın son 300 yıl içinde biriktirmeyi başardığı bilgi birikimine günümüzde bilgisayarlar sayesinde 72 günde ulaşıldığını yazıyordu. Ayrıca Amerika da ?Z çocukları projesi? ile henüz dünyaya gelmemiş ve 5-10 yıl sonra doğacak çocukların nasıl bir dünyada yaşayacakları, hangi teknolojilere ihtiyaçları olacağı ve hangi istemlerinin olabileceği ile ilgili konularda fikir jimnastiği yapan ?think thank- düşünce üretim merkezleri? uzmanlarının çalışmakta olduğunu okudum. Doğrusu inanması oldukça zor ama bunlar bizim dışımızda gelişen çok önemli gerçekler... Bazen ülkemizin gündemini görünce doğrusu endişe ediyorum gelecek kuşaklar adına...

4- NOTERLİK İŞLEMLERİNDE ELEKTRONİK GELİŞMENİN YARARLARI ;

a) Ülkemizde Noterliklerde yapılan işlemlere özellikle elektronikteki gelişmelerin, bilgisayarların çok önemli katkıları olmuştur. Tüm Noterliklerimizde hızla bu yeni oluşuma ayak uydurularak, daktilolardan bilgisayarlara geçilmiş, gerek vezne gerek yazılım gerekse elektronik arşiv programları Türkiye Noterler Birliği tarafından Bilgi İşlem Müdürlüğümüzün değerli uzmanları ile Noterler Birliği Bilgisayar Komisyonunun ortaklaşa çalışmaları sonunda tamamlanmıştır. Halen bir çok Noterliğimizde bu programlar kullanılmaktadır. Bu programların kullanılması ile ilgili olarak geçtiğimiz hafta sonu Ankara?da başlatılan kurslar yaygın bir şekilde devam etmelidir. Bu arada hemen tüm ilgilenen Noterlerimize ve tüm personellere acilen windows programının kullanılması, kurslar açılarak öğretilmelidir. Aksi halde alfabe öğrenilmeden okuma yazmanın ne kadar zor olacağı hepimizce bilinen bir gerçektir.

b) Kısa bir süre sonra tüm Noterlik işlemlerinin standart olacağı, Ülkemizde aynı işleme aynı ücretin alındığı, işlem

kağıtlarının öncelikle sürekli saklanması gereken A grubundan başlamak üzere dijital ortamlara tarayıcılar ile taratılarak veri ambarlarında saklanabildiği, tüm Noterlerimizin bir network ağı ile bağlandığı, bugünkü klasik posta yerine elektronik postanın gönderildiği, web kameralar ile örneğin özellikle çok önemli bir işlem olan Vasiyetnamede, vasiyetçinin beyanının kendi ağzından ve görüntülü olarak dijital ortama kayıt edilip yıllarca saklanabildiği ve bu kayıtların, ileride doğacak hukuki anlaşmazlıklarda kanıt olarak kabul edildiği, telekonferans ile anında karşılaşılan sorunların Noterler Birliği, Adalet Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve ilgili diğer kurumlarla çözüme kavuşturulacağı bir sanal ortamın, chat odalarının, internette e-groups diye adlandırılan tartışma ortamlarının, Noterlerin ve tüm hukukçuların mesleki gruplarının oluştuğu böylesine bir sanal tartışma ortamında, Sanal Noterlik artık hayal değildir.

c) Ayrıca her sabah internetten, resmi gazetenin, Birliğin ve Adalet Bakanlığının en son genelgelerinin okunabildiği, meslektaşlarımızın tayin, nakil, terfileri ile ilgili haberlerinin bulunacağı, Noterlik hukuk dergisinin okunabileceği, acı ve tatlı günlerimizin web sitelerinde anında duyurulduğu, tüm Noterliklerin adres, telefon, faks ve e-mail adreslerine rahatça ulaşılabileceği bir yeniden yapılanmayı bekliyoruz.

d) Üyesi olduğumuz Latin Noterler Birliğinin üyesi olan ülkeler ile dünyadaki diğer ülkelerin Noterliklerine ait bilgilerin alınabileceği web sitelerinin oluştuğu bir yeni oluşumun tüm Noterliklerde bir an önce gerçekleşmesini ümit ediyorum.

e) İş sahiplerinden Araç satışı yapmadan önce istediğimiz Vergi dairesine borcu olup olmadığına dair bilgiye İnternet vergi dairesinin sitesinden ulaşılarak şayet borcu yoksa bu iş sahiplerinin zamandan yararlanması ve vergi dairelerimizin gereksiz iş yükünden kurtulmasına katkı yapılacak yeni bir kamu maliyesi düzenlemesi özlüyorum.

f) Halen Ülkemizde devam etmekte olan Elektronik devlet oluşumunun en önemli projelerinden biri olan TUENA (Türkiye Ulusal Enformasyon Alt Yapı ana planı)?nın ve Kamu-Net ile ilgili projelerin bitmesini bekliyoruz. Özellikle çok uzun yıllardır bitmesini beklediğimiz MERNİS (Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi)?nin önemini tüm meslektaşlarım çok iyi bilmektedirler. Çünkü halen bir çok Noterimizin Nüfus cüzdanları ile ilgili uygulamada çok büyük sıkıntıları vardır. Oysa bu proje ile birlikte hazırlanacak Akıllı kimlik kartları (Smart card) ile artık sahtekarlıklar tarihe kavuşacaktır. Zira bu kartların taklidi şu an için mümkün değildir.Bu kartlara kişilerin Vatandaşlık kimlik numarası, vergi numarası, sürücü belgesi numarası, ikametgah belgesi gibi bir çok bilgiler kart üzerindeki chiplere kaydedilebileceğinden, Noterliklerimize alacağımız bu kartların okuyucu cihazları ile anında ve en sağlıklı şekilde bu bilgilerin tümüne ulaşmamız mümkün olacaktır.

g) Halen Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü çalışmaları devam ettirilen Vergi Daireleri Otomasyon Projesi ? VEDOP uygulamaları bazı il ve ilçelerde başlamış olup gelecek yıl tamamlanması için çalışmaları devam etmektedir. Bu proje tüm ülkemizde yürürlüğe girince uygulamadaki en önemli sorun olarak önünde Dijital imza konusu kalacaktır. Çünkü vergi dairelerine gönderilen beyannamelerin şifrelenerek imzalanması gerekmektedir. Dilerim bu sistemde en kısa zamanda çalışır ve gerek Noterlerimiz gerekse gerçek ve tüzel kişiler tüm beyannamelerini internet üzerinden gönderip, tahakkukları yine bir elektronik veri değişim programı ile mükellefe geri gelerek, vergi, harç, damga, değerli kağıt ödemeleri ile muhtasar, Taşıt alım vergisi, Motorlu Taşıtlar vergisi, KDV ve Gelir vergilerimizi internet bankacılığı aracılığıyla işyerimizi hiç terk etmeden ve zaman kaybı olmaksızın ödeyebiliriz.

h) Noterlerimizin 1987 yılında yapılan çalışmalar ile oldukça uzun bir yol kat ettikleri ve o günkü bazı teknolojik eksiklikler ve her iki tarafında isteksizlikleri nedeniyle bugüne değin buzdolabına kaldırılmış olan, Avrupa ülkelerinin tamamında ve dünyanın bir çok ülkesinde Noterler tarafından yapılan Tapulu gayrimenkullerin satışı ve diğer tüm işlemlerinin yapılması için yine internet bize çok büyük bir şans tanıyacaktır. Halen Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce yürütülen TAKBİS (Tapu Kadastro Bilgi Sistemi) tamamlandığında ülkemizdeki tüm tapu kayıtları internet ortamına kaydedileceğinden bu kurumda yapılacak bir yasa değişikliği ile Noterlerimize verilecek özel bir şifre vasıtasıyla tapu kaydı ile ilgili bilgi aktarımı gerçekleştirilebilecektir. Böylece bu konu ile ilgili en önemli engel olan Noterlerimizin tapu kayıtlarına ulaşmadaki zorluklar ve belgelerdeki her türlü yanıltmanın da önüne geçilmesi mümkün hale gelecektir. Bir adım daha atarsak yine Sicili tutmak görevini devam ettirecek olan Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğüne ait ilgili birimlere işlemlerin anında İnternet üzerinden veya en seri vasıta ile gönderilmesi mümkündür. Tıpkı araç satışlarında olduğu gibi. Bu konu başlı başına bir panel konusu olduğu için sadece bu konuda bir fikir jimnastiği yapmayı uygun gördüm.

ı) Dünyada elektroniğin gelişmesindeki en önemli buluş olan internetin getirdiği faydalar oldukça fazladır, bunları burada tek tek saymak zaman kaybına yol açacaktır. Yalnız bütün dünyanın kabul ettiği bir gerçek ?İNTERNET BİR DENİZ FENERİDİR. HERKES ROTASINI BU DENİZ FENERİNE GÖRE AYARLAMAK ZORUNDADIR. BUNA NOTERLERİMİZİN GEMİLERİDE DAHİLDİR?

Artık herkes Milattan önce, milattan sonra, Elektrikten önce elektrikten sonra, Matbaadan önce matbaadan sonra gibi ?İNTERNETTEN ÖNCE İNTERNETTEN SONRA? gerçeğini görmek zorundadır.

5) YASAL DÜZENLEME İLE İLGİLİ BEKLENTİLERİMİZ;

Görüldüğü gibi elektronik gelişmeler bundan sonraki ekonomik, sosyal, kültürel, mesleki, ahlaki yaşamımızda en önemli gösterge olmaya devam edecektir. Cep telefonlarındaki patlama düzeyindeki yaygın kullanım sonucu yakında cep telefonları üzerinden elektronik posta ve tüm hizmetlerin alınacağı gerçeği, yakın gelecekte elektrik sistemleri üzerinden internetin gerçekleşmesi olasılığı, bugünkü masa bilgisayarlarının yerini daha küçük taşınabilir cep bilgisayarlarının alacağı, elektronik ticaretin dünyada 2005 yıllarında 6 trilyon dolar civarında gerçekleşeceği beklentisine, konunun uzmanları artık mutlak gözüyle bakmaktadırlar.

Tıpkı insan vücudunda ki sinir sistemleri gibi birbirine bağlanmış milyonlarca bilgisayarın oluşturacağı gelişmiş bilgi ağı ile sistemler birbirlerinden her türlü belge ve bilgi alışverişini daha özgür bir ortam olan internetteki web sitelerine taşırken, buna ayak uyduramayanların durumunun ne olacağını söylemek için sanırım gelecek bilimcisi Kevin Kelly veya Bill Gates olmak gerekmez.

Değerli Konuklar, değerli meslektaşlarım,

Buradan bir Noter ve sorumlu bir Türk vatandaşı olarak Siyasetçilerimizden artık yukarıda saydığım nedenlerden dolayı Ülkemizin bir an önce elektronik devlet oluşumu ve dünyadaki elektronik ticaretten gerekli payı alabilmesi için aşağıda saydığımız yasaların bir an önce parlamento gündemine alınıp, kabul edilmesi en büyük dileğimizdir.

Çıkarılması zorunlu olan bu yasaların başında gelenlerden birkaç örneği vermek isterim. Bunlar;

a) Bilgi Toplumu Bakanlığı Kanun Tasarısı,

b) Türkiye?de Yazılım Üretiminin ve Teknopark kurulumunun Desteklenmesi ile ilgili yasa,

c) Avrupa Birliğinin 1999/93 sayılı topluluk direktifine paralel olarak hazırlanmış olan ?Elektronik imzanın teknik ve idari yönleri? hakkındaki kanun tasarısıdır.

Temennimiz bu yasama dönemi içinde yukarıda belirtilen kanunların kabulü ile halen bu alanda karşılaşılan sorunların bir kısmının çözümü mümkün olacaktır.

Zira ülkemizdeki bu gelişmelerin en önünde çekici güç olarak siyasi iradenin olması ve siyasetçilerimizin konuya duyarlı davranmaları ile ancak bu en önemli devrimin gerçekleşeceği kanısındayım. Bu arada halen TBMM web sitesinde yayınlanan 150 civarında ki milletvekillerinin elektronik mektup adreslerinin öncelikle tüm parlamenterlerimiz tarafından alınması, kamuya açıklanması ve fiilen kullanımının önemini belirtmeden geçemeyeceğim. Böylece yakın bir gelecekte elektronik demokrasiye geçiş sürecide başlayacaktır.

Artık Amerika?da Eski Başkan Bill Clinton?un, İngiltere?de Başbakan Tony Blair?in ülkelerinin en kısa zamanda Elektronik devlet olma süreçlerini tamamlamaları konusundaki tüm devlet kuruluşlarına verdikleri direktiflerinin bir benzerini, Finlandiya ve Singapur Hükümetlerinin aldıkları cesur kararları sonucunda %98 oranında bürokrasiyi ortadan kaldıran uygulamalara benzer çalışmaları, Hükümetimizden ve Parlamentomuzdan beklediğimizi ifadeyi burada bir sorumlu yurttaşlık görevi sayıyorum.

Değerli Konuklar, Değerli Katılımcılar,

Konu ile ilgili olarak anlatılacak daha birçok hususun olduğunu biliyorum. Bu tebliğin içindeki görüşlerimde ki yanlışları sizlerin eleştirileriniz, yapıcı önerileriniz ve bilgi, belge paylaşımı ile giderebilmeyi ümit eder, bu sempozyumun tüm hukukçulara, meslektaşlarıma ve ülkemize, Avrupa ve dünya ile bütünleşme uğraşımızda fayda sağlamasını diler, saygılar sunarım.

ORHAN TURAN
Noter