|
ESNAF VE SANATKARLAR VE DİĞER BAĞIMSIZ ÇALIŞANLAR SOSYAL SİGORTALAR KURUMU KANUNU (BAĞ-KUR)
ESNAF VE SANATKARLAR VE DİĞER BAĞIMSIZ ÇALIŞANLAR SOSYAL SİGORTALAR KURUMU KANUNU (BAĞ-KUR)
Kanun Numarası: 1479
Kabul Tarihi: 02/09/1971
Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi: 14/09/1971
Yayımlandığı Resmi Gazete Sayısı: 13956
I - KISIM: ÖRGÜTLENME
KURULUŞ:
Madde 1 -
(Mülga madde : 16/05/2006-5502 S.K./43. mad)
ORGANLAR:
Madde 2 -
(Mülga madde : 16/05/2006-5502 S.K./43. mad)
GENEL MÜDÜRLÜK KURULUŞU:
Madde 3 -
(Mülga madde : 16/05/2006-5502 S.K./43. mad)
GENEL MÜDÜR VE GENEL MÜDÜR YARDIMCILARI:
Madde 4 -
(Mülga madde : 16/05/2006-5502 S.K./43. mad)
GENEL MÜDÜRÜN GÖREVLERİ, YETKİ DEVRİ VE TEMSİL YETKİSİ:
Madde 5 -
(Mülga madde : 16/05/2006-5502 S.K./43. mad)
ATAMA USUL VE ŞARTLARI:
Madde 6 -
(Mülga madde : 16/05/2006-5502 S.K./43. mad)
PERSONEL STATÜSÜ:
Madde 7 -
(Mülga madde : 16/05/2006-5502 S.K./43. mad)
YÖNETİM KURULUNUN TEŞEKKÜLÜ:
Madde 8 -
(Mülga madde : 16/05/2006-5502 S.K./43. mad)
TOPLANTI VE KARAR SAYISI:
Madde 9 -
(Mülga madde : 16/05/2006-5502 S.K./43. mad)
YÖNETİM KURULUNUN GÖREV VE YETKİLERİ:
Madde 10 -
(Mülga madde : 16/05/2006-5502 S.K./43. mad)
GENEL KURUL:
Madde 11 -
(Mülga madde : 16/05/2006-5502 S.K./43. mad)
Madde 12 -
(Mülga madde : 16/05/2006-5502 S.K./43. mad)
GENEL KURULUN GÖREVLERİ:
Madde 13 -
(Mülga madde : 16/05/2006-5502 S.K./43. mad)
YOLLUKLAR:
Madde 14 -
(Mülga madde : 16/05/2006-5502 S.K./43. mad)
KURUMUN GELİRLERİ:
Madde 15 -
(Mülga madde : 16/05/2006-5502 S.K./43. mad)
KURUM GELİRLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ:
Madde 16 -
(Mülga madde : 16/05/2006-5502 S.K./43. mad)
KURUM MALLARI:
Madde 17 -
(Mülga madde : 16/05/2006-5502 S.K./43. mad)
KURUMUN BAĞLI OLMADIĞI KANUNLAR:
Madde 18 -
(Mülga madde : 16/05/2006-5502 S.K./43. mad)
KURUMUN DAVA VE İCRA İŞLERİ:
Madde 19 -
(Mülga madde : 16/05/2006-5502 S.K./43. mad)
VERGİ, RESİM VE HARÇ MUAFİYETİ:
Madde 20 -
(Mülga madde : 16/05/2006-5502 S.K./43. mad)
TÜZELKİŞİLİĞİ OLAN KURULUŞLAR KURMAK VE İŞTİRAKLERDE BULUNMAK YETKİSİ:
Madde 21 -
(Mülga madde : 16/05/2006-5502 S.K./43. mad)
KURULUŞ MASRAFLARI:
Madde 22 -
(Mülga madde : 16/05/2006-5502 S.K./43. mad)
BORÇ ALMA YETKİSİ:
Madde 23 -
(Mülga madde : 16/05/2006-5502 S.K./43. mad)
II - KISIM: SİGORTA YARDIMLARI
1. BÖLÜM: GENEL HÜKÜMLER
KANUNUN AMACI, SİGORTALI SAYILANLAR VE SAYILMAYANLAR:
Madde 24 -
(Değişik madde: 14/03/1985 - 3165/6 md.)
Aşağıda sayılan sigortalılar hakkında malullük, yaşlılık ve ölüm hallerinde bu Kanunda yazılı şartlarla sosyal sigorta yardımları sağlanır.
I - Sigortalı sayılanlar:
Kanunla ve Kanunların verdiği yetkiye dayanılarak kurulu sosyal güvenlik kuruluşları kapsamı dışında kalan ve herhangi bir işverene hizmet akdi ile bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan;
a)
(Değişik alt bent: 04/10/2000 - KHK/619, md.13 ; İptal : Anayasa M.nin 26/10/2000 - E. 2000/61, K. 2000/34 S. K.; Değişik alt bend: 24/07/2003 - 4956 S.K./14. md.
) Esnaf ve sanatkarlar ile diğer bağımsız çalışanlardan ticari kazanç veya serbest meslek kazancı dolayısıyla gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlar ile gelir vergisinden muaf olanlardan Esnaf ve Sanatkar Sicili ile birlikte kanunla kurulu meslek kuruluşuna usulüne uygun olarak kayıtlı olanlar,
b) Kollektif şirketlerin ortakları,
c) Adi Komandit şirketlerin komandite ve komanditer ortakları,
d) Limited şirketlerin ortakları,
e) Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları,
f) Donatma iştirakleri ortakları,
g) Anonim şirketlerin kurucu ortakları ile yönetim kurulu üyesi olan ortakları,
Bu Kanuna göre sigortalı sayılırlar.
II - Sigortalı sayılmayanlar:
Bu Kanunun uygulanmasında;
a) 18 yaşını doldurmamış olanlar,
b)
(Mülga alt bent: 04/10/2000 - KHK/619, md.13; İptal : Anayasa M.nin 26/10/2000 - E. 2000/61, K. 2000/34 S. K.; Mülga alt bend: 24/07/2003 - 4956 S.K./14. md.)
c) Kanunla veya kanunun verdiği yetkiye dayanılarak kurulu sosyal güvenlik kuruluşlarına prim veya kesenek ödeyenlerle bu tür kuruluşlardan malullük veya yaşlılık aylığı ile daimi tam işgöremezlik geliri almakta olanlar, aylık veya gelir bağlanması için talepte bulunmuş olanlar (Dul ve yetim aylığı veya Sosyal Sigortalar Kurumundan geçici veya sürekli kısmi işgöremezlik geliri alanlar hariç),
d) Tarım işi yapanlar (Tarım sanatlarına ait işleri yapanlar hariç), Sigortalı sayılmazlar.
SİGORTALILIĞIN BAŞLANGIÇ VE BİTİŞ TARİHİ:
Madde 25 -
(Değişik madde: 24/07/2003 - 4956 S.K./15. md.)
Bu Kanunun 24 üncü maddesine göre sigortalı sayılanlardan gelir vergisi mükellefi olanların sigortalılıkları, mükellefiyetin başlangıç tarihinden, gelir vergisinden muaf olanların sigortalılıkları ise Esnaf ve Sanatkar Sicili ile birlikte kanunla kurulu meslek kuruluşlarına kayıtlı olmak şartıyla talep tarihinden itibaren başlatılır.
Bu suretle sigortalı olanların hak ve yükümlülükleri sigortalı sayıldıkları tarihte başlar.
Bu Kanuna tabi sigortalılık;
a) Gelir vergisi mükellefi olanların, mükellefiyetlerini gerektiren faaliyetlerine son verdikleri,
b) Gelir vergisinden muaf olanların, Esnaf ve Sanatkar Sicili ile birlikte kanunla kurulu meslek kuruluşlarındaki üye kayıtlarının silindiği,
c) Şirketlerle ilgisi kalmayanların, çalışmalarına son verdikleri veya ilgilerinin kesildiği,
Tarihten itibaren,
d) Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığına tabi olarak çalışmaya başlayanların, emekli keseneği kesilmeye başladığı,
e) İflasına karar verilmiş olan tasfiye halindeki özel işletmeler ile şirket ortaklarının, özel işletmenin veya şirketin mahkemece tasfiyesine karar verildiği, iflasına karar verilmiş olan veya tasfiye halindeki özel işletmeler ile şirket ortaklarından hizmet akdi ile çalışanların çalışmaya başladığı,
f) 2108 sayılı Kanuna göre 1479 sayılı Kanun kapsamına giren köy ve mahalle muhtarlarından; kendi nam ve hesabına bağımsız çalışmasından dolayı gelir vergisi mükellefiyeti bulunanlar hariç, aynı zamanda hizmet akdi ile çalışanların çalışmaya başladığı,
g) Gelir vergisinden muaf olan, ancak Esnaf ve Sanatkarlar Sicili ile birlikte kanunla kurulu meslek kuruluşlarındaki kayıtlara istinaden Bağ-Kur sigortalısı olanlardan bu sigortalılıklarının devamı sırasında, hizmet akdi ile çalışanların çalışmaya başladığı,
Tarihten bir gün önce, Sona erer.
Sigortalılığı sona erenler sigortalılıklarının sona erdiği tarihten itibaren üç ay içinde Kuruma başvurarak kayıtlarını sildirmek zorundadırlar.
YAZILMA:
Madde 26 -
(Değişik madde: 14/03/1985 - 3165/8 md.)
Sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçilemez ve kaçınılamaz. Sözleşmelere, sosyal sigorta yardım ve yükümlülüklerini azaltmak veya başkasına devretmek yolunda hükümler konulamaz. Bu Kanuna göre sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç 3 ay içinde Kuruma başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar.
(Ek cümle: 04/10/2000 - KHK/619, md.15; İptal : Anayasa M.nin 26/10/2000 - E. 2000/61, K. 2000/34 S. K.; Ek cümle: 24/07/2003 - 4956 S.K./16. md.)
Üç ay içinde kayıt ve tescilini yaptırmayan sigortalılar Kurumca resen kayıt ve tescil edilir.
(Ek fıkra: 24/07/2003 - 4956 S.K./16. md.)
Gelir vergisi mükelleflerinin mükellefiyet tescili ve terkinine ilişkin bilgiler, Kurum ile Maliye Bakanlığınca müştereken belirlenecek usul ve esaslara göre Kuruma bildirilir.
(Ek fıkra: 24/07/2003 - 4956 S.K./16. md.)
Kamu kurum ve kuruluşları, belediyeler, kamu iktisadi teşebbüsleri, esnaf kefalet kooperatifleri, tarım kredi kooperatifleri ve bankalar, bu Kanuna göre zorunlu sigortalı olanlarla ilgili ruhsat, ihale ve kredi işlemlerinde sigortalı olduklarını gösterir belgeyi istemek ve belge istenenler de bu belgeyi ibraz etmek zorundadırlar.
(Ek fıkra: 04/10/2000 - KHK/619, md.15; İptal : Anayasa M.nin 26/10/2000 - E. 2000/61, K. 2000/34 S.K.)
(Ek fıkra: 04/10/2000 - KHK/619, md.15; İptal : Anayasa M.nin 26/10/2000 - E. 2000/61, K. 2000/34 S.K.)
(Ek fıkra: 04/10/2000 - KHK/619, md.15; İptal : Anayasa M.nin 26/10/2000 - E. 2000/61, K. 2000/34 S.K.)
I - (Mülga bent: 04/10/2000 - KHK/619, md.15)
II - (Mülga bent: 04/10/2000 - KHK/619, md.15)
III - (Mülga bent: 04/10/2000 - KHK/619, md.15)
Sigortalıların başvurma usulleri ile uymak zorunda oldukları esaslar ve tescille ilgili işlemler yönetmelikle düzenlenir. Bu yönetmeliğin bildirim ve giriş bildirgelerinin onaylanmasına ilişkin hükümleri hakkında İçişleri, Maliye ve Gümrük, Sanayi ve Ticaret Bakanlıklarının da görüşleri alınır.
2. BÖLÜM: MALULLÜK SİGORTASI
MALULLÜK SİGORTASINDAN SAĞLANAN YARDIMLAR:
Madde 27 - Malullük sigortasından sağlanan yardım malullük aylığı bağlanmasıdır.
MALULLÜK:
Madde 28 - Bu kanunun uygulanmasında çalışma gücünün en az üçte ikisini yitirdiği tespit edilen sigortalı malul sayılır.
Şu kadar ki, bu Kanuna tabi sigortalılığın başladığı tarihte malul sayılacak derecede hastalık veya arızası bulunduğu önceden veya sonradan tespit edilen sigortalı, bu hastalık veya arızası nedeniyle malullük sigortası yardımlarından yararlanamaz.
(Değişik fıkra: 04/10/2000 - KHK/619, md.16; İptal : Anayasa M.nin 26/10/2000 - E. 2000/61, K. 2000/34 S. K.; Değişik fıkra: 24/07/2003 - 4956 S.K./17. md.)
Sigortalıların hangi hallerde çalışma gücünün en az üçte ikisini yitirmiş sayılacakları, sağlık işlemlerine ilişkin yönetmelikteki esaslara göre tespit olunur.
MALULLÜK AYLIĞINDAN YARARLANMA ŞARTLARI:
Madde 29 -
(Değişik madde: 24/07/2003 - 4956 S.K./18. md.)
Malullük aylığından yararlanabilmek için;
a) Bu Kanunun 28 inci maddesine göre malul sayılmak,
b) En az beş tam yıl sigorta primi ödemiş olmak,
c) Yazılı istekte bulunmak ve istek tarihi itibariyle prim ve her türlü borçlarını ödemiş olmak, Şarttır.
Bu Kanuna tabi sigortalılığı devam ederken bir iş kazası veya meslek hastalığı sonucu çalışma gücünün en az üçte ikisini kaybedenler hakkında beş tam yıl sigorta primi ödemiş olmak şartı aranmaz.
MALULLÜK AYLIĞININ HESAPLANMASI:
Madde 30 -
(Değişik madde: 25/08/1999 - 4447/27 md.)
Malüllük aylığı, sigortalının sigortalılık süresi içinde prim ödediği gelir basamaklarının, bu basamaklardaki prim ödeme süreleri de dikkate alınarak, aylık başlangıç tarihinde yürürlükte bulunan gelir tablosu üzerinden hesaplanacak ağırlıklı ortalamasının %65'idir. Başka birinin sürekli bakımına muhtaç malül sigortalıya %75 oranında malüllük aylığı bağlanır.
Birinci fıkraya göre bağlanan malüllük aylığı, ayrıca, gelir tablosunun son olarak değiştirildiği ay ile aylık başlangıç tarihi arasında geçen her ay bir önceki aya göre, Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından açıklanan en son temel yıllı kentsel yerler tüketici fiyatları indeksindeki değişim oranları kadar artırılır.
MALULLÜK AYLIĞININ BAŞLANGICI:
Madde 31 - Malullük aylığı, malullüğün tespit edildiği tarihi takibeden aybaşından başlar.
KONTROL MUAYENESİ:
Madde 32 -
(Değişik madde: 20/06/1987 - 3396/3 md.)
Kurum, malullük aylığı bağlanan sigortalıları ve çalışamayacak durumda malul çocukları, kadın ise 58, erkek ise 60 (...) yaşını dolduruncaya kadar kontrol muayenesine tabi tutabilir.
Kabul edilir bir özürü olmadığı halde, kontrol muayenesini Kurumun yazılı bildirisinde belirtilen tarihi takip eden aybaşına kadar yaptırmayanların aylıklarının ödenmesi, kontrol muayenesi için belirtilen tarihten sonraki aybaşından başlanarak durdurulur.
Kontrol muayenesini Kurumun yazılı bildirisinde belirtilen tarihten başlayarak, üç ay içinde yaptıran ve malullük halinin devam ettiği tespit edilenlerin aylıkları, ödemenin durdurulduğu tarih itibariyle tekrar başlatılır.
Kontrol muayenesini, Kurumun yazılı bildirisinde belirtilen tarihten üç ay geçtikten sonra yaptıran ve malullük halinin devam ettiği tespit edilenlerin durdurulan aylıkları, rapor tarihini takip eden aybaşından başlanarak ödenir.
MALULLÜK AYLIĞININ KESİLMESİ:
Madde 33 -
(Değişik madde: 19/04/1979 - 2229/13 md.)
Yapılan kontrol muayenesi sonucu malullük halinin kalktığı anlaşılması halinde, malullük aylığı kesilir.
3. BÖLÜM: YAŞLILIK SİGORTASI
YAŞLILIK SİGORTASINDAN SAĞLANAN YARDIMLAR:
Madde 34 - Yaşlılık sigortasından sağlanan yardımlar şunlardır:
a) Yaşlılık aylığı bağlanması,
b) Toptan ödeme yapılması.
YAŞLILIK AYLIĞINDAN YARARLANMA KOŞULLARI:
Madde 35 -
(Değişik madde: 25/08/1999 - 4447/28 md.)
Yaşlılık aylığından yararlanabilmek için sigortalının;
a) Yazılı talepte bulunması, talepte bulunduğu tarihte prim ve her türlü borçlarını ödemiş olması,
b) Kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş ve 25 tam yıl sigorta primi ödemiş olması, Şarttır.
Kadın ise 60, erkek ise 62 yaşını dolduran ve en az 15 tam yıl prim ödeyen sigortalılara da kısmi yaşlılık aylığı bağlanır.
YAŞLILIK AYLIĞININ HESAPLANMASI:
Madde 36 -
(Değişik madde: 25/08/1999 - 4447/29 md.)
Yaşlılık aylığı, sigortalının, sigortalılık süresi içinde aylar itibariyle prim ödediği gelir basamaklarının, bu basamaklardaki prim ödeme süreleri de dikkate alınarak, aylık başlangıç tarihinde yürürlükte bulunan gelir tablosu üzerinden hesaplanacak ağırlıklı ortalamanın aylık bağlama oranı ile çarpılması suretiyle hesaplanır.
Aylık bağlama oranı, sigortalının toplam sigortalılık süresinin ilk on tam yılının her bir yılı için %3,5, takip eden onbeş tam yılın her bir yılı için %2 ve yirmibeş yıldan fazla her bir tam yıl için %1,5 oranlarının toplamıdır.
Birinci ve ikinci fıkralara göre hesaplanan yaşlılık aylığı, ayrıca, gelir tablosunun son olarak değiştirildiği ay ile aylık başlangıç tarihi arasında geçen her ay için, Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından açıklanan en son temel yıllı kentsel yerler tüketici fiyatları indeksindeki değişim oranları kadar artırılır.
*1*
Bu Kanuna göre bağlanan yaşlılık, malüllük ve ölüm aylıkları, her ay bir önceki aya göre Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından açıklanan en son temel yıllı kentsel yerler tüketici fiyatları indeksindeki değişim oranları kadar artırılır.
*1*
YAŞLILIK AYLIĞININ BAŞLANGICI:
Madde 37 - Yaşlılık aylığı, sigortalının, aylık bağlanması için Kurumda yazılı istekte bulunduğu tarihi takibeden aybaşından başlar.
YAŞLILIK AYLIĞININ KESİLMESİ:
Madde 38 -
(Değişik madde: 24/07/2003 - 4956 S.K./19. md.;Değişik madde: 16/10/2007-5698 S.K./3.mad,)
Bu Kanuna göre yaşlılık aylığı alanların istekleri halinde, aylıkları kesilerek son defa prim ödedikleri basamaktan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile sağlık sigortası primi ödemeye devam edebilirler. Bunların tekrar yaşlılık aylığı talep etmeleri halinde, yeniden bağlanacak yaşlılık aylığı, talep tarihini takip eden ödeme döneminden başlanarak ödenir.
Yeni aylık, eski aylığın kesildiği tarihten sonra aylıklara yapılan artışlar uygulanarak birinci fıkrada belirtilen aylık başlangıç tarihi itibariyle bulunan tutarı ile emeklilik sonrası çalışmaya ait kısmî aylığın toplamından oluşur. Emeklilik sonrası çalışmaya ait kısmî aylık, talep tarihindeki emeklilik öncesi ve sonrası prim ödeme gün sayısı toplamı üzerinden, yürürlükteki hükümlere göre hesaplanan aylığın emeklilik sonrası prim ödeme gün sayısına orantılı bölümü kadardır.
YAŞLILIK SİGORTASINDAN TOPTAN ÖDEME VE HİZMET İHYASI:
Madde 39 -
(Değişik madde: 19/04/1979 - 2229/17 md.)
Sigortalı olarak çalıştığı işten ayrılan, malullük veya yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamayan kadın ise 60, erkek ise 62 (...) yaşını doldurmuş bulunan sigortalılara, ödedikleri primler, yazılı istekleri üzerine toptan ödeme şeklinde geri verilir.
(
Değişik fıkra: 04/10/2000 - KHK/619, md.18; İptal : Anayasa M.nin 26/10/2000 - E. 2000/61, K. 2000/34 S. K.; Değişik fıkra: 24/07/2003 - 4956 S.K./20. md.)
Bu Kanuna göre tekrar sigortalı olanlar, toptan ödeme yapılan sürelerini ihya etmek istedikleri takdirde, bu sürelere ilişkin primler, toptan ödeme talebinde bulundukları tarihte son defa prim ödedikleri basamağın, ihya talebinde bulundukları tarihteki tutarları esas alınarak hesaplanır ve tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde ödenir. Bu şekilde ihya edilen süreler yaşlılık aylığı bağlanmasında ihya tarihinden itibaren altı ay sonra sigortalılık süresi olarak değerlendirilir. Bu Kanuna tabi hizmetlerin 2829 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanunun 5 inci maddesine göre ihyasında da, bu fıkra hükmü uygulanır.
4. BÖLÜM: ÖLÜM SİGORTASI
ÖLÜM SİGORTASINDAN SAĞLANAN YARDIMLAR:
Madde 40 - Ölüm sigortasından sağlanan yardımlar şunlardır:
a) Eşe, çocuklara, ana ve babaya aylık bağlanması,
b) Eşe, çocuklara, ana ve babaya toptan ödeme yapılması,
c) Ölen sigortalı için cenaze masrafı karşılığı verilmesi.
ÖLÜM AYLIĞINDAN YARARLANMA KOŞULLARI:
Madde 41 -
(Değişik madde: 19/04/1979 - 2229/18 md.)
a)
(Değişik bend: 24/07/2003 - 4956 S.K./21. md.)
Ölüm tarihinde en az beş tam yıl sigorta primi ödemiş olan,
b) Malullük veya yaşlılık aylığı almakta iken yahut yazılı olarak istekte bulunup malullük veya yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazandıktan sonra ölen,
c) Bağlanmış bulunan malullük veya yaşlılık aylıkları kesilmiş olan sigortalılardan ölen,
d)
(Değişik bend: 24/07/2003 - 4956 S.K./21. md.)
En az beş tam yıl sigorta primi ödemiş olanlardan toptan ödeme talebinde bulunmakla beraber, toptan ödeme yapılmadan ölen,
(Değişik son cümle: 24/07/2003 - 4956 S.K./21. md.)
Sigortalının hak sahibi kimselerine yazılı talepleri halinde aylık bağlanır.
Ancak, sigortalı iken geçirdiği iş kazası veya meslek hastalığı sonucu ölenler için prim ödeme süresi aranmaz.
ÖLÜM AYLIĞININ HESAPLANMASI:
Madde 42 -
(Değişik madde: 19/04/1979 - 2229/19 md.)
Sigortalının ölümü halinde, hak sahibi kimselerine bağlanacak aylığın saptanmasında,
a)
(Değişik bent: 25/08/1999 - 4447/30 md.)
Sigortalıların almakta olduğu malüllük veya yaşlılık aylığı,
b) Malullük aylığı bağlandıktan sonra kontrol muayenesi nedeniyle aylığı kesilen sigortalı için, sağlığında başlanmış bulunan malullük aylığı,
c) Yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra sigortalı olarak çalışmaya başlaması nedeniyle aylığı kesilen sigortalı için 38 inci maddedeki esaslara göre saptanacak aylık,
d)
(Değişik bent: 25/08/1999 - 4447/30 md.)
Sigortalının beş tam yıl prim ödemekle beraber, yirmi beş tam yıldan az prim ödemeden ölümü halinde, yirmi beş tam yıl prim ödemiş olanlar gibi, 36 ncı maddeye göre hesaplanacak aylık,
e)
(Mülga bent: 25/08/1999 - 4447/30 md.)
Esas tutulur.
Sigortalı, başka birinin sürekli bakımına muhtaç durumda malul sayılarak aylık bağlanmış veya aylık bağlanmasına hak kazanmış ise (a) ve (b) fıkralarına göre saptanacak aylıklarda bu nedenle yapılan artış oranı dikkate alınmaz.
Ölüm aylığı, her halde ölüm aylığına esas gelir basamağının %90'ını aşamaz.
ÖLÜM AYLIĞININ BAŞLANGICI:
Madde 43 - Sigortalının ölümde hak sahibi kimselerine bağlanacak aylıklar, ölümle aylığı hak kazandıkları tarihten sonraki aybaşından başlar.
Malullük veya yaşlılık aylığı almakta iken ölen sigortalının haksahibi kimselerine bağlanacak aylık, sigortalının hak kazandığı son aylık döneminin sona erdiği tarihten başlar.
(Ek fıkra: 14/03/1985 - 3165/10 md.)
Hakkı doğuran olay tarihinden 5 yıl geçtikten sonra talepte bulunanların ölüm aylıkları, talep tarihini takip eden aybaşından itibaren başlar.
ÖLÜM SİGORTASINDAN TOPTAN ÖDEME:
Madde 44 - Ölen sigortalının hak sahibi kimselerinden hiçbiri bu kanuna göre ölüm sigortasından aylık bağlanmasına hak kazanamadıkları takdirde, sigortalının ödediği primler, haksahiplerine toptan ödeme şeklinde geri verilir.
EŞ VE ÇOCUKLARA, ANA VE BABAYA TAHSİS YAPILMASI:
Madde 45 -
(Değişik madde: 19/04/1979 - 2229/20 md.)
Ölen sigortalının tahsis yapılmasına hak kazanan kimselerine aşağıdaki hükümlerde belirtilen oran ve koşullarla aylık bağlanır veya toptan ödeme yapılır.
Ölen sigortalının 42 nci madde gereğince saptanacak aylığının veya 44 üncü madde gereğince saptanacak toptan ödeme tutarının,
a) Dul eş için %50'si, aylık alan çocuğu bulunmayanların dul eşine %75'i,
b)
(Mülga bent: 14/03/1985 - 3165/11 md.)
c)
(Değişik bent: 04/10/2000 - KHK/619, md.21; İptal : Anayasa M.nin 26/10/2000 - E. 2000/61, K. 2000/34 S. K.; Değişik bend: 24/07/2003 - 4956 S.K./23. md.)
Onsekiz yaşını, orta öğrenim yapması halinde yirmi yaşını, yüksek öğrenim yapması halinde yirmibeş yaşını doldurmayan ve (18 yaşını doldurmayanlar hariç) bu Kanun ile diğer sosyal güvenlik kanunları kapsamında çalışmayan, bu kanunlar kapsamındaki çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almayan veya yaşları ne olursa olsun çalışamayacak durumda malul olan çocuklarla, yaşları ne olursa olsun evli olmayan, evli olmakla beraber sonradan boşanan veya dul kalan ve bu Kanun ile diğer sosyal güvenlik kanunları kapsamında çalışmayan, bu kanunlar kapsamındaki çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almayan kız çocuklarının her birine % 25'i,
d)
(Değişik bent: 04/10/2000 - KHK/619, md.21; İptal : Anayasa M.nin 26/10/2000 - E. 2000/61, K. 2000/34 S. K.; Değişik bend: 24/07/2003 - 4956 S.K./23. md.)
Sigortalının ölümü tarihinde veya sonradan eşine veya çocuklarına yapılması gereken tahsisin toplamı, sigortalıya ait tahsisten aşağı olursa, artan kısım eşit paylar halinde, sigortalının bu Kanun ile diğer sosyal güvenlik kanunları kapsamında çalışmayan, bu kanunlar kapsamındaki çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almayan ana ve babasına her birinin hissesi sigortalıya ait aylığın en çok % 25'i,
(Değişik fıkra: 06/03/1981 - 2423/1 md.)
Hak sahiplerine bağlanacak aylıklara esas aylık tutarı, birinci basamağın %45'inden (...) az olamaz. Bu miktarın, hak sahibi bir kişi ise %80'inden, iki kişi ise %90'ından, iki kişiden fazla ise %100'ünden az aylık bağlanamaz.
Sigortalı tarafından evlat edinilmiş, tanınmış veya nesebi düzeltilmiş yahut babalığı hükme bağlanmış çocukları ile, sigortalının ölümünden sonra doğan çocukları, bağlanacak aylıktan yukarda belirtilen esaslara göre yararlanırlar.
Hak sahibi eş ve çocuklara yapılacak tahsisin toplamı, sigortalıya ait aylık tutarını geçemez. Bu sınırın aşılmaması için, gerekirse, hak sahibi kimselerin tahsis miktarlarından orantılı olarak indirmeler yapılır.
ÖLÜM AYLIĞININ KESİLMESİ:
Madde 46 - Sigortalının dul eşi evlenirse aylığı kesilir. Aylığın kesilmesine yol açan evlenme son bulunca aylık yeniden bağlanır. Sonraki eşinden de aylık almaya hak kazanan dul eşe bu aylıklardan fazla olanı ödenir.
(Değişik fıkra: 04/10/2000 - KHK/619, md.22; İptal : Anayasa M.nin 26/10/2000 - E. 2000/61, K. 2000/34 S. K.; Değişik fıkra: 24/07/2003 - 4956 S.K./24. md.)
Sigortalının kız çocuklarına bağlanan aylıklar, bu Kanun ile diğer sosyal güvenlik kanunları kapsamında çalışmaya başladıkları veya evlendikleri tarihi takip eden aylık ödeme tarihinden itibaren kesilir. Aylığın kesilmesine yol açan nedenlerin ortadan kalkması halinde, bu Kanunun 45 inci maddesinin ikinci fıkrasının ( c ) bendi hükmü saklı kalmak şartıyla, bu tarihi takip eden aylık ödeme tarihinden başlanarak yeniden aylık bağlanır. Ancak evliliğin son bulması ile kocasından da aylık almaya hak kazanan kız çocuklarına bu aylıklardan fazla olanı ödenir.
(Değişik fıkra: 04/10/2000 - KHK/619, md.22; İptal : Anayasa M.nin 26/10/2000 - E. 2000/61, K. 2000/34 S. K.; Değişik fıkra: 24/07/2003 - 4956 S.K./24. md.)
Sigortalının erkek çocuklarına bağlanan aylıklar, çocuğun onsekiz yaşını veya bu Kanun ile diğer sosyal güvenlik kanunları kapsamında çalışmamaları koşuluyla, orta öğrenim yapması halinde yirmi yaşını, yüksek öğrenim yapması halinde yirmibeş yaşını dolduracağı tarihe kadar devam eder. Bu yaşları doldurdukları tarihte çalışamayacak durumda malul olan erkek çocukların aylıklarının ödenmesine devam olunur.
CENAZE MASRAFI KARŞILIĞI:
Madde 47 - Sigortalının veya yaşlılık veya malullük aylığı almakta olanların ölümleri halinde, cenaze giderleri karşılığı olarak, cenazeyi kaldıran gerçek veya tüzel kişilere, 1 000 lira ödenir.
Bu miktar Yönetim Kurulunun önerisi ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının onayı ile artırılabilir.
Yapılacak giderler, cenaze masrafları karşılığı olarak ödenecek miktardan az ise, aradaki fark ölenin ailesine verilir.
5. BÖLÜM: PRİMLER
PRİM ALINMASI:
Madde 48 - Bu kanun gereğince sigortalılara yapılacak her türlü yardımlarla yönetim giderlerini karşılamak üzere Kurumca bu kanun hükümlerine göre prim alınır.
Yönetim giderleri Kurumun genel yıllık gelirlerinin %10'unu aşamaz.
PRİM ORANLARI VE HESAPLANMASI:
Madde 49 -
(Değişik fıkra: 24/07/2003 - 4956 S.K./25. md.)
Bu Kanuna göre ödenecek sigorta primi, sigortalının seçtiği, intibak ettirildiği veya yükseltildiği 50 nci maddede belirtilen gelir basamağının %20'sidir.
(Değişik fıkra: 19/04/1979 - 2229/21 md.)
Sigortaya girişte bildirilen gelirin bir defaya mahsus olmak üzere %25'i oranında giriş keseneği, basamak yükselmelerinde ise, iki gelir basamağı arasındaki artış farkı kadar yükselme primi alınır. Sigorta primi, sigortalılığın başladığı tarihi takip eden ay başından, sigortalılığın bittiği ayın sonuna kadar hesaplanmak suretiyle tam ay olarak alınır.
(Değişik fıkra: 06/03/1981 - 2423/2 md.)
Bu kesenek ve primlerin tümü, yılı içinde ödenmek kaydıyla vergi uygulamasında gider olarak gösterilebilir.
SİGORTA PRİMİNE VE AYLIKLARA ESAS OLAN GELİR BASAMAKLARI:
Madde 50 -
(Değişik madde: 25/08/1999 - 4447/31 md.)
Bu Kanuna göre sigortalıların ödeyecekleri primler ve bağlanacak aylıklarının hesabında, yirmidört basamaklı gelir tablosu uygulanır.
(Değişik cümle : 22/01/2004-5073 S.K./14.mad)
Tabloda yer alan gelir basamakları her yıl 1 Ocaktan geçerli olmak üzere, önce yıllık programda öngörülen yıl sonu tüketici fiyat indeksi tahmini artış oranı kadar artırılarak bulunan tutara, gayrisafi yurt içi hâsıla sabit fiyatlarla gelişme hızı tahmini artış oranı uygulanmak suretiyle belirlenir. Ancak yılı içinde tüketici fiyat indeksi artış oranının yıl sonu için öngörülenden yüksek gerçekleşmesi halinde öngörülen oranın aşıldığı ayı takip eden aybaşından geçerli olmak üzere gelir basamakları Bakanlar Kurulunca yeniden belirlenir.
*1*
GELİR BASAMAKLARININ SEÇİLMESİ:
Madde 51 -
(Değişik madde: 19/04/1979 - 2229/23 md.)
(Değişik fıkra: 20/06/1987 - 3396/7 md.)
Sigortalı, bu Kanuna göre sigortalılığın başladığı tarihte 50 nci maddede belirtilen aylık gelir basamaklarının ilk oniki basamağından dilediğini seçer ve engeç üç ay içinde Kuruma vereceği giriş bildirgesi üzerinde veya dilekçesinde yazılı olarak bildirir.
Üç ay içinde basamak seçilmemesi halinde birinci basamak seçilmiş sayılır.
(Değişik fıkra: 04/10/2000 - KHK/619, md.23; İptal : Anayasa M.nin 26/10/2000 - E. 2000/61, K. 2000/34 S. K.; Değişik fıkra: 24/07/2003 - 4956 S.K./26. md.)
Ancak, diğer sosyal güvenlik kanunlarına tabi bir işte çalıştıktan sonra bu Kanun kapsamına girenlerin basamakları, diğer sosyal güvenlik kanunları kapsamında geçirilen süre dikkate alınarak intibak ettirilmek suretiyle belirlenir.
(Değişik fıkra: 04/10/2000 - KHK/619, md.23; İptal : Anayasa M.nin 26/10/2000 - E. 2000/61, K. 2000/34 S. K.; Değişik fıkra: 24/07/2003 - 4956 S.K./26. md.)
Bu Kanun kapsamından çıkarak, diğer sosyal güvenlik kanunları kapsamında sigortalı olduktan sonra tekrar bu Kanun kapsamına girenlerin basamakları, diğer sosyal güvenlik kanunları kapsamında geçirilen süre dikkate alınarak daha önce bulundukları son basamak üzerine intibak ettirilmek suretiyle yeniden belirlenir.
Basamağın yanlış seçilmesi, aynı bildirgede değişik basamak seçilmiş olması, basamak seçiminin yazılı olarak bildirilmemiş olmasına karşın prim ve kesenek yatırılmış olması ve diğer hallerde hangi basamağın seçilmiş sayılacağı ve bu madde hükmü ile ilgili diğer işlemler bir yönetmelikle düzenlenir.
GELİR BASAMAKLARININ YÜKSELTİLMESİ:
Madde 52 -
(Değişik madde: 25/08/1999 - 4447/32 md.)
Sigortalının bu Kanuna göre seçtiği, intibak ettirildiği veya yükseltildiği ilk oniki basamakta bekleme süresi bir yıl, onüçüncü basamaktan itibaren, her bir basamakta bekleme süresi iki yıldır.
İlk onbir basamakta sıra itibariyle basamak yükseltilmesi, prim ödemeye ve talebe bakılmaksızın Kurumca yapılır. Onikinci basamaktan itibaren basamak yükseltilebilmesi için, sigortalının yazılı talepte bulunması ve talep tarihinden önceki ayın sonu itibariyle prim ve diğer borçlarını ödemiş olması şarttır.
Sigortalılar, Kurumca yükseltildikleri tarihten veya yazılı talepte bulundukları tarihi takip eden aybaşından itibaren, basamak yükseltme farkı ile yükseltildikleri basamak üzerinden primlerini öderler.
PRİMLERİN ÖDENMESİ:
Madde 53 -
(Değişik fıkra: 24/07/2003 - 4956 S.K./27. md.)
Sigortalılar, aylık prim borcunu ilgili ayın sonuna kadar ödemek zorundadırlar. Kurumun, 17/10/1983 tarihli ve 2926 sayılı Kanuna göre tahakkuk eden prim alacakları aylık olarak veya Kurumca tespit edilecek dönemlerde ödenir. Ayrıca, Bakanlar Kurulu kararı ile ürün bedellerinden tevkif suretiyle de tahsil edilebilir.
(Değişik fıkra: 24/07/2003 - 4956 S.K./27. md.)
Kurumun, süresinde ödenmeyen prim ve prime ilişkin alacakları ile her ne nam altında olursa olsun diğer alacaklarının tahsilinde 09/06/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu hükümleri uygulanır.
(Ek cümle: 22/02/2006-5458 S.K./10.mad)
*1*
Kurumca, birikmiş alacakların tahsili ile ilgili olarak banka ve katılım bankalarının genel müdürlüklerinden borçlu sigortalıların hak ve alacaklarına ilişkin istenen her türlü bilgi ve belgenin yedi iş günü içinde verilmesi zorunludur. Söz konusu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde en yüksek basamağın prim tutarı kadar idarî para cezası uygulanır.
(Değişik fıkra: 24/07/2003 - 4956 S.K./27. md.;Değişik fıkra: 22/02/2006-5458 S.K./10.mad)
*1*
Sigortalılar tarafından ödenmesi gereken primlerin süresi içinde ve tam olarak ödenmemesi halinde, primlerin ödenmeyen kısmına, sürenin bittiği tarihten itibaren ilk üç aylık sürede her ay için % 3 oranında gecikme cezası; ayrıca her ay için bulunan bu tutarlara ödeme süresinin bittiği tarihten başlamak üzere borç ödeninceye kadar, her ay için ayrı ayrı Hazine Müsteşarlığınca açıklanacak bir önceki aya ait YTL cinsinden iskontolu ihraç edilen Devlet iç borçlanma senetlerinin aylık ortalama faizi, bileşik bazda uygulanarak gecikme zammı hesaplanır. Yapılan prim ödemeleri, öncelikle ödemenin yapıldığı aya ait prim borcuna, fazlası ise en eski dönem prim ve prime ilişkin gecikme zammı ve faiz borcuna, artan olması halinde diğer borçlara mahsup edilir. Bakanlar Kurulu ilk üç ay için uygulanan gecikme cezası oranını iki katına kadar artırmaya veya bu oranı % 1 oranına kadar indirmeye, yeniden kanunî oranına getirmeye ve uygulama tarihini belirlemeye yetkilidir.
Dava veya icra kovuşturması açılmış olsa bile primlerin ödenmemiş kısmı için gecikme zammı tahsil olunur.
(Beşinci fıkra Mülga: 14/03/1985 - 3165/13 md.)
(Değişik fıkra: 29/09/1999 - KHK - 578/3 md.)
Tabii afet nedeniyle fiilen çalıştırdığı işyeri veya ikametgah olarak oturduğu konutu yıkılan veya hasar gören sigortalıların, tabii afetin meydana geldiği ay dahil mevcut prim ve gecikme zammı borçları ile bu ayı takip eden altı aylık prim borçları bu altı ayın sonundan itibaren; sağlık kurulu raporu ile belgelenen hastalık hallerinde ise çalışılamayan aylara ait primler sigortalının çalışmaya başladığı tarihi takip eden aybaşından itibaren gecikme zammı uygulanmaksızın altı ay süreyle ertelenir.
(Ek cümle: 24/07/2003 - 4956 S.K./27. md.)
Afet bölgesindeki şartları ve gelişmeleri göz önünde tutarak, sigortalıların ödemesi gereken primlerin ödeme sürelerini bu fıkrada belirlenen sürelere bağlı kalmaksızın belirlemeye ve ertelemeye Kurum Yönetim Kurulu yetkilidir.
(Ek fıkra: 29/09/1999 - KHK - 578/3 md.)
Bu Kanuna göre belgelendirilmesi gerekirken, tabii afet nedeniyle belgelendirilemeyen sigortalılık sürelerinin tespitine ilişkin esas ve usuller Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca belirlenir.
(Değişik fıkra: 06/03/1981 - 2423/5 md.)
Primlerin hesaplanması, ödenmesi ve tahsili usulleri bir yönetmelikle düzenlenir.
ÖDENMEYEN PRİMLER İÇİN KURUMCA DÜZENLENECEK BELGELER:
Madde 54 -
(Değişik madde: 22/02/2006-5458 S.K./11.mad)
*1*
Tahakkuk etmiş ve ödenmemiş toplam üç aylık prim borcu bulunan sigortalı, takip eden ay içinde Kurumca borç tutarı hakkında yazılı olarak bilgilendirilir. Yapılan bilgilendirme üzerine borcun ödenmemesi durumunda bilgilendirmeyi takip eden dört ay içinde 7201 sayılı Tebligat Kanununa göre borç bildirimi yapılır. Bildirim üzerine sigortalı, prim borcunu carî ay primleri ile birlikte bildirimde belirtilen sürede ödemezse sigortalı aleyhine icra takibi başlatılır.
Kurumca düzenlenen ve sigortalının prim borcu miktarını gösteren borç bildirimleri resmî dairelerin usûlüne göre verdikleri belgeler hükmünde olup, icra ve iflas dairelerince, bunların tâbi oldukları hükümlere göre işlem yapılır.
YERSİZ OLARAK ALINAN PRİMLERİN GERİ VERİLMESİ:
Madde 55 - Yanlış ve yersiz olarak alındığı anlaşılan primler, alındığı tarihten itibaren 10 sene geçmemiş ise, sigortalıya geri verilir.
Primleri geri verilenlere, primleri iptal edilen çalışmaları dolayısiyle Kurumca malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarından verilmekte olan aylıklar, ilgililer bu sebeple gerekli tahsis ve ödeme şartlarını yitirmiş olurlarsa durdurulur. Şu kadar ki, daha önce sağlanan yardımlara ilişkin giderler ilgililerden geri alınmaz.
6. BÖLÜM: ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER
RAPORLAR:
Madde 56 -
(Değişik fıkra: 20/06/1987 - 3396/10 md.)
Malullük halinin tespitinde, Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı, Sosyal Sigortalar Kurumu, Üniversiteler ve Kamu İktisadi Teşebbüslerine ait hastanelerin sağlık kurullarınca verilecek raporlarda belirtilen hastalık ve arızalar esas alınır. Bu raporlar, kurumca teşekkül ettirilecek sağlık kurulunda değerlendirilir. Kurum sağlık kurulunda 7 nci madde hükmüne göre sözleşmeli tabip çalıştırabilir.
Raporları yeter görülmiyen ilgililer Kurumca yeniden muayene ettirilebilirler.
İlgililerin durumlarının tespitinde son muayene raporu esas tutulur.
(Değişik fıkra: 19/04/1979 - 2229/26 md.)
Yukarıda belirtilen raporlar üzerinde Kurumca verilen karar ilgililer tarafından itiraz edilirse, Sosyal Sigortalar Kurumu Yüksek Sağlık Kurulunca karara bağlanır.
(Değişik fıkra: 19/04/1979 - 2229/26 md.)
Sosyal Sigortalar Kurumunca yerine getirilen bu hizmetin karşılığı anılan Kurumun ücret tarifesi üzerinden ödenir.
(Ek fıkra: 19/04/1979 - 2229/26 md.)
Bu maddede belirtilen işlemler bir yönetmelikle düzenlenir.
AYLIKLARIN BİRLEŞMESİ:
Madde 57 - Hem malullük hem de yaşlılık sigortasından aylık bağlanmasına hak kazanan sigortalıya bu aylıklardan yüksek olanı, aylıklar eşitse yalnız yaşlılık aylığı bağlanır.
Malullük sigortasından aylık bağlanmasına ve yaşlılık sigortasından toptan ödeme yapılmasına hak kazanan sigortalıya yalnız aylık verilir.
AYLIKLARIN ÖDENMESİ:
Madde 58 -
(Değişik madde: 14/03/1985 - 3165/14 md.)
Sigortalıya veya haksahibi olan kimselere bu Kanun gereğince bağlanan aylıkların, her ay veya üç ayda bir peşin olarak verilmesi ile aylıkların ödeme tarihlerini belirlemeye Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı yetkilidir.
Peşin ödenen aylıklar, durum değişikliği veya ölüm halinde geri alınmaz.
HİZMETLERİN BİRLEŞTİRİLMESİ:
Madde 59 - 17/07/1964 tarih ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu ile 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesinde belirtilen emekli sandıkları ile kanunla kurulu diğer emekli sandıkları mevzuatına tabi çeşitli işlerde çalışmış olanların, bu işlerde geçen hizmet süreleri ile bu kanuna tabi hizmetleri 05/01/1961 tarih ve 228 sayılı Kanun ve bu Kanunu tadil eden 1214 sayılı Kanun esaslarına göre birleştirilir.
Madde 60 -
(Mülga madde: 20/06/1987 - 3396/17 md.)
AVANS VERİLMESİ:
Madde 61 - Malullük, yaşlılık veya ölüm sigortalarından aylık veya toptan ödeme işlemlerine başlanmış bulunan ve aylık bağlanmasına veya toptan ödeme yapılmasına hak kazandığı anlaşılan sigortalıya veya hak sahibi kimselerine, ileride alacaklarından mahsup edilmek üzere avans verilebilir.
YOLLUK VE ZORUNLU GİDERLER:
Madde 62 - Bu kanun gereğince sigortalılarla ölümlerinde hak sahibi kimselere,
a) Malullük durumlarının tespiti,
b) Verilen raporların Kurumca yeterli görülmemesi sebebiyle yeniden muayenesi,
c) Kontrol muayenesi,
Dolayısiyle Kurumca bir yerden başka bir yere gönderilirse bunların veya lüzum görülmesi üzerine bunlara refakat edecek kimselerin yol paraları ile zorunlu giderleri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca onanacak bir tarifeye göre Kurumca ödenir.
İlgililerin isteği veya itirazı üzerine Kurumca muayeneye gönderilenlerin bu istek veya itirazlarının doğru olduğu anlaşılırsa bunlara ve refakatçilerine de yol parası ve zaruri masraflar ödenir.
ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN SORUMLULUĞU:
Madde 63 -
(Değişik madde: 14/03/1985 - 3165/16 md.)
Üçüncü bir kimsenin suç sayılır hareketi ile bu Kanunda sayılan yardımların yapılmasını gerektiren bir halin doğmasında, Kurum, sigortalı veya hak sahiplerine gerekli bütün yardımları yapar.
(Değişik fıkra: 20/06/1987 - 3396/11 md.)
Ancak, Kurum, yapılan bu yardımların ilk peşin değeri için üçüncü kişilere, istihdam edenlere, (...) ve diğer sorumlulara rücu eder. Bu kimselerin hak sahiplerine yaptıkları ödemeler dolayısıyla Kurumun zarara uğraması halinde, hak sahiplerine rücu hakkı saklıdır.
(Ek fıkra: 24/07/2003 - 4956 S.K./29. md.)
Taksirli suç sayılır hareketi ile bu Kanunda sayılan yardımların yapılmasına neden olan üçüncü kişinin sigortalının eşi, çocukları, ana ve babası olması halinde, bu kişilere rücu edilmez.
(Ek fıkra: 24/07/2003 - 4956 S.K./29. md.)
Kurumun rücu hakkını doğuran suç sayılır hareket yurt dışında meydana gelmiş, suçun faili yabancı uyruklu ve yurt dışında ikamet ediyorsa, bu kişilere rücu edilmez.
SAVCILIKTAN BİLGİ İSTENMESİ:
Madde 64 - Kurum, bu Kanunda belirtilen sigorta olayları dolayısiyle yapılan soruşturmaların sonucu hakkında Cumhuriyet Savcılıklarından bilgi istiyebilir.
BİLDİRİM VE İTİRAZ:
Madde 65 - Kurum, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarından aylık bağlanması veya toptan ödeme yapılması için gerekli belgeler tamamlanınca, bağlanacak aylıkları ve yapılacak toptan ödemeleri hesap ve tespit ederek en geç üç ay içinde ilgililere yazı ile bildirir.
Sigortalı ve hak sahibi kimseleri, kararı bildiren yazıyı aldıkları günden başlamak üzere bir yıl içinde yetkili mahkemeye başvurarak Kurumun kararına itiraz edebilirler.
İtiraz, kararın uygulanmasını durdurmaz.
YAŞ:
Madde 66 - Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına ilişkin yaş ile ilgili hükümlerin uygulanmasında, sigortalıların ve hak sahibi çocuklarının sigortalının bu Kanuna tabi olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihte nüfus kütüğünde kayıtlı bulunan doğum tarihleri, sigortalının bu Kanuna tabi olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten sonra doğan çocuklarının da nüfusu kütüğüne ilk olarak yazılan doğum tarihleri esas tutulur.
Nüfus kayıtlarında doğum ay ve günleri yazılı olmıyanlar 1 Temmuz'da, doğum ayı yazılı olup da günü yazılı olmıyanlar o ayın 1 inde doğmuş sayılır.
SİGORTA YARDIMLARININ HACZEDİLEMİYECEĞİ:
Madde 67 - Bu Kanun gereğince bağlanacak aylıklar, nafaka borçları dışında, haciz veya başkasına devir ve temlik edilemez.
Ancak, sigortalılara veya hak sahibi kimselerine Kurumca fuzulen ödendiği anlaşılan her türlü aylık yardımlar 55 inci maddenin son fıkrası saklı kalmak kaydiyle, ilgililerin, sonraki her çeşit istihkaklarından, kesilmek suretiyle geri alınır.
KURUM MEMURLARININ TEFTİŞ YETKİLERİ:
Madde 68 - Kurumun teftişe yetkili memurlarına, bu Kanunun uygulanması bakımından, İş Kanununda belirtilen teftiş, kontrol ve denetleme yetkisi tanınmıştır.
(Ek fıkra: 24/07/2003 - 4956 S.K./30. md.)
Ayrıca Kurum denetim elemanları bu Kanun hükümleri uyarınca Kurum ile sözleşme yapmış gerçek veya tüzel kişiliği haiz kuruluşlarda araştırma ve inceleme yapmaya yetkilidirler. Kendileriyle sözleşme yapılmış olan gerçek veya tüzel kişiliği haiz kuruluşlar, Kurum denetim elemanlarına her türlü bilgi ve belgeyi vermekle yükümlüdürler.
(Ek fıkra: 22/02/2006-5458 S.K./12.mad)
*1*
Kamu denetim elemanları ile sigorta müfettişleri ve sigorta yoklama memurları kendi mevzuatı gereğince işyerlerinde yapacakları her türlü inceleme ve denetim sırasında ilgililerin Kuruma kayıt ve tescili olup olmadığını incelemeye yetkilidirler.
BİLDİRİM:
Madde 69 - Bu Kanun gereğince yapılacak bildirimler hakkında 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümleri uygulanır.
UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜM YERİ:
Madde 70 - Bu Kanunun uygulanmasından doğan uzlaşmazlıklar, yetkili iş mahkemelerinde veya bu davalara bakmakla görevli mahkemelerde görülür.
(Değişik fıkra: 24/07/2003 - 4956 S.K./31. md.)
Bu Kanuna dayanılarak Kurumca açılacak tazminat ve rücu davaları on yıllık, prim alacakları davaları beş yıllık zamanaşımına tabidir.
(Ek fıkra: 14/04/1982 - 2654/10 md.)
Şu kadar ki, zamanaşımı nedeniyle primi ödenmeyen süreler, sigortalılık süresinden sayılmaz ve bu süreler için herhangi bir sigorta yardımı yapılmaz.
TÜZÜKLERİN DÜZENLENMESİ:
Madde 71 - Bu Kanunda sözü geçen tüzükler bu Kanunun yayımı tarihinden başlanarak en geç altı ay içinde düzenlenir.
TAM YILIN TANIMI:
Madde 72 - Bu Kanunda geçen "Tam yıl" deyimi 360 takvim gününü ve "Ay" deyimi otuz takvim gününü ifade eder.
İTİRAZ:
Madde 73 -
(Değişik fıkra: 19/04/1979 - 2229/28 md.)
Sigortalılar, bu kanun hükümlerinin uygulanması hakkında Kurumca yapılacak saptamaya karşı bildirim tarihinden sonraki bir yıl içinde yetkili mahkemeye başvurabilirler.
İtirazlar bu Kanun hükümlerinin uygulanmasını durdurmaz.
KARŞILIKLAR:
Madde 74 -
(Değişik madde: 19/04/1979 - 2229/29 md.)
(Değişik fıkra: 14/03/1985 - 3165/17 md.)
Her hesap yılı sonunda o yılın gelirlerinden o yıl içinde ödenen, yaşlılık, malullük ve ölüm aylıkları ile yönetim giderleri, sigorta giderleri ve ayrılması gereken diğer karşılıklar tenzil edildikten sonra kalan miktar, matematik, ödenmiş primler ve olağanüstü karşılıklar olarak ayrılır.
a) Matematik karşılık,
b) Ödenmiş primler karşılığı,
c) Diğer karşılıklar,
d) Olağanüstü karşılık.
Matematik karşılık; bu kanun gereğince bağlanan aylıkların ödenmesini sağlamak üzere hesaplanacak peşin değerlerin toplamıdır.
Ödenmiş primler karşılığı; sigortalılar veya hak sahibi kimseleri için bu kanun gereğince ileride malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarından Kurumca yapılacak ödemelerin bilanço tarihindeki değeri ile bu sigortalılar için sonraki yıllarda ödenecek malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin peşin değerleri arasındaki farktır.
Olağanüstü karşılık; herhangi bir hesap yılına ilişkin gelirlerin o yıl yapılacak masraflarla yıl sonunda ayrılması gerekli karşılıklara yetmemesi halinde kullanılmak üzere ayrılan karşılıktır.
Her hesap yılı sonunda o yılın gelirlerinden, matematik ve ödenmiş primler karşılıkları ile yönetim giderleri, sigorta masrafları ve ayrılan diğer karşılıklar çıkarıldıktan sonra kalan olağanüstü karşılık olarak ayrılır.
TEKNİK BİLANÇO:
Madde 75 - Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarının mali bünyeleri en geç her 5 yılda bir hazırlanacak teknik bilançolarla gözden geçirilir.
Sigorta yardımlarının geçim şartları ve sigortalıların genel kazanç seviyelerinde meydana gelen değişmeler karşısındaki durumları her 5 yılda bir ve gerekirse daha önce Kurumu tarafından incelenerek varılacak sonuç, gereği yapılmak üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bildirilir.
DİKKATE ALINMAYACAK TUTARLAR:
Madde 76 -
(Değişik madde: 24/07/2003 - 4956 S.K./32. md.)
Her yıl bütçe kanunları ile belirlenen, Devlet hesaplarında yer verilmeyecek ve terkin edilecek tutarlar, Kurum hesaplarında aynen uygulanır. Bu tutarların terkinine Genel Müdürlük yetkilidir. Buna ilişkin usul ve esaslar Kurum Yönetim Kurulunca belirlenir.
DEĞİŞEN AYLIKLARIN BAŞLANGICI:
Madde 77 - Bu Kanuna göre aylık bağlanan sigortalı ile hak sahibi kimselerin durumlarında, kendilerine veya başka hak sahiplerine bağlanmış aylık tutarının artırılmasını veya azaltılmasını gerektiren bir değişiklik meydana gelirse aylık miktarları, bu değişikliğin meydana geldiği tarihi takip eden aybaşından başlanarak artırılır veya azaltılır.
HAKKIN DÜŞMESİ:
Madde 78 -
(Değişik fıkra: 14/03/1985 - 3165/18 md.)
Bu Kanunda aksine hüküm bulunmadıkça, cenaze yardımı ve ölüm toptan ödeme hakları, hakkı doğuran olay tarihinden başlanarak 10 yıl içinde istenmezse düşer.
Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarından herhangi bir döneme ilişkin aylığını beş yıl içinde almıyanların bu döneme ilişkin aylıkları ödenmez.
İSTEĞE BAĞLI SİGORTA:
Madde 79 -
(Değişik madde: 24/07/2003 - 4956 S.K./33. md.)
Bu Kanunun 24 üncü maddesinin (I) numaralı bendi kapsamına girmeyenlerden, aynı maddenin (II) numaralı bendinin (a) ve (c) alt bentlerinde sayılanlar dışında kalanlar, ev kadınları ve Türkiye'de ikamet eden yabancı uyruklular talepleri halinde isteğe bağlı sigortalı olabilirler.
İsteğe bağlı sigortalı olanların basamak seçme ve yükseltmelerinde bu Kanun hükümleri uygulanır.
İsteğe bağlı sigortalılık, sigortalılık tescil talebinin Kuruma intikal ettiği tarih itibariyle başlar ve terk talebinin Kuruma intikal ettiği tarihte veya diğer sosyal güvenlik kanunlarına tabi olarak çalışmaya başladığı tarihten bir gün önce veya sigortalının toplam borcunun üç aylık prim ve ceza tutarından fazla olması halinde sigortalının daha önce ödediği primlerin tam olarak karşıladığı ayın sonu itibariyle sona erer.
2926 sayılı Kanun kapsamına girmeden önce bu Kanun kapsamında isteğe bağlı sigortalı olanların, isteğe bağlı sigortalılıkları devam eder.
İsteğe bağlı sigortanın hangi esaslara göre yapılacağı bir yönetmelikle düzenlenir.
7. BÖLÜM: CEZA HÜKÜMLERİ
İDARİ PARA CEZALARI
Madde 80 -
(Mülga madde: 20/06/1987 - 3396/17 md.; Yeniden düzenlenen madde: 24/07/2003 - 4956 S.K./34. md.;Değişik madde: 23/01/2008-5728 S.K./344.mad)
Bu Kanunun 26 ncı maddesinde belirtilen tescil ve sigortalılığın sona ermesi ile ilgili yükümlülüğe uymayan sigortalılara Kurumca ellibeş Türk Lirası idarî para cezası verilir.
Bir başkasına ait sağlık karnesi veya kartını kullanan, kendisine ait sağlık karnesi veya kartını bir başkasına kullandıran ya da bu fiillere iştirak eden kişiler, Kurumca yapılan sağlık giderlerinden kanunî faiziyle birlikte iki katı olarak müştereken ve müteselsilen sorumlu olup; haklarında Türk Ceza Kanunu hükümlerine göre cezalandırılmak üzere işlem yapılır.
DİSİPLİN CEZASI:
Madde 81 - 24 üncü maddede belirtilen kimselerden kendilerini süresi içinde Kuruma bildirmediklerini tespit edilenlerle sigorta prim borçlarını zamanında ödemiyenler hakkında, Kurumca yapılacak müracaat üzerine bağlı bulundukları meslek kuruluşlarınca, bir aya kadar disiplin cezası niteliğinde meslekten men cezası verilir.
Tekerrür halinde verilecek meslekten men cezası bir aydan az olamaz.
KIYAS
Madde 82 - Bu Kanunda geçen "İş kazası" teriminin kapsamının tayininde 506 sayılı Kanun hükümleri kıyas yoluyla uygulanır.
DEYİM DEĞİŞİKLİĞİ:
Ek Madde 1 -
(Ek madde: 19/04/1979 - 2229/31 md.; Değişik madde: 14/03/1985 - 3165/20 md.)
1479 sayılı Kanunda geçen "Sosyal Güvenlik Bakanlığı" deyimi "Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı" olarak değiştirilmiştir.
ESKİ BASAMAK VE AYLIKLARIN YENİ BASAMAK VE AYLIKLARA İNTİBAKI:
Ek Madde 2 -
(Ek madde: 19/04/1979 - 2229/33 md.)
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önceki basamaklar ile gerek bu kanunla gerekse 50 nci maddenin son fıkrasına göre yeniden yapılacak basamak düzenlemelerinde, sigortalılar bulundukları gelir basamağına intibak ettirilirler.
Bağlanmış olan aylıkların intibakında da yukarıdaki fıkra hükmüne göre tespit edilecek basamaklar esas alınmak suretiyle bu kanunun aylıkların hesabına ilişkin hükümlerine göre işlem yapılır.
(Değişik fıkra: 06/03/1981 - 2423/6 md.)
Yeni basamakların sigorta primine esas alınmasına Bakanlar Kurulu kararının alındığı tarihi takip eden ay başında, bağlanmış bulunan aylıkların aynı basamaklara intibakı ile bağlanacak aylıkların hesasabında esas alınmasına ise 6 ay sonra başlanır.
(
Son fıkra Mülga: 06/03/1981 - 2423/6 md.)
Ek Madde 3 -
(Mülga madde: 24/07/2003 - 4956 S.K./56. md.)
Ek Madde 4 -
(Ek madde: 19/04/1979 - 2229/33 md.)
1479 Sayılı Kanun ve bu kanunla verilen görevlerin uygulanması nedeniyle, fazla çalışma gerektiren her türlü kurum işleri için çalışma saatleri dışında görevlendirilecek personele (1, 2 ve 3 üncü derece yönetici kadrolarında bulunan dahil)fazla çalışma yaptırılır. Yapılacak fazla çalışma ücreti ve fazla mesainin yaptırılması ile ilgili diğer hususlar Kurum Yönetim Kurulu kararı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının önerisi üzerine Bakanlar Kurulunca tespit edilir.
Ek Madde 5 -
(Ek madde: 19/04/1979 - 2229/33 md.; Mülga madde: 06/03/1981-2423/7 md.)
BAĞ-KUR’A ZAMANINDA İNTİKAL ETTİRİLMEYEN ALACAKLAR:
Ek Madde 6 -
(Mülga madde: 24/07/2003 - 4956 S.K./56. md.)
SOSYAL YARDIM ZAMMI:
Ek Madde 7 -
(Ek madde: 06/03/1981-2423/8 md.)
(Değişik fıkra: 25/08/1999 - 4447/34 md.)
Bu Kanuna göre malüllük, yaşlılık ve ölüm aylığı alanlardan, 1 ila 12 basamaklarda bulunanlara 5,850,000 lira, 13 ila 24 basamaklarda bulunanlara 4,500,000 lira sosyal yardım zammı, aylıklarla birlikte her ay peşin olarak ödenir.
Ölen sigortalının hak sahibinin birden fazla olması halinde bu zammın tamamı hak sahiplerine eşit oranda bölüştürülür.
(
Değişik fıkra: 20/06/1987 - 3396/13 md.)
Sosyal güvenlik kanunlarına göre bağlanan iki ayrı aylığı birlikte alanlara, 1479 sayılı Kanuna göre ayrı ayrı bağlanan iki aylığı birlikte alanlara veya iki sigortalıdan da ayrı ayrı ölüm aylığı alan hak sahiplerine bunlardan yalnız birisi için sosyal yardım zammı ödenir.
(Değişik fıkra: 20/06/1987 - 3396/13 md.)
Ödenen sosyal yardım zammı haciz edilemeyeceği gibi, damga vergisi hariç her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır.
(Değişik fıkra: 20/06/1987 - 3396/13 md.)
Ancak, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarından aylık almakta iken T.C. Emekli Sandığı ile Sosyal Sigortalar Kanununa tabi işlerde kadrolu, ücretli, geçici kadrolu, yevmiyeli, sözleşmeli veya yapılan işe göre ücret veya yevmiye ödenmek suretiyle görev alanlara sosyal yardım zammı ödenmez.
(Altıncı fıkra mülga: 20/06/1987 - 3396/13 md.)
(Değişik: 20/06/1987 - 3396/13 md.) 2829 sayılı Kanun hükümleri gereğince aylık bağlananlara ödenecek sosyal yardım zammı, hizmet süreleriyle orantılı olarak tespit edilerek aynı nitelikteki zammı ödeyen ilgili sandık veya kurumdan tahsil edilir. Diğer sandık ve kurumlarca yapılan aynı mahiyetteki ödemelere, Bağ - Kur'un ödediği sosyal yardım zammı miktarı esas alınarak, hizmet süreleriyle orantılı olarak iştirak edilir.
Emeklilikleri iptal edilenler ile yersiz ödeme yapılmış olanlara ödenen sosyal yardım zammının tamamı ilgililerden tahsil edilir.
Ölüm halinde peşin ödenen zamlar hakkında, peşin ödenen aylıklara ilişkin hükümler uygulanır.
KURUM İŞLEMLERİNİN BİLGİ İŞLEM ORTAMINDA YAPILMASI VE ARŞİVLENMESİ:
Ek Madde 8 -
(Değişik madde: 04/10/2000 - KHK/619, md.26; İptal : Anayasa M.nin 26/10/2000 - E. 2000/61, K. 2000/34 S. K.; Değişik madde: 24/07/2003 - 4956 S.K./35. md.)
Kurumun, prim tahsilatı, sigortalama, tahsis, sağlık sigortası uygulaması dahil bütün işlemleri elektronik ortamda veya bilgi işlem ortamında yapılabilir ve arşivlenebilir. Bu şekilde arşivlenen belgeler elektronik ortamda on yıl süre ile saklanır. Diğer kurum ve kuruluşlardan elektronik ortamda bilgi ve belge alınabilir veya bunlara bilgi ve belge verilebilir. Kurum her türlü işlemlerini internet de dahil manyetik ortamda yapabilir.
Elektronik veya bilgi işlem ortamında yapılan işlemlerin ve imha veya ilgilisine iade edilen belgelerin tespit ve tevsikinde bilgi işlem kayıtları esas alınır. Kurum tarafından bilgi işlem ortamında tutulan bilgiler adli ve idari merciler nezdinde geçerlidir. İtiraz edilmesi halinde, ispat mükellefiyeti itiraz edene aittir.
Sigortalıların Kuruma yaptıkları ve hatalı olmayan ödemelere ilişkin belgelerden elektronik ortama veya bilgi işlem kayıtlarına intikal ettirilmiş olanlar, ödemenin yapıldığı tarihi takip eden takvim yılından başlayarak bir yıl, kontrol ve denetimi yapılmak kaydıyla sağlık sigortası uygulamasına ilişkin fatura, reçete gibi belgeler Kuruma ibraz tarihinden itibaren beş yıl süre ile saklanır ve bu sürenin sonunda imha edilir.
Bu maddenin uygulanması ile ilgili usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
ASKERLİK BORÇLANMASI:
Ek Madde 9 -
(Ek madde: 14/03/1985 - 3165/21 md.)
(Değişik cümle: 24/07/2003 - 4956 S.K./36. md.)
Bu Kanun ile 2926 sayılı Kanun ve bu kanunlarda değişiklik yapan kanunlara göre sigortalı olanlar, askerlikte er olarak geçen hizmet süreleri ile yedek subay okulunda geçen sürelerinin tamamını borçlanabilirler. Ölümü halinde sigortalı olanların hak sahipleri de borçlanma talebinde bulunabilirler.
(Değişik fıkra: 04/10/2000 - KHK/619, md.27; İptal : Anayasa M.nin 26/10/2000 - E. 2000/61, K. 2000/34 S. K.; Değişik fıkra: 24/07/2003 - 4956 S.K./36. md.)
Borçlanma primleri sigortalının talep tarihinde
bulunduğu basamağın prim tutarları üzerinden hesaplanır ve tebliğ tarihinden itibaren altı ay içinde ödenir. Borçlanma primleri süresi içinde ve tam olarak ödenmezse borçlanma geçersiz sayılır.
(Değişik fıkra: 04/10/2000 - KHK/619, md.27; İptal : Anayasa M.nin 26/10/2000 - E. 2000/61, K. 2000/34 S. K.; Değişik fıkra: 24/07/2003 - 4956 S.K./36. md.)
Borçlandırılan süre, sadece sigortalılık süresi
olarak değerlendirilir, aylık bağlamaya esas ortalama gelir tutarının hesabında dikkate alınmaz.
Bu Kanuna göre tespit edilen sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler için borçlandırılma halinde sigortalılığın başlangıç tarihi borçlandırılan süre kadar geriye götürülür.
(Mülga fıkra: 04/10/2000 - KHK/619, md.27)
Ek Madde 10 -
(Ek madde: 14/03/1985 - 3165/21 md.)
Bu Kanunda geçen dönem tabiri bir aylık veya üç aylık dönemi ifade eder.
SAĞLIK SİGORTASININ KAPSAMI:
Ek Madde 11 -
(Değişik madde: 04/10/2000 - KHK/619, md.28; İptal : Anayasa M.nin 26/10/2000 - E. 2000/61, K. 2000/34 S. K.; Değişik madde: 24/07/2003 - 4956 S.K./37. md.)
(Değişik fıkra: 08/02/2006-5454 S.K./8.mad)
Bu Kanun ile 2926 sayılı Kanuna göre;
a) Zorunlu sigortalı olanlar ile eş ve bakmakla yükümlü oldukları çocukları, ana ve babaları,
b) Yaşlılık ve malûllük aylığı bağlananlar ile eş ve bakmakla yükümlü oldukları çocukları, ana ve babaları,
c) Ölüm aylığı alanlar,
sağlık sigortası yardımlarından yararlanırlar.
(Ek fıkra: 08/02/2006-5454 S.K./8.mad)
Birinci fıkranın (b) ve (c) bentlerine göre sağlık yardımlarından yararlananlar hakkında bu Kanunun geçici 7 nci maddesi hükümleri uygulanır.
(Ek fıkra: 08/02/2006-5454 S.K./8.mad)
İsteğe bağlı sigortalı olarak aylık alanlar veya bunların hak sahipleri, talepleri halinde sağlık sigortasından yararlanabilirler.
Sağlık hizmeti; Sağlık Bakanlığı,
(...)
, mahalli idareler, üniversiteler, kamu iktisadi teşebbüslerine ait sağlık tesisleri ile gerçek ve tüzel kişilerden satın alınmak suretiyle yürütülür. Buna ilişkin usul ve esaslar Kurumca belirlenir.
SAĞLIK SİGORTASINDAN FAYDALANMA ŞARTLARI:
Ek Madde 12 -
(Değişik madde: 04/10/2000 - KHK/619, md.29; İptal : Anayasa M.nin 26/10/2000 - E. 2000/61, K. 2000/34 S. K.; Değişik madde: 24/07/2003 - 4956 S.K./38. md.)
Bu Kanuna göre ilk defa sigortalı olanların sağlık yardımından yararlanmaları, en az sekiz ay, yeniden sigortalı olanların ise en az dört ay eksiksiz sağlık sigortası primi ödemiş olmaları, sağlık ve sigorta prim borcu bulunmaması şartına bağlıdır.
SAĞLIK YARDIMININ KAPSAMI:
Ek Madde 13 -
(Ek madde: 05/11/1985 - 3235/1 md.)
Sağlık sigortası yardımları, hastalık ve iş kazası hallerini kapsar.
Sağlık yardımları, hastanın;
a) Hekime muayene ettirilmesi, hekimin göstereceği lüzum üzerine teşhis için gereken klinik ve laboratuvar tetkiklerinin yaptırılması ve tedavisinin sağlanması,
b) Teşhis ve tedavi için gerekirse sağlık müessesesine yatırılması,
c)
(Değişik bent: 04/10/2000 - KHK/619, md.30; İptal : Anayasa M.nin 26/10/2000 - E. 2000/61, K. 2000/34 S. K.; Yeniden düzenlenen bend: 2/7/2005-5389 S.K./1.mad)
Tedavi süresince gerekli ilaç ve iyileştirme vasıtalarının sağlanması,
*1*
(Değişik fıkra: 25/08/1999 - 4447/36 md.) Ayakta yapılan tedavilerde poliklinik muayene ücretinin ve verilen ilaç bedellerinin %20'si sigortalı ve hak sahipleri, %10'u aylık alanlar ve hak sahipleri tarafından karşılanır. İş kazası ve meslek hastalığı sonucu verilecek olanlar hariç, protez, araç ve gereç bedellerinin %20'si sigortalı ve hak sahipleri, %10'u ise aylık alanlar ve hak sahipleri (03/11/1980 tarihli ve 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun kapsamına girenler hariç) tarafından karşılanır. Ancak, katkı payı tutarı sigortalılarda birinci gelir basamağının birbuçuk katını, aylık alanlarda ise birinci gelir basamağının %65'ini geçemez.
(Ek fıkra: 25/08/1999 - 4447/36 md. İptal: Anayasa Mah.nin 23/02/2001 tarihli ve E. 1999/42, K. 2001/41sayılı Kararı ile.)
SAĞLIK YARDIMLARININ SÜRESİ:
Ek Madde 14 -
(Ek madde: 05/11/1985 - 3235/1 md.)
a) Hastalık hallerinde yapılacak sağlık yardımları, hastanın iyileşmesine kadar sürer.
b) Hastalık sigortası yardımları, sigortalının sigortalılık vasfını kaybettiği tarihten itibaren 90 gün içinde meydana gelecek hastalık hallerinde de devam eder.
c) İş kazasından dolayı muayene ve tedavi, sigortalının kurumca tedaviye alındığı tarihte başlar ve sağlık durumunun gerektirdiği sürece devam eder.
SAĞLIK SİGORTASI GELİRLERİ:
Ek Madde 15 -
(Ek madde: 05/11/1985 - 3235/1 md.)
Sağlık sigortası hizmetleri aşağıdaki gelirlerle karşılanır.
a) (Değişik bend: 24/07/2003 - 4956 S.K./39. md.) Sigortalılardan ilk sekiz basamakta bulunanların, bu Kanunun 50 nci maddesine göre belirlenen sekizinci gelir basamağının, dokuz ve daha yukarı basamaklarda bulunan sigortalıların ise bulundukları gelir basamağı tutarının %20'si oranında ödeyecekleri sağlık sigortası primleri,
b) Gerçek ve tüzelkişiler tarafından sağlık hizmetlerinde kullanılmak şartıyla yapılacak bağışlar ve vasiyetler,
c) Diğer gelirler.
SAĞLIK SİGORTASI GELİRLERİNİN İŞLETİLMESİ:
Ek Madde 16 -
(Değişik madde: 04/10/2000 - KHK/619, md.31; İptal : Anayasa M.nin 26/10/2000 - E. 2000/61, K. 2000/34 S. K.; Değişik madde: 24/07/2003 - 4956 S.K./40. md.)
Bu Kanun ile 2926 sayılı Kanuna tabi sigortalılardan, sağlık sigortası priminin tahsil ve takibi bu Kanun hükümlerine göre yürütülür ve tahsil edilen primler ayrı bir hesapta toplanır. Bu hesapta toplanan paralar başka amaçlarla kullanılamaz. Uzun vadeli sigorta kolları fonundan da sağlık hizmetleri için fon aktarması yapılamaz. Sağlık sigortası hesabında toplanan paralar için 74 üncü madde hükümleri uygulanmaz. Sağlık sigortası hesabında toplanan paralar, bu Kanunun 16 ncı maddesinde belirlenen esaslar dahilinde değerlendirilebileceği gibi, 21 inci maddedeki esaslar dahilinde de işletilebilir.
SAĞLIK HİZMETLERİ GİDERLERİNİN KARŞILANMASI:
Ek Madde 17 -
(Değişik madde: 04/10/2000 - KHK/619, md.32; İptal : Anayasa M.nin 26/10/2000 - E. 2000/61, K. 2000/34 S. K.; Değişik madde: 24/07/2003 - 4956 S.K./41. md.)
Yatarak ve ayakta yapılan tedavilerin fiyatlandırılması, Kurumca karşılanacak ilaçların, ortez, protez ve iyileştirme vasıtalarının cins ve miktarı ile ödenecek bedellerinin tespitine ilişkin usul ve esaslar Kurumca belirlenir.
Sağlık hizmetlerinin gerektirdiği giderler Sağlık Bakanlığının yataklı tedavi kurumları için belirlediği fiyat tarifesini geçemez.
YÖNETMELİK:
Ek Madde 18 -
(Değişik madde: 04/10/2000 - KHK/619, md.33; İptal : Anayasa M.nin 26/10/2000 - E. 2000/61, K. 2000/34 S. K.; Değişik madde: 24/07/2003 - 4956 S.K./42. md.)
Sağlık sigortası yardımlarının şekil ve şartları, bu yardımlardan yararlanma ve bu amaçla kullanılacak sağlık karne ve/veya kartlarının verilmesi, geçerlilik süresi ve kullanımına ilişkin esas ve usuller, ilaç bedelinden katkı payı alınmayacak hastalıklar, tedavi süresince gerekli görülen ilaçlar, sürekli kullanılan ilaçların ilaç katkı payından muafiyetine ilişkin
sağlık raporlarının
*
taşra teşkilatınca onaylanması, diş hastalıkları tedavisi, gözlük, işitme cihazı, ortez, protez ve iyileştirme vasıtaları ve benzeri yardımların yapılması ile bunların cinsi, evsafı, miktarı, kullanma süresi ve Kurumca ödenecek bedel tespitine ilişkin esaslar yönetmelikle düzenlenir. Bu yönetmeliğin yürürlüğe gireceği tarihe kadar mevcut yönetmeliğin bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam olunur.
Ek Madde 19 -
(Değişik madde: 04/10/2000 - KHK/619, md.34; İptal : Anayasa M.nin 26/10/2000 - E. 2000/61, K. 2000/34 S. K.; Değişik madde: 24/07/2003 - 4956 S.K./43. md.;Değişik madde: 22/02/2006-5458 S.K./13.mad)
*1*
Bu Kanun ve 2926 sayılı Kanuna göre kayıt ve tescili yapıldığı halde, beş yıl ve daha fazla süreye ilişkin prim borcu bulunan sigortalıların bu sürelere ilişkin prim borçlarının Kurumca yapılacak bildirimde belirtilen süre içerisinde ödenmemesi halinde daha önce prim ödemesi bulunan sigortalının ödediği primlerin tam olarak karşıladığı ayın sonu itibariyle, prim ödemesi bulunmayan sigortalının ise tescil tarihi itibariyle sigortalılığı durdurulur. Prim borcunun ait olduğu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilmez ve bu sürelere ilişkin Kurum alacakları takip edilmeyerek, Kurum alacakları arasında yer verilmez. Ancak, sigortalı veya hak sahipleri daha sonra sigortalının en son bulunduğu basamağın başvuru tarihindeki değeri üzerinden hesaplanacak borç tutarlarını tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde ödedikleri takdirde bu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilir. Bu madde kapsamına giren sigortalılar hakkında zamanaşımının kesilmesi ve zamanaşımının işlememesi ile ilgili olarak 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 103 üncü maddesinin birinci fıkrasının (6), (8) ve (10) numaralı bentleri hariç diğer hükümleri ile aynı Kanunun 104 üncü maddesi hükümleri uygulanır.
SOSYAL GÜVENLİK DESTEK PRİMİ:
Ek Madde 20 -
(Ek madde: 25/08/1999 - 4447/38 md.)
(Değişik fıkra: 22/01/2004 - 5073 S.K./15. md.)
Bu Kanuna göre yaşlılık aylığı bağlananlardan, 24 üncü maddenin (l) numaralı bendinde belirtilen çalışmalarına devam edenlerin veya daha sonra çalışmaya başlayanların, sosyal yardım zammı dahil tahakkuk eden aylıklarından, aylığın bağlandığı veya tekrar çalışmaya başlanıldığı tarihi takip eden aybaşından itibaren, çalışmalarının sona erdiği ay dahil % 10 oranında sosyal güvenlik destek primi kesilir.
Birinci fıkra hükmüne göre aylıklarından sosyal güvenlik destek primi kesilmesi gerekenlerden, bu Kanunun yayımlandığı tarihten önce aylık bağlananlar Kanunun yayımını, daha sonra tekrar çalışmaya başlayanlar ise çalışmaya başladıkları tarihi takip eden aybaşından itibaren üç ay içinde Kuruma yazılı bildirimde bulunmak zorundadırlar. Bu süre içinde Kuruma yazılı bildirimde bulunmayanlardan sosyal güvenlik destek primi, gecikmeli bildirimde bulunulan veya Kurumca tespit edilen tarihe kadar 53 üncü maddeye göre hesaplanacak gecikme zammı ile birlikte tahsil edilir. Birikmiş sosyal güvenlik destek primi ve gecikme zamlarının ödenmemesi halinde aylıklardan yapılacak kesintiler aylık tutarının %25'ini geçemez.
(Ek fıkra: 24/07/2003 - 4956 S.K./44. md.)
(Değişik cümle: 22/01/2004 - 5073 S.K./15. md.)
Diğer sosyal güvenlik kanunlarına göre yaşlılık ve malullük aylığı bağlananlardan, 24 üncü maddenin (I) numaralı bendinde belirtilen kapsamda çalışmaya başlayanlar, çalışmaya başladıkları ayı takip eden ay başından itibaren, çalışmalarının sona erdiği ay dahil, bu Kanunun 50 nci maddesine göre belirlenen onikinci gelir basamağının %10'u oranında sosyal güvenlik destek primi öderler. Sosyal güvenlik destek primi ödemesi gerekenlerden bu Kanunun yayım tarihinden önce aylık bağlananlar Kanunun yayımını, daha sonra tekrar gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlar ise mükellefiyetin başladığı tarihi takip eden aybaşından itibaren üç ay içinde Kuruma yazılı bildirimde bulunmak zorundadırlar. Bu süre içinde Kuruma yazılı bildirimde bulunmayanlar ile Kurumca tespit edilemeyenlerden sosyal güvenlik destek primi, 53 üncü maddeye göre hesaplanarak tahsil edilir.
Sosyal güvenlik destek primi ödenmiş süreler, bu Kanuna göre sigortalılık süresi olarak eğerlendirilmez, ödenen primler 39 uncu madde hükmüne göre toptan ödeme olarak iade edilmez ve bu sürelerle ilgili olarak 24/05/1983 tarihli ve 2829 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanun hükümleri uygulanmaz.
Ek Madde 21 -
(Ek madde: 04/10/2000 - KHK/619, md.35; İptal : Anayasa M.nin 26/10/2000 - E. 2000/61, K. 2000/34 S. K.)
Ek Madde 22 -
(Ek madde: 01/06/2005 - 5361 S.K./1.mad)
Bu Kanunun ek 11 inci maddesinin birinci fıkrası kapsamında bulunan, en az on ay sağlık sigortası primi ödeyen ve prim borcu bulunmayan sigortalı ve bunların hak sahipleri, Sağlık Bakanlığınca yetkili kılınan hastanelerin sağlık kurullarınca düzenlenen raporlara göre yurt içinde tedavisi mümkün olmayan hastalıklarının tedavisi için, yine bu raporda gerekli görülmesi halinde bir refakatçi ile birlikte ve Kurum Yönetim Kurulu kararı ile yurt dışına gönderilebilir. Yurt dışında tedaviyi yapacak sağlık kuruluşu aynı raporda belirlenebileceği gibi Kurumca da belirlenebilir.
Yurt dışındaki tedavi süresi, altı ayı geçmemek kaydı ile yetkili hastanece düzenlenen raporda belirtilir. Ancak bu süre yurt dışında tedaviyi yapan sağlık kuruluşunun önerisi ve bu önerinin raporu düzenleyen hastane sağlık kurulunca uygun bulunması halinde altı ayı geçmeyen dönemler halinde en çok iki yıla kadar uzatılabilir. Bu sürenin sonunda tedaviye yurt içinde devam edilir.
Yurt dışında yapılan tedaviye ilişkin giderler ile 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümlerine göre hesaplanacak yol giderleri ve gündelikler Kurumca ödenir. Ancak acil müdahaleyi gerektiren veya hastalığın komplikasyonuna bağlı olarak yapılan tedavi giderleri hariç, raporda belirtilmeyen hastalıklara ait tedavi giderleri ödenmez.
8. BÖLÜM: GEÇİCİ HÜKÜMLER
KANUNUN UYGULAMA ALANI:
Geçici Madde 1 - Bu Kanun hükümlerinin ihtiyacı karşılıyacak Kurum örgütü kurulduktan sonra hangi il sınırları içinde uygulanacağı Bakanlar Kurulunca tespit olunur.
Bu örgütlenme, yurt çapında en geç 1,5 yılda tamamlanır.
İLERİ YAŞTAKİLERE AYLIK BAĞLANMASI:
Geçici Madde 2 -
(Değişik madde: 19/04/1979 - 2229/32 md.)
1479 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 1 Nisan 1972 tarihinde 40 yaşını geçmiş bulunan kadın sigortalılarla, 45 yaşını geçmiş erkek sigortalılardan kadın iseler 55, erkek iseler 60 yaşını doldurmuş olmakla beraber 35 inci maddede yazılı koşulları yerine getiremediklerinden yaşlılık sigortasından aylık bağlanmasına hak kazanamayan ve,
a) 1 Nisan 1972 tarihinden önce, devamlı veya aralıklı olarak en az 10 yıl süre ile, herhangi bir işverene hizmet akdi ile bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına çalıştıklarını belgeleyen,
b) En az 5 tam yıl Bağ - Kur'a sigortalı olarak prim ödeyen,
Sigortalılara 36 ncı maddenin 1 inci fıkrasındaki esaslara göre yaşlılık aylığı bağlanır.
Eski çalışma süreleri, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç iki yıl içinde meslek kuruluşları veya vergi dairelerince verilecek belgelerle tevsik edilir.
Bu belgelerin geçerli olması için sigortalının 1 Nisan 1972 tarihinde bir meslek kuruluşuna kayıtlı olması koşulu aranmaz.
Ancak, bu maddeden yararlanmak isteyenler 8 inci basamaktan yukarısını seçemezler.
10 yıldan daha az hizmetin belgelenmesi halinde, belgelenmeyen süreler Bağ - Kur'a girişte seçilen gelir basamağının bu yasanın ek 2 nci maddesine göre intibakı yapılan gelir basamağı üzerinden ve bu yasa ile getirilen prim oranlarına göre hesaplanacak borçlarını defaten veya üç yıl içinde eşit taksitler halinde ödeyerek borçlanabilirler.
Çalışma belgelerinin gerçeğe uymadığı mahkeme kararı ile saptandığı takdirde, gerek sigortalılar gerekse belgeyi düzenleyenler hakkında genel hükümlere göre ceza kovuşturması yapılır. Ayrıca, kurumun bu yüzden uğrayacağı zararlar %50 fazlası ve yasal faizi ile birlikte bunlardan tahsil edilir.
Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce kuruma verilmiş bulunan bütün 10 yıllık geçmiş hizmet belgeleri bu kanunla getirilen hükümlere uygun olmak koşuluyla geçerli sayılır.
ÇALIŞMAKTA OLANLARIN YAZILMASI:
Geçici Madde 3 - Bu Kanunun II nci kısmının yürürlüğe girdiği tarihte 24 üncü maddenin 1 inci fıkrası kapsamına girenler en geç üç ay içinde Kurumun ilgili şubesine başvurarak yazılma işlemlerini yaptırırlar. Meslek kuruluşları da en geç üç ay içinde, sigortalı olacak mevcut üyelerini ilgili şubeye bildirirler.
80 ve 81 inci madde hükmü bu madde için de uygulanır.
Geçici Madde 4 -
(Mülga madde: 19/04/1979 - 2229/35 md.)
Geçici Madde 5 - Bu Kanunda sözü geçen tüzükler yürürlüğe girinceye kadar, bu Kanunda tüzükle tespit olunacağı belirtilen hususlarda, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çıkarılacak genelgelere göre işlem yapılır.
Geçici Madde 6 -
(Ek madde: 05/11/1985-3235/2 md.)
Sağlık sigortası hizmetleri kademeli olarak ek 11 inci maddede sayılan kuruluşlara ait sağlık tesislerinin müsait hizmet kapasitesi olan bölgelerden veya illerden başlanmak üzere, Bakanlar Kurulu Kararı ile üç yıl içinde bütün yurtta uygulamaya konulur.
AYLIK ALANLARDAN KESİLECEK SAĞLIK SİGORTASI PRİMİ:
Geçici Madde 7 -
(Ek madde: 05/11/1985-3235/2 md.)
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Kurumdan aylık almakta olanların aylıklarından on yıl süre ile kesilecek prim oranları, sağlık sigortası fonunun gelir gider muvazenesi de gözönünde bulundurularak, her yıl Bakanlar Kurulunca tespit edilir. Ancak bu oran %5'ten az %10'dan fazla olamaz.
Kanunun yürürlük tarihinden sonra aylık bağlananlar ile hak sahiplerinin aylıklarından kesilecek sağlık sigortası primi, sigortalının daha önce ödediği süreler dahil on yılı geçemez.
(Ek fıkra: 20/06/1987 - 3396/15 md.)
Ancak, halen sigortalı olanlar ile yaşlılık ve malullük aylığı almakta olanlara, eşlerinden dolayı ölüm aylığı bağlanması halinde, bağlanan ölüm aylığından sağlık sigortası primi kesilmez.
(Ek fıkra: 20/06/1987 - 3396/15 md.)
Ana ve babanın her ikisinden de ölüm aylığı alan çocukların ölüm aylıklarından, yalnız babadan intikal eden aylıktan sağlık sigortası primi kesilir.
Geçici Madde 8 -
(Ek madde: 27/02/1992 - 3780/1 md.)
31/12/1991 tarihi itibariyle prim, gecikme zammı ve faiz borcu bulunan sigortalılar, prim borçlarını; 15/04/1992, 15/06/1992, 15/08/1992, 15/10/1992 tarihleri mesai bitimine kadar, dört taksitle ödemeleri halinde, bu tarihe kadar tahakkuk etmiş primlere ait gecikme zammı ve faiz borçları terkin edilir.
Şu kadar ki, daha önce tahsil edilmiş gecikme zammı ve faiz ödemeleri geri verilmez ve mahsup edilmez.
Sigortalı veya hak sahiplerinin, aylık bağlanma veya sağlık sigortası yardımlarından yararlanmaları için, birinci fıkra hükümleri dikkate alınarak, prim borçlarını def'aten ödemeleri zorunludur. Ancak, yirmidört ay veya daha fazla süreye ait prim borcu bulunan sigortalılara yaşlılık aylığı bağlanması ile sağlık sigortası yardımlarının verilmesine, prim borcunun bittiği tarihten itibaren sekiz ay sonra başlanır.
Prim, gecikme zammı ve faiz borçları için cebri icra yoluna müracaat edilen sigortalılar 31/12/1991 tarihi itibariyle ödenmemiş prim borcunun 1/4'ünü 15/04/1992 tarihi mesai bitimine kadar icra dairelerine veya Kuruma ödemeleri halinde, hacizler kaldırılır, haklarında icra ceza mahkemelerinde dava açılmaz, açılan davalar ve bütün neticeleri ile beraber ceza düşer. Bu sigortalılar, prim borcunu birinci fıkrada belirtilen ödeme süreleri sonuna kadar icra dairelerine veya Kuruma ödemeleri halinde, gecikme zammı ve faiz borçları ile bunlara ilişkin icra ve dava masrafları da terkin edilir.
Prim borcunun 15/10/1992 tarihi mesai bitimine kadar birinci fıkrada belirtilen en az ilk iki taksidinin ödenmiş olması kayıt ve şartıyla kısmen ödenmesi halinde, ödenen prim borcu tutarına tekabül eden gecikme zammı ve faiz borçları terkin edilir. Prim borcunun ödenmeyen kısmı için gecikme zammı uygulanmasına devam edilir.
Her ne suretle olursa olsun ertelenmiş gecikme zammı ve faiz borcu bulunan sigortalıların bu borçları; sigortalının 31/12/1991 tarihi itibariyle hiç prim borcu bulunmaması veya 31/12/1991 tarihi itibariyle prim borçlarını birinci fıkrada belirtilen süreler içinde ödemeleri halinde, terkin edilir.
Geçici Madde 9 -
(Ek madde: 30/08/1996 - 4181/1 md.)
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte sigortalı olanlar, bulundukları basamakları, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihi takip eden aybaşından itibaren üç ay içinde yazılı olarak talepte bulunmak şartıyla, en fazla oniki basamak yükseltebilirler. Yükselttikleri basamakların primleri; her basamağın bekleme süresindeki prim tutarına basamak yükseltme farklarının ilave edilmesi ile hesaplanır. Bu tutarın talepte bulunma süresinin başladığı tarihten itibaren altı ay içinde ödenmesi zorunludur. Basamak yükseltme tutarının tamamen veya kısmen ödenmesi halinde, sigortalı bu ödemenin karşıladığı basamağa intibak ettirilir. Basamak yükseltme tutarları primi ödenmiş süreler olarak değerlendirilmez.
Basamak yükseltme hakkından yararlanan sigortalılara, basamak intibaklarının yapıldığı tarihten itibaren üç yıl sonra 35 inci madde hükümlerine göre yaşlılık aylığı bağlanır.
Basamak yükseltme talebinde bulunan sigortalının, basamak yükseltme priminin bir kısmını veya tamamını süresi içinde ödemeden ölümü halinde; haksahipleri yükselinen basamakların prim tutarlarını ölüm tarihinden itibaren altı ay içinde ödeyebilirler. Bu tutarın tamamen veya kısmen ödenmesi halinde birinci fıkra hükümleri uygulanır.
Malullük ve ölüm aylığı bağlanmasında ikinci fıkrada öngörülen bekleme süresi aranmaz.
Geçici Madde 10 -
(Ek madde: 25/08/1999 - 4447/39 md.)
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce yürürlükte bulunan hükümlere göre, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihi takip eden aybaşı itibariyle aylık bağlanmasına hak kazananlar ile aylık bağlanmasına hak kazanmalarına iki tam yıl veya daha az kalan sigortalıların, tam veya kısmi yaşlılık aylığı talep hakları saklıdır.
(İptal fıkra: Anayasa Mah.nin 23/02/2001 tarihli ve E. 1999/42, K. 2001/41sayılı Kararı ile.; Yeniden düzenleme: 23/05/2002 - 4759 S.K./7. md.)
23/05/2002 tarihini takip eden aybaşı itibarıyla, kadın ise 20 tam yıl, erkek ise 25 tam yıl prim ödemiş olanlar ile prim ödeme sürelerinin dolmasına;
a) 2 tam yıl veya daha az kalan kadınlara 40 yaşını, erkeklere 44 yaşını,
b) 3 tam yıl veya daha az kalan kadınlara 41, 3 yıl 6 ay veya daha az kalan erkeklere 45 yaşını,
c) 3 tam yıldan fazla, 4 tam yıl veya daha az kalan kadınlara 42 yaşını, 3 yıl 6 aydan fazla, 5 tam yıl veya daha az kalan erkeklere 46 yaşını,
d) 4 tam yıldan fazla, 5 tam yıl veya daha az kalan kadınlara 43 yaşını, 5 tam yıldan fazla, 6 yıl 6 ay veya daha az kalan erkeklere 47 yaşını,
e) 5 tam yıldan fazla, 6 tam yıl veya daha az kalan kadınlara 44 yaşını, 6 yıl 6 aydan fazla, 8 tam yıl veya daha az kalan erkeklere 48 yaşını,
f) 6 tam yıldan fazla, 7 tam yıl veya daha az kalan kadınlara 45 yaşını, 8 tam yıldan fazla, 9 yıl 6 ay veya daha az kalan erkeklere 49 yaşını,
g) 7 tam yıldan fazla, 8 tam yıl veya daha az kalan kadınlara 46 yaşını, 9 yıl 6 aydan fazla, 11 tam yıl veya daha az kalan erkeklere 50 yaşını,
h) 8 tam yıldan fazla, 9 tam yıl veya daha az kalan kadınlara 47 yaşını, 11 tam yıldan fazla, 12 yıl 6 ay veya daha az kalan erkeklere 51 yaşını,
ı) 9 tam yıldan fazla, 10 tam yıl veya daha az kalan kadınlara 48 yaşını, 12 yıl 6 aydan fazla, 14 tam yıl veya daha az kalan erkeklere 52 yaşını,
j) 10 tam yıldan fazla, 11 tam yıl veya daha az kalan kadınlara 49 yaşını, 14 tam yıldan fazla, 15 yıl 6 ay veya daha az kalan erkeklere 53 yaşını,
k) 11 tam yıldan fazla, 12 tam yıl veya daha az kalan kadınlara 50 yaşını, 15 yıl 6 aydan fazla, 17 tam yıl veya daha az kalan erkeklere 54 yaşını,
l) 12 tam yıldan fazla, 13 tam yıl veya daha az kalan kadınlara 51 yaşını, 17 tam yıldan fazla, 18 yıl 6 ay veya daha az kalan erkeklere 55 yaşını,
m) 13 tam yıldan fazla, 14 tam yıl veya daha az kalan kadınlara 52 yaşını, 18 yıl 6 aydan fazla, 20 tam yıl veya daha az kalan erkeklere 56 yaşını,
n) 14 tam yıldan fazla, 15 tam yıl veya daha az kalan kadınlara 53 yaşını, 20 tam yıldan fazla, 21 yıl 6 ay veya daha az kalan erkeklere 57 yaşını,
o) 15 tam yıldan fazla, 16 tam yıl veya daha az kalan kadınlara 54 yaşını, 21 yıl 6 aydan fazla veya 22 tam yıl kalan erkeklere 58 yaşını,
p) 16 tam yıldan fazla veya 17 tam yıl kalan kadınlara 55 yaşını,
Doldurmaları, kadın ise 20, erkek ise 25 tam yıl prim ödemeleri şartıyla ve talepte bulunmaları halinde, yaşlılık aylığı bağlanır.
Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce sigortalı olanlardan, 15 tam yıl prim ödeme süresi ile kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurma koşulunu, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihi takip eden aybaşından itibaren,
a) 2 tam yıldan fazla, 4 tam yıl veya daha az süre içinde yerine getiren, kadınlara 51, erkeklere 56 yaşını,
b) 4 tam yıldan fazla, 6 tam yıl veya daha az süre içinde yerine getiren, kadınlara 52, erkeklere 56 yaşını,
c) 6 tam yıldan fazla, 8 tam yıl veya daha az süre içinde yerine getiren, kadınlara 53, erkeklere 57 yaşını,
d) 8 tam yıldan fazla, 10 tam yıl veya daha az süre içinde yerine getiren, kadınlara 54, erkeklere 57 yaşını,
e) 10 tam yıldan fazla süre içinde yerine getiren, kadınlara 56, erkeklere 58 yaşını,
Doldurmaları ve talepte bulunmaları halinde, yaşlılık aylığı bağlanır.
Geçici Madde 11 -
(Ek madde: 25/08/1999 - 4447/39 md.)
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce bağlanan malüllük, yaşlılık ve ölüm aylıkları, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce ödenen son aylık tutarlar esas alınarak, bu Kanunun yürürlük tarihinden sonra 36 ncı maddenin son fıkrası hükmüne göre artırılarak ödenir.
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce sigortalı olanlara bağlanacak yaşlılık aylığı;
a) Sigortalının, aylık başlangıç tarihindeki toplam sigortalılık süresi esas alınarak, bu Kanunun yürürlük tarihinden önce bulunduğu gelir basamağının aylık başlangıç tarihinde yürürlükte bulunan gelir tablosundaki değeri üzerinden, bu Kanunun yürürlük tarihinden önceki hükümlere göre hesaplanan aylığının, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar geçen sigortalılık süresinin toplam sigortalılık süresine orantılı olarak hesaplanan tutarı ile,
b) Sigortalının, bu Kanunun yürürlük tarihi ile aylık başlangıç tarihi arasında aylar itibariyle prim ödediği gelir basamaklarının bu basamaklardaki prim ödeme süreleri de dikkate alınarak, aylık başlangıç tarihinde yürürlükte bulunan gelir basamakları üzerinden hesaplanacak ağırlıklı ortalamasının, aylık başlangıç tarihindeki toplam sigortalılık süresi esas alınmak suretiyle bu Kanunun 36 ncı maddesinin ikinci fıkrasına göre bulunacak aylık bağlama oranı üzerinden hesaplanan aylığın, bu Kanunun yürürlük tarihinden sonra geçen sigortalılık süresinin toplam sigortalılık süresine orantılı olarak hesaplanan tutarı,
Toplamıdır. Bu şekilde hesaplanan aylık, bu Kanunun 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasına göre artırılır.
İkinci fıkraya göre bağlanacak aylık, sigortalının aylık başlangıç tarihindeki toplam sigortalılık süresi esas alınarak, bu Kanunun yürürlük tarihinden önce bulunduğu gelir basamağı üzerinden bu Kanunun yürürlük tarihinden önceki hükümlere göre hesaplanan aylığının, bu Kanunun yürürlük tarihi ile aylık başlangıç tarihi arasında geçen takvim yılları için, her yılın Aralık ayına göre Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından açıklanan en son temel yıllı kentsel yerler tüketici fiyatları indeksindeki değişim oranı kadar artırılmış tutarından az olamaz.
Bu Kanunun yürürlük tarihinden önce sigortalı olanlara bağlanacak malüllük ve ölüm aylıkları, sigortalının bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra sigortalılık süresinin bulunması halinde, bu süreler esas alınarak hesaplanır.
Geçici Madde 12 -
(Ek madde: 25/08/1999 - 4447/39 md.)
Bu Kanunun yürürlük tarihinden sonra primlerin ve aylıkların hesaplanmasına esas gelir tablosunun 50 nci maddeye göre belirlenmesine kadar, Kanunun yayımı tarihinden önceki hükümlere göre belirlenecek olan yirmidört basamaklı gösterge tablosunun uygulanmasına devam edilir.
(Değişik fıkra: 31/05/2000 - 4571/2. md.)
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra 50 nci maddeye göre belirlenmesi gereken gelir basamaklarının hesaplanmasında yukarıdaki fıkra gereğince uygulanan gelir basamakları 01/04/2000 ile 31/03/2001 tarihleri arasında geçerli olmak üzere %25 artırılarak uygulanır. Ancak, Bakanlar Kurulu bu artışı 01/04/2001 ile 31/03/2002 dönemi için hedeflenen enflasyonu dikkate alarak yeniden belirlemeye yetkilidir.
Geçici Madde 13 -
(Ek madde: 04/10/2000 - KHK/619, md.36; İptal : Anayasa M.nin 26/10/2000 - E. 2000/61, K. 2000/34 S. K.; Yeniden düzenlenen madde: 24/07/2003 - 4956 S.K./47. md.)
Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıl süreyle uzman tabipler, diş tabipleri ve eczacılar açıktan atama izni ve memurluğa girişte yeterlik sınavı şartı aranmaksızın atanabilirler.
Geçici Madde 14 -
(Ek madde: 04/10/2000 - KHK/619, md.36; İptal : Anayasa M.nin 26/10/2000 - E. 2000/61, K. 2000/34 S. K.; Yeniden düzenlenen madde: 24/07/2003 - 4956 S.K./47. md.)
Yönetim Kuruluna atama veya seçimle gelen üyelerin görevleri bu Kanunun yayımı tarihinde sona erer. Ancak, bu üyeler yerlerine yeni atama yapılıncaya kadar görevlerine devam ederler. Yapılacak ilk genel kurula kadar bu Kanuna tabi sigortalıları temsil edecek bir üye bağlı bulundukları en fazla üyeye sahip kanunla kurulu en yüksek meslek kuruluşunca, 2926 sayılı Kanuna tabi sigortalıları temsil edecek bir üye, Türkiye Ziraat Odaları Birliği İdare Heyetince belirlenir.
Geçici Madde 15 -
(Ek madde: 04/10/2000 - KHK/619, md.36; İptal : Anayasa M.nin 26/10/2000 - E. 2000/61, K. 2000/34 S. K.; Yeniden düzenlenen madde: 24/07/2003 - 4956 S.K./47. md.)
Bu Kanunun değişik 51 inci maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkra hükümleri, talepte bulunmaları kaydıyla tescil tarihindeki basamak sayısı dikkate alınarak değişiklikten önce sigortalı olanlara da uygulanır.
Geçici Madde 16 -
(Ek madde: 04/10/2000 - KHK/619, md.36; İptal : Anayasa M.nin 26/10/2000 - E. 2000/61, K. 2000/34 S. K.; Yeniden düzenlenen madde: 24/07/2003 - 4956 S.K./47. md.)
30/08/1996 tarihli ve 4181 sayılı Kanunla verilen basamak yükseltme hakkından yararlananlar hakkında, bu Kanunun değişik 52 nci maddesinin birinci fıkrası hükmü uygulanmaz.
Geçici Madde 17 -
(Ek madde: 20/03/2002 - 4747 S.K../4. md.)
Bu Kanunun 50 nci maddesine göre belirlenmesi gereken, 01/04/2002 ile 31/03/2003 tarihleri arasında sigortalıların ödeyecekleri primler ve bağlanacak aylıkların hesabına esas gelir basamaklarını ve buna ilişkin usul ve esasları belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Geçici Madde 18 -
(Ek madde: 24/07/2003 - 4956 S.K./47. md.)
Bu Kanuna göre sigortalılık niteliği taşıdıkları halde 04/10/2000 tarihine kadar kayıt ve tescilini yaptırmamış olan sigortalıların sigortalılık hak ve mükellefiyetleri 04/10/2000 tarihinden itibaren başlar. Ancak, bu Kanuna göre zorunlu sigortalı olarak tescil edilmiş olanların sigortalılıkları, bu Kanunun yürürlük tarihinden itibaren altı ay içinde Kuruma yazılı olarak başvurmaları ve 20/04/1982-04/10/2000 tarihleri arasındaki vergi kayıtlarını belgelemek ve belgelenen bu sürelere ilişkin olarak 49 uncu ve ek 15 inci maddelere göre hesaplanacak prim borçlarının tamamını, tebliğ tarihinden itibaren bir yıl içinde, ödeme tarihinde bulundukları gelir basamağının yürürlükte olan prim tutarı üzerinden ödemek kaydıyla bu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilir.
Geçici Madde 19 -
(Ek madde: 24/07/2003 - 4956 S.K./47. md.)
Bu Kanuna ve 2926 sayılı Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanununa göre tescil edilmiş olup, 30/06/2003 tarihi itibarıyla prim ve gecikme zammı borcu bulunan sigortalıların borçları, bu Kanunun yayımlandığı tarihten itibaren otuz gün içinde Kuruma başvurmaları halinde yönetim Kurulunca yeniden yapılandırılır.
Yeniden yapılandırma kapsamında sigortalıların aylık cari primlerine ilaveten cari primlerinin belli bir oranından aşağı olmamak üzere borçlarına mahsuben taksitler halinde ödeme yapmaları, teminat göstermeleri, taksitlendirme döneminde birikmiş borçların bakiyesine Hazine Müsteşarlığınca açıklanacak bir önceki aya ait Türk Lirası cinsinden iskontolu ihraç edilen Devlet iç borçlanma senetlerinin aylık ortalama faizinin bileşik bazda uygulanması çerçevesinde sigortalıların borç ödeme kapasitelerine ve borç sürelerine göre usul ve esasları belirlemeye ve başvuru süresini otuz güne kadar uzatmaya Yönetim Kurulu yetkilidir.
Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelikler, Kanunun yayımlandığı tarihten itibaren bir yıl içinde düzenlenir.
Geçici Madde 20 -
(Ek madde: 24/07/2003 - 4956 S.K./47. md.)
Bu Kanunun değişik 25 inci maddesinin üçüncü fıkrasının (e) bendi hükümleri, değişikliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce iflas veya tasfiye işlemleri başlayan şirket ortaklarına da talepleri halinde uygulanır.
Geçici Madde 21 -
(Ek madde: 24/07/2003 - 4956 S.K./47. md.)
Bu Kanunun yürürlük tarihinden önce 17/10/1983 tarihli ve 2926 sayılı Kanuna göre sigortalı olanlar; 02/09/1971 tarihli ve 1479 sayılı Kanunun 50 nci maddesine göre sigortalıların ödeyecekleri primler ve bağlanacak aylıklarının hesabında uygulanan gelir basamaklarından en yakın gelir basamağına intibak ettirilirler. Buna ilişkin usul ve esaslar Kurumca belirlenir.
Geçici Madde 22 -
(Ek madde: 24/07/2003 - 4956 S.K./47. md.)
17/10/1983 tarihli ve 2926 sayılı Kanunun yürürlükten kaldırılan 60 ıncı maddesine göre isteğe bağlı sigortalı olanların geçici 21 inci maddeye göre basamak intibakları yapılarak haklarında 79 uncu madde hükümleri uygulanır.
Geçici Madde 23 -
(Ek madde: 24/07/2003 - 4956 S.K./47. md.)
04/10/2000 tarihinden önce; bu Kanuna ve 2926 sayılı Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanununa göre isteğe bağlı sigortalı olarak kayıt ve tescili yapılıp sağlık sigortası primi ödemiş olanlar, zorunlu sigortalılık kapsamından çıkarak isteğe bağlı sigortalı olanlar, talepleri doğrultusunda sağlık sigortası primi kesilmeyenler, isteğe bağlı sigortalı olmak için talepte bulunmadan sigorta ve sağlık sigortası primlerini ödemiş olup ödemeleri isteğe bağlı sigortalılık süresi olarak değerlendirilenler, 04/10/2000 tarihinden sonra zorunlu sigortalılık kapsamından çıkarak isteğe bağlı sigortalı olanlar ile bunlardan malullük, yaşlılık ve ölüm aylığı alanlar, bu sürelere ilişkin prim ve her türlü borçlarını bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde talepte bulunmaları ve talep tarihinden itibaren altı ay içinde ödemeleri şartıyla bu Kanun hükümleri çerçevesinde sağlık sigortası yardımlarından yararlanabilirler.
Geçici Madde 24 -
(Ek madde: 24/07/2003 - 4956 S.K./47. md.)
1479 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununa göre yaşlılık aylığı bağlananlardan, anılan Kanunun 24 üncü maddesinin (I) numaralı bendinde belirtilen çalışmalarına devam ettiklerini ek 20 nci maddede belirtilen sürelerde Bağ-Kur'a yazılı olarak bildirmeyenler veya Bağ-Kur tarafından tespit edilemeyenler, bu Kanunun yayımını takip eden aybaşından itibaren üç ay içerisinde Bağ-Kur'a başvurarak çalışmalarına devam ettiklerini bildirdikleri takdirde tahakkuk edecek sosyal güvenlik destek primi borcu, cari dönemlere ilişkin sosyal güvenlik destek primleri ile birlikte, aylıklarının %25'ini geçmemek şartıyla aylıklarından kesilmek suretiyle tahsil edilir. Bu durumda olanlar için tahakkuk edecek gecikme zammı tahsil edilmez.
Bu Kanunun yürürlük tarihinden önce Bağ-Kur'a bildirimde bulunan veya Bağ-Kur tarafından çalışmalarına devam ettikleri tespit edilenlerin, bu Kanunun yürürlük tarihine kadar tahsil edilmemiş olan gecikme zamları tahsil edilmez. Bu durumda olanların sosyal güvenlik destek primi borçları hakkında birinci fıkra hükümleri uygulanır.
Geçici Madde 25 -
(Ek madde: 2/7/2005-5389 S.K./2.mad)
Bu maddenin yürürlük tarihinden geriye doğru on yıl ve daha eski bir tarihte sözleşmeli eczanelerce Kuruma ibraz edilen sağlık sigortası uygulamasına ilişkin reçetelerin tamamı, kontrol edilip edilmediklerine bakılmaksızın imha edilir.
Birinci fıkra kapsamı dışında kalan ve 31.12.2000 tarihine kadar sözleşmeli eczanelerce Kuruma ibraz edilen sağlık sigortası uygulamasına ilişkin reçeteler, her eczane ve her yıl için % 5 oranından az % 10 oranından çok olmamak üzere Kurumca örnekleme suretiyle kontrol edilir. Kontrol sonucunda fatura ve reçetelerinde usulsüzlük tespit edilmeyen eczanelerin bu döneme ilişkin reçetelerinin tamamı imha edilir.
Haklarında idari veya adli kovuşturma yapılan eczanelere ait reçeteler bu madde kapsamında değerlendirilmez.
Maddenin birinci fıkrasına göre yapılacak imha işlemleri ile ikinci fıkrasına göre örnekleme suretiyle incelenecek reçetelerin seçimi ve inceleme sonuçlarına göre imha işlemleri il müdürlüklerinde oluşturulacak komisyonlarca yapılır. Komisyonların seçimi ve çalışması ile imha işlemlerine ilişkin usul ve esasları Kurumca belirlenir.
Geçici Madde 26 -
(Ek madde: 22/02/2006-5458 S.K./14.mad)
*1*
Bu Kanun ve 2926 sayılı Kanuna göre kayıt ve tescili yapıldığı halde, 31/3/2005 tarihi itibariyle beş yıl ve daha fazla süreye ilişkin prim borcu bulunan sigortalılar veya hak sahiplerinden bu sürelere ilişkin prim borçlarını yeniden yapılandırma talebinde bulunmayanlar veya yeniden yapılandırma talebinde bulundukları halde yapılandırma haklarını kaybedenler hakkında ek 19 uncu madde hükmü uygulanır.
Geçici Madde 27 -
(Ek madde: 22/02/2006-5458 S.K./14.mad)
*1*
Bu Kanun ve 2926 sayılı Kanuna göre kayıt ve tescilleri yapılan
*
sigortalılar
31/12/2007
**
tarihine kadar sigortalılık hak ve yükümlülüklerinin tespitine ilişkin her türlü bilgi ve belgeleri Kuruma ibraz etmek zorundadırlar.
31/12/2007
**
tarihinden sonra bilgi ve belge ibraz edenlerin hizmet süreleri saklı kalmak kaydıyla, ibraz ettikleri bilgi ve belgeler basamak tespiti ve geriye dönük prim hesabında dikkate alınmaz. Anılan tarihe kadar söz konusu bilgi ve belgeleri Kuruma ibraz etmeyen sigortalıların Kurumda mevcut bilgi ve belgelere göre basamak tespiti yapılır ve geriye dönük prim borçları hesaplanır.
YENİDEN BASAMAK SEÇME, DÜZELTME VE YÜKSELTMELERİ:
Ek Geçici Madde 1 -
(Ek madde: 19/04/1979 - 2229/34 md.)
Bu Kanun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, altı ay içinde yapılacak bütün basamak seçme, düzeltme ve yükseltme talepleri varsa ödenmesi gereken kesenek, prim, fark ve cezalar bir yıl içinde ödenmek kaydi ile geçerli sayılır. Ancak geçici 2 nci maddeden yararlanacak olanlar bu kanunla kabul edilen basamaklardan 1479 sayılı Kanunla kabul edilmiş bulunan 8 inci basamaktan yukarısını seçemezler. Şu kadar ki, sigorta yardımına hak kazandıran olaydan sonra yapılan basamak seçme, düzeltme ve yükseltme talepleri geçerli olmaz.
YENİ BASAMAK VE AYLIK TUTARLARININ GEÇERLİK TARİHİ:
Ek Geçici Madde 2 -
(Ek madde: 19/04/1979 - 2229/34 md.)
1479 sayılı Kanunun 50 nci maddesindeki eski basamakların bu kanunla düzenlenen yeni basamaklara intibakı bu kanunun yürürlük tarihini takibeden dönem başından itibaren geçerli sayılır.
Bağlanmış bulunan aylıklar da yukarıdaki esaslara göre hesaplanarak ödenir.
Ek Geçici Madde 3 -
(Ek madde: 19/04/1979 - 2229/34 md.)
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte görevde bulunan Yönetim Kurulu Başkanı (Üye sıfatıyla) diğer üyeler de iki yıllık süreleri doluncaya kadar görevlerine devam edebilirler.
İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILARIN BORÇLANMASI:
Ek Geçici Madde 4 -
(Ek madde: 19/04/1979 - 2229/34 md.; Değişik madde: 14/03/1985 - 3165/22 md.)
Bu Kanuna göre, isteğe bağlı sigortalı olanlardan, 04/05/1979 tarihinde, kadın iseler 40, erkek iseler 45 yaşını geçenler, sigortalı oldukları tarihten geriye doğru 10 yıllık sürenin tamamını, sigortalılığın tescilinden itibaren bir yıl içinde talepte bulunmak kaydıyla borçlanabilir.
Şu kadar ki, bu Kanun ile diğer sosyal güvenlik kanunlarına tabi hizmeti bulunanlar ancak 10 yıla tamamlayacak süreyi borçlanabilirler.
Borçlanılan süreler, yaşlılık aylığı bağlanmasında ancak borcun bittiği tarihten itibaren bir yıl geçtikten sonra, prim ödeme süresi olarak, değerlendirilir.
Borçlanma primleri talep tarihindeki basamak ve prim tutarları üzerinden hesaplanır ve sigortalılığın başlangıç tarihinden itibaren 2 yıl içerisinde ödenir. Belirtilen süre içerisinde borçların tamamen ödenmemesi halinde, borçlanma talepleri geçersiz sayılır.
Bu Kanunun yürürlük tarihinden önce borçlanılmış ve bu Kanuna göre borçlanılacak süreler, diğer Sosyal Güvenlik kanunlarına tabi bir işe girerek o kanuna tabi kurum veya kuruluşlardan aylığa hak kazananların, 24/05/1983 tarih ve 2829 sayılı Kanun hükümlerine göre, birleştirilecek hizmetlerine dahil edilemez. Bu suretle, dikkate alınmayan sürelere ait borçlanma primleri, talep halinde sigortalıya veya mirasçılarına geri verilir.
18 YAŞINI DOLDURMAMIŞ BULUNAN SİGORTALILAR HAKKINDA YAPILACAK İŞLEM:
Ek Geçici Madde 5 -
(Ek madde: 19/04/1979 - 2229/34 md.)
18 yaşını doldurmadıkları halde 1479 sayılı Kanunun 24 üncü maddesi gereğince sigortalı sayılanlardan, bu kanunun yürürlük tarihindeki dönem sonuna kadar 18 yaşını doldurmayanların, kazandıkları haklar saklı kalmak kaydıyla, sigortalılıklarına son verilir.
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar 18 yaşını doldurmayanlardan, 1479 sayılı Kanun kapsamına girdikleri halde kayıt ve tescil için başvurmayanların her türlü borç ve yükümlülükleri kaldırılmıştır.
BAŞKA KURUM VE SANDIKLARCA KENDİLERİNE VE HAK SAHİPLERİNE AYLIK BAĞLANANLAR:
Ek Geçici Madde 6 -
(Ek madde: 19/04/1979 - 2229/34 md.; Değişik madde: 20/06/1987-3396/16 md.)
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar T. C. Emekli Sandığı, Sosyal Sigortalar Kurumu ve 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesinde belirtilen emekli sandıkları ile kanunla kurulu diğer emekli sandıklarınca kendilerine yaşlılık, malullük veya ölüm aylığı bağlananlar, 01/10/1972 tarihinden itibaren 1479 sayılı Kanun kapsamı dışında sayılırlar.
Ancak bu Kanuna tabi hizmet süreleri, diğer Kurum ve sandıklara bildirilmiş ise bu hizmetler geçerli sayılır.
AYLIK ALMAKTA OLANLARA UYGULANACAK YENİ ORANLAR:
Ek Geçici Madde 7 -
(Ek madde: 19/04/1979 - 2229/34 md.)
Bu yasanın 20 nci maddesiyle saptanan oranlar, bu yasanın yürürlüğe girdiği tarihten önce aylık bağlanmış olan hak sahipleri hakkında da yasanın yayınlandığı tarihi takip eden dönem başından itibaren uygulanır.
Ek Geçici Madde 8 -
(Ek madde: 19/04/1979 - 2229/34 md.)
506 sayılı Kanuna göre sigortalı olup da primlerini toptan ödeme şeklinde geri alanlar aynı zamanda BağKur'a girecek nitelikte iseler bu sürelerini bulundukları basamak üzerinden BağKur'a borçlanarak hizmet ihyası yapar. Bu durumdaki sigortalıların eski aylık bağlama talebi geçerlidir.
AYLIKLARIN HESABINA ESAS ALINACAK BASAMAKLAR:
Ek Geçici Madde 9 -
(Ek madde: 06/03/1981 - 2423/9 md.; Değişik madde: 14/04/1982 - 2654/12 md.)
Bu Kanuna göre bağlanmış ve bağlanacak malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası aylıklarının hesabında 01/03/1982 tarihinden 31/12/1982 tarihine kadar aşağıdaki basamaklar esas tutulur.
Birinci Basamak 5.410
İkinci Basamak 5.470
Üçüncü Basamak 5.540
Dördüncü Basamak 5.710
Beşinci Basamak 6.380
Altıncı Basamak 7.310
Yedinci Basamak 8.640
Sekizinci Basamak 9.630
Dokuzuncu Basamak 10.800
Onuncu Basamak 12.420
Onbirinci Basamak 14.110
Onikinci Basamak 16.170
YENİ BASAMAKLARIN SİGORTA PRİMİNE VE AYLIKLARA ESAS ALINACAĞI TARİH:
Ek Geçici Madde 10 -
(Ek madde: 06/03/1981 - 2423/9 md.)
Sigortalıların bulundukları gelir basamaklarının 50 nci maddede bu Kanunla tespit edilen gelir basamaklarına intibakı ile bu basamakların sigorta primine esas alınmasına 01/03/1981, bağlanmış bulunan aylıkların aynı basamaklara intibakı ile bağlanacak aylıkların hesabında esas alınmasına 01/01/1983 tarihinde başlanır.
İLK BEŞ BASAMAKTA BULUNAN SİGORTALILARIN İNTİBAKI :
Ek Geçici Madde 11 -
(Ek madde: 06/03/1981-2423/9 md.)
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte ilk beş basamakta bulunan sigortalılar bulundukları basamaklarda bir tam yılı doldurmuşlarsa haklarında değişik 52 nci madde hükmü uygulanır.
SİGORTALILIK NİTELİĞİNİ KAYBEDENLER HAKKINDA YAPILACAK İŞLEMLER:
Ek Geçici Madde 12 -
(Ek madde: 14/04/1982 - 2654/13 md.; Değişik madde: 14/03/1985-3165/23 md.)
1479 sayılı Kanunun değişik 24 üncü maddesinin (II nci) bendinde sayılanlar dışında kalan kimselerden Kuruma kayıt ve tescili yapılmakla birlikte Kanunun öngördüğü şartları taşımadıkları için sigortalı sayılmayanların, 01/10/1972 ile 20/04/1982 tarihleri arasında kayıt ve tescilli bulundukları sürelerinin tamamı, kendilerinin veya hak sahiplerinin yazılı talepte bulunmaları ve bu sürelere ait prim, gecikme zammı ve faizleri ödemeleri şartıyla sigortalılık süresi olarak değerlendirilir. Şu kadar ki, kendi isteği üzerine sigortalılığı sona erenlerin kayıt ve tescilli bulundukları süreler talebe bakılmaksızın geçerli sayılır.
Sigortalılığı tescil edilmemiş olmakla birlikte, prim ödemesinde bulunmuş olanların, ilk prim ödeme tarihi ile 20/04/1982 tarihi arasında kalan süreleri de birinci fıkradaki şartlarla sigortalılık süresi olarak kabul edilir.
Yukarıdaki bir ve ikinci fıkra hükümleri uyarınca sigortalılığı geçerlilik kazananlar, 1479 sayılı Kanunun değişik 24 üncü maddesinde belirtilen sigortalılık şartlarını taşımamakla beraber 20/04/1982 tarihinden bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar prim ödeyenlerin ödedikleri prime tekabül eden süreleri, sigortalılık süresi olarak değerlendirilir.
Bu madde hükmünden yararlanmak suretiyle sigortalılığı geçerli sayılanların aylıkları da aylığa hak kazanılan tarih itibariyle geçerli sayılır. Ancak, kesilmiş bulunan aylıkların yeniden ödenmeye başlanabilmesi için sigortalı veya hak sahiplerinin yazılı talepte bulunmaları şarttır.
TESCİLİNİ YAPTIRMAYANLAR HAKKINDA YAPILACAK İŞLEMLER:
Ek Geçici Madde 13 -
(Ek madde: 14/04/1982 - 2654/13 md.)
1479 sayılı Kanun ve aynı Kanunda değişiklik yapan kanunlara göre sigortalılık niteliği taşıdıkları halde bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar kayıt ve tescilini yaptırmamış olanların her türlü hak ve mükellefiyetleri bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte başlar.
Ancak, bu Kanuna göre zorunlu sigortalı olarak kayıt ve tescilli bulunmak kaydı ile, 01/10/1972 tarihinden bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar vergi dairelerine kayıtlı olarak kendi nam ve hesabına bağımsız çalıştıklarını belgeleyen sigortalılar belgeledikleri süreyi borçlanabilirler.
Borçlanma primleri sigortalının bulunduğu basamak üzerinden yürürlükteki prim tutarlarına göre hesaplanarak defaten veya bu Kanunun yürürlük tarihinden itibaren en geç iki yıl içinde ödenir. Bu süre içinde primi ödenmeyen borçlanma süreleri hizmetten sayılmaz.
Borçlanma talebi bu Kanunun yürürlük tarihinden itibaren bir yıl içinde Kuruma yazılı olarak yapılır ve bu süre içinde vergi dairelerince verilecek belgelerle tevsik edilir.
Çalışma belgelerinin gerçeğe uymadığı mahkeme kararı ile tespit edildiği takdirde, gerek sigortalılar gerekse belgeyi düzenleyenler hakkında genel hükümlere göre ceza kovuşturması yapılır. Ayrıca Kurumun bu yüzden uğrayacağı zararlar %50 fazlası ve kanuni faizi ile birlikte bunlardan tahsil edilir.
ESKİ PRİM BORÇLARININ GİDER OLARAK GÖSTERİLMESİ:
Ek Geçici Madde 14 -
(Ek madde: 14/04/1982 - 2654/13 md.)
1479 sayılı Kanunun 2229 ve 2423 sayılı Kanunlarla değişik 49 uncu maddesine göre 1981 ve daha önceki yıllara ait olarak tahakkuk edip de ödenmemiş olan kesenek ve prim borçlarını 1982 yılı sonuna kadar kendiliğinden ödeyen sigortalılar ödedikleri bu kesenek ve primlerinin tamamını 1982 yılı gelir vergisi uygulamasında gider olarak gösterebilirler.
Kesenek ve prim borçları cebri icra yoluyla tahsil edilen sigortalılar bu madde hükmünden yararlanamazlar.
İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILIK TALEBİNDE BULUNMUŞ OLANLARIN TABİ OLACAĞI HÜKÜMLER:
Ek Geçici Madde 15
- (Ek madde: 14/03/1985 - 3165/24 md.)
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 79 uncu maddeye göre isteğe bağlı sigortalılık talebinde bulunanlara da bu Kanun hükümleri uygulanır. Bunlardan keseneklerini, prim, gecikme zammı ve borçlarını kısmen veya tamamen süresinde ödemedikleri için sigortalılığı sona erenler; bu Kanunun yürürlük tarihine kadar geçen sürelere ait ödemeleri gereken borçlarını gecikme zammı ve faiziyle birlikte bir yıl içinde tamamen ödedikleri takdirde bütün süreleri sigortalılık süresi olarak değerlendirilir. Belirtilen süre içerisinde, prim ve gecikme zamlarını tamamen ödemeyen sigortalıların bu Kanunun yürürlük tarihinden önce ödemiş oldukları primlere tekabül eden süreleri 53 üncü madde uyarınca yapılacak hesaplamaya göre, sigortalılık süresi olarak değerlendirilir.
Sigortalılardan daha önce borçlanma talebinde bulunmuş ve borçlanma tutarını tamamen ödemiş olmakla beraber, kesenek veya primlerini ödemedikleri için sigortalılığı, sigortalılığın başlangıç tarihi itibariyle sayılmayanların, borçlanma karşılığını geri almamış olmak kaydıyla bu borçlanmaları geçerli sayılır.
20/04/1982 TARİHİNDEN ÖNCE TESCİLİNİ YAPTIRMAYANLAR HAKKINDA YAPILACAK İŞLEMLER:
Ek Geçici Madde 16 -
(Ek madde: 14/03/1985 - 3165/24 md.)
1479 sayılı Kanuna 2654 sayılı Kanunla ilave edilen ek geçici 13 üncü maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen iki yıllık süre ile dördüncü fıkrasında belirtilen bir yıllık süre, bu Kanunun yürürlük tarihinden itibaren yeniden işlemeye başlar.
20/04/1982 TARİHİNDEN ÖNCE VERGİ DAİRELERİNE KAYITLI BULUNULAN SÜRELERİN BORÇLANILMASI:
Ek Geçici Madde 17 -
(Ek madde: 14/03/1985 - 3165/24 md.)
20/04/1982 tarihinden önce her ne suretle olursa olsun Kuruma kayıt ve tescili yapılan va talep tarihinde sigortalılık niteliğini taşıyanlar, 01/10/1972 ile 20/04/1982 tarihleri arasında, Kuruma veya diğer sosyal güvenlik kuruluşlarına kayıtlı bulundukları süreler dışında vergi dairelerine kayıtlı olarak kendi nam ve hesaplarına bağımsız çalıştıkları sürelerinin tamamını belgelemek şartıyla borçlanabilirler. Sigortalının ölümü halinde bu haktan, hak sahipleri de faydalanabilir.
Borçlanma primleri sigortalının bulunduğu son basamak üzerinden yürürlükteki prim tutarlarına göre hesaplanarak defaten veya bu Kanunun yürürlük tarihinden itibaren en geç iki yıl içinde ödenir. Bu süre içinde primi ödenmeyen borçlanma süreleri sigortalılıktan sayılmaz.
Borçlanma talebi bu Kanunun yürürlük tarihinden itibaren bir yıl içinde Kuruma yazılı olarak yapılır ve bu süre içinde vergi dairelerince verilecek belgelerle tevsik edilir.
Çalışma belgelerinin gerçeğe uymadığı tespit edildiği takdirde, gerek sigortalılar ve gerekse belgeyi düzenleyenler hakkında Türk Ceza Kanununun genel hükümlerine göre ceza kovuşturması yapılır. Ayrıca, Kurumun bu yüzden uğrayacağı zararlar %50 fazlası ve kanuni faizi ile birlikte bunlardan tahsil edilir.
GEÇERSİZ SAYILAN 10 YILLIK HİZMET BELGELERİNİN TABİ OLACAĞI HÜKÜMLER:
Ek Geçici Madde 18 -
(Ek madde: 14/03/1985 - 3165/24 md.)
1479 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesi ile bu maddede 2229 sayılı Kanunla yapılan değişiklik hükümlerinden yararlanmak suretiyle kanuni süreler içinde verilmiş ve Kurum kayıtlarına geçirilmiş bulunan eski çalışma sürelerinin tevsikine ilişkin belgelerin Kanunun öngördüğü şartları taşımadıklarının sonradan tespit edilmesi sebebiyle geçerli sayılmamaları halinde; belgelerde gösterilen bağımsız çalışma sürelerinin, sigortalı veya hak sahipleri tarafından vergi daireleri ve diğer genel, katma veya özel bütçeli idarelerden alınacak belgelerle teyit ettirilmesi şartıyla, teyit ettirilen süre kadarı geçerlilik kazanır.
Bu suretle teyit ve tevsik edilen sürelerin ilk belgede gösterilen sürelerden eksik olması halinde, eksik kalan kısmı, hiç teyit ve tevsik edilmemesi halinde ise tamamı, borçlanılabilir.
Borçlanma primleri sigortalının borçlanma tarihinde bulunduğu basamağı üzerinden ve bu madde hükmüne göre yapılacak talep tarihinde yürürlükte olan prim tutarları esas alınarak hesaplanır ve iki yıl içinde ödenir. Borcun tamamı ödenmedikçe aylık bağlanmaz.
Yukarıdaki hükümlere göre geçerlik kazanan belgelere istinaden önceden ödenmiş bulunan aylıklar geri alınmaz. Ancak, belgenin geçersizliğinin tespit edildiği tarih itibariyle aylığın ödenmesi durdurulur. Belgenin geçerliliği için aranan şartların ikmali ile aylık durdurulduğu tarih itibariyle yeniden başlatılır.
Bu madde hükümlerinden yararlanmak suretiyle ilk defa aylığa hak kazananların aylıkları talep tarihini takip eden aybaşından itibaren başlatılır.
Çalışma sürelerinin teyidine ilişkin belgelerin gerçeğe uymadığı tespit edildiği takdirde gerek sigortalı veya hak sahipleri ve gerekse belgeyi düzenleyenler hakkında Türk Ceza Kanununun genel hükümlerine göre kovuşturma yapılır. Bunlar: Kurumun bu yüzden uğrayacağı zararları %50 fazlası ve Devlet bankalarının asgari bir yıllık vadeli mevduata ödedikleri faizi ile birlikte Kuruma ayrıca öderler.
Ek Geçici Madde 19
- (Ek madde: 14/03/1985 - 3165/24 md.; Değişik madde: 30/04/1987 - 278-KHK/1 md.; Mülga madde: 09/05/1990 - 3643/1 md.)
Ek Geçici Madde 20 -
(Ek madde: 14/03/1985 - 3165/24 md.)
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, değişik 58 inci madde gereği ödenecek ilk aylık ödeme, bir defaya mahsus olmak üzere bir aydan fazla müddeti kapsayabilir.
Ek Geçici Madde 21 -
(Ek madde: 20/06/1987 - 3396/19 md.)
Bu Kanunun yürürlük tarihinden önce sigortalı olanlara da 25 inci madde hükümleri uygulanır.
Ek Geçici Madde 22 -
(Ek madde: 20/06/1987 - 3396/19 md.)
3165 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önce, diğer sosyal güvenlik kanunlarına tabi olarak çalışanlardan yüksek basamağa intibakı yapılanların; bu kurumlarda ve Bağ - Kur'da geçen süreleri de dikkate alınarak taleplerine istinaden yeniden intibakları yapılır.
Ek Geçici Madde 23 -
(Ek madde: 20/06/1987 - 3396/19 md.)
Bu Kanunun yürürlük tarihinden önce, üçüncü bir kimsenin suç sayılan hareketi ile bu Kanunda sayılan yardımların yapılmasını gerektiren bir halin doğması sonucunda açılmış davalar hariç, ek rücu davası açılamaz.
YÜRÜRLÜK TARİHİ:
Madde 83 - Bu Kanunun I inci kısım hükümleri yayımı tarihinde, II nci kısım hükümleri ise yayımını takip eden ay başından itibaren 6 ay sonra yürürlüğe girer.
YÜRÜTME HÜKMÜ:
Madde 84 - Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yürütür.
KANUNA İŞLENEMEYEN GEÇİCİ MADDELER
1 14/04/1982 TARİH VE 2654 SAYILI KANUNUN GEÇİCİ MADDESİ:
Geçici Madde - Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Yönetim Kurulunun asıl ve yedek üyelerinin görevleri sona erer.
Ancak bunlardan sigortalıları temsil eden üyelerin görevleri ilk Genel Kurula kadar ve atanan üyelerin ise bu Kanuna göre atamalar yapılıncaya kadar devam eder.
1479 Sayılı Kanunun Çeşitli Maddelerindeki ücretlerin üst sınırı, basamak sayısının arttırılması, göstergelerin değiştirilmesi, bağlanacak aylıklara uygulama tarihinin tesbit edilmesinde
2 26/06/2001 TARİH VE 4692 SAYILI KANUNUN GEÇİCİ MADDESİ:
Geçici Madde 1 - 17 Ağustos ve 12 Kasım 1999 tarihlerinde meydana gelen depremler nedeniyle 1479 sayılı Kanunun 53 üncü, 2926 sayılı Kanunun 36 ncı maddeleri gereğince prim ve gecikme zammı ile prim, fark ve gecikme zammı borçları ertelenen sigortalıların bu borçları, erteleme sürelerinin bitim tarihlerinden itibaren 30/06/2001 tarihine kadar ertelenir. Ertelenen bu borçlar, 01/07/2001 tarihinden itibaren aylık taksitler halinde 31/12/2001 tarihine kadar ödenmek kaydıyla gecikme zammı ve fark uygulanmaksızın tahsil edilir.
02/09/1971 tarihli, 1479 sayılı ve 17/10/1983 tarihli, 2926 sayılı kanunlara göre 04/10/2000 tarihinden önce isteğe bağlı sigortalı olanların bu sigortalılıkları; 30.6.2001 tarihine kadar birikmiş tüm prim borçlarını, bu tarihten itibaren altı aylık süreye ilişkin prim borçlarıyla birlikte 31/12/2001 tarihine kadar ödemeleri şartıyla devam ettirilir.
(Mülga fıkra: 24/07/2003 - 4956 S.K./56. md.)
3 24/07/2003 TARİH VE 4956 SAYILI KANUNUN GEÇİCİ MADDELERİ:
İDARİ PARA CEZASININ UYGULANMAYACAĞI HALLER
Geçici Madde 1 - Bu Kanunun yayımından önce Kuruma sigortalı olarak kayıt ve tescilini yaptırması gereken faaliyetlerde bulunanlar ile sigortalılığı sona ermiş olmasına rağmen bu durumlarını Kuruma bildirmemiş olanlar, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde bu yükümlülüklerini yerine getirdikleri takdirde, haklarında bu Kanunla yeniden düzenlenen 80 inci maddede öngörülen idari para cezaları uygulanmaz.
BASAMAK YÜKSELTME HAKKI
Geçici Madde 2 - 1479 sayılı Kanuna tabi sigortalı olanlar, bulundukları basamak dahil, bu Kanunun yürürlük tarihinden itibaren üç ay içinde yazılı talepte bulunmak şartıyla, bulundukları basamakları en fazla oniki basamak yükseltebilirler. Basamak yükseltme primi, sigortalının talep tarihinde bulunduğu basamaktan, yükselerek intibak etmek istediği basamağa kadar her basamak için öngörülen bekleme süresindeki prim tutarına basamak yükseltme farklarının ilave edilmesi suretiyle hesaplanır. Bu tutarın, ilk taksitinin talep tarihini takip eden ay içerisinde ödenmesi şartıyla ilk taksitin ödendiği ayı takip eden üçer aylık dönemler halinde üç eşit taksitte ödenmesi zorunludur. Basamak yükseltme tutarının tamamen veya kısmen ödenmesi halinde, sigortalı son ödemenin yapıldığı tarihi takip eden aybaşı itibariyle bu ödemenin tam olarak karşıladığı basamağa intibak ettirilir. Basamak yükseltme primleri, primi ödenmiş süreler olarak değerlendirilmez.
Basamak yükseltme hakkından yararlanan sigortalılara, basamak intibaklarının yapıldığı tarihten itibaren üç yıl sonra, bu Kanunda öngörülen diğer şartları taşımak ve talepte bulunmak kaydıyla yaşlılık aylığı bağlanır.
Basamak yükseltme talebinde bulunan sigortalının, basamak yükseltme priminin bir kısmını veya tamamını süresi içinde ödemeden ölümü halinde, hak sahipleri basamak yükseltme primlerini, bu Kanunda öngörülen ödeme süresinin dolduğu tarihten itibaren üç ay içinde ödeyebilirler. Bu tutarın tamamen veya kısmen ödenmesi halinde, birinci fıkra hükümleri uygulanır.
Malullük veya ölüm aylığı bağlanmasında basamak yükseltme primlerinin ödenmesi şartıyla ikinci fıkrada öngörülen üç yıllık bekleme süresi aranmaz.
UYGULANMASINA DEVAM EDİLECEK HÜKÜMLER
Geçici Madde 3 - 2926 sayılı Kanunun bu Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri sonucunda oluşan yeni statü nedeniyle, 2926 sayılı Kanuna tabi sigortalılar hakkında, 1479 sayılı Kanunun 30, 36, 42, 49, 50, 51, 52 nci maddelerinin, 53 üncü maddesinin birinci fıkrasının son cümlesi ile üçüncü ve beşinci fıkraları hariç diğer fıkralarının, ek 15 inci maddesinin (a) bendinin, geçici 11 ve 21 inci maddelerinin uygulanmasına 01/01/2005 tarihinde başlanır ve bu tarihe kadar eski hükümlerin uygulanmasına devam edilir.
|