|
MADEN TETKİK VE ARAMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KANUNU
MADEN TETKİK VE ARAMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KANUNU
Kanun Numarası: 2804
Kabul Tarihi: 14/06/1935
Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi: 22/06/1935
Yayımlandığı Resmi Gazete Sayısı: 3035
Madde 1 - Hükmi şahsiyeti haiz olmak ve bütün muamelelerinde bu kanun ile hukuku hususiye ahkamına tabi bulunmak üzere Ankara'da bir M.T.A. Enstitüsü, (Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü) kurulmuştur.
M.T.A. Enstitüsü ticari usullere göre idare olunur. Bu enstitünün bütün sarfiyat ve muamelatı, Muhasebei Umumiye, Artırma, Eksiltme ve İhale Kanunlarına ve Divanı Muhasebatın vize ve murakabesine tabi değildir.
Madde 2 - M.T.A. Enstitüsünün başlıca vazifesi:
Memleketimizde işletmeğe elverişli maden ve taşocağı sahaları bulunup bulunmadığını ve işletilen maden ve taşocaklarının daha faydalı surette işletilmelerinin nelere mütevakkıf olduğunu araştırmak ve buna muktazi veya müteferri bulunan arama ameliyatı, fenni ve jeolojik tetkikat, kimyevi tahlil ve fenni tecrübeler yapmak, harita almak, plan, mürtesem, maktalar resmetmek, proje ve fenni raporlar, rantabilite hesapları tanzim etmek gibi bütün teknik ve ilmi işleri görmek ve memleketin madenlerinde ve maden sanayiinde çalışacak Türk mühendis, fen memuru, ustabaşı ve mütehassıs işçi yetiştirmektir.
Madde 3 - M.T.A. Enstitüsü İktisat Vekaletinden emir verildiği takdirde ikinci maddede yazılı işlerden başka, diğer fenni veya jeolojik tetkikleri, tahlilleri ve fen tecrübelerini yapabilir ve topoğrafya haritaları alabilir.
Madde 4 - Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü, ikinci maddede yazılı işlerden her hangi bir kısmını, İktisat Vekaletinin müsaadesile, başkalarına da yaptırmak selahiyetini haizdir.
Madde 5 - M.T.A. Enstitüsü, ikinci maddede yazılı işleri, İktisat Vekaletinden başka diğer Hükümet dairelerile Hükümete bağlı müesseseler ve diğer hakiki veya hükmi şahıslar hesabına ücret mukabilinde yapabilir. Bu işlerden, tetkikat ve arama ameliyatı yapmak, harita almak gibi saha üstünde görülecek neviden olanlar hakkında İktisat Vekaletinden müsaade alınmak lazımdır.
(Değişik fıkra: 07/02/1990 - 3612/15 md.)
Hükümet ile hükümete bağlı müesseselerden başka hakiki veya hükmi şahısların tamamına veya ekseriyet hissesine sahip oldukları petrol iptida istikşaf veya taharri ruhsatnamesi, maden taharri ruhsatnamesi, maden ocağı ruhsat tezkeresi veya maden imtiyazı sahalarından M.T.A. Genel Müdürlüğü tarafından ücretsiz de arama ameliyatı yapılabilir. Bu takdirde alakadarlar ile Genel Müdürlük arasında arama ameliyatından doğacak menfaatlerden Devletin istifade edeceğine dair Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca bir mukavele yapmak lazımdır.
Madde 6 - M.T.A. Enstitüsü, hakiki veya hükmi şahıslar tarafından işletilen maden ve taş ocaklarında veya üstlerinde hakiki veya hükmi şahısların tam veya ekseriyet hisse olarak maden ve taş ocakları hakkı bulunan sahalarda, İktisat Vekaletinin müsaadesile lüzumlu görülecek fenni veya jeolojik tetkikatı yapmağa ve harita almağa salahiyetlidir. Sahalarında bu suretle tetkikat yapılacak hakiki veya hükmi şahıslar, M.T.A. Enstitüsünün işlerini kolaylaştırmağa ve buna kendi yapmış oldukları ameliyatı, tesisatı, harita, plan ve maktaları, projeleri, fen raporlarını ve rantabilite hesaplarını göstermeğe mecburdurlar.
Madde 7 -
(Mülga madde: 03/03/1954 - 6309/7 md.)
Madde 8 - Mekşuf madenler ile her hangi bir sebeple tamamı veya ekseriyet hissesi Hükümete geçmiş madenlerin sahasında M.T.A. Enstitüsü tarafından arama ameliyatı yapıldığı takdirde bu işlerin arkası alınıncaya kadar İktisat Vekaleti bu madenleri hiç bir kimseye devir ve ihale edemez.
Madde 9 - Kendi hesabına maden veya taşocağı için arama ameliyatı yaptığı bir sahada ameliyatın sonunda, M.T.A. Enstitüsü:
a) Arama ameliyatı yapılan yerler ile bunların maden yatağını kestiği noktalar gösterilmiş ve yatağın tahmini vaziyeti çizilmiş olmak şartile, aranılan sahanın topoğrafya ve jeoloji haritalarını,
b) Yapılan ameliyatın mürtesem ve maktalarile yatağın vüsat ve imtidadını anlatan resim makta ve taslakları;
c) Yatağın vaziyetini izah ve tarihçesinden bahseden ve işletmeğe elverişli görüldüğü takdirde tasarlanan işletmenin ana hatlarını ihtiva eyliyen bir fen raporunu;
d) Bu arama ameliyatı için yapılan masrafların hülasasını, bir dosya halinde İktisat Vekaletine verecektir.
Madde 10 - M.T.A. Enstitüsünün hesap senesi mali senedir. Enstitü her senenin İkincikanun ayının bitmesinden evvel, gelecek sene zarfında yapacağı işlerin programile kadrosunu, tesisat ve demirbaş eşyasının bedellerinin tutarını Enstitünün masrafları karşılığı olmak üzere umumi bütçeden kendisine verilmesi lazımgelen meblağın tahmini hesabını gösteren bir raporunu İktisat Vekaletine verir. İktisat vekaleti tarafından bu raporun tetkiki sonucunda tasdik edilecek yıllık iş programı dairesinde muamele yapılır.
M.T.A. Enstitüsü. sene içerisinde, işlerinin almış olduğu inkişaf dolayısile tasdik edilen yıllık iş programından ayrılmak mecburiyetinde kaldığı takdirde, vaziyeti vaktinde Vekalete bildirecek ve alacağı direktiflere göre işini yürütecektir.
Madde 11 -
(Değişik madde: 09/06/1936 - 3016/1 md.
)
Maden Tetkik ve Arama Enstitüsünün varidatı:
A - İktisad Vekaleti bütçesine konulup enstitüye tediye edilecek olan tahsisattan;
B - Beşinci maddeye tevfikan ücret mukabilinde yapacağı işlerden alacağı ücretlerden ve kendi hesabına arama ameliyatı yaptığı sahaları işletmeğe vazedecek müesseselerden bu arama ameliyatı masraflarına karşılık olarak alacağı meblağlardan;
C - Kendisine nakid veya ayniyat suretile yardımda bulunulduğu ve bu yardımın kabulüne İktısad Vekilliğince muvafakat olunduğu takdirde bunun tutarından veya kıymetinden;
D - Mevcudlarının getirebileceği faiz veya iradlardan;
E - Maden ve taş ocakları işletenlerin istihdam eyledikleri ecnebi mühendis ve mütehassıslar mukabilinde Türk genci yetiştirmek üzere Hazineye yatıracakları ve Hazinece aynen enstitüye tesviye edilecek olan ücretlerden;
F - Arama yaptığı sahalardan nakil ve imar eylediği maden cevherlerinin satış bedelinden ibarettir.
Bu varidattan hesap yılı sonuna kadar sarfedilmiyenler enstitünün ertesi sene varidat hesabına nakledilir. E fıkrasında yazılı ücretler munhasıran Türk mühendis ve mütehassıslar yetiştirmek hususlarına tahsis edilir ve bu kısım varidatın ve ona tekabül eden masrafların hesabı ayrıca tutulur.
Madde 12 - M.T.A. Enstitüsünün memur ve müstahdemleri halk ile ve mensup oldukları Enstitü ile, muamele ve münasebetlerinde, hususi müessese müstahdemleri gibi muameleye tabi olup haklarında Memurin Muhakematı Hakkındaki Kanun ile Memurin Kanunu hükümleri tatbik olunmaz.
M.T.A. Enstitüsüne ait mallar Devlet malıdır. Bunları çalanlar, ihtilas edenler, zimmetine geçirenler veya her ne suretle olursa olsun suiistimal edenler hakkında Devlet mallarına karşı işlenen bu çeşit suçlara ait cezai takibat yapılır.
Madde 13 - M.T.A. Enstitüsü, Devlet müesseselerine ve Sümerbankla, Ziraat, Emlak ve Eytam Bankaları gibi milli müesseselere mahsus haklar ve imtiyazlar ile Teşviki Sanayi Kanununa göre birinci sınıf maden ocaklarına verilen müsaade ve muafiyetlerden istifade eder.
Madde 14 - M.T.A. Enstitüsünün hesapları, biri İktısat ve diğeri Maliye Vekaletince her hesap yılı başında birer yıl için tayin edilen iki murakıptan mürekkep bir heyet marifetile murakebe olunur. Murakıplar, ticari ev sınai müesseseler muhasebesine vakıf olanlar arasından seçilir. Bunlara verilecek ücret her sene umumi heyetçe tayin olunur. Murakıplar Enstitünün mevcutlarını ve her nevi muamelelerini tetkik ve murakabe ile mükelleftir. Üç ayda bir muamelat hakkında Maliye ve İktisad Vekaletlerine bir rapor verirler. Bu raporların birer sureti umumi heyete tevdi olunacak senelik rapora bağlanır.
Bu murakıplık vazifesi, muhassas ücreti verilmek şartiyle aynı vasıfları haiz Hükümet memurlarına da gördürülebilir. Müddeti biten murakıplar yeniden tayin edilebilir.
Madde 15 - İktısat Vekaleti, lüzum gördükçe, M.T.A. Enstitüsünün bütün işlerini, muamelelerini ve hesaplarını teftiş ve murakabe ettirir.
Madde 16 - M.T.A. Enstitüsü, senelik bilançosunu ve bu bilanço ile sene içinde yapılan işler hakkında izahatı muhtevi bir raporu her mali senenin sonundan itibaren nihayet üç ay içinde İktisat Vekaletine vermeğe mecburdur. İktisat Vekaleti, bunları ve murakabe heyetinin yıllık raporunu kendi mütalaasile birlikte umumi heyetin tasdik ve tasvibine konulmak üzere tevdii tarihinden itibaren iki ay içinde Başvekalete verir.
Madde 17 -
(Mülga madde: 12/05/1964 - 468/7 m
d.)
Madde 18 -
(Mülga madde: 12/05/1964 - 468/7 md.)
Madde 19 - M.T.A. Enstitüsü, maden araması ve ameliyatı ile uğraşan ve şube adedleri ihtiyaca göre değişen teknik bir kısım ile, Jeoloji - Mineraloji - Paleontoloji tahlil ve tecrübe laboratuarları, topoğrafya şubelerini ve bir fen kalemini ihtiva eyliyen ilmi bir kısımdan, ve muhasebeyi de muhtevi bulunan idari bir kısımdan müteşekkildir.
Madde 20 - M.T.A. Enstitüsü, İktisat Vekaletinin inhası üzerine İcra Vekilleri Heyetinin kararı ve Cumhurreisinin tasdikile tayin edilen bir genel direktör tarafından idare olunur.
Madde 21 - M.T.A. Enstitüsünde, genel direktörden başka bir genel direktör muavini ile görülecek lüzum ve ihtiyaç nisbetinde şube amirleri, mütehassıs, mühendis ve diğer memur ve müstahdemler bulunur.
Genel direktör muavini ile kısım ve şube amirleri, genel direktörün inhası üzerine İktisat Vekaleti tarafından ve diğer mütehassıs ve mühendislerle memurlar genel direktör tarafından tayin edilirler.
Madde 22 - M.T.A. Enstitüsünün genel direktör muavini ile mütehassıs ve mühendislerinin ve fen memurları ile ustalarının İktisat Vekaletinin muvafakatile ecnebi olması caizdir.
Madde 23 - M.T.A. Enstitüsünün idare ve murakabe şekillerile Genel Direktör ve murakiplerin vazife ve salahiyetleri, Enstitünün dahili teşkilatile sureti idaresi, bu kanunun mer'iyeti tarihinden itibaren en geç bir yıl zarfında İktisat Vekaletince tanzim ve İcra Vekilleri Heyetince tasdik edilecek bir dahili talimatname ile tesbit olunur.
Madde 24 - (2450) numaralı İktisat Vekaleti Teşkilat ve Vazifeleri hakkındaki Kanunun birinci maddesindeki (C) bendinin (12) numaralı fıkrası ve aynı kanunun (1) numaralı cetvelindeki Maadin Tetkik Heyeti ile (2189) numaralı Petrol ve Altın Arama ve işletme İdareleri hakkındaki Kanun hükümleri ilga edilmiştir.
Altın ve petrol arama ve işletme idarelerinin bütün hakları, borçları ve mevcutları M.T.A. Enstitüsüne geçer.
Madde 25 - Bu kanun neşri tarihinden muteberdir.
Madde 26 - Bu kanunun hükümlerini icraya İcra Vekilleri Heyeti memurdur.
Ek Madde 1 -
(Ek madde: 03/12/1997 - 4309/1 md.)
Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, görev kapsamına giren jeolojik etütler ve maden arama faaliyetleri ile ilgili iş ve hizmet konularında 11/09/1981 tarihli ve 2522 sayılı Kanuna tabi olmadan bağlı bulunduğu Bakanlık onayı ile yurt dışında, işin gereği olarak, yerli ve yabancı gerçek ve tüzel kişilerle ortaklık kurmak suretiyle veya tek başına ücret karşılığı arama ve araştırma yapabilir. Bu faaliyetleri kontrol ve nezaret etmeye ve bu konulardaki usul ve esasları tespit etmeye bağlı olduğu Bakanlık yetkilidir.
Bu faaliyetler nedeniyle yurt dışında görevlendirilecek kuruluş personeli hakkında 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümleri uygulanır.
Bu iş ve hizmetlerde kullanılacak, kuruluşa ait makina ve ekipman ile işletme malzemeleri Gümrük Kanunu ve Türk Parasının Kıymetini Koruma Kanunu hakkındaki mevzuat hükümlerine uygun olarak yurt dışına çıkarılabilir, gerektiğinde yurt dışından satın alınan bu kabil makina ve ekipman ülkeye getirilebilir. Bu iş ve hizmetlerle ilgili gelirlere ilişkin uygulamalar mali yıl bütçe kanunları ve diğer ilgili mevzuat çerçevesinde düzenlenir.
Geçici Madde 1 - Bu kanunun mer'iyete girdiği tarihten itibaren 1935 hesap yılının sonuna kadar geçen müddet M.T.A. Enstitüsünün ilk hesap yılıdır.Bu ilk hesap yılına ait olan iş programını havi raporun, bu kanunun mer'iyete girdiği tarihten itibaren iki ay içinde tanzim ve tasdik edilmesi şarttır.
Geçici Madde 2 - Altın ve petrol arama ve işletme idarelerinin bütün haklarına, borçlarına ve mevcutlarına ait devir ve intikal muameleleri, bu kanunun mer'iyeti tarihinden itibaren iki ay içinde bitirilecektir.
Devir ve intikal muamelesi bitirilinceye kadar bu idarelerdeki memur ve müstahdemler işlerine devam ederler.
Geçici Madde 3 - Zonguldakta bulunan tahlilhane ile mülga Maden Mektebinin mevcut gayrimenkulleri ile demirbaş eşya ve malzemesinden İktisat Vekaletinin tensibettikleri, M.T.A. Enstitüsüne meccanen verilir.
Geçici Madde 4 - 1935 yılı İktisat Vekaleti bütçesinin 664 üncü faslının 1 inci maddesinden (42000) lira aynı bütçenin 695 inci faslına mevzu (240000) lira işbu kanunun 11 inci maddesinin (a) bendi mucibince M.T.A Enstitüsüne geçer. Bundan başka M.T.A. Enstitüsününü 1935 hesap senesi için işbu 11 inci maddesinin (a) fıkrasına tevfikan tediye edilmek üzere İktisat Vekaleti 1935 yılı bütçesinde yeniden açılacak muavenet faslına (400000) lira tahsisat konulmuştur.
|