HUSUSİ İDARELERDEN MAAŞ ALAN İLKOKUL ÖĞRETMENLERİNİN KADROLARINA, TERFİ, TALTİF VE CEZALANDIRILMALARINA VE BU ÖĞRETMENLER İÇİN TEŞKİL EDİLECEK SAĞLIK VE İÇTİMAİ YARDIM SANDIĞI İLE YAPI SANDIĞINA VE ÖĞRETMENLERİN ALACAKLARINA DAİR KANUN
HUSUSİ İDARELERDEN MAAŞ ALAN İLKOKUL ÖĞRETMENLERİNİN KADROLARINA, TERFİ, TALTİF VE CEZALANDIRILMALARINA VE BU ÖĞRETMENLER İÇİN TEŞKİL EDİLECEK SAĞLIK VE İÇTİMAİ YARDIM SANDIĞI İLE YAPI SANDIĞINA VE ÖĞRETMENLERİN ALACAKLARINA DAİR KANUN
Kanun Numarası: 4357
Kabul Tarihi: 13/01/1943
Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi: 19/01/1943
Yayımlandığı Resmi Gazete Sayısı: 5308
Madde 1 -
(Mülga madde: 30/01/1948 - 5166/6 md.)
Madde 2 - (...) İlkokul ögretmenliğine yeni tayin edilenler bir yıldan üç yıla kadar stajiyer olarak çalışırlar. Bunların stajiyerlikte muvaffak olup olmadıkları, Maarif Müdürünün veya bölge ilköğretim müfettişinin veya Maarif memurunun başkanlığında teşkil edilecek üç kişilik bir kurul tarafından verilecek ve valilik yolu ile gönderilecek mazbataya göre Maarif Vekilliğince tesbit olunur.
Bu kurulun üyeleri şunlardır:
1 - Stajiyerlerin vazife gördüğü okulun başöğretmeni veya Maarif müdürünün seçeceği bir öğretmen;
2 - İlköğretim müfettişi veya bölge ilköğretim müfettişinin seçeceği bir öğretmen.
Stajiyerlerin iş başında nasıl yetiştirilecekleri ve bu kurulun çalışma esasları Maarif Vekilliğince tesbit olunur.
Stajiyerlikte muvaffak olamıyanların vazifelerine son verilir. Bunlardan mecburi hizmeti olanlar hakkında gereken kanuni takibatta bulunulur.
Öğretmenliğe geçirilenlerin stajiyerlikte bulundukları müddet tekaütlüklerinde fiili hizmetlerine sayılır.
Madde 3 - (...) İlkokul öğretmenlerinden vazifelerini kusursuz yaptıkları aşağıda adları yazılı makamlardan ikisinin ayrı ayrı veya müşterek olarak her yıl verecekleri müsbet raporla tesbit edilenlerin maaşları, bu kanunda yazılı esaslara göre Maarif Vekilliğince bir üst dereceye çıkarılır:
1 - İlköğretim müfettişi ile başöğretmen;
2 - Maarif müdürü ile başöğretmen;
3 - İlköğretim müfettişi ile Maarif memuru;
4 - Maarif müdürü ile Maarif memuru;
5 - Maarif müdürü ile ilköğretim müfettişi.
(Ek fıkra: 17/07/1963 - 283/1 md.)
Öğretmenlerin kendisine atfı mümkün olmıyan bir sebeple bir terfi süresi içinde bir ders yılı teftiş görmemiş olmaları o yılın başarısız sayılmasını icabettirmez.
Madde 4 - Üçüncü maddeye göre bir vilayet öğretmen kadrosu içinde terfi sırası gelen öğretmenlerden hepsinin terfiine vilayet kadrosunun sayı ve dereceleri elverişli olmadığı takdirde aralarından tercih için aşağıdaki fıkralarda yazılı esaslara ve sıraya göre hareket edilir:
a) Okulun bütün işlerini, müteaddit sınıflarının öğretim ve eğitimini uhdesinde bulundurarak bir kıdem müddetince aynı okulda çalışmış olmak;
b) Çalışma ve yaşama şartları güç olan muhitlerde bir kıdem derecesi müddetince çalışmak;
c) Müteaddit sınıfların öğretim ve eğitimini bir kıdem müddetince uhdesinde bulundurmak;
d) Bu kanunun beşinci maddesinde yazılı şekillere göre taltif edilmiş olmak;
e) Çok çocuğu bulunmak;
f) Bir terfi müddetinin ders yılları içinde izin almadan işinde aralıksız çalışmış olmak.
Madde 5 - (...) İlkokul öğretmenleri 1702 sayılı kanunun 36, 40, 41, 43 üncü, 1880 sayılı kanunun 8 ve 9 uncu maddelerinde yazılı esaslar gözönünde tutularak aşağıda yazılı şekillere göre taltif edilirler:
a) Üstün başarılı sayılmak:
Vazifelerini olağanüstü başariyle yaptıkları ders yılı sonunda tesbit edilen öğretmenler "üstün başarılı" sayılırlar. Bunların adları Cumhuriyet Bayramı haftasında gazete ve radyo ile ilan edilir.
b) Başöğretmen namzedi unvanı verilmek:
En çok iki kıdem müddeti içinde dört defa üstün başarılı sayılanlar "Başöğretmen namzedi" unvanını alırlar. Başöğretmenler bunlar arasından Maarif Vekilliğince tesbit edilecek esaslara göre seçilir.
c) Maarif memuru namzedi unvanı verilmek:
Başöğretmen namzetleri arasından en çok iki kıdem müddeti içinde dört defa üstün başarılı sayılanlar "Maarif memuru namzedi" unvanını alırlar. Maarif memurları, Maarif Vekilliğince tesbit edilecek esaslara göre bunlar arasından seçilir.
d) Yeni bir tesise adı verilmek:
Şahsi emek ve teşebbüsleriyle okula, talebeye ve meslekdaşlarına daimi şekilde faydası dokunacak eser meydana getiren ilkokul öğretmenlerinin adları okul çevresindeki bir tesise veya kendi emekleriyle meydana getirilen eserlerden birine verilir.
e) Ülküeri sayılmak:
On yıl aynı yerde çalışan ve bu müddet içinde en az üç defa üstün başarılı sayılan ve hiç ceza görmemiş olan ilkokul öğretmenleri "Ülküeri" sayılırlar ve Maarif Vekilliğince bu unvanı belirtmek üzere kendilerine verilecek bir işareti taşırlar.
Yukarıki fıkralarda yazılı taltif şekillerinden biri veya ikisiyle taltif edilmiş olan öğretmenler, ilköğretim müfettişi ve ortaokul öğretmeni yetiştiren müesseselerin imtihanlarına girmekte ve ilkokul öğretmenleriyle ilgili munzam vazifelere, encümen ve komisyon azalıklarına getirilmekte tercihli namzet sayılırlar. Bunlardan kendi çocuklarının tahsili için nakle talip olanlar durumlarına elverişli yerlere mümkün oldukça nakledilirler ve bunların çocukları usulü dairesinde öğretmen okullarına tercihan alınırlar.
Madde 6 -
(Mülga madde: 30/01/1948 - 5166/6 md.)
Madde 7 - (...) İlkokul öğretmenleri işledikleri disiplin suçlarının mahiyetine ve derecesine göre 1702 sayılı kanunun 36, 40,41 ve 43 üncü, 1880 sayılı kanunun 8 ve 9 uncu maddelerinde yazılı esaslar altında aşağıdaki inzıbat cezalarına çarpılırlar:
a) Vazifelerini yapmakta ihmali görülenler işlerinde kusurlu sayılırlar. Bu cezaya itiraz olunamaz.
Kusurlarının düzeltilmesi aşağıdaki makamlardan biri tarafından yazı ile bildirilir:
1 - Başöğretmen;
2 - Maarif memuru;
3 - İlköğretim müfettişi;
4 - Maarif müdürü.
b) Vazifelerini yapmadıkları ve yapanlara güçlük çıkardıkları, onların çalışma isteklerini sözleri ve hareketleriyle kırdıkları, okulu veya talebeyi herhangi bir şekilde zarara uğrattıkları sabit olanlara fiillerinin mahiyet ve derecesine göre birinci defasında bir günlükten üç günlüğe ve ikinci defasında üç günlükten on beş günlüğe kadar ücret veya maaş kesilmek cezası verilir. Üç günlüğe kadar olan cezaya itiraz olunamaz. Bu ceza hem maaş hem de ücret alanların yalnız maaşlarından kesilir.
c) Kıdem indirmek:
Öğretmenlik şerefini ihlal edici hallerde bulundukları, meslekdaşlarının veya talebenin haklarını kasten zarara uğrattıkları sabit olanlara suçlarının derecesine göre bir yıldan dört yıla kadar kıdem indirme cezası verilir.
d) Vazifelerine son verilmek:
Talebesine, okul ve meslek mensuplarına iftira eden veya ettirenlerle bir kıdem müddeti içinde iki defadan fazla onbeş günlük ücret veya maaş kesilmek cezasını alan veya başkalarını vazifelerini yapmamağa teşvik ederek okulun çalışmasını aksattığı sabit olan öğretmenlerin altı aydan iki seneye kadar vazifelerine son verilir. Bu cezaya çarpılan öğretmenler ceza gördükleri tarihten itibaren ceza müddetlerinin sona ermesine kadar tekrar öğretmenliğe tayin edilemezler. Bu müddetin sonunda bunların yeniden öğretmenliğe tayinleri caizdir.
e) Meslekten çıkarılmak:
Ögretmenlik mesleğiyle ilgili işler bakımından haysiyetsizliği, iffetsizliği ve vazifesinde bırakılmasına mani bir suistimali sabit olan öğretmenler bir daha meslekte ve teşkillerinde kullanılmamak üzere meslekten çıkarılırlar.
Bu kanunda tasrih edilmeyen haller Memurin Kanunu hükümlerine tabidir.
Madde 8 - Mazeretsiz olarak on beş gün içinde vazifeye başlamıyan, tatil sonunda mazereti olmadan derse başlama tarihinden bir hafta evvel işleri başında bulunmıyan ve ders yılı içinde mazereti olmadan aralıksız bir hafta vazifesine devam etmiyen öğretmenler inzıbati muameleye lüzum kalmadan Maarif Vekilliğince istifa etmiş sayılırlar. Mazeretlerin üç gün içinde bildirilmesi ve bir hafta içinde usulüne göre tevsik edilmesi şarttır. Sıhhi lüzum, ölüm, doğum, yangın gibi zaruretler olmadıkça mazeretle ilgili izinlerin vazife mahallerinde kullanılması mecburidir.
Müstafi sayılanlar istifa etmiş sayılmalarını takibeden ders yılı başına kadar diğer bir öğretmenliğe tayin edilemezler.
Madde 9 -
(Mülga madde: 30/01/1948 - 5166/6 md.)
Madde 10 - Öğretmen okulu mezunlarına, 789 sayılı Kanunun 19 uncu maddesi mucibince ödenecek teçhizat bedeli, 1943 mali yılından itibaren Maarif Vekilliği bütçesinden tediye olunur.
Madde 11 -
(Değişik madde: 14/05/1958 - 7117/1 md.)
Hükmi şahsiyeti haiz ve Maarif Vekaletine bağlı olmak üzere (İlkokul Öğretmenleri Sağlık ve İçtimai Yardım Sandığı) adı ile bir sandık kurulur.
Maarif Vekaleti bütçesinden maaş alan ilkokul öğretmenleri, ilkokul yardımcı ve stajyer öğretmenleri, yetiştirme yurtları öğretmenleri, arızalı çocuklara ilk tahsillerini veren müesseselerin öğretmenleri, Maarif müdürleri, ilkögretmen müfettiş ve denetmenleri, uygulama okulu öğretmenleri, İlköğretim Umum Müdürlüğü ve maarif müdürlüklerinde vazifeli memurlar ile Sandık işlerinde çalışan memurlar Sandığa azadırlar.
Sandık azası iken emekliye ayrılanlar, isterlerse azalıklarını devam ettirebilirler.
Sandığın gelirleri şunlardır:
1 - Azalardan umumi heyetçe tesbit edilecek miktarda her ay kesilecek aidat (azanın her terfi ettiği ayı takibeden ayda bu aidat yalnız o aya mahsus olmak üzere iki misli olarak alınır.)
2 - Teberrular ve Devlet bütçesinden yapılacak yardımlar.
3 - Sandık gelirlerinin nemalandırılmasından hasıl olan karlar.
4 - Sandığın maksatlarını tahakkuk ettirmeye elverişli prevantoryum ve kaplıca gibi tesisler satın alarak veya yaptırılarak bunların kiralanmasından veya işletilmesinden elde edilecek kazançlar.
Sandığın, azalarına hangi hallerde ve ne miktarda karşılıksız veya karşılıklı yardım yapacağı 14 üncü maddede yazılı "Ana statü" de belirtilir.
Madde 12 -
(Mülga madde: 14/05/1958 - 7118/19 md.)
Madde 13 -
(Mülga madde: 14/05/1958 - 7118/19 md.)
Madde 14 - 11 ve 12 nci maddelerde yazılı sandıkların mevcutları ve alacakları Devlet mallarına ait hak ve rüçhanları haizdir.
Sandığın gelirleri bilümum vergi, resim ve harçlara tabi olmadığı gibi haciz ve temlik dahi edilemez.
(Değişik fıkra: 09/04/1985 - 3179/1 md.)
Sağlık ve İçtimai Yardım Sandığının tediyeleri Divanı Muhasebat vizesine tabi değildir. Sandığın İdaresi, İşleyiş tarzı ve esasları Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığınca hazırlanan bir "anastatü" ile tespit olunur.
Bu sandıkların işlerinde çalıştırılacak memur ve müstahdemler 1683 sayılı kanun ile kabul edilen esaslar gözönünde tutularak yapılacak bir nizamnameye göre tekaüt edilirler. Tekaüt aylıklarını bu sandıklardan alırlar.
Madde 15 - 789 sayılı kanunun 11 inci maddesiyle 1702 sayılı kanunun 8 inci maddesinin ikinci fıkrası ve 1880 sayılı kanunun ikinci maddesi kaldırılmıştır.
Keza 1702 sayılı kanunun 15, 16, 20, 21, 22, 23, 24, 26, 27, 31, 34 ve 45 inci maddeleriyle 1880 sayılı kanunun 3 üncü ve 4 üncü maddeleri ve diğer kanunların bu kanuna uymayan hükümleri ilkokul öğretmenleri ve yar öğretmenleri hakkında tatbik olunmaz.
Madde 16 - Bu Kanun neşri tarihinden mer'idir.
Madde 17 - Bu Kanunun hükümleri icraya Dahiliye, Maliye ve Maarif Vekilleri memurdur.
Geçici Madde 1 - Bu Kanunun neşrinden önce Maarif Vekilliğince terfileri tasdik edilerek adları valiliklere bildirilmiş olupta terfi ettirildikleri derece kadroları alınmamış olan öğretmenler İcra Vekilleri Heyetince tasdika hacet kalmadan Valilik Daimi Encümenleri karariyle 31 Mayıs 1942 tarihinden itibaren fiili kadroya geçirilirler.
Geçici Madde 2 - Muvakkat birinci madde gereğince fiili kadroya geçirilecek öğretmenlerin terfilerinin Maarif Vekilliğince tasdik edildiği tarihi takip eden aydan itibaren 1 Haziran 1942 tarihine kadar tahakkuk eden maaş farklariyle 3656 sayılı kanunla dereceleri ilga edilenlerden mezkur kanunun muvakkat birinci maddesine göre yeni derecelere geçirilenlerin alacakları için hususi idarelere yardım olarak Maliye Vekilliği bütçesine 1942 mali yılından itibaren nihayet beş sene içinde, en çok iki milyon liraya kadar tahsisat konur. Bu tahsisattan her sene valiliklere tevzi olunacak miktarlar Dahiliye ve Maarif Vekilliklerince müştereken tesbit edilir. Bu miktarlar her valiliğin o yıl bütçesinin varidat ve masraf kısımlarında açılacak birer fasla kaydedilmek suretiyle alacaklıların istihkakları derhal ödenir.
Geçici Madde 3 - Hususi idarelerden maaş alan ilkokul öğretmenlerinin 1942 mali yılı iptidasına kadar muvakkat ikinci madde hükmü dışında kalan muhtelif hesaplardan tahakkuk etmiş alacakları hususi idarelerce üç yıl içinde tamamen ödenir. Mali durumu müsait olmıyan hususi idareler, bu borçları için Maliye Vekilliğinin kefaletiyle istikraz yapabilirler.
Bu istikrazın faizi ve itfa şekli Maliye Vekilliğinin muvafakatiyle tesbit edilir.
İstikrazın yıllık faiz ve itfa tertiplerine yetecek miktarda tahsisat her yıl alakalı hususi idareler bütçesine konulur. Bu madde ile muvakkat 2 nci madde mucibince teyit edilen hakların başlangıç tarihleri ile bu kanunun mer'iyeti arasında geçen müddet için müruruzaman hükümleri cereyan etmez.
Geçici Madde 4 - 15 inci madde gereğince kaldırılmış olan mesken bedelleri bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte müstahdem bulunan öğretmenlere terfi edinceye kadar verilmekte devam edilir. Ancak bunlardan bir terfi müddeti sonunda üst dereceye geçmeğe müstahak görülmiyenlerin mesken bedelleri derhal kesilir.
Muvakkat birinci madde hükmünden istifade edecek öğretmenlere de mesken bedeli verilmez.
Geçici Madde 5 -
(Ek madde: 09/04/1985 - 3179/2 md.)
Bu Kanunda öngörülen "anastatü", Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç 3 ay içinde hazırlanır.
Bu statünün hazırlanmasında sandığın mevcut organlarından, Genel Kurul, Genel Yönetim Kurulu, Merkez Yürütme Kurulu ve Denetim Kurulu müştereken veya ayrı ayrı istişari görüş bildirebilir.
Geçici Madde 6 -
(Ek madde: 09/04/1985 - 3179/2 md.)
"Anastatü" hazırlanıncaya kadar temliki tasarruflarda bulunulmamak şartı ile mevcut "anastatü" hükümlerinin tatbikine devam olunur.
|