|
ELEKTRİK İŞLERİ ETÜT İDARESİ TEŞKİLİNE DAİR TALİMATNAME
ELEKTRİK İŞLERİ ETÜT İDARESİ TEŞKİLİNE DAİR TALİMATNAME
Bakanlar Kurulu Kararının Tarihi : 25/06/1936, No: 2/4898
Dayandığı Kanunun Tarihi : 14/06/1935, No: 2819
Yayımlandığı R. Gazetenin Tarihi : 08/09/1936, No: 3403
FASIL I. : UMUMİ HÜKÜMLER
Madde 1 - 2819 numaralı kanun ile Ankara'da hükmi şahsiyeti haiz bir "Elektrik İşleri Etüd İdaresi" (E.İ.E.İdaresi) teşkil edilmiştir.
Madde 2 - E.İ.E.İdaresi, bütün muamelelerinde 2819 numaralı kanun mucibince ticari usullere göre idare olunur. Bu idarenin sarfiyat ve muamelatı Muhasebe-i Umumiye, Artırma, Eksiltme ve İhale Kanunlarına ve Divanı Muhasebatın vize ve murakabesine tabi değildir.
Madde 3 - E.İ.E. İdaresinin faaliyet mevzuu memleketin her tarafına bol ve ucuz elektrik vermeyi temin için etüdler yapmak ve projeler hazırlamaktır. İdarenin göreceği işlerin başlıcaları şunlardır:
a) Memlekette mevcud olup enerji istihsaline salih su kuvvetlerile maden kömürü ve linyit gibi sair enerji menbaları üzerinde etüdler yaparak bunlardan elektrik elde etmeğe en elverişli alanlarını tesbit etmek,
b) Memleketin elektriklendirilmesini temin için lazım olan büyük santralların mevkilerini tayin suretile şehirlere, kasabalara, fabrikalara, madenlere, demiryollarına, çiftliklere lazım olan elektrik enerjisinin en ekonomik bir şekilde temin suretini aramak ve rantabilite hesapları yapmak,
c) Müstakbel sanayi programlarının elektriklendirme kısımlarını hazırlamak ve bu programlar mucibince tesis edilecek fabrikaların enerji bakımından yerlerinin tesbiti hakkında mütalaa beyan etmek,
d) Elektriğin temin ettiği faideleri memleketin her tarafına yayabilmek için memlekete lüzumu olan elektrik mühendislerile fen memurlarının ve ustaların yetiştirilmesi hususunda takib edilecek usul ile yapılacak tedrisat programları hakkında mütalaa beyan etmek,
e) Memlekette mevcud olup, belediyelere, imtiyazlı şirketlere veya hususi şahıslara aid santral ve tevzi şebekelerinin bugünkü vaziyetlerini tesbit ile istatistiklerini yapmak,
f) Elektrik santrallarının maliyet ve satış hesaplarını tetkik etmek, bunların rasyonel ve verimli çalışıp çalışmadıklarını kontrol eylemek, ileri memleketlerdeki bu gibi kurumların verimliliklerile mukayese etmek, ve santrallarımızın verimini artırmak için Hükümetçe alınacak çareleri araştırmak.
Bugün mevcud santrallar hakkında E.İ.E. İdaresi alakadar şirket veya dairelerden her nevi malumat almağa selahiyettardır. Kendi vasıtasile tesis edilecek santrallar hakkında bu maddenin hükmünü doğrudan doğruya tatbik eder.
g) Elektrik enerjisi üzerine konulmuş vergiler hakkında etüdler yapmak,
h) Elektrik makina, alat ve edavatı ve malzemesine aid Gümrük Tarife Kanunu maddelerinde yapılacak değişiklikler hakkında etüdler yapmak,
i) Elektrik tarifelerini sanayi ve halkın ihtiyaç ve menfaatlerine daha uygun bir şekle koyabilmek için memleketteki elektrik ücret tarifeleri hakkında etüdler yapmak,
j) Yukarıda yazılı işlerden başka İktisad Vekaletinden sorulan elektrik işleri hakkında tetkikat yapmak,
k) Yukarıdaki bendlerde yazılı işlerin başarılması için bütün vesikaları ve malumatı hazırlayıp toplamak, kolleksiyonlar ve kütüphane vücude getirmek, her türlü ilmi ve sınai tetkikler ve tecrübeler yapmak ve bunları yapmak için lazım olan tesisatı vücude getirme, su ölçme istasyonları kurmak ve sondajlar yaptırmak.
Bu münasebetle, arsıulusal teknik kurumların işlerini takib edip bunların vardıkları sonuçları öğrenmek, ve bu kurumların mühim toplantılarına mümessil göndermek.
Madde 4 - Yukarıdaki yazılı işlerden başka, İktisad Vekaletinin vereceği bilumum işlerle iştigal etmek de E.İ.E. İdaresinin vezaifi cümlesindendir.
Madde 5 - E.İ.E. İdaresi 3 üncü maddede yazılı işlerden dilediğini, hakiki veya hükmi şahıslara yaptırmak salahiyetini haizdir.
Madde 6 - 2819 sayılı kanunun 6 ncı ve 7 nci maddeleri mucibince müracaat edecek belediyelere ve sınai müesseselere E.İ.E. İdaresi en kısa bir zamanda cevap vermekle mükelleftir.
Madde 7 - E.İ.E. İdaresi elektrik santralları, nakil hatları, tevzi şebekeleri projelerini ve bunları hazırlamak için ihtiyar ettiği masrafların hulasasını gösteren birer raporu, projeler hazırlandıkça İktisad Vekaletine verir.
Madde 8 - E.İ.E. İdaresinin memur ve müstahdemleri haklarında Memurin Kanunu ile memurin muhakematı hakkındaki kanunun hükümleri tatbik olunmaz.
Madde 9 - E.İ.E. İdaresinin memur ve müstahdemleri, halk ile mensub oldukları idare ile muamele ve münasebetlerinde hususi müessese memurları gibi muameleye tabidirler.
Madde 10 - E.İ.E. İdaresinin memur ve müstahdemlerinin ticaretle iştigalleri memnudur.
Madde 11 - E.İ.E. İdaresinin memur ve müstahdemleri Devlet memurları gibi harcırah ve yevmiye alırlar.
Madde 12 - E.İ.E. İdaresinin memur ve müstahdemlerine senede bir ay mezuniyet verilir. Bir sene mezuniyet almıyan, ertesi sene iki ay mezuniyet alabilir. Bir sene içinde bundan fazla mezuniyet alınamaz.
Madde 13 - Yıllık mezuniyet alabilmek için, E.İ.E. İdaresinde en az altı ay çalışmış olmak lazımdır.
Madde 14 - Hastalık halinde, memurun İdaredeki kıdemine göre, üç aya kadar izin vermeğe genel direktör mezundur. Daha fazlası için İktisad Vekaletinin muvafakati lazımdır.
FASIL II. : E.İ.E. İDARESİNİN İDARE SURETİ VE DAHİLİ TEŞKİLATI
Madde 15 - E.İ.E. İdaresi bir genel direktör tarafından idare ve temsil olunur. E.İ.E. İdaresinde genel direktörden başka bir genel direktör muavini, lüzum ve ihtiyaç nisbetinde şube direktörü, mütehassıs, mühendis ve diğer memurlarla müstahdemler bulunur.
FASIL III. : E.İ.E. İDARESİNİN MEMUR VE MÜSTAHDEMLERİNİN TAYİN VE AZİL SURETİ
Madde 16 - Genel direktör, İktisad Vekaletinin inhası üzerine İcra Vekilleri Heyetinin kararı ve Reisicumhurun tasdikile tayin ve azlolunur.
Madde 17 - Genel direktör muavini ile şube direktörleri, genel direktörün inhası üzerine İktisad Vekaleti tarafından tayin ve azlolunur.
Diğer mütehassısları, mühendisleri, memur ve müstahdemleri genel direktör nasb ve azleder.
Genel direktör muavini ile idarenin mütehassıs, mühendis, ustabaşı ve tecrübeli işçileri İktisad Vekaletinin müsaadesile ecnebilerden seçilebilir.
FASIL IV. : GENEL DİREKTÖRÜN VAZİFE VE SELAHİYETLERİ
Madde 18 - Genel direktör, idarenin en yüksek amiri olup, idarenin bütün işlerini 2819 sayılı kanun ile bu dahili talimatname hükümleri mücibince idare ve muamelelerin cereyanına nezaret ile bu hususta lüzumlu gördüğü bütün tedbirleri tatbik eder. Bu münasebetle idarenin kadrosunu yapar, memurların işlerini tanzim ve mesai şekillerini tesbit ve muhaberatı temin eyler. Senelik raporu ve bilançoyu hazırlar, idareyi temsil ve mukaveleler akdeder, ve sair bu gibi işlerin hepsini yapar.
Madde 19 - İdarenin bankadan çekeceği paralar için yazılan çekleri, birinci derece imza salahiyeti olan genel direktörle, ikinci derece imza salahiyeti olan muhasebe ve muamelat direktörü imzalar. Bunların gaybubetinde imza salahiyeti, iktisad Vekaletinin tensib edeceği idarenin diğer memurlarına verilir. Bu keyfiyetin Vekaletçe alakadar bankalara bildirilmesi lazımdır.
FASIL V. : İDARENİN MALLARI
Madde 20 - E.İ.E. İdaresine aid mallar Devlet malıdır. Bunları çalanlar, ihtilas edenler, zimmetine geçirenler veya herne suretle olursa olsun suistimal edenler hakkında Devlet mallarına karşı islenen bu çeşit suçlara aid cezai tatbikat yapılır.
FASIL VI. : MURAKABE HEYETİ
Madde 21 - E.İ.E. İdaresinin hesapları, biri İktisad ve diğeri Maliye Vekaletlerince tayin edilen iki murakıbden mürekkeb bir heyet marifetile murakabe olunur.
Madde 22 - Murakıblar ticari ve sınai müesseseler muhasebesine vakıf olanlar arasından seçilir. Bu murakıblık vazifesi, muhassas ücreti verilmek suretile, aynı vasıfları haiz Hükümet memurlarına da gördürülebilir.
Madde 23 - Murakıblar her hesap yılı başında birer yıl için tayin edilir.Yeniden intihabları caizdir.
Madde 24 - Murakıblar E.İ.E. İdaresinin mevcudlarını ve her nevi muamelelerini muntazaman tetkik ve murakabe ederler. Üç ayda bir muamelat hakkında İktisad ve Maliye Vekaletlerine bir rapor verirler. Bu raporların birer sureti umumi heyete tevdi olunacak senelik rapora bağlanır.
Madde 25 - Murakıblar tetkik ettikleri evrak ve vesaikı imza veya parafe ederler. Murakıbların tetkik ettikleri evrak, vesaik ve bilançoyu imza veya parafe etmeleri, onların sıhhatini ve hesap kayıdlarına mutabakatını tasdik eylediklerini tazammun eder.
Madde 26 - Murakıblar vazife ve salahiyetlerini, icraya müdahale şekline vardıramıyacakları gibi, herhangi bir mülahaza ve itirazlarile işleri durduramazlar.
Madde 27 - Murakıblar tetkik ve murakabe esnasında görecekleri yolsuz muameletı, muhasebe direktörlüğüne taalluku halinde genel direktörlüğe, genel direktörlüğe taalluku halinde İktısad Vekaletine raporla bildirecekleri gibi, her sene sonunda idarenin hal ve vaziyetine, bilançoya ve sair hesabata dair mütaleatı havi umumi bir rapor verirler.
Madde 28 - Murakıblar idarenin taahhüdatından şahsen mesul olmayıp, ancak kendi vazifelerinin sureti ifasından dolayı mesuldürler.
Madde 29 - Murakıblara verilecek ücret her sene umumi heyetçe tayin olunur. Mezkur ücret kendilerine tevdi olunan vezaifin tamamen ifası halinde lazimüttediyedir. Binaenaleyh, vazifelerini ikmal etmeden evvel tayin edildikleri makam tarafından azilleri, ve istifa veya herhangi bir sebeple hizmetlerini terkeylemeleri halinde ücret ve tazminat talebine hakları yoktur.
Madde 30 - İktısad Vekaleti lüzum gördükçe, E.İ.E. İdaresinin bütün işlerini, muamelelerini ve hesaplarını ayrıca teftiş ve murakabe ettirir.
FASIL VII. : BİLANÇO
Madde 31 - E.İ.E. İdaresinin hesap yılı mali senedir. Her hesap yılının sonunda idarenin hal ve mevkiile mevcudlarını, borçlarını ve sene içinde yaptığı umum masrafları mufassalan gösterir bir bilanço tanzim edilir.
Madde 32 - E.İ.E. İdaresi, bu bilançoyu her hesap yılının sonundan itibaren nihayet üç ay içinde, bir sene zarfında yaptığı işler hakkında izahatı muhtevi bir rapor ile, İktisad Vekaletine vermek mecburiyetindedir.
Madde 33 - İktısad Vekaleti E.İ.E. İdaresinin bilanço ve senelik iş raporu ile murakabe heyetinin yıllık raporunu tevdi tarihinden itibaren iki ay içinde kendi mütaleası ile birlikte umumi heyetin tasvibine konulmak üzere Başvekalete tevdi eder.
FASLL VIII. : UMUMİ HEYET
Madde 34 - E.İ.E. İdaresinin umumi heyeti, Başvekaletten her sene intihab edilecek üç murahhas ile Büyük Millet Meclisinin Bütçe, İktısad ve Divanı Muhasebat Encümenleri azalarının toplantısından vücude gelir.
Madde 35 - Umumi heyet, Başvekaletten gönderilip Büyük Millet Meclisi Reisi tarafından havale edilen E. İ. E. İdaresinin yıllık bilançosile raporunu, murakabe heyetinin yıllık raporunu ve İktısad Vekaletinin bunlar hakkındaki mütaleasını tetkik eder; bilançonun tasdikı ve raporların tasvibi veya reddi hakkında karar verir.
Madde 36 - Umumi heyetin bilançoyu tasdik ve raporları tasvib hususundaki kararı E. İ. E. İdaresi memurlarının ibrasını tazammun eder.
Madde 37 - Umumi heyetin müzakere ve kararları için bir zabıtname tanzim edilip, o kararlara mahsus bir deftere dercolunarak imzalanır.
FASIL IX : E. İ. E. İDARESİNİN VARİDATI
Madde 38 - E. İ. E. İdaresinin varidatı aşağıda yazılı unsurlardan ibarettir:
a) İktısad Vekaletinin bütçesine konulup idareye verilecek olan tahsisat,
b) 2819 numaralı kanunun 3 üncü maddesinde yazılı hükme tevfikan,ücret mukabilinde yapılacak işlerden ve idarenin hazırladığı projeleri tatbik edecek müesseselerden alınacak ücretler,
c) Hükümetçe ve İktısad Vekaletince devredilecek olan gayrı menkullerle sair demirbaş eşyaların muhammen kıymeti,
d) İdare mevcudlarının getirebileceği faiz ve iradlar,
e) Kendisine İktısad Vekaletinin muvafakatine nakid veya ayniyat suretile yapılacak yardımlar.
Madde 39 - Gerek İktısad Vekaleti bütçesinden idareye verilen tahsisattan ve gerek yukarıdaki maddede yazılı diğer varidattan hesap yılı sonunda sarfedilmiyenler, idarenin ertesi yıl varidat hesabına nakil ile irad kaydolunur.
Madde 40 - Bu dahili talimatname neşri tarihinden muteberdir.
Madde 41 - Bu dahili talimatnamenin tatbikına İcra Vekilleri Heyeti memurdur.
|