Devlet Bakanlığından

  Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi: 06/06/2000

  Yayımlandığı Resmi Gazete No: 24071

  BİRİNCİ BÖLÜM : Kapsam ve Genel Esaslar

  Madde 1 - Bu Yönetmelik, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kuruluna alınacak denetçi yardımcılarının yarışma sınavları ile denetçiliğe geçiş için gerekli olan özel yeterlik sınavını düzenler.

  Dayanak

  Madde 2 - Bu Yönetmelik, 72 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye göre düzenlenmiştir.

  Yarışma ve Özel Yeterlik Sınavları

  Madde 3 - Kurula alınacak denetçi yardımcıları yarışma sınavı ile denetçiliğe geçecek denetçi yardımcıları özel yeterlik sınavı ile seçilirler.

  Sınavlar Ankara'da yapılır.

  Sınavların Yapılma Zamanı

  Madde 4 - Yarışma sınavı Kurulun gerek gördüğü tarihlerde; yeterlik sınavı ise, denetçi yardımcılarının bu sınava girmeye hak kazandıkları tarihten itibaren bir ay içinde yapılır.

  Sınav Komisyonu

  Madde 5 - Yarışma ve özel yeterlik sınavları, Kurul Başkanı tarafından seçilmiş kurul üyesi 1 başkan ile başdenetçi ve denetçilerden oluşan beş kişilik bir Sınav Komisyonunca yapılır.

  Sınav Komisyonu gerekli görürse sınavlarda, Başkanlığın onayı ile Kurul içinden ve dışından ihtisas sahibi kişilerden yararlanabilir.

  Sınav Komisyonu, başkanın çağrısı üzerine, üye tam sayısıyla toplanır. Kararlar çoğunlukla alınır.

  Sınav Komisyonunun Görevleri

  Madde 6 - Sınav Komisyonu, sınav sorularını hazırlamak, sınavları her türlü şüphe ve tereddütten uzak bir şekilde düzenlemek, yürütmek ve değerlendirmekle görevlidir.

  Sınavda gizlilik esastır.

  Yazılı Sınav Sorularının Hazırlanması

  Madde 7 - Yazılı sınav soruları, sınavlar için saptanan bilim gruplarının lüzum ve ihtiyaca göre her birinden en az ikişer soru olmak üzere Sınav Komisyonu tarafından hazırlanır.

  Soru kağıtları Sınav Komisyonu Başkanı ve üyeleri tarafından imzalanır. Bu kağıtlarda sınavların ne kadar süreceği ayrıca belirtilir. Her bir grup soruları ayrı ayrı zarflara konularak mühürlenir. Mühürlü soru zarfları Sınav Komisyonu Başkanınca saklanır.

  Sınav Komisyonu tarafından gerekli görüldüğü hallerde sorular yeteri kadar çoğaltılır.

  Yazılı Sınavların Yapılış Şekli

  Madde 8 - Yazılı sınavlar, Kurul Başkanlığı tarafından görevlendirilecek başdenetçi ve denetçilerin gözetleme ve denetlemeleri altında yapılır.

  Bu görevliler sınavların her türlü şüphe ve tereddütten uzak bir şekilde ve gizlilik esası içinde yapılmasından sorumludurlar.

  İçinde sınav soruları bulunan zarflar açılmadan önce, gözetleme ve denetleme ile görevlendirilenler tarafından sınava girmiş olanların isim ve belgeleri incelenir ve aday listesi ile mutabakat sağlanır.

  Mühürlü zarflar sınava girmiş olanların önünde Sınav Komisyonu Başkanı veya görevlendireceği komisyon üyesi ya da gözlemci tarafından aynı zamanda açılarak durum bir tutanakla saptandıktan sonra sorular yazdırılarak veya dağıtılarak sınava başlanır.

  Soru zarfları açıldıktan sonra gelen adaylar sınav yerine alınmazlar.

  Cevapların yazılacağı kağıtlar, önceden Kurul Başkanlığı mühürü ile mühürlenmiş olarak zarfların açılması sırasında dağıtılır. Bu kağıtların birer ucu ıslatılıp kapatılacak şekilde zamklı olur. Aday buraya adını, soyadını yazıp zamklı yeri sınav kağıdını verirken gözlemciler önünde kapatır. Sonradan verilen müteakip kağıtların isim yerleri de aynı şekilde doldurulup kapatılır.

  İsim kısmı kapatılmamış veya herhangi bir şekilde adayın isim, imza ve kimliğini belirtecek işaret bulunan kağıtlar Sınav Komisyonunca incelenmez ve verilmemiş sayılır.

  Yanlarında gizli notlar bulunduranların, çevresindekilerin yazılarına bakmak veya başka vasıtalara başvurmak suretiyle kopyaya teşebbüs edenlerin, sınavın disiplinini bozacak şekilde hareketlerde bulunanların sınav kağıtları derhal alınarak durum gözlemciler tarafından bir tutanakla tespit olunur. Bu adaylar sınavdan çıkartılırlar ve bir daha denetçi yardımcılığı yarışma sınavına alınmazlar.

  Sınav sonunda toplanan sınav kağıtları ve tutanaklar zarf içine konulur ve zarflar kapatılıp arkası imzalandıktan sonra durum bir tutanakla tespit olunur ve bunlar Sınav Komisyonu Başkanınca saklanır.

  Sınav Kağıtlarının İncelenmesi

  Madde 9 - Sınav Komisyonu cevap kağıtlarını isim kısımları kapalı olarak inceler.

  Sınav kağıtları komisyon üyeleri tarafından birlikte okunarak ayrı ayrı not verilir. Bu notların aritmetik ortalaması yazılı sınav sonucu olarak alınır. Yabancı dil konusunda Sınav Komisyonu dışındakiler tarafından verilen notlar başarı için esas alınır.

  Her sorunun cevabına ait not ile grup toplam puanı sınav kağıtları üzerine rakam ve yazı ile yazılarak müştereken imzalanır.

  Sınav kağıtları değerlendirilip verilen notlar kağıdın üzerine yazıldıktan sonra, kağıtların kapalı kısmı Sınav Komisyonu huzurunda açılır, verilen not, not cetveline geçirilir ve cetvel, Komisyon tarafından imzalanır.

  Sözlü Sınavlar

  Madde 10 - Yazılı sınavda başarı gösterenler kendilerine yapılacak yazılı duyuruyla sözlü sınava çağrılırlar.

  Sözlü sınav adaylara duyurulan gün ve saatte başlar. Adaylar yazılı sınavı kazanma sırasına göre sözlü sınava alınır.

  İKİNCİ BÖLÜM : Yarışma Sınavı

  Madde 11 - Yarışma sınavı, Kurula alınacak denetçi yardımcıları için önce, Yüksek Öğretim Kurulu Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından yapılacak bir eleme sınavı ile daha sonra Yüksek Denetleme Kurulu tarafından yapılacak giriş sınavından oluşur.

  Bu Yönetmeliğin 1-10 uncu maddelerini içeren "Birinci Bölümü"nde yer alan "Sınav Komisyonu"na ve "Yazılı Sınav"lara ilişkin hükümler, denetçi yardımcılığı yarışma sınavının ilk aşamasını oluşturan "Eleme Sınavı"nda uygulanmaz.

  Giriş sınavı yazılı ve sözlü olmak üzere iki aşamalıdır.

  Aranılacak Koşullar

  Madde 12 - Denetçi yardımcısı yarışma sınavına katılabilmek için;

  a) Kurul Personel Yönetmeliğinde yazılı işe alınma niteliğinde bulunmak,

  b) Eleme sınavının yapıldığı tarih itibariyle 30 yaşını geçmemiş bulunmak,

  c) Hukuk, İdare, Maliye, İktisat, Ticaret, İşletme konularıyla ilgili lisans diploması veren yüksek öğretim kurumlarından veya bunlara denkliği Yüksek Öğretim Kurulunca onaylanan benzeri yabancı fakülte ve yüksek okulların birinden mezun olmak, d) Giriş işlemleri dolayısıyla gerçeğe aykırı bilgi, beyan ve belgeler vermemiş bulunmak, gereklidir.

  İki defa denetçi yardımcılığı yarışma sınavına girerek başarı sağlayamamış olanlar üçüncü bir sınava kabul edilmezler.

  Eleme Sınavının İlanı

  Madde 13 - Eleme sınavına en son başvuru tarihi, sınava gireceklerde bulunması gerekli nitelikler, başvuru için gerekli belgeler, sınavın tarihi, yeri, şekli ve konuları ülke düzeyinde dağıtımı ve satışı yapılan iki ayrı günlük gazetede, sınav tarihinden en geç altmış gün önce duyurulur.

  Sınava İlişkin Protokol

  Madde 14 - Eleme sınavı Kurula denetçi yardımcısı alımına gereksinim duyulduğunda, Kurul ile ÖSYM arasında yapılacak bir protokol uyarınca gerçekleştirilir.

  Düzenlenecek protokolde; sınavın tarihine, ilanına, Kurula ve ÖSYM'ye yapılacak başvurulara, giriş belgelerinin hazırlanmasına, dağıtılmasına, sınav sorularının konularına ve düzenlenmesine, 16 ncı maddede belirtilen konuların hangilerinden kaç soru sorulacağına, hangi konuya öncelik ve özel ağırlık verilebileceğine, sınavın organizasyonu ve gerçekleştirilmesine, sorulara verilen cevapların değerlendirilmesine, kazananların belirlenmesine ve sınav ücretine ilişkin kurallar yer alır.

  Eleme Sınavına Katılmak İçin Başvuru ve Sınava Kabul

  Madde 15 - Eleme sınavına katılmak için başvuru, sınav ilanında gösterilen tarihler arasında, Kuruldan sağlanacak "Eleme Sınavı Giriş Formu" doldurularak, doğrudan doğruya veya posta ile Kurul Başkanlığına yapılır.

  Postada meydana gelebilecek gecikmeler dikkate alınmaz. Başvurusu kabul edilen adaylara fotoğraflı "Aday Belgesi" verilir ve kimlikleri ile ilgili bilgiler ÖSYM'ye bildirilir.

  ÖSYM, adayları ve kimlikleri Kurul tarafından bildirilenler için, "Sınav Giriş Belgesi" düzenleyerek adreslerine gönderir.

  Sınav Giriş Belgesinde adayın kimliğine, sınava gireceği yer ile sınav gün ve saatine ilişkin bilgiler bulunur.

  Eleme Sınavının Şekil ve Konusu

  Madde 16 - Eleme sınavı genel kültür, alan bilgisi ve yabancı dil bilgisi konularında, seçmeli sorulardan oluşan test usulüyle yapılır.

  Genel Kültür testi; Türkçe, Matematik ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi ile Atatürk İlke ve İnkılaplarıyla ilgili seçmeli sorulardan,

  Alan Bilgisi testi; Hukuk (T.C. Anayasası, Ticaret Hukuku - Ticari İşletme, Sermaye Şirketleri - Borçlar Hukuku, İdare Hukuku, Kamu İktisadi Teşebbüslerinin yönetim ve denetimine ilişkin mevzuat, İş Hukuku), Ekonomi (makro ve mikro ekonomi, para ve kredi), Maliye (Maliye politikası, bütçe ve vergi hukuku), Muhasebe (Genel Muhasebe, ihtisas muhasebeleri, bilanço tahlili, muhasebe monografisi, ticari hesap) İşletme Ekonomisi ve İstatistik ile ilgili seçmeli sorulardan,

  Yabancı dil bilgisi testi de, adayın tercihine göre Almanca, Fransızca ve İngilizce dilleriyle ilgili seçmeli sorulardan oluşur.

  Değerlendirme

  Madde 17 - Adaylar testteki sorularla ilgili cevaplarını optik okumaya elverişli cevap kağıtlarına işaretler. Testlerdeki sorulara verilen cevaplar ÖSYM'de optik okuyucu ile okunur. Bilgisayarla değerlendirilir. Değerlendirme sırasında her doğru cevaba bir puan verilir. Yanlış cevaplar dikkate alınmaz. Adayların eleme sınavındaki başarıları tespit edilirken test puanları standart puana çevrilerek; Genel Kültür Testi Puanı %10, Alan Bilgisi Testi Puanı %80, Yabancı Dil Testi Puanı %10 ağırlıklandırılır. Değerlendirme sonunda adaylar ağırlıklı puanı en yüksek adaydan başlanarak başarı sırasına konulur. 100 üzerinden 70'in altında olmamak koşuluyla en yüksek puan alandan başlanarak, alınacak denetçi yardımcısı sayısının dört katı aday eleme sınavını başarmış sayılır ve giriş sınavına katılmaya hak kazanır.

  Giriş Sınavı ve Başvuru Koşulları

  Madde 18 - Eleme sınavında başarılı olanlar giriş sınavına alınır. Giriş sınavının birinci aşamasını oluşturan yazılı sınavın yeri ve tarihi ile diğer koşulları, eleme sınavında başarılı olan adayların eleme sınavı için gösterdikleri adreslerine Yüksek Denetleme Kurulu tarafından sınav tarihinden en geç bir ay önce bildirilir ve giriş sınavına kabul için gerekli belgelerle birlikte Kurul Başkanlığına sınav tarihinden en geç bir hafta önce bir dilekçeyle başvurmaları duyurulur.

  Adaylar dilekçelerine aşağıdaki belgeleri eklemek zorundadır.

  a) İş İsteme Formu,

  b) Nüfus Cüzdanı Noterden Onaylı Örneği

  c) Askerlik Durumunu Gösterir Belge

  d) Öğrenci Belgesi Noterden Onaylı Örneği

  e) 4 adet 6x9 fotoğraf

  f) C. Savcılığından Sabıkasızlık Belgesi

  Yazılı ve Sözlü Sınav Konuları ve Değerlendirme

  Madde 19 - Yazılı ve sözlü sınav, eleme sınavının "Alan Bilgisi Testi"ne konu olan dallardan, 5 inci madde uyarınca oluşturulan Komisyon tarafından yapılır. Yazılı sınavda konusu ekonomi olan bir kompozisyon da yazdırılır. Sözlü sınavda, ayrıca adayların zeka, intikal sürati, ifade kabiliyeti, tavır ve hareket gibi kişisel nitelikleri de göz önünde bulundurulur.

  Her iki sınavda da tam puan 100'dür. 70'den aşağı olmamak üzere başvuranlar arasından, en yüksek puan alandan başlanarak, alınacak denetçi yardımcısı sayısının iki katı aday, yazılı sınavı kazanmış sayılır ve sözlü sınava girmeye hak kazanır.

  Yönetmeliğin 10 uncu maddesi uyarınca yapılacak sözlü sınav sonucunda 70'den aşağı olmamak üzere, en yüksek puan alandan başlayarak, alınacak denetçi yardımcısı sayısı kadar aday, giriş sınavını ve dolayısıyla yarışma sınavını kazanmış sayılır.

  Sınav Belgeleri

  Madde 20 - Yarışma sonuçları Sınav Komisyonu tarafından tutanakla tespit edilerek, sınava katılanlara ait tüm belgelerle birlikte Kurul Başkanlığına sunulur.

  Diğer tüm sınav evrakı bir yıl süreyle saklanır.

  ÜÇÜNCÜ BÖLÜM : Özel Yeterlik Sınavı

  Madde 21 - Özel yeterlik sınavı, denetçi yardımcılarının mesleki bilgi ve yetenek yönünden gerekli niteliğe ve düzeye ulaşıp ulaşmadıklarını saptamak için yapılan sınavdır.

  Özel Yeterlik Sınavı Koşulları

  Madde 22 - Denetçi yardımcılığında en az üç yıl başarı ile çalışmış ve olumlu sicil almış olanlar denetçi olabilmek için yazılı ve sözlü yeterlik sınavına tabi tutulurlar.

  Duyurma

  Madde 23 - Özel yeterlik sınavına girecek denetçi yardımcılarına, yazılı sınavların yeri, günü ve saati, iki ay önce; yazılı sınavı kazananlara ise, sözlü sınavın yeri, günü ve saati 15 gün önce Kurul Başkanlığınca bir yazı ile duyurulur.

  Özel Yeterlik Sınavı Konuları

  Madde 24 - Yazılı ve sözlü özel yeterlik sınavı aşağıdaki gruplara giren konulardan yapılır.

  A - Genel Konular ve Kurula Ait Konular

  a) Kamu iktisadi teşebbüslerinin kuruluş ve yönetimine ilişkin mevzuat, vergi kanunları ve Vergi Usul Kanunu ile iş mevzuatının kamu iktisadi teşebbüslerinde uygulanan hükümleri ve Ticaret Kanununun anonim şirketlere ait hükümleri, Yüksek Denetleme Kurulunun özel kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge ve genelgeleri,

  b) Muhasebe (kayıt nizamı, bilanço çıkarma esasları, bilanço ve mali bünye analizleri, bilanço incelemesi, ihtisas muhasebeleri),

  c) İşletme (işletme yöntemi ve kontrolü, işletme bütçeleri, organizasyon, verimlilik ve karlılık esasları ve pratiği, banka ve sigorta işlemleri).

  B - Mesleki Konular

  a) Yüksek Denetleme Kurulunun denetim usulleri,

  b) Kamu iktisadi teşebbüslerinin denetimi ile ilgili mevzuat.

  Özel Yeterlik Sınavı Notları

  Madde 25 - Özel yeterlik sınavı notları yazılı ve sözlü sınav notlarından meydana gelir. Tam not, yazılı sınav gruplarında ayrı ayrı ve sözlü sınavda tek olmak üzere, 100'dür. Özel yeterlik sınavında başarılı sayılmak için notların;

  a) Yazılı sınav gruplarının her birinden 60'dan,

  b) Yazılı sınav gruplarından alınan notlar ortalamasının 70'den,

  c) Sözlü sınavda 70'den aşağı olmaması gerekir.

  Sözlü sınavda adayların mesleki bilgileri ve eğitim programlarındaki başarı durumları ile yetişme dönemindeki çalışmaları gözönünde bulundurularak değerlendirme yapılır.

  Yazılı sınavda başarılı olmayanlar sözlü sınava alınmazlar.

  Denetçiliğe Atanma

  Madde 26 - Özel yeterlik sınavını başaranlar, başarı sırasına göre boş kadro bulundukça denetçiliğe atanırlar.

  Özel Yeterlik Sınavını Kazanamayanlar ve Sınava Girmeyenler

  Madde 27 - Özel yeterlik sınavında başarı gösteremeyenlerle bu sınava girmeyenler bir yıl sonra açılacak sınavda da başarı gösteremez veya sınava girmezlerse denetçi olma hakkını yitirirler. Bunlar idari kadroya nakledilirler.

  Yürürlük

  Madde 28 - Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

  Yürütme

  Madde 29 - Bu Yönetmelik hükümlerini Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu Başkanı yürütür.