Madde 12 - Bu Yönetmelik kapsamındaki ürünlerin ihracat kontrolleri Bakanlıkça yapılır.

  Kontrole ilişkin esaslar şunlardır:

  a) İhracat kontrolü, alıcı ülke talepleri doğrultusunda ihracatçının veya temsilcisinin malın denetlenmesini isteyen bir beyanname vermesi üzerine en seri şekilde üretim, depo, antrepo veya işyerinden denetlemeye en uygun olanında ihracatçı veya temsilci de hazır bulunmak suretiyle yapılır.

  Denetim esnasında muayene ve analiz edilmek üzere gerektiğinde numune alınır. Denetim raporu ve analiz sonuçlarının değerlendirilmesinde alıcı ülke talebi ve/veya Gıda Kodeksi esas alınır.

  Bu Yönetmelik kapsamındaki ürünlerin gıda güvenirliği açısından ihracat kontrolleri sadece Bakanlık tarafından yapılır.

  İhracattan vazgeçilmesi halinde verilen belgeler Bakanlığa iade edilir.

  b) Bu Yönetmelik kapsamındaki ürünlere ihracatçının veya temsilcisinin bir beyanname vermesi üzerine Bakanlıkça;

  1) İhracata konu ham, yarımamül ve mamül maddelere kimyasal, fiziksel ve biyolojik yönden insan tüketimine uygun olduğuna dair gıda sertifikaları düzenlenir.

  2) Sertifikanın özellikleri ve geçerlilik süresi ürünün özelliğine ve ihraç edildiği ülkeye göre Bakanlıkça belirlenir.

  c) İhraç amacıyla üretimi yapılan ancak Gıda Kodeksine uygun olmayan ürünlerin yurt içinde mübadele konusu yapılması Bakanlığın iznine tabidir.

  Mübadele konusu ürünler gıda güvenirliği açısından Bakanlıkça kontrol edilir. Kontrol sonucu uygun bulunan ürünler Gıda Kodeksinin ambalajlama ve etiketleme- işaretleme ile ilgili hükümlerine uygun olması halinde piyasaya arzedilir.

  d) İhracatı kontrol sonucu uygun bulunan ürünlere belge düzenlenir.

  İthalat Kontrolleri

  Madde 13 - Bu Yönetmelik kapsamındaki ürünlerin ithalat kontrollerinde;

  a) Bu Yönetmeliğin kontrol ve denetim ile ilgili hükümleri uygulanır ve Gıda Kodeksine uygunluk aranır.

  b) Gıda Kodeksinde yer almayan ürünlerin ithalatında uluslararası mevzuata uygunluk aranır veya ikili ve/veya çoklu anlaşmalar dikkate alınır.

  c) İthal edilen herhangi bir gıda maddesi, Gıda Kodeksine uygun etiketleme ve ambalaj yapılması ve satışa hazır hale getirilmesi şartıyla yurt içinde mübadele edilebilir.

  d) Ambalajlama ve etiketleme işlemleri, raf ömrü ile kısıtlı olmak kaydıyla, ithalattan sonraki iki ay ve lüzum halinde Bakanlığın belirleyeceği ek süre içinde tamamlanmadığı takdirde ürünlerin yurt içinde satışına izin verilmez.

  Ancak bu yasaklar;

  1) Gümrük nezareti altında gümrük depoları ile antrepolarına konulan veya transit nakledilen,

  2) Yabancı devlet başkanları ile refakatindekiler tarafından bulundukları süre içinde kullanılmak üzere veya tüketilmek üzere getirilen,

  3) Diplomatik veya konsüler temsilciliklerine ait,

  4) Bilimsel amaçlar, sergiler veya benzer maksatlar için getirilen,

  5) Olağanüstü hallerde hibe olarak gönderilen,

  6) Ürün cinsine göre Bakanlıkça uygun görülen miktarda numune olarak gelen,

  7) Gemilerde bulunup açık denizlerde tüketilecek olan, gıda maddelerine uygulanmaz.

  e) Gümrüklerde yapılan kontrollerde Gıda Kodeksine veya uluslararası standartlara uygun bulunmayan ürünler mahrecine iade edilir.

  f) Bakanlıkça gümrüklerde yapılan kontrollerde mevzuata veya uluslararası gıda standartlarına uymayan gıda maddelerinin serbest bölgeler hariç, yurt içine sokulması, dağıtılması ve satışı yasaktır.

  Gümrük Merkezleri

  Madde 14 - Gümrük merkezlerine ilişkin işlemlerde;

  a) Gümrük teşkilatı olan yerlerde ithal ve ihraç edilecek gıda maddelerinin kontrolü için Bakanlık, ilgili kurumların görüşünü alarak giriş ve çıkış kapılarını tespit ve ilan eder.

  b) Gıda endüstrisinin ve/veya gıda maddeleri dış ticaretinin yoğun olduğu yerlerde açılan kapılarda Bakanlıkça gıda ihtisas kontrol merkezleri kurulabilir. Bu kontrol merkezlerinde ithale ve ihraca konu gıda maddeleri gıda güvenirliği açısından denetlenir ve gıdalarda potansiyel tehlikelere karşı gerekli önlemler alınır.

  c) Kapılarda, transit geçecek gıda maddelerinin gıda güvenliğini gösteren belgeler üzerinden kontrolü yapılır ve vize edilir.

  YEDİNCİ BÖLÜM : Reklam

  Madde 15 - Gıdaların etiketlenmesi ve sunumuna ilişkin tüm reklamlar;

  a) Yasal, ahlaki, dürüst ve doğru olmalıdır. Bu reklamlar gıdaya ilişkin düzenlemelere ve Gıda Kodeksine uygun olmalıdır. Aynı zamanda iş hayatında genel kabul gören rekabet ilkelerine de uygun olmalıdır. Hiçbir reklam yada talep kamuoyunun reklama olan güvenini sarsacak nitelikte olmamalıdır.

  Tüketicilerin gıda konusundaki duyarlılığını yada bu alandaki olası bilgisizliğini istismar edecek biçimde tasarlanmamalıdır.

  b) Gıdaların ambalajlanması, etiketlenmesi ve işaretlenmesi Gıda Kodeksine uygun olmalı ve içerdikleri istisnaların belirtilmesi zorunludur.

  c) Etiketleme ve etiketlemede kullanılan yöntemler, gıda maddesinin fiyatı, bileşimi, özellikleri, miktarı, dayanıklılığı, orijin veya kökeni ve üretim tarihi, yöntemi ve koşulları, amaç için uygunluğu, kullanımı, onun kullanımından beklenen sonuçlar, yapılan test ve kontrollerin önemli özellikleri, resmi onayı, madalya, ödül ve diplomalar hakkında; yanıltıcı, gıda maddesinin sahip olmadığı etkileri veya özellikleri atfederek veya tüm benzer gıda maddeleri aynı karakteristiklere sahip olduğu halde, gıda maddesinin özel karaktere sahip olduğunu ileri sürecek şekilde olmamalıdır.

  d) Özel beslenme amaçlı gıdalar dahil herhangi bir gıda maddesinin hastalıkları önleme, iyileştirme ve tedavi özellikleri olduğunu bildirmek veya bu özellikleri ima etmek yasaktır.

  e) Yukarıdaki (c) ve (d) bendlerinde belirtilen yasaklama ve sınırlamalar; gıda maddesinin şekil, görünüm ve paketlenmiş olarak sunumuna, kullanılan paketleme materyali ve düzenlemelerine, vitrinde yerleşimine ve reklamlarına da uygulanacaktır.

  f) Gıdaya ilişkin reklamlar araştırma sonuçlarını veya teknik ve bilimsel yayınlardan yapılan alıntıları çarpıtmamalıdır. İstatistikler gerçekte olduklarından daha fazla geçerlilik taşıyormuş gibi sunulmamalıdır. Bilimsel terimler yanıltıcı biçimde kullanılmamalıdır. Reklamlarda iddiaları, gerçekte sahip olmadıkları bir bilimsel temele sahipmiş gibi göstermek üzere bilimsel terminoloji ve yersiz bilimsel ifadeler kullanılmamalıdır.

  g) Gıda karşılaştırmalarını içeren reklamlarda karşılaştırma yanıltıcı olmamalı ve rekabet ilkelerine uyulmalıdır. Karşılaştırma konuları doğrulanabilir gerçeklere dayanmalıdır.

  h) Gerçek olmayan ve tanıklığına başvurulan kişinin tecrübesine dayanmayan hiçbir tanıklık yada onay ifadesine yer vermemeli veya atıfta bulunmamalıdır. Gerçekliliğini yitiren yada başka nedenlerle uygulanamaz duruma gelen tanıklık yada onay ifadeleri kullanılmamalıdır.

  ı) Doğrudan doğruya yada ima yoluyla hiçbir firmayı, hiçbir endüstriyel veya ticari faaliyeti, mesleği, hiçbir ürünü küçümseyerek veya alay konusu ederek yada benzer şekilde kötülememelidir.

  j) Reklamlar bir başka firma, şirket yada kurumun adını, patent, marka veya amblem, logo ve diğer özgün kurumsal kimlik unsurlarını haksız biçimde kullanmamalıdır.

  k) Rakip firma, yada firmalar, yanıltıcı olduğu gerekçesiyle, bir gıda reklamının önlenmesini istediği hallerde yargı yollarına başvurabilir.

  l) Gıda reklamlarında genel ahlaki kurallara aykırı beyanlar, kelimeler, resim yada görüntüler bulunmamalıdır.

  m) Gıda reklamları başka reklamların genel kompozisyonunu, metnini, sloganını, görüntü düzenini, müzik ve ses efektlerini tüketiciyi yanıltacak yada karışıklığa yol açacak biçimde taklit etmemelidir.

  n) Gıda satışlarını teşvik için tüketiciyi çekilişlere yada yarışmalara katılmaya davet eden reklamlar, tüketiciye indirimler yada armağanlar teklif eden reklamlar, pul, kupon ve bunlardan birkaçının birarada sunulduğu reklamlar, teşvik kampanyalarında bütün şartları açıkça belirtmelidir. Böyle reklamlarla yapılan teklifler ürünü, tüketicinin olduğundan daha çekici görmesine yol açmamalıdır.

  o) Esaslara ters düşen bir gıda reklamı, reklam verenin yada reklam veren adına hareket eden bir başka kişinin daha sonra tüketiciye doğru bilgi verdiği gerekçesiyle savunulamaz.

  p) Yanıltıcı reklam teşkil eden bazı haller şunlardır:

  1) Abartma,

  2) Mukayeseli reklamlarda, mukayesesi yapılan malın kime ait olduğunun belirtilmediği haller veya mukayesesi yapılan malın kime ait olduğunun belirtildiği ve en iyi kaydıyla yapılan reklamlar,

  3) Hatalı bilimsel araştırma sonuçlarına ve tanık beyanlarına dayandırılan reklamlar,

  4) Reklamlarda fiyatların kullanılması durumunda özel indirim iddiaları, hediyeli satışlar, toptan satış fiyatına satışlar, tahliye dolayısıyla satış iddiaları,

  5) Gıdanın belli bir ödül kazandığını belirten reklamlar,

  6) Reklamlarda yanlış ünvan veya mesleki adların kullanılması,

  r) Yukarıdaki (p) bendinde belirtilen hususlarla birlikte reklamın yanıltıcı olmaması için ayrıca gıda reklamında;

  1) İfadenin vaadi desteklemesi,

  2) İfade ile gösteri arasındaki ilişkinin birbirini desteklemesi,

  3) Önemli noktaların açıklanması,

  4) İfadenin birden fazla anlamının olmaması,

  5) Belirsiz ifadeler kullanılmaması

  gerekir.

  s) Bakanlığın ilgili Genel Müdürlüğüne bağlı olarak bir "Gıda Reklamları Denetleme Komisyonu" kurulur. Bu komisyon ayda bir toplanarak bu Yönetmeliğe uygunluğunu denetler. Bu komisyonun çalışma esas ve usulleri Bakanlıkça belirlenir.

  t) Bu maddedeki hususlara uyulmaması durumunda Kararnamenin 4128 sayılı Kanunla eklenen 18/A ve 18/B maddelerine göre işlem yapılır.

  SEKİZİNCİ BÖLÜM : Çeşitli Hükümler

  Madde 16 - (Mülga madde: 27/08/2004 - 25566 S.R.G. Yön/31.mad)