Resmi Gazete Tarihi: 25/06/2002

  Resmi Gazete Sayısı: 24796

  Devlet Bakanlığından :

  BİRİNCİ BÖLÜM : Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

  Madde 1 - Bu Yönetmelik, Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü tarafından taşınmaz malların bedelli veya bedelsiz iktisap şekillerini ve mülkiyetindeki taşınmaz malların, satış, devir, ilgililerine intikal, trampa, kira ve irtifak hakkı tesisine ilişkin usul ve esasları kapsar.

  Dayanak

  Madde 2 - Bu Yönetmelik, 1164 sayılı Arsa Ofisi Kanununa dayanılarak hazırlanmıştır.

  Tanımlar

  Madde 3 - Bu Yönetmelikte geçen;

  Kurul: Konut Yüksek Kurulunu,

  Koordinasyon Kurulu: Konut Koordinasyon Kurulunu,

  Bakanlık: Arsa Ofisi Genel Müdürlüğünün bağlı olduğu Bakanlığı,

  Müsteşarlık: Konut Müsteşarlığını,

  Genel Müdürlük: Arsa Ofisi Genel Müdürlüğünü,

  Hasılat Paylaşımı: Genel Müdürlüğe ait taşınmaz mallar üzerinde, finansmanı kısmen veya tamamen kamu kurum ve kuruluşları yada gerçek ve tüzel kişiler tarafından temin edilerek üretilen alt yapılı arsa, yapı ve tesislerin satışından elde edilecek kazancın paylaşımını,

  Taşınmaz Mal Karşılığı Üretim: Genel Müdürlüğe ait taşınmaz malların planlanması ve alt yapı hizmetleri, kamu kurum ve kuruluşları yada gerçek ve tüzel kişilere yaptırılması halinde, bu hizmetlerin karşılığının arsa olarak verilmesini,

  Tanzim Satışı: Onaylı 1/1000 ölçekli imar planı bulunan veya imar uygulaması yapılarak arsa niteliği kazanan taşınmazların sınırlandırılmış belirli bir hedef kitleye yönelik olmak üzere ihale ile satışını,

  Arazi: Onaylı 1/1000 ölçekli imar planı bulunmayan alanı,

  Arsa: Onaylanmış 1/1000 ölçekli İmar planı bulunan alanı,

  Yönetmelik: Bu Yönetmeliği, ifade eder.

  İKİNCİ BÖLÜM : Arazi ve Arsa İşleri

  Madde 4 - Kalkınma plan hedefleri, ekonomik programlar, her ölçekteki planlar, nüfus hareketleri ve ekonomik göstergeler ile talepler göz önünde bulundurularak arazi ve arsa seçimi yapılır.

  Arazi ve Arsa İktisabı

  Madde 5 - Arsa ve konut üretim alanları içerisinde kalan veya bu alanlar dışında olmakla birlikte Genel Müdürlük amaçları için lüzumlu olan arazi ve arsalar;

  a) 1164 sayılı Kanunun ek 4 üncü maddesine göre bedelsiz veya 7 nci maddesine göre bedelli devir yoluyla,

  b) Satın alma, Kamulaştırma, Trampa ve benzeri yollarla, sağlanır.

  Önalım Hakkı

  Madde 6 - Genel Müdürlük, 1164 sayılı Kanun amaçlarında veya Konut Yüksek Kurulu kararları doğrultusunda kullanılmak üzere değerlendirmeyi öngördüğü ve sınırlandırmasını yaparak ilgili tapu müdürlüklerine bildirmiş olduğu alanlardaki taşınmazların satış ve devirlerinde önalım hakkına sahiptir. Bu alanlardaki taşınmazların satış veya devirleri halinde bu durum tapu müdürlükleri tarafından 15 gün içinde Genel Müdürlüğe bildirilir.

  Tapu müdürlüklerince yapılan bildirim üzerine, Genel Müdürlük, en geç 30 gün zarfında önalım hakkını kullanacağını bildirmediği, satış veya devire esas olan bedel ile her türlü harç ve masrafları peşin olarak malik adına yatırmadığı taktirde, önalım hakkını kullanmaktan vazgeçmiş sayılır. Bu halde, tapu müdürlükleri önalım hakkındaki şerhi resen kaldırmaya yetkilidir.

  30 günlük süre içinde ödenmiş satış bedeli ile her türlü harç ve masrafların yatırılmasından sonra , tapu müdürlüklerince resen eski satışın iptali ile Genel Müdürlük adına tescil işlemi yapılır.

  Genel Müdürlükçe tapu kayıtlarına konulan önalım hakkı 10 yıl geçmekle sona erer.

  Arazi ve Arsaların Maliyet Hesabı

  Madde 7 - Arazi ve arsaların Maliyet Hesabı;

  a) Arazi ve arsanın iktisap bedeli ile bu iktisap dolayısıyla yapılan tüm harcamalar,

  b) Arazi ve arsaya ilişkin harita, planlama ve imar uygulaması ile altyapı, yapı veya tesislerin projelendirilmesi ve yapımına ilişkin tüm harcamalar,

  c) Satış tarihine kadar ödenmiş bulunan her türlü vergi, resim ve harçlar, toplamına, genel gider olarak % 5 eklenir. Bu tutara, satışta ödenecek vergi, resim ve harçlar ile 1050 sayılı Kanunun ek 9 uncu maddesi gereğince Hazineye ödenmesi gereken miktar ilave edilerek maliyet tespit edilir.

  Avans karşılığı iktisap olunan arazi ve arsalar için Genel Müdürlük kaynaklarından yapılan harcamalar, sarf yılı ve ayları itibariyle Devlet İstatistik Enstitüsünce belirlenecek Toptan Eşya Fiyat Endeksi (TEFE) uygulanarak bulunacak değer, maliyete eklenir.

  Avans alınarak iktisap olunan taşınmazlara ilişkin olarak Genel Müdürlük aleyhine açılmış her türlü adli ve idari davalara ait ödemeler ilgilisinden alınarak yapılmış ise, maliyet hesabına dahil edilmez.

  Hazineden bedelsiz olarak alınan taşınmazların harca esas değeri, iktisap bedeli olarak kabul edilir. Maliyet, bu bedel esas alınarak hesaplanır.

  Arazi ve Arsaların Satışı, Devri ve İntikali

  Madde 8 - Arazi ve Arsaların Satışı, Devri ve İntikali aşağıdaki şekilde yapılır;

  a) Genel Müdürlük mülkiyetinde bulunan arazi ve arsaların satışı, devri ve intikali, bu Yönetmelik veya Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü İhale Yönetmeliği hükümlerine göre yapılır.

  Kalkınma planları ve yıllık programlar ile bölgesel ve yerel şartlar göz önüne alınarak, arazi ve arsaların, Yönetmeğin 7 nci maddesine göre tespit edilecek maliyet bedeli veya kıymet takdiri üzerinden satışı, tanzim satışı ve devrine ilişkin usul ve esasları Merkez Komisyonu görüşüne dayalı Genel Müdür onayı ile belirlenir.

  Kıymet takdiri suretiyle tespit edilecek bedel, Yönetmeliğin 7 nci maddesine göre belirlenen maliyet bedelinden az ise, maliyet bedeli esas alınır.

  Satışa çıkarılan Genel Müdürlük mülkiyetindeki arazi ve arsaların en az iki defa alıcısı çıkmamışsa, bölgesel ve yerel şartlar değerlendirilerek satış bedeli yeniden tespit edilir.

  b) Kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlarla kamu kurumlarının talepleri öncelikle değerlendirilir. Bu kurum ve kuruluşlara, işin mahiyetine göre, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 30 uncu maddesine göre veya kıymet takdiri suretiyle satış yapılabilir.

  c) Avans karşılığı iktisap olunan taşınmaz mallar, Yönetmeliğin 7 nci maddesine göre tespit edilecek bedel üzerinden, ihale edilmeden ilgililerine doğrudan satılarak intikal ettirilir. Alınan avans satış bedelinden mahsup edilir.

  d) Genel Müdürlük gerekirse hasılat paylaşımı, arsa veya arazi karşılığı üretim veya finansmanına katılarak ortak uygulama modelleri kullanmak suretiyle altyapılı arsa üretimi yaptırabilir.

  e) 1164 sayılı Kanunun ek 4 üncü maddesine göre iktisap edilmiş olan taşınmaz mallar kıymet takdiri yapılmadan maliyet bedeli üzerinden toplu konut uygulamaları için Toplu Konut İdaresi Başkanlığına verilebilir.

  f) Kanunlar ile kalkınma planları ve yıllık programlar ile Bakanlar Kurulu Kararlarında ön görülen öncelikler dikkate alınarak 1164 sayılı Kanunun ek 4 üncü maddesine göre alınan arazilerin, olduğu gibi veya arsa, altyapılı arsa olarak üretildikten sonra belli bir sektör veya yörenin gelişmesini desteklemek amacıyla özel amaçlı satış veya devri Bakanlar Kurulu veya Konut Yüksek Kurulu kararı ile yapılabilir.

  g) Genel Müdürlük, Merkez Komisyonunca uygun görülecek projelerin gerçekleştirilmesi veya arazi ve arsaların değerlendirilmesi amacıyla; mülkiyetindeki taşınmaz malların satışında bedelin % 25'i peşin, kalanı beş yıldan fazla olmamak kaydıyla vadeli satış yapabilir. 1164 sayılı Arsa Ofisi Kanununun Ek 4 üncü maddesine göre bedelsiz elde edilecek taşınmaz malların satış ve devirlerinde bedelin %10'u peşin alınmak üzere vadeli satış yapılabilir. Vade süresi on yıldan fazla olamaz.

  Vadeli satışlarda her yılın Ocak ve Temmuz aylarında belirlenen bir önceki 6 aylık memur maaş artış oranı ve Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından Türkiye geneli için belirlenen Toptan Eşya Fiyat Endeksi (TEFE) değerlerinden düşük olanı uygulanır.

  Vadeli satışlarda, bedelin ödenmesi ve sürenin tespiti sözleşmeye bağlanır. Genel Müdürlükçe kabul edilecek yeterli teminatın sağlanması halinde, taşınmaz rehni tesis edilmeyebilir.

  Arazi ve Arsaların Kiraya Verilmesi

  Madde 9 - Genel Müdürlük, mülkiyetindeki taşınmaz malları ihale ile kiraya verebilir.

  İlk yıl kira bedeli ihale bedelidir. Takip eden yıllar kira bedelleri, önceki yıl kira bedelinin Devlet İstatistik Enstitüsünce belirlenecek Toptan Eşya Fiyat Endeksi (TEFE) oranında artırılır.

  Kiraya verilecek taşınmaz malların kira süresi 5 yıldan fazla olamaz. Ancak Genel Müdürlük kira süresini beşer yıllık dönemler itibarıyla üç defa uzatabilir. Uzatma halinde, kira bedeli günün şartlarına göre Genel Müdürlükçe yeniden belirlenir.

  Kiralanan yerin, sözleşme süresinin bitimi veya herhangi bir nedenle tahliyesi halinde, sözleşmede aksine bir hüküm bulunmadıkça taşınmaz üzerinde kiracı tarafından yapılmış olan yapılar yıkılarak eski haliyle teslim edilir. Aksi halde, taşınmazın eski haline getirilmesi için yapılan masraflar %25 fazlasıyla kiracıdan alınır. Ancak Genel Müdürlükçe istenildiği taktirde bu yapılar bedelsiz olarak terk edilir ve kiracı bundan dolayı bir hak iddia edemez.

  Kira süresi içinde kiracının kiralanan yeri başkasına devretmesi Genel Müdürlüğün iznine bağlıdır.

  Trampa

  Madde 10 - Kanun amaçlarında kullanılmak üzere iktisabı düşünülen taşınmaz malların maliklerinin kabul etmesi halinde, bedeli yerine, Genel Müdürlüğe ait taşınmaz mallardan verilebilir.

  Devredilecek ve devralınacak taşınmaz malların değeri tespit edilir. Taşınmaz malların bedelleri arasındaki fark, taraflarca nakit olarak karşılanır. Ancak, devredilecek taşınmaz malların değeri, devranılacak taşınmazın değerinin %120'sini aşamaz.

  Taşınmaz Lehine İrtifak Hakkı Kurulması

  Madde 11 - Genel Müdürlük, lüzum gördüğü hallerde, satın alma yerine Türk Medeni Kanununun irtifak hakkına ilişkin hükümleri gereğince, anlaşma yoluyla, mümkün olmadığı takdirde kamulaştırma suretiyle, taşınmaz malın tamamına veya bir kısmına veya kaynaklar üzerine irtifak hakkı kurabilir.

  Ayrıca kendi taşınmaz malları üzerinde anlaşma yolu ile irtifak hakkı kurulmasına izin verebilir.

  ÜÇÜNCÜ BÖLÜM : Çeşitli Hükümler

  Madde 12 - a) 08/08/1994 tarihli ve 22015 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Arsa Ofisi Kanunu Uygulama Yönetmeliğinin 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 45, 46 ncı maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır.

  b) 23/06/1996 tarihli ve 22675 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü İhale Yönetmeliğinin 8 inci maddesinin ikinci fıkrasındaki "Uygulama Yönetmeliğinin" ibaresi "Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü Taşınmaz Mal İktisabı, Satışı, Kiraya Verilmesi, Devri, İntikali, Trampa ve İrtifak Hakkı Tesisine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğinin" şeklinde değiştirilmiştir.

  Yürürlük

  Madde 13 - Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

  Yürütme

  Madde 14 - Bu Yönetmelik hükümlerini, Arsa Ofisi Genel Müdürlüğünün bağlı olduğu Bakan yürütür.