Bu düzenlemelerde, eşit taraflar arasında ayrım yapılmaması, ekonomik, verimli ve güvenli işletmecilik yapılması ilkelerine uyulur.

  Sisteme Giriş

  Madde 6 - Sisteme giriş için iletim şirketine yapılacak başvurularda istenecek bilgiler ile başvuru usul ve esasları ve bu başvurular için yapılacak işlemler şebeke işleyişine ilişkin düzenlemelerde belirlenir.

  İletim şebekesine bağlanılması için bağlantı anlaşması, iletim şebekesi ile doğal gaz taşınması için ise taşıma sözleşmesi yapılır.

  Taşıma miktarı bildirimleri

  Madde 7 - İletim şirketine yapılacak taşıma miktarı bildirimlerinde aşağıdaki hususlara uyulur;

  a) Taşıma miktarı, giriş ve çıkış noktaları belirtilmek sureti ile bildirilir ve bildirimler iletim şirketi tarafından muhafaza edilir,

  b) Taşıma miktarı bildirimleri, onayları, içerdiği periyot, bildirim zamanı, bildirim yapılmaması halindeki uygulamalar gibi hususlarla ilgili usul ve esaslar iletim şirketince ayrıntılı olarak belirlenir,

  c) Sistem günü içinde, tedarikçiler tarafından, programlanan doğal gaz miktarlarında artış veya düşüş talep edilebileceği gibi programlanan çıkış noktalarının değiştirilmesi de talep edilebilir.

  Taşıma Programının Yapılması

  Madde 8 - İletim şirketi, taşıma programlarını, 7 nci madde uyarınca yapılan bildirimlere veya bildirim yapılmaması halinde şebeke işleyişine ilişkin düzenlemelerde belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde belirlenen miktarlara göre yapar. Süresinden sonra alınan bildirimler, süresinde alınan bildirimlerdeki miktarlardan sonra ve sistemin uygun olması halinde programlanabilir. Programlamada kesintisiz taşıma hizmeti önceliklidir.

  İletim şirketi, taşıma miktarlarını programladıktan sonra tedarikçilere onay bildirimi yapar ve onay bildirimleri, taraflarca muhafaza edilir.

  Programlanan miktarlarda değişiklik olması halinde, değişiklik etkilenen tüm taraflara eş zamanlı bildirilir.

  Taşınan Miktarların Tespiti

  Madde 9 - İletim şirketi, sistem günü sonunda, bütün giriş ve çıkış noktalarına göre taşınan miktarları belirler. Belirlenen taşıma miktarları, iletim şirketince taşıma hizmeti alanlara bildirilir.

  ÜÇÜNCÜ BÖLÜM : Kesinti veya Azaltma, Sevkiyat Kontrol ve Dengeleme Hizmeti

  Kesinti veya Azaltma

  Madde 10 - İletim şirketi;

  a) İletim şebekesinde doğal gaz kaçağı olması, iletim şebekesi güvenliğinin ciddi bir risk altında olması ve iletim şebekesindeki doğal gazın teslim edildiği takdirde basınç ve kalitesinin can ve mal güvenliği açısından tehlike oluşturması hallerinde derhal,

  b) Sistem dengesinin bozulması durumunda, şebeke işleyişi ile ilgili düzenlemelerde belirlenen sürelerde haber vermek koşulu ile,

  c) İletim şebekesinde bakım, onarım, kontrol, bağlantı veya yenileme çalışması sırasında gerekli olduğu hallerde taşıma sözleşmesinde belirlenecek esaslar çerçevesinde, giriş ve çıkış noktalarındaki teslimlerde kesinti veya azaltma yapma hakkına sahiptir. Bu durumda tedarikçiler, iletim şirketinin kesinti veya azaltmalara ilişkin taleplerini yerine getirir.

  Sistem dengesinin bozulmasından kaynaklanan kesinti veya azaltmalarda;

  1) Kesinti veya azaltmaya sebep olan tedarikçinin o sistem gününde tespit edilmesi durumunda, ilgili tedarikçinin neden olduğu miktar kadar doğal gaz teslimlerinde kesinti yapılır.

  2) Kesinti veya azaltmaya sebep olan tedarikçinin o sistem gününde tespit edilemediği durumlarda, sistem dengesizliğinden etkilenecek bölgede önce kesintili taşıma hizmetlerinde kesinti yapılır, daha sonra, kesintisiz taşıma hizmetlerinde, kapasite miktarlarıyla orantılı bir şekilde ve tedarikçilerin kendi müşterileri için öngördüğü sıralamaya göre kesinti yapılır.

  Arzı yetersiz olan tedarikçinin belirlenmesi amacıyla iletim şirketince tedarikçilerden programlanan miktarlarda doğal gaz arzı yapıp yapmadıklarına dair bilgi ve belgeler talep edilebilir.

  İletim şirketi, uyguladığı kesinti veya azaltmalarla ilgili tüm bildirimleri muhafaza etmek ve sistem günü bazında tedarikçilere uygulanan kesinti veya azaltma miktarlarına ilişkin kayıtları tutmak ve muhafaza etmek zorundadır.

  Tedarikçiler, sistem dengelemesi amacı ile uygulanabilecek kesinti veya azaltmalar için, tüm kesintili ve kesintisiz müşterilerini içeren listelerini bölge bazında ve ilk kesileceklerden başlamak üzere sıralayarak iletim şirketine verir. İletim şirketi, tedarikçilerce verilmiş müşteri listelerindeki sıralamalara göre kesinti ve azaltmaları uygular.

  Sevkiyat Kontrol ve Sistem Dengeleme Hizmeti

  Madde 11 - Sistem günü için programlanan miktarların gerçekleşen günlük miktarlar ile aynı olması esastır. Sistem günü için programlanan miktarlar ile gerçekleşen miktarlar arasındaki fark, iletim şirketince şebeke işleyişine ilişkin düzenlemelerde belirlenecek kabul edilebilirlik sınırını aşamaz. Bu sınırın aşılması durumunda, ilgililer sevkiyat kontrol bedeli uygulamasına tabi tutulur.

  Sevkiyat kontrol bedelleri;

  a) Sistem dengelemesine katılım bedeli,

  b) Kesinti dengeleme bedeli,

  c) Hizmet kesintisi bedelinden,

  oluşur.

  Sistem günü için programlanan ve gerçekleşen miktarlar arasındaki farkın kabul edilebilirlik sınırını aşarak kesintiye yol açan tedarikçilerden sistem dengelemesine katılım bedeli ile kesinti dengeleme bedelleri iletim şirketince tahsil edilir. Kesintiye yol açmadan kabul edilebilirlik sınırını aşan tedarikçiler ise iletim şirketine sadece sistem dengelemesine katılım bedeli öder. Kesintiye yol açan tedarikçilerden tahsil edilen kesinti dengeleme bedeli, kesintiden etkilenen tedarikçilere iletim şirketince ödenir. İşletme hatası nedeniyle sistem dengesinin bozulması ve kesintiye yol açılması durumunda, iletim şirketi kesinti veya azaltmaya uğrayan tedarikçilere hizmet kesintisi bedelini ödemekle yükümlüdür. Bu bedeller, ilgili mevzuat çerçevesinde Kurul tarafından belirlenir.

  İletim şirketi, sistem dengelemesi için tedarikçilerden giriş ve/veya çıkış noktasında verdikleri ve/veya aldıkları doğal gazın azaltılmasını veya arttırılmasını talep edebilir. Böyle bir durumda tedarikçiler arttırma, kesinti veya azaltma talebine uymak zorundadır. Arttırma talebi, ancak yeterli arz imkanlarına sahip olunmadığının belgelenmesi halinde reddedilebilir.

  İletim şirketinin talebi üzerine giriş veya çıkış noktalarındaki doğal gaz sevkiyat miktarlarını programları dışında arttıran veya azaltan tedarikçilerden sevkiyat kontrol bedeli alınmaz.

  DÖRDÜNCÜ BÖLÜM : Sevkiyat Kontrol Merkezi, İletişim Sistemi ve Kapasite Tahsisleri

  Sevkiyat Kontrol Merkezi

  Madde 12 - Sevkiyat kontrol merkezi, iletim şebekesi giriş ve çıkış noktalarına ilişkin ölçümler ve bu şebekenin izlenmesi ve işletilmesi için gerekli tüm verileri toplamaya, iletmeye ve işlemeye elverişli donanım, yazılım ve altyapıya sahip olmak zorundadır. Bu merkez, şebekenin sevkiyat kontrolü ve dengelenmesi için gerekli kontrol komutlarını verecek özelliklerle donatılır.

  İletişim Sistemi

  Madde 13 - İletim şirketi, tedarikçilerin izleyebileceği bir elektronik bülten tablosu (EBT) üzerinden; taşıma miktarı, programlanan ve iletilen miktarlar, kesinti veya azaltma talep ve miktarları, sistem dengeleme talimatları ve kapasite tahsisleri gibi iletim şebekesinin işleyişi ile ilgili tüm bildirimlerin yapıldığı bir iletişim sistemi kurar. Bu sistem diğer iletim şirketleri ve depolama şirketleri arasındaki iletişimde de kullanılabilir.

  Kapasite Tahsisleri

  Madde 14 - İletim şirketi, atıl kapasitelerini elektronik bülten tablosunda (EBT) duyurur ve şebeke işleyişine ilişkin düzenlemelerinde kapasitelerin satışları ve devirleri için eşit durumda olan taraflar arasında ayrım yapılmaması esasına dayanan bir yöntem belirler.

  BEŞİNCİ BÖLÜM : Doğal Gaz Teslimleri, Ölçüm ve Ölçüm Cihazlarının Kalibrasyonu

  Doğal Gaz Teslimleri

  Madde 15 - Doğal gazın, iletim şirketine teslim edilmesi ve iletim şirketinden teslim alınması, tedarikçi veya adına hareket edenlerce yapılır. Doğal gazın tedarikçi adına hareket edenlerce teslim edilmesi ve/veya alınması ve bunlarla teslim sözleşmesi yapılmasına ilişkin koşullar taşıma sözleşmelerinde yer alır.

  İletim şirketi, iletim şebekesi üzerindeki mevcut giriş ve çıkış noktalarını belirlemek ve ilan etmek zorundadır. Taşıtılacak doğal gaz için iletim şebekesi üzerindeki hangi giriş ve çıkış noktalarının kullanılacağı ve teslim edilecek doğal gazın teslim noktasındaki özellikleri, basıncı ve sıcaklık sınır değerleri taşıma sözleşmelerinde belirtilir.

  Ölçüm ve Ölçüm Cihazlarının Kalibrasyonu

  Madde 16 - Giriş ve çıkış noktaları için belirlenen ölçüm cihazlarının hangi sıklıkta ve nasıl okunacağı taşıma ve/veya teslim sözleşmelerinde belirtilir.

  Tedarikçiler, giriş ve çıkış noktalarındaki ölçüm cihazları ile ilgili olarak montaj, okuma, bakım ve onarım, değiştirme, denetim, kontrol, kalibrasyon veya ayarlama işlemleri esnasında temsilci bulundurma hakkına sahiptir.

  Denetim ve değerlendirme amacıyla taraflar, istenildiği takdirde ölçüm kayıtlarını, birbirlerine verir.

  Ölçüm cihazlarının kalibrasyonuna ilişkin hususlar şebeke işleyişine ilişkin düzenlemelerde belirtilir.

  ALTINCI BÖLÜM : Geçici Hükümler, Yürürlük ve Yürütme

  Geçici Madde 1 - Mevcut iletim şebekelerini işleten kuruluşlar, şebeke işleyişine ilişkin düzenlemelerini bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren en geç altı ay içinde hazırlayarak Kurum onayına sunar.

  Geçici Madde 2 - Mevcut iletim şirketleri 31/12/2004 tarihine kadar *1* iletişim sistemini kurar. İletişim sistemi devreye girinceye kadar iletim şirketlerinin belirleyeceği yöntemle iletişim sağlanır. Mevcut sevkiyat kontrol merkezi, kurulacak iletişim sistemine ve 12 nci maddeye uygun olarak düzenlenir.