Resmi Gazete Tarihi: 23/03/1978

  Resmi Gazete Sayısı: 16237

  İçişleri Bakanlığından:

  BÖLÜM I

  Madde 1 - 1580 sayılı Belediye Yasasının 15 inci maddesinin 02/12/1960 gün ve 150 sayılı yasa ile değişik 43 üncü fıkrası gereğince yapılacak tanzim satışlarında ve hayatı ucuzlatacak önlemlerin alınmasında bu Yönetmelik uygulanır.

  Kapsam

  Madde 2 - 1580 sayılı Yasanın 15 inci maddesinin 3, 16 ve 43 üncü fıkralarındaki ücret tarifelerini düzenleme, toptan ve perakende azami satış fiyatlarıyla kar hadlerini saptama yetkileri saklı kalmak üzere, belediyece aşağıdaki önlemler alınır:

  1 - Halkın günlük yaşayışını etkileyen yiyecek, yakacak ve diğer zorunlu ihtiyaç maddelerini,

  a) Satın almak, stok etmek, belirli bir karla satın aldırmak, sattırmak;

  b) Bu yolla sağlanacak maddeleri amaca uygun olarak dağıtmak üzere tanzim satış mağazaları kurmak;

  2 - Hayatın ucuzlatılmasına etkili olmak için,

  a) Çimento, demir, çelik, maden ve linyit kömürü gibi resmi kurum ve kuruluşlarca belediyeye tahsis edilecek mal ve maddeleri almak, aldırmak ve amaca uygun olarak gerçek ihtiyaçlılara dağıtılmasını sağlamak,

  b) 1 inci fıkradaki maddelerin halka aracısız dağıtımını sağlamak amacıyla üreticiler, diğer belediyeler, köyler, kamu iktisadi kuruluşları ve kooperatiflerle üretim değerlendirme ve pazarlama konularında her türlü iş birliğini yapmak,

  c) Yerel koşullar elverdiği ölçüde 1 inci fıkradaki maddeleri üretmek, değerlendirmek ve pazarlamak,

  Bu maddedeki işlerin görülmesi için gerekli mağaza, depo, arsa ve arazi gibi taşınmaz mallarla, taşıtlar, araç ve gereçler belediyece sağlanır.

  Satın alınan, yaptırılan taşınır ve taşınmaz mallar belediyenin mülkiyetine geçmekle birlikte, bunlar ve kira ile tutulan diğer taşınır ve taşınmazlar bu maddedeki işler dışında kullanılamaz.

  Bağışıklık

  Madde 3 - Bu Yönetmeliğin 2 nci maddesine göre yapılacak işlerle her türlü taşınır mal alım satımı, kiralanması gibi işlerde ve muhasebe yöntemlerinde 2490 ve 1050 sayılı yasalar hükümleri uygulanmaz.

  Taşıt alımlarında 5 Ocak 1961 tarih ve 237 sayılı yasa hükümleri saklıdır.

  Fon kurulması

  Madde 4 - Bu Yönetmelikte verilen görevlerin yerine getirilmesi amacıyla belediye bütçesinden karşılanmak üzere lira tutarında bir fon kurulmuştur.

  Bu tutara ulaşılıncaya kadar, tanzim satışlarından elde edilen karlar fona eklenir.

  Fona yapılacak bağış ve yardımlar söz konusu tutarın hesabında dikkate alınmaz.

  Fon gelirleri

  Madde 5 - Fon gelirleri şu kaynaklardan sağlanır:

  1) Tanzim satışlarında elde edilecek karlar,

  2) Banka faizleri,

  3) Yapılacak hizmetler karşılığı alınacak ücretler,

  4) Çeşitli gelirler,

  5) Yardımlar ve bağışlar.

  Fon giderleri

  Madde 6 - Fondan ödenecek giderler şunlardır:

  1) Yönetmeliğin 2 nci maddesinde gösterilen işlere ilişkin giderler,

  2) Tanzim satışları ve tahsisli maddelerin dağıtımı işleri için gerekli taşınır ve taşınmaz malların alım, yapım onarım vb. giderleri,

  3) Fonda çalışan memur ve hizmetlilere 657 sayılı Devlet Memurları Yasası hükümleri uyarınca yapılacak ödemeler.

  Fon paralarının yatırılacağı banka

  Madde 7 - Belediye bütçesinden fona ayrılan paralar ve 5 inci maddede gösterilen fon gelirleri, ulusal bankalardan birinde, sözleşmeye dayalı olarak açılacak özel bir hesaba yatırılır.

  Bu banka, tanzim satış yerlerinde toplanan paraları, kendi memurları eliyle alındı karşılığında her gün akşam üzeri teslim alıp fon hesabına geçirmeyi üstlenenler arasından seçilir.

  BÖLÜM II : Örgütlenme

  Madde 8 - Fonun yönetimi fon başkanlığı, yönetim kurulu, saymanlık ve satış biriminden oluşan örgüt eliyle yürütülür.

  Fon Başkanı

  Madde 9 - Belediye başkanı fonun da başkanı ve temsilcisidir.

  Temsilcilik sıfatı saklı olmak üzere, belediye başkanı, fon başkanlığı görev ve yetkilerini, kendi sorumluluğu altında, belediye başkan yardımcısına devredebilir.

  Fon Başkanının görev ve yetkileri

  Madde 10 - Fon başkanının görevleri şunlardır:

  1) Saymanın hazırladığı fon bütçesini inceleyip denkleştirmek,

  2) Fonun alacak ve gelirlerini izleyip tahsil ettirmek,

  3) Fon bütçesinin ita amirliğini yapmak,

  4) Yönetim kuruluna başkanlık etmek, kurulca alınan kararların uygulanmasını sağlamak,

  5) Tanzim satışlarına amaca uygun yön verilmesi için piyasa hareketlerini, fiyat iniş çıkışlarını sürekli olarak izleyip alınacak önlemler için yönetim kuruluna rapor vermek,

  6) 1590 sayılı Yasanın 70 inci maddesinin 1, 2, 4, 8,10, 11, 12, 13 üncü fıkraları ile 71 inci maddesi gereğince belediye meclisinin; 83 üncü maddesinin 1-8 fıkraları gereğince belediye encümeninin; 99 uncu maddesinin D ve 100 üncü maddesinin C, D fıkraları gereğince belediye başkanının yetkisine giren işleri belediye başkanına bildirerek sonuçlanmasını sağlamak (Fon başkanlığı belediye başkanında ise, söz konusu işlerin sonuçlandırılmasını kendisi sağlar),

  7) Üreticiler, diğer belediyeler, kamu kuruluşları ve kooperatiflerle yapılacak sözleşmeleri hazırlamak,

  8) Fon hizmetleri için yaptırılan ya da satın alınan taşınmazlarının belediye adına tapuya tescilini sağlamak,

  9) Fon hizmetindeki her türlü taşınır, taşınmaz mallarla ayniyatı Devlet Binalarının Yangından Korunmasına ilişkin yönetmelik hükümlerine göre koruyacak önlemleri almak ve uygulamak.

  Fon Yönetim Kurulu

  Madde 11 - Fon yönetim kurulu, fon başkanının başkanlığı altında belediye iktisat, hesap işleri, sağlık, veteriner müdürleri ve belediye encümeninin seçeceği seçimlik üyelerden birinin katılmasıyla kurulur. Demir ve çimento gibi tahsisli maddelerle ilgili kararlarda, kurula belediye fen işleri müdürü de katılır.

  Kurul, başkanın çağrısı üzerine, üye tam sayısıyla toplanır ve kararlarını çoğunlukla verir. Oylar eşit olursa, başkanın bulunduğu taraf çoğunluk sayılır.

  Zorunlu nedenlerle kurula katılamayan üyeler yerlerine yetkili bir temsilci gönderirler.

  Bu maddeye göre yönetim kurulu oluşturulamayan yerlerde, kurulun görevleri, 1580 sayılı yasa hükümlerine göre, belediye encümenince yerine getirilir.

  Fon Yönetim Kurulunun görevleri

  Madde 12 - Fon yönetim kurulunun görevleri şunlardır:

  1) Başkanın denkleştirdiği fon bütçesini inceleyerek gerekçeli bütçe raporu düzenlemek,

  2) Aylık mizan, yıl sonu mizanı ve bilançoyu inceleyerek saymanın zimmet ve beraatine ilişkin gerekçeli rapor düzenlemek,

  3) Tanzim satışına ve tahsisle malların dağıtımına ilişkin ilkeleri sağlamak,

  4) üreticiler, diğer belediyeler, kamu kuruluşları ve kooperatiflerle işbirliği esaslarını saptamak ve işbirliği yapılmasına karar almak,

  5) Başkanın vereceği piyasa ve fiyat hareketleri raporunu inceleyip tanzim satışlarına girecek ya da satışlarına son verilecek zorunlu ihtiyaç maddelerini saptamak,

  6) Tanzim satışı yapılan maddelerin fiyatlarını düzenlemek,

  7) Tanzim satışı ve dağıtım hizmetleri dışında yapılacak yan hizmetler için ücret tarifesi düzenlemek,

  Özel yönetim kurulu bulunan yerlerde bu maddenin 1, 2, 6 ve 7 nci fıkralarına göre alınan kararlar, 1580 sayılı yasanın 83 üncü maddesi hükümleri uyarınca belediye encümeninin 4 üncü fıkraya göre alınan kararlar aynı yasanın 100/C maddelerine göre belediye başkanının onayına sunulur.

  Fon Saymanlığı

  Madde 13 - Fon saymanlığı, bir sorumlu sayman ile yeteri kadar memur, ambar memuru, satış memuru, kasa memuru ve mutemetle kurulur.

  Bu örgüt, zorunluk olmadıkça, belediye ya da belediyeye bağlı personel arasından belediye başkanınca oluşturulur.

  Dışarıdan personel alınmasına zorunluk halini alınacak kadro sayı ve derecelerini, bunların hangi işlerde çalıştırılacağını belediye meclisi kararlaştırır.

  Dışarıdan alınan personelin yerlerini değiştirmeye belediye başkanı yetkilidir. Bu değişiklik ilk toplantısında gerekçesiyle birlikte belediye meclisine bildirilir.

  Sorumlu Sayman

  Madde 14 - Fon sorumlu saymanı, Belediye hesap işleri müdürü ya da belediye saymanının gözetim ve denetimi altında ve ona hesap vermekle yükümlü olarak şu görevleri yapar:

  1) Fon bütçesini hazırlayıp gerekçeli bir raporla belediye meclisinin Şubat ayı olağan toplantısına yetişmek üzere başkana vermek,

  2) Fon gelirlerini izleyip tahsil ettirmek, fon bütçesi ödeneklerinden gerçekleşen giderleri verile emrine bağlayıp ödenmesini sağlamak,

  3) Fonun hesap işlemlerini Türk Ticaret Yasası, Vergi Usul Yasası ve diğer vergi yasalarına uygun olarak tutmak, yürütmek ve belgelerini düzenlemek,

  4) Ayniyat Yönetmeliği gereğince ayniyat işlerini yürütmek, ayniyatla ilgili kayıt ve defterleri tutmak,

  5) Ambar memuru, satış memuru, kasa memuru ve mutemet gibi para ve para yerine geçen değerleri ve ayniyatı alıp veren memurlardan hesap almak, hesaplarında yolsuzluk görülenler hakkında yasal kovuşturmaya girişilmekle birlikte durumu belediye hesap işleri müdürü ya da saymanına bildirmek,

  6) Aylık mizan, yıl sonu mizanı, bilanço ve kar ve zarar cetvellerini düzenlemek,

  7) İdare hesabını düzenleyip Sayıştay'a gönderilmek üzere belediye hesap işleri müdürü ya da saymanına vermek.

  Ambar memuru

  Madde 15 - Ambar memurunun görevleri şunlardır:

  1) Ambarın yönetimini, ambarların birbirleriyle ve tanzim satış yerleri ile tutarlı bir biçimde işlemelerini düzenleyip sağlamak,

  2) Ambara giren mal ve maddelerin giriş ve çıkışını düzene koymak, giriş çıkış kayıtlarını tutmak, belgelerini düzenlemek ve saklamak,

  3) Ambara giren her türlü mal ve maddeyi çürüme, bozulma, yanma, akıp gitme, çalınma gibi tehlike ve zararlardan korumak; kendiliğinden alamayacağı koruma önlemleri için fon başkanlığına yazılı bilgi vermek ve önerilerde bulunmak,

  4) Ambarlarla satış yerlerinin yangından korunması için fon başkanlığınca alınacak önlemleri uygulamak, uygulanmasını izlemek, bu konularda fon başkanlığına yazılı önerilerde bulunmak.

  Satış memuru

  Madde 16 - Satış memurunun görevleri şunlardır:

  1) Satışı yapılacak mal ve maddeler için istek fişi düzenleyip saymanla birlikte imzaladıktan sonra ambar memuruna göndermek,

  2) Ambardan gelen mal ve maddeleri teslim aldıktan sonra ambar çıkış fişini imzalayıp saymana göndermek;

  3) İhtiyaç belgesi ile dağıtılan mal ve maddeler için müşterilerden ihtiyaç belgesini isteyip almak ve bu belgeleri saymanlığa vermek,

  4) Müşterilere, aldıkları mal ve maddenin tutarını gösterir, fon başkanlığı başlığını taşıyan, dip koçanlı ve zincirleme sıra numaralı satış fişi kesmek; kasa memurunun "tahsil edilmiştir" damgasını taşıyan fişi aldıktan sonra sattığı mal ve maddeyi müşteriye teslim etmek,

  5) Hesapların sonu alındığında fişleri dip koçanları ile birlikte saymanlığa vermek,

  Satış memurları kendilerine teslim edilen mal ve maddelerin kaybolma, çalınma, kırılıp dökülme gibi her türlü zararlarından sorumludurlar.

  Kasa memuru

  Madde 17 - Kasa memuru şu görevleri yapar:

  1) Satış memurunun kestiği satış fişi tutarını tahsil ederek fişe "tahsil edilmiştir" damgasını vurduktan sonra müşteriye geri vermek,

  2) Tahsil ettiği paraların satış sırasında kaydını tutmak ve paraların muhafazasını sağlamak,

  3) Kasada toplanan paraları, satış memuru ile birlikte düzenlenecek tutanak üzerine ve alındı karşılığında sözleşmeli bankadan gönderilecek memura ya da fon mutemedine teslim etmek, düzenlenen tutanak ve alındıları özel bir dosyada saklamak.

  Mutemet

  Madde 18 - Mutemedin görevleri şunlardır:

  1) İvedi iş ve hizmetler için kendisine verilen avanstan harcadığı paraların belgelerini bir ay içinde gider bordrosuna bağlayıp saymanlığa vererek hesabını kapatmak,

  2) Sözleşmeli banka personeli ile tahsilat yapılmayan belediyelerde, satış yerlerini dolaşarak kasa memurlarından alındı karşılığında tahsil edeceği paraları, saymanlıkça kesilecek teslim fişi ile bankaya yatırmak.

  BÖLÜM III : Alım Satım İşleri

  Madde 19 - Fon yönetim kurulu oluşturulabilen yerlerde, fon başkanı ya da yetki vereceği daire müdürünün başkanlığında iktisat ve hesap işleri müdürleriyle fon saymanı ve ambar memurundan oluşan bir satın alma komisyonu kurulur.

  Demir ve çimento gibi tahsisli işlerde belediye fen işleri müdürü, orijinal ambalajı ile satılmayan yiyecek maddeleriyle ilgili alımlarda belediye sağlık ve veteriner müdürleri de komisyona katılırlar.

  Komisyonun müdür üyeleri kendi adlarına bir yetkiliyi komisyonda görevlendirebilirler. Ancak görevlendirdikleri yetkilinin oy ve kararlarından onunla birlikte sorumlu olurlar.

  Satınalma komisyonu kurulamayan belediyelerde, bu görev belediye encümenince yerine getirilir.

  Uygulanacak yönetmelik

  Madde 20 - Tanzim satışları için yapılacak alım, satım, yaptırmak, keşif, kiralama, kiraya verme, ulaştırma ve benzeri işler, 4768 sayılı yasanın 3 üncü maddesi uyarınca çıkarılan "Alım ve satım esaslarına ilişkin yönetmelik" hükümleri içinde yürütülür.

  Ancak bu Yönetmeliğin 41 inci maddesi ile Enerji ve tabii Kaynaklar Başkanlığınca çıkarılıp Resmi Gazetenin 17/05/1974 gün ve 14889 sayısında yayımlanan Yönetmelikle değişik 38 inci maddesi hükmü dikkate alınmaz.

  Alım satım tutarları

  Madde 21 - Alım satım Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin çeşitli maddelerinde gösterilen alım satım tutarları, bu maddelerde 17/05/1974 gün ve 14889 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan yönetmelik değişikliği ile kabul edilen miktarlardır.

  Yönetmelikte İstanbul, Ankara, İzmir ve Adana işletmeleri için uygulanması öngörülen alım satım tutarları, nüfusu 100 binden çok belediyelerin tanzim satışlarında da uygulanabilir.

  BÖLÜM IV : Akçalı İşler

  Madde 22 - Fon bütçesinin hesap dönemi mart ayı başından şubat ayı sonuna kadar olan 12 aylık süredir.

  Bütçenin hazırlanması

  Madde 23 - Fon bütçe taslağı Kasım ayı başında belediye başkanlığına gönderilir. Belediye başkanı bütçeyi bir ay içinde inceleyip onaylayarak Aralık ayı başında belediye encümenine verir.

  Belediye encümeni bütçe üzerindeki incelemesini iki ay içinde bitirmek ve bütçeyi gerekçeli bir raporla birlikte belediye başkanına vermek ödevindedir. Hazırlanan bütçe gerekçesiyle birlikte Şubat ayı başında belediye başkanınca meclise verilir.

  Bütçenin görüşülmesi

  Madde 24 - Belediye meclisi bütçe kararnamesi metnini madde madde, gelir ve gider cetvellerini bölüm bölüm görüşüp bütçeyi olduğu gibi ya da bölüm ve maddelerini değiştirerek kabul eder.

  Meclisçe kabul edilen bütçe 1580 sayılı Yasanın 71 inci ve 123 üncü maddeleri uyarınca onaylanmak üzere, mart ayı girmezden en az bir hafta önce, en büyük mülkiye amirine gönderilir.

  Bütçe dışı ödeme

  Madde 25 - Kesinleşen bütçe dışında ödeme yapılamaz. Bütçe dışında ödemelerden sayman ve ita amiri birlikte sorumlu tutulur; ayrıca haklarında 1580 sayılı Yasanın 125 inci maddesi uyarınca yasal kovuşturma yapılır.

  Paraya el süremeyecek olanlar

  Madde 26 - Kasa memuru ile mutemet dışında hiç bir kimse hangi nedenle olursa olsun fon parasına el süremez.

  Giderler bankadaki özel hesaptan sayman ve ita amirinin imzalarını taşıyan çeklerle ödenir.

  Gider belgeleri

  Madde 27 - Fon giderleri Maliye Bakanlığınca çıkarılan (Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliği) esaslarına göre, gerekli gider belgeleri düzenlenerek ödenir.

  Saymanın ödemeden çekinmesi

  Madde 28 - Fon saymanı, yapan servisin başındaki amir ya da memurun "gider gerçekleştirme memuru" olarak düzenlediği gider belgeleri ve ekleri üzerinde şu incelemeleri yapar:

  1) Giderin bütçedeki bölüm ve maddeye uygunluğu

  2) Gerçekleştirme belge ve eklerinin tamam olması,

  3) Maddi yanlışlık bulunmaması,

  4) Giderin yasa, tüzük ve yönetmeliklere, yetkili yerlerin kararlarına, sözleşmelere uygun bulunması,

  5) alacaklının kimliğinin belli olması,

  Sayman yaptığı bu inceleme sonunda uygun görmediği gerçekleştirme belgelerinin tutarlarını ödemeyip gerekçesiyle birlikte geri çevirir.

  Saymanın 2, 3 ve 5 inci fıkralara uygunsuzluk noktasından geri çevirmeleri kesindir; ödemeye zorlanamaz. Ancak, 1 ve 4 üncü fıkralara uygunsuzluk noktasından yapılan geri çevirmelerde, ita amiri "Sorumluluğu yüklenme belgesi" verirse, sayman, bu belgeyi verile emrine bağlayarak ödemeyi yapar.

  Muhasebe yöntemi

  Madde 29 - Fon saymanlığında tutulacak defter ve muhasebe kayıtları, fişler ve belgeler Maliye Bakanlığınca hazırlanıp 15 Şubat 1968 gün ve 12827 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Döner Sermaye Muhasebesi Hesap Yönetmeliği" esaslarına göre düzenlenip yürütülür.

  Belediye hesap işleri müdürünün denetimi

  Madde 30 - Belediye hesap işleri müdürü ya da saymanı, fon hesaplarını sürekli biçimde gözetim altında tutmak ve denetlemekten sorumludur.

  Hesap işleri müdürü ya da sayman, denetimi sırasında işlemlerinde kötülük ya da yolsuzluk gördüğü memurlar hakkında hemen yasal kovuşturmaya girişmekle birlikte, durumu belediye başkanına da bildirir.

  BÖLÜM: V : Son Hükümler

  Madde 31 - Satış yerleri dışında ve kasa memurlarından başka hiçbir kimse, hiç bir nedenle müşterilerden para tahsil edemez.

  Ancak, çimento, demir, odun, linyit ve maden kömürü gibi tahsis mal ve maddelerini teslim almadan ödeme yapmak isteyen müşteriler saymanlıkça kesilecek teslim fişi ile mal bedelini bankaya yatırabilirler.

  Bu gibi müşterilerin malları saymanlıkça verilecek onaylı fiş karşılığında, satış yerlerince kendilerine teslim edilir.

  Vezne kurulması

  Madde 32 - Fon için vezne kurulması, yönetmeliğin 7 nci maddesi gereğince satış yerlerinden paraları kendi memurlariyle teslim alıp özel hesaba geçirmeyi kabul edecek banka bulunmamasına bağlıdır.

  Bu koşulla kurulacak vezneye giren paraların her gün saymanlıkça kesilecek teslim fişiyle bankadaki hesaba yatırılması zorunludur.

  Veznede hiçbir zaman 2.000 liradan fazla para bulundurulamayacağı gibi, vezneden ödeme de yapılamaz.

  Yerel koşullara uygun örgütlenme

  Madde 33 - Personelin sayıca yetersizliği nedeniyle bu yönetmeliğe göre örgütlenemeyen belediyelerde, tanzim satışı ile ilgili görevlerin birden fazlası bir tek memura verilebilir.

  Ancak bu durumda saymanlık, ita amirliği ve gerçekleştirme memurluğu görevlerinden ikisi bir kişi üzerinde birleştirilemez.

  Kefalete bağlanacak memurlar

  Madde 34 - Ambar, satış ve kasa memurları ile mutemet gibi para ve para yerine geçen değerleri ve ayniyatı alıp veren ve elinde tutan memurlarla hizmetliler, 02/06/1934 tarih ve 2489 sayılı kefalet yasası ile Hususi İdare ve Belediyeler Kefalet Sandığı Tüzüğü hükümlerine göre kefalete bağlanır.

  Yürürlük

  Madde 35 - Bu Yönetmelik Resmi Gazete ile yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

  Yürütme

  Madde 36 - Belediye meclisinin

  .. gün ve

  . Sayılı kararı ile kabul edilen bu Yönetmeliği belediye başkanı yürütür.