|
FİNANSAL KİRALAMA İŞLEMLERİNDE BULUNACAK ŞİRKETLERİN KURULUŞ VE ŞUBE AÇMALARI İLE DENETLENMELERİNE DAİR YÖNETMELİK
FİNANSAL KİRALAMA İŞLEMLERİNDE BULUNACAK ŞİRKETLERİN KURULUŞ VE ŞUBE AÇMALARI İLE DENETLENMELERİNE DAİR YÖNETMELİK
Resmi Gazete Tarihi: 28/09/1985
Resmi Gazete Sayısı: 18882
Devlet Bakanlığından:
I - Kapsam
Madde 1 - (Değişik madde: 10/12/1988 - 20015 s. R.G./Yön)
3226 sayılı Finansal Kiralama Kanunu'na göre faaliyetlerin bulunacak olan finansal kiralama şirketleri ve şubeleri ile yabancı finansal kiralama şirketlerinin şubeleri bu yönetmelik hükümlerine göre izin alır ve
denetlenirler. Ayrıca söz konusu Kanun çerçevesinde yurtdışına yapılacak finansal kiralama işlemleri bu yönetmelik hükümlerine tabidir.
II - Tanımlar
Madde 2 - Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;
1. Kanun : 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanunu'nu,
2. Bakanlık : Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın bağlı olduğu Bakanlığı,
3. Müsteşarlık : Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'nı,
4. Kiralayan : Türkiye'de ve yurt dışında kurulan finansal kiralama şirketleri ile yabancı finansal kiralama şirketleri tarafından Türkiye'de açılan şubeleri,
5. Kiracı : Türkiye'de veya yurtdışında finansal kiralamayı kabul edeni,
6. Mal : Finansal kiralamaya konu olan malı,
7. Kira Bedeli : Finansal kira bedelini,
ifade eder.
III - Kuruluş ve Şube Açma
Genel Şartlar :
Madde 3 - a) Türkiye'deki finansal kiralama şirketlerinin,
1. Anonim ortaklık şeklinde kurulması,
2. Sermayelerinin Kanunda belirtilen tutardan az olmaması,
3. Kurucularının müflis olmaması, yüz kızartıcı suçlardan mahkumiyetlerinin bulunmaması,
4. Hisse senetlerinin tamamının ada yazılı olması, nakit karşılığı çıkarılması, menkul kıymetler borsasında kote edilmesi, kuruluştan sonra sermayenin % 10 ve daha fazlasını devir olan ortakların kurucularda
aranan özellikleri taşınması,
5. Anasözleşmelerinin ilgili mevzuat hükümlerine uygun olması,
b) Türkiye'de şube açmak suretiyle faaliyet gösterecek yabancı finansal kiralama şirketlerinin,
1. Türkiye'deki şubeleri için ayırdıkları sermayenin Kanunda belirtilen tutardan az olmaması,
2. Anasözleşmelerinin ilgili mevzuat hükümlerine uygun olması,
3. Kuruldukları veya faaliyette bulundukları ülkelerde mevzuata aykırı hareketlerinden dolayı kiralama işlemlerinden men edilmiş bulunmamaları,
4. Türkiye'deki şube müdürleri ile yardımcılarının Türkiye'de mukim veya Türk vatandaşı olması,
5. Bakanlıkça istenecek diğer şartları taşımaları,
gerekir.
Müracaat :
Madde 4 - a) Türkiye'de finansal kiralama şirketi kurmak için,
1. Kurucular tarafından Ek : 1'deki örneğe uygun olarak doldurulacak formlar,
2. Şirket anasözleşmesi,
3. Şirketin kurulmasıyla ilgili olarak hazırlanan ve yapılması düşünülen kiralama türleri hakkında açıklamaları da ihtiva eden rapor,
4. Yönetim kurulu üyelikleri ile genel müdürlük ve genel müdür yardımcılıklarına atanılması düşünülen kişilerin ayrıntılı özgeçmişleri,
5. Kanunda ve ilgili mevzuatta yeralan sınırlama ve kısıtlamalara uyulacağına dair beyanname (Ek : 2),
b) Yabancı ülkelerde kurulmuş Finansal kiralama şirketlerinin Türkiye'de şubesini açmak için,
1. Şirketin uyruğunda bulunduğu ülke makamlarınca tasdikli anasözleşmesi ve Türkçe çeviri ile, uyruğunda bulunduğu ülkeden alacağı finansal kiralama işleri ile iştigal ettiğini ve bu konuda herhangi bir
kısıtlamasının bulunmadığını gösterir belge,
2. Şirketin Türkiye'de faaliyette bulunmasına ilişkin olarak hazırlanan ve yapılması düşünülen kiralama türleri hakkında açıklamaları da ihtiva eden rapor,
3. Son üç yıla ait bilanço ve kar/zarar cetvelleri,
4. Kanunda ve ilgili mevzuatta yeralan sınırlama ve kısıtlamalara uyulacağına dair beyanname (Ek :2) ile birlikte Bakanlığa müracaat edilir.
Madde 5 - Bakanlıkça yapılan inceleme ve değerlendirmeler sonucu yeterli sermayeye, kiralama işlemlerini yürütebilecek ihtisasa ve kredi değerliliğine sahip oldukları anlaşılan ve durumları Kanuna ve ilgili
mevzuata uygun bulunanlara Türkiye'de finansal kiralama işlemleri yapma izni verilir.
Madde 6 - Finansal kiralama işlemleri yapmasına izin verilen şirketlerin isim ve adresleri faaliyete başlamalarından en az 15 gün önce Ticaret Sicili Gazetesi'nde yayınlanır.
Madde 7 - Faaliyete başlayan kiralayanlar durumu 1 ay içinde kuruluş bilançoları, anasözleşmleri, yönetim kurulu üyeleri ve imza yetkisini haiz personelin isimleri ile birlikte Müsteşarlığa bildirirler.
Madde 8 - İzine ait tescilin Ticaret Sicili Gazetesi'nde yayınlanmasını izleyen 1 yıl içinde faaliyete geçilmemesi, faaliyete sürekli olarak 1 yıl ara verilmesi, anasözleşme hükümlerinin yerine getirilmemesi,
denetlemeler sonucu Kanuna ve ilgili mevzuata aykırı işlem yapıldığının tespit olunması hallerinde kiralayanların izinleri Bakanlıkça iptal edilebilir.
IV - Teşkilat ve Organlar
Şubeler :
Madde 9 - Kiralayanlar şube açmak için Bakanlıktan izin almak zorundadırlar.
Şube açmak için yapılacak müracaatlara Şube açılacak yerin iktisadi ve ticari durumu ile o yerde şube açılmasını gerektiren sebepleri ayrıntılı bir şekilde açıklayan bir rapor eklenir.
Faaliyetleri tatil veya tasfiye edilecek şubelerle ilgili kararlar alınış tarihlerinden itibaren 20 gün içinde Müsteşarlığa bildirilir.
Genel Kurul :
Madde 10 - Finansal kiralama şirketlerinin genel kurullarında Müsteşarlık bir temsilci bulundurur. Temsilci genel kurul tutanağını imzalar.
Yönetim Kurulu :
Madde 11 - a) Finansal kiralama şirketlerinin yönetim kurulları 5 kişiden az olamaz. Şirket genel müdürü, bulunmadığı hallerde vekili yönetim kurulunun tabii üyesidir. Genel Müdür ve vekilinin hukuk, iktisat,
işletmecilik, mühendislik, maliye veya bankacılık dallarında yüksek öğrenim görmüş, konularında bilgi ve tecrübe sahibi olmaları şarttır.
b) Türkiye'de şube açmak suretiyle faaliyette bulunacak yabancı şirketlerin Türkiye'deki şube müdürü ve yardımcılarının (a) fıkrasında genel müdür ve vekili için öngörülen özellikleri taşımaları şarttır.
Madde 12 - Kiralama sözleşmelerinin imzadan önce yönetim kurulu (Yabancı şirketlerin Türkiye'deki şubelerinde şube müdürü ve yardımcıları) tarafından onaylanması mecburidir.
V - Kiralama İşlemlerine Dair Esaslar
İzine Tabi Kiralamalar :
Madde 13 - Eski kullanılmış, yenileştirilmiş, kusurlu, standart dışı, yatık, düşük kaliteli mallar ve müsadeye tabi maddeler listesinde yeralan malların yurtdışından kiralanması Müsteşarlığın ön iznine tabidir. Teşvik
belgesine bağlanmış finansal kiralama işlemleri bu madde hükümlerine tabi değildir.
Transferler :
Madde 14 - Yurtdışından yapılacak kiralamalarda kira bedelleri ile süre sonunda malın satışı halinde satın alma bedellerinin transferi bankalarca kendi kaynaklarından yapılır.
VI - Hesap ve Kayıt Düzeni
Muhasebe Sistemi :
Madde 15 - Kiralayanlar tutacakları defterlerde, bilanço ve kayıt düzenlerinde Maliye ve Gümrük Bakanlığı'nca tesbit olunan usul ve esaslara uyarlar.
Bilanço ve Kar ve Zarar Cetveli :
Madde 16 - Kiralayanlar bilançoları ile kar ve zarar cetvellerinin denetçilere onaylı birer örneğini genel kurullarının toplandığı tarihten 1 ay içinde yönetim kurulu ve denetçilerin raporları ile birlikte Müsteşarlık ve
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası'na gönderirler
Bilgi Verme :
Madde 17 - (Değişik madde: 10/12/1988 - 20015 s. R.G./Yön)
Kiralayanlar aşağıda gösterilen cetvel ve formları muntazam olarak düzenleme tarihlerinden itibaren 20 gün içinde Müsteşarlığa gönderirler.
- Mart, Haziran, Eylül ve Aralık ay sonları itibariyle Müsteşarlıkça belirlenecek esaslara ve örneğe uygun olarak düzenlenen 3 aylık hesap özetleri,
- Kiralayanların iştiraklerine, mensuplarına, ortaklarına ve ortalarının iştiraklerine yaptığı kiralamaları gösteren Mart, Haziran, Eylül ve Aralık ay sonları itibariyle düzenlenen cetveller,
- Her kiralama işlemlerini müteakip (Ek :3) deki forma uygun olarak düzenlenecek bildirim cetvelleri,
- Yurtdışından yurtiçine ve yurtiçinden yurtdışına yapılacak finansal kiralama işlemlerinde; her bir kira ödemesini gösteren belgeler,
- Müsteşarlıkça gerekli görülecek diğer bilgi ve belgeler.
VII - Denetim
İç Denetim :
Madde 18 - Finansal kiralama şirketleri en az iki denetçi istihdam ederler. İç denetimi sağlayacak bu denetçilerin yüksek öğrenim görmüş; iktisat, hukuk ve maliye konularında bilgi ve tecrübe sahibi kişiler olmaları
gerekir.
Denetçiler Türk Ticaret Kanunu, Finansal Kiralama Kanunu ve ilgili diğer mevzuat hükümlerine göre şirket faaliyetlerini değerlendirerek teklifleriyle birlikte genel kurula raporlarını sunarlar. Bu rapor genel kurul
tutanakları ile birlikte Müsteşarlığa gönderilir.
Dış Denetim :
Madde 19 - Finansal kiralama şirketleri ile yabancı kiralama şirketlerinin Türkiye'deki şubelerinin işlemlerinin Finansal Kiralama Kanunu, Türk Ticaret Kanunu, diğer ilgili mevzuat ve bu yönetmelik hükümlerin
karşısındaki durumunu denetlemeye, mali bünyelerinin tahlile bankalar yeminli murakıpları ve yardımcıları ile hazine kontrolörleri ve yardımcıları yetkilidir.
Bankalar yeminli murakıpları ve yardımcıları da hazine kontrolörleri ve yardımcıları bu denetleme ve mali tahlil işlemlerini, finansal kiralama konusunda geliştirilmiş mali analiz tekniklerine göre, dönemler itibariyle
veya Bakanlıkça gerekli görülecek hallerde yaparlar.
Denetim raporları sonuçlarına göre, mali bünyelerinin zayıfladığı veya zayıflamakta olduğu tesbit edilen kiralayanlara mali bünyelerini güçlendirmeleri için gerekli talimatları vermeye, mevzuata aykırı işlemlerin
sorumluları hakkında kovuşturma talebinde bulunmaya Bakanlık yetkilidir.
VIII - Çeşitli Hükümler
Başka İşlem Yasağı :
Madde 20 - Kiralayanlar finansal kiralama işlemleriyle doğrudan ilgili olmayan faaliyetlerde bulunamazlar.
Finansal kiralama işleme yapmak için Bakanlıktan izin almak kaydıyla mevduat kabul etmeyen kalkınma ve yatırım bankaları bu işleme tabi değildir.
Fon Toplama :
Madde 21 - Kiralayanlar 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ve ilgili mevzuat hükümlerine uymak kaydıyla tahvil, bono ve benzeri menkul kıymet ihracı suretiyle sermaye piyasasından kaynak sağlayabilirler.
IX - Yurtdışına Yapılacak Kiralamalar
Sözleşme :
Madde 22 - (Ek madde: 10/12/1988 - 20015 s. R.G./Yön)
Kiralayan şirketlerin yurtdışına yapacakları finansal kiralama işlemlerine ilişkin sözleşmeler Müsteşarlıkça onaylanıp tescil edilir.
Yetkili Kurumlar :
Madde 23 - (Ek madde: 10/12/1988 - 20015 s. R.G./Yön)
Bu yönetmelik çerçevesinde yurtdışına yapılacak finansal kiralama işlemleri ancak ilgili Kanuna göre faaliyette bulunan finansal kiralama şirketleri tarafından yapılır.
Madde 24 - (Ek madde: 10/12/1988 - 20015 s. R.G./Yön)
Kiralama konusu malın yerli üretim katkı oranı % 25'den az olamaz. Yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinde kullanılmak üzere yapılan kiralamalarda bu oran aranmaz.
Kira ve Satınalma Bedelleri :
Madde 25 - (Ek madde: 10/12/1988 - 20015 s. R.G./Yön)
Yurtdışına yapılacak finansal kiralama işlemleri bedeli yıllık 25.000 Amerikan Doları karşılığı Türk Lirası'ndan az olamaz.
Madde 26 - (Ek madde: 10/12/1988 - 20015 s. R.G./Yön)
Kira bedellerinin ve satın alma opsiyonunun kullanılması halinde satış bedellerinin yurda getirilmesi, Türk Parası Kıymetini Koruma Mevzuatı hükümlerine tabidir.
Teminat Mektubu :
Madde 27 - (Ek madde: 10/12/1988 - 20015 s. R.G./Yön)
Kiracının, kira bedelleri ve varsa sözleşme süresi sonunda satın alma bedelini, sözleşmede öngörülen süre içinde yurda getirmesini temin etmek amacıyla T.C. Merkez Bankası'nca kontgarantisi kabul edilen
yabancı bankalardan birinin kongarantisine haiz teminat mektubunun temin edildiğini gösteren belgeleri, sözleşmenin onaylanmasından evvel müsteşarlığa vermesi gerekir.
Teşvikler :
Madde 28 - (Ek madde: 10/12/1988 - 20015 s. R.G./Yön)
Kiralayan, finansal kiralama konusu malın sözleşme süresi sonunda kiracı tarafından satın alınması, Teşvik Mevzuatına göre belirlenecek esaslar çerçevesinde teşviklerden yararlandırılır.
Yürürlük :
Madde 29 - (Değişik madde: 10/12/1988 - 20015 s. R.G./Yön)
Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme :
Madde 30 - (Değişik madde: 10/12/1988 - 20015 s. R.G./Yön)
Bu Yönetmeliği Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın bağlı olduğu Bakanlık yürütür.
Ekler
EK - 1
Kurucunun:
1) Adı ve Soyadı:
İkametgah adresi :
2) Müracaat tarihine
kadar yaptığı işler
ve müddeti:
Yaptığıİşe Başlama İşten Ayrılma
İşin nev'i tarihitarihi
............................................
............................................
............................................
............................................
............................................
3) Son üç yıllık
gelirleri:
19 ...... Yılı : ................
19 ...... Yılı : ................
19 ...... Yılı : ................
4) Mahkumiyeti olup
olmadığı, varsa mah-
kumiyetine neden
olan suçları : ...................................................
Suçun Nev'i Ceza Nev'i Ceza Miktarı
..................... ..................... ......................
..................... ..................... ......................
5) Ticari uyuşmazlıklardan
dolayı şahsen veya idare-
siyle yükümlü bulunduğu
ortaklık ve kuruluşların
tazminat ödemeye mah-
kum olup olmadığı :
Varsa Tazminat miktarı :
6) Satın almayı taahhüt
ettiği hisse:
MiktarıTutarı
................. ......................
7) Diğer bilgiler: ....................................
Tarihi
İmza
EK - 2
BEYANNAME
Finansal kiralama işlemleri yapmak üzere kurulacak olan şirketimizin/açılacak olan şubemizin münhasıran bu alanda faaliyet göstereceğini, 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanunu ve ilgili mevzuatta yeralan
sınırlama ve yükümlülüklere uyacağını, bu hususları verilecek iznin şartı olarak kabul ettiğimizi beyan ve taahhüt ederiz.
EK - 3 (Değişik ek: 10/12/1988 - 20015 s. R.G./Yön.)
FİNANSAL KİRALAMA BİLDİRİM FORMU
Kiracı : ......................................
Kiralayan: ......................................
Malın Cinsi, Adedi : ......................................
Sözleşme Süresi: ......................................
Yürürlük Tarihi: ......................................
Kiralama Bedeli: ......................................
- Toplam : ......................................
- Yıllar İtibariyle: ......................................
Aracı Banka: ......................................
Garantör : ......................................
Malın Kullanılacağı İş : .....................................
Malın Özellikleri: ......................................
- Fatura Değeri: ......................................
- Yaşı : ......................................
- Amortisman Oranı : ......................................
Satın Alma Opsiyonu : .......................................
ve Tutarı
|