Çevre ve Orman Bakanlığından

    Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi: 21/01/2004

    Yayımlandığı Resmi Gazete No: 25353

    BİRİNCİ BÖLÜM

    Madde 1- Bu Yönetmeliğin amacı, atık yağların üretiminden bertarafına kadar,

    a) Çevreye zarar verecek şekilde doğrudan veya dolaylı bir biçimde alıcı ortama verilmesinin önlenmesini,

    b) Çevre ve insan sağlığına zarar vermeden geçici depolanmasını,taşınmasını, bertaraf edilmesini,

    c) Atık yağların yönetiminde gerekli teknik ve idari standartların oluşturulmasını,

    d) Geçici depolama ve geri kazanım tesislerinin kurulması ve bu tesislerin çevreyle uyumlu yönetimi için buna yönelik prensip, politika ve programların belirlenmesi için hukuki ve teknik esasların düzenlenmesini,

    sağlamaktır.

    Kapsam

    Madde 2- Bu Yönetmelik, Ek-1'de verilen I., II. ve III. kategori atık yağların üretimi, geçici depolanması, toplanması, taşınması, geri kazanılması, bertarafı, ticareti, ithalat ve ihracatı ile transit geçişine ilişkin yasak, sınırlama ve yükümlülükleri, alınacak önlemleri, yapılacak denetimleri, tabi olunacak hukuki ve cezai sorumlulukları düzenler.

    Hukuki Dayanak

    Madde 3- Bu Yönetmelik, 11/8/1983 tarihli ve 18132 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2872 sayılı Çevre Kanunu'nun 1 ve 3 üncü maddelerinde öngörülen amaç ve ilkeler doğrultusunda bu Kanunun 8, 11 ve 12 nci maddeleri ile 8 Mayıs 2003 tarihli ve 25102 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 4856 sayılı Çevre ve Orman Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun'un 1 ve 2 nci maddelerinde belirtilen amaç ve görevler doğrultusunda Kanunun 9 uncu maddesinin (d), (h), (o), (p), (s) bentlerine dayanılarak hazırlanmıştır.

    Tanımlar

    Madde 4- Bu Yönetmelikte geçen;

    Bakanlık: Çevre ve Orman Bakanlığını,

    Yönetmelik: Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliğini,

    Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği: 27.08.1995 tarihli ve 22387 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğini,

    Yağ: Orijinal kullanım amacına uygun olarak piyasaya arz edilen, mineral/sentetik esaslı ve/veya gerekli ilaveleri içeren yağlama ürünlerini,

    Baz Yağ: Rafinerilerde üretilen alifatik, aromatik ve karışık (alifatik+aromatik) esaslı petrol ürününü veya sentetik olarak (kimyasal yolla) elde edilen yağı,

    Atık Yağ: Kullanılmış taşıt yağları (benzinli motor, dizel motor, şanzıman ve diferansiyel, transmisyon, iki zamanlı motor, hidrolik fren, antifiriz, gres ve diğer özel taşıt yağları); endüstriyel yağları, (hidrolik sistem, türbin ve kompresör, kızak, açık-kapalı dişli, sirkülasyon, metal kesme ve işleme, metal çekme, tekstil, ısıl işlem, ısı transfer, izolasyon ve koruyucu, pas ve korozyon, izolasyon, trafo, kalıp, buhar silindir, pnömatik sistem koruyucu, gıda ve ilaç endüstrisi, genel amaçlı, kağıt makinesi, yatak ve diğer özel endüstriyel yağları ve endüstriyel gresleri) özel müstahzarları (kalınlaştırıcı, koruyucu, temizleyici ve benzeri) ve kontamine olmuş yağ ürünlerini,

    I. Kategori Atık Yağ: Ek-1'de verilen, yeniden işlenmesine müsade edilen ve rejenerasyon ve rafinasyon yolu ile geri kazanıma uygun atık yağlar ile Bakanlıktan lisans almış tesislerde ilave yakıt olarak kullanılarak geri kazanılabilen atık yağları,

    II. Kategori Atık Yağ: Ek-1'de verilen, Bakanlıktan lisans almış tesislerde ilave yakıt olarak kullanılarak geri kazanılabilen atık yağları,

    III. Kategori Atık Yağ: Ek-1'de verilen, rafinasyona uygun olmayan, ilave yakıt olarak kullanılması insan ve çevre sağlığı açısından risk yaratan ve lisanslı tehlikeli atık bertaraf tesislerinde zararsız hale getirilmesi gereken atık yağları,

    Atık Motor Yağı: Belirli bir kullanım süresi sonucunda motorlu araçlardan kaynaklanan ve orijinal kullanım amacına uygun olmayan atık yağları,

    Yağ Üreticisi: Orijinal kullanım amacına uygun olarak yağ üreten (rafineri hariç) ve/veya ithal eden veya atık yağları işleyerek ulusal ve uluslar arası standart ve şartnamelere uygun baz yağ veya petrol ürünlerine dönüştürülebilen tesisleri işleten gerçek ve tüzel kişileri,

    Atık Yağ Üreticisi: Faaliyetleri esnasında Ek-1'de belirtilen atık yağların oluşmasına neden olan, kaynağın bilinmemesi durumunda ise bu atıkları mülkiyetinde bulunduran gerçek ve tüzel kişileri,

    Atık Motor Yağı Üreticisi: Atık motor yağlarını üreten, kaynağının bilinmemesi durumunda ise atık motor yağlarını mülkiyetinde bulunduran gerçek ve tüzel kişileri, kurum ve kuruluşları,

    Bertaraf: Atık yağların Bakanlıktan lisans almış tesislerde geri kazanımı veya lisanslı yakma tesislerinde yakılarak zararsız hale getirilmesini,

    Yakma: Atık yağların lisanslı tehlikeli atık yakma tesislerinde Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda zararsız hale getirilmesini,

    Atık Yağların Geri Kazanılması: Atık yağların rejenerasyonu, rafinasyonu ve mevcut yakıta ilave edilerek lisanslı tesislerde enerji amaçlı kullanımını,

    Rejenerasyon: Atık yağlardan her türlü kirleticinin, oksidasyon ürünlerinin, partiküllerin giderilerek ulusal veya uluslararası standartlar ve şartnameler ile kullanım amacına uygun orijinal yağ elde edilmesini,

    Rafinasyon: Atık yağların rafine edilerek, ulusal veya uluslararası standartlar ile şartnamelere uygun baz yağ veya petrol ürünlerine dönüştürülmesi işlemlerini,

    Geçici Depolama: Atık yağların üreticileri tarafından faaliyet sahası içinde geçici olarak muhafaza edilme işlemini veya yağ üreticisi tarafından atık yağ üreticisi ile birlikte atık yağların toplanması amacıyla perakende satış ve/veya yağ değiştirme yerlerinde geçici muhafaza etme işlemini,

    Atık Yağların Toplanması: Atık yağların üreticisinden kategorilerine göre sınıflandırılarak alınıp lisanslı bertaraf noktasına kadar lisanslı atık taşıyıcılar vasıtasıyla Ulusal Atık Taşıma Formu ile birlikte taşınması amacıyla yapılan tüm işlemleri,

    Ulusal Atık Taşıma Formu: Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinin Ek-9B'sinde bulunan formları,

    Atık Yağ Beyan Formu: Ek-2'de yer alan formu,

    Ön Lisans: Bu Yönetmelik kapsamındaki atık yağların geri kazanımı amacıyla tesis kurmak ve işletmek isteyenlerin, kuracakları tesislerin projelerinin çevre ve insan sağlığına uygunluğunu gösteren belgeyi,

    Lisans: Bu Yönetmelik gereğince atık yağ taşımacılığı yapmak isteyen araç sahibi firmaların valilikten; atık yağ geri kazanım tesisi kurmak, işletmek isteyenlerin ise Bakanlıktan alacakları ve konu ile ilgili yeterli uzman ve teknolojik imkanlara sahip olduğunu belirten belgeyi,

    Kota: Yönetmelik kapsamındaki atık motor yağlarının geri toplanması ve bertaraf edilmesi gereken miktarının, piyasaya sürülen yağ miktarına oranını,

    Kota Uygulamasına Tabi İşletmeler: Motor yağı üreticilerini, kendi markaları ile piyasaya motor yağı sürenleri ve ithalatçılarını,

    Kota Uygulaması Müracaat Formu: Ek-3'de verilen formu,

    PCB: Poliklorlubifenilleri,

    PCT: Poliklorluterfenilleri,

    ifade eder.

    Genel İlkeler

    Madde 5- Atık yağların yönetimine ait ilkeler şunlardır:

    a) Atık motor yağları dahil atık yağlar ile bu yağların işlenmesi sonucu çıkan atıkların çevreye zarar verecek şekilde sahada boşaltılması veya yenisi ile değiştirilmesi, depolanması, doğrudan veya dolaylı bir biçimde yüzeysel sular ile yeraltı suyuna, denizlere, drenaj sistemleri ile toprağa verilmesi ve mevcut düzenlemeler ile belirlenen limitleri aşarak hava kirliliğine neden olacak şekilde işlenmesi yasaktır.

    b) Atık yağlara su, çözücüler, PCB/PCT, toksik ve tehlikeli maddeler ile diğer maddelerin ilavesi ve farklı kategorilerdeki atık yağların birbiriyle karıştırılmaması esastır. Atık yağlar, Ek-1'de belirtilen kategorilere göre ayrı tank/konteynerlerde geçici depolanır, taşınır ve bertaraf edilir. I. kategori atık yağ, II. kategori atık yağla karıştırılırsa II. kategori; I.veya II. kategori atık yağlar, III. kategori atık yağla karıştırılırsa III. kategori atık yağ olarak kabul edilir.

    c) Atık yağ oluşumunun kaynağında en aza indirilmesi, üretiminin kaçınılmaz olduğu durumlarda öncelikle atık yağların geri kazanımı amacıyla rejenerasyonu ve rafinasyonu esastır. I. ve II. kategori atık yağlar ile I. kategori yağların geri kazanımı işlemleri sonucunda baz yağ ve petrol ürünü kalitesi tutturulamayan atık yağlar Bakanlıktan lisans almış ve 22 nci maddede belirtilen tesislerde ilave yakıt olarak kullanılabilirler. Geri kazanım imkanı bulunmayan atık yağlar 23 üncü maddede belirtilen şekilde Bakanlıktan lisans almış tehlikeli atık bertaraf tesislerinde bertaraf edilirler.

    d) Atık yağların yarattığı çevresel kirlenme ve bozulmadan doğan zararlardan dolayı, atık yağ üreticileri, taşıyıcıları, geri kazanım ve bertarafçıları kusur şartı aranmaksızın sorumludurlar. Bu faaliyetler sonucu meydana gelen zararlardan ötürü üretici ve piyasaya sürenlerin tazminat

    sorumluluğu kusurları oranında saklıdır.

    e) Bu Yönetmelik kapsamına giren atık yağların uluslararası ticareti, ithalatı, ihracatı ve transit geçişinde Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümleri uygulanır.

    f) Atık yağların yönetiminden kaynaklanan her türlü çevresel zararın giderilmesi için yapılan harcamalar, kirleten öder prensibine göre atıkların yönetiminden sorumlu olan gerçek ve tüzel kişiler tarafından karşılanır. Atık yağların yönetiminden sorumlu kişilerin çevresel zararı durdurmak, gidermek ve azaltmak için gerekli önlemi almaması veya bu önlemlerin yetkili makamlarca doğrudan alınması nedeniyle kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan gerekli harcamalar 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre atık yağların yönetiminden sorumlu olanlardan tahsil edilir.

    g) Atık yağların, Bakanlıktan lisans almış bertaraf tesisleri dışındaki gerçek ve tüzel kişiler tarafından ticari amaçlar ile toplanması, alınıp satılması ve bertaraf edilmesi, fuel-oil veya diğer sıvı yakıtlara karıştırılarak yakılması yasaktır.

    İKİNCİ BÖLÜM

    Madde 6- Bakanlık,

    a) Atık yağların çevreyle uyumlu bir şekilde yönetimini sağlayan program ve politikaları saptamak, bu Yönetmeliğin uygulanmasına yönelik işbirliği ve koordinasyonu sağlamakla,

    b) Atık yağları ilave yakıt olarak kullanmak isteyen tesisler ile geri kazanım tesislerine ön lisans ve lisans vermekle,

    c) Atık motor yağlarının toplanarak geri kazanımları için uygulanacak olan ve Yönetmeliğin 12 nci maddesinde ilk beş yıl için belirlenen kota oranlarını diğer yıllar için belirlemek ve uygulanmasını sağlamakla,

    d) Atık yağların çevreyle uyumlu yönetimine ilişkin en yeni sistem ve teknolojilerin uygulanmasında ulusal ve uluslararası koordinasyonu sağlamakla,

    görevli ve yetkilidir.

    Mülki Amirlerin Görev ve Yetkileri

    Madde 7- Mahallin en büyük mülki amiri,

    a) Sınırları içinde faaliyette bulunan ve bu Yönetmelik kapsamına giren mevcut ve planlanan atık yağ üreten tesislerle, geri kazanım ve yakma tesislerini tespit ederek Bakanlığa bildirmekle,

    b) Atık yağ taşıyıcılarının ve geri kazanım tesislerinin lisans koşullarına uygun olarak çalıştırılıp çalıştırılmadığını düzenli olarak denetlemekle, gerekli idari işlemleri yapmak ve sonucundan Bakanlığa bilgi vermekle,

    c) Atık yağların bu Yönetmelikte belirtilen esaslar dışında kullanılmasını, doğrudan ısınmada, enerji üretiminde, inşaat sektöründe,sanayide, motorlu araçlarda ve benzeri şekillerde yasal olmayan yollar ile değerlendirilmesini önlemekle ve denetimler sonucu usulsüz kullanıldığı tespit edilen atık yağların özelliğine uygun olarak en yakın lisanslı bertaraf tesisine gönderilmesini sağlamakla ve bu Yönetmelikte belirtilen cezaları vermekle,

    d) Atık yağ üreticileri tarafından doldurulan atık yağ beyan formlarını (EK-2) toplayıp varsa eksiklerinin tamamlanmasını sağlayıp, değerlendirdikten sonra her yıl sonu itibariyle Bakanlığa göndermekle,

    e) Geri kazanım tesislerinden alınacak yıllık rapor ve Ulusal Atık Taşıma Formlarını değerlendirerek, atık yağ kategorilerine göre tesislere kabul edilen atık yağ miktarlarını, elde edilen ürünleri ve bunların miktarları ile kullanım alanlarını ve bu tesislerde geri kazanılamayan atıkların miktarlarını ve nasıl bertaraf edildiklerini yıllık rapor halinde Bakanlığa bildirmekle,

    f) Sınırları içinde kayıtlı olan ve atık yağların taşınması hususunda faaliyet gösterecek araçlara ve firmalarına taşıma lisansı vermekle ve faaliyetlerini denetlemekle, lisans verilen araç ve firmaları Bakanlığa bildirmekle,

    g) İl sınırları içinde, atık yağların taşınması sırasında meydana gelebilecek kazalara karşı her türlü acil önlemi almak ve gerekli koordinasyonu sağlamakla,

    h) Belediye hudutları ve mücavir alan sınırları dışında kalan yerlerde kurulacak atık yağ geri kazanım tesislerine inşaat ruhsatı vermekle,

    görevli ve yetkilidir.

    Belediyelerin Görev ve Yetkileri

    Madde 8- Belediyeler,

    a) Atık yağları belediye evsel katı atık depolama sahasına kabul etmemekle,

    b) Atık yağların su, toprak gibi alıcı ortamlara doğrudan verilmesini ve kanalizasyona boşaltılmasını önlemekle,

    c) Belediye hudutları ve mücavir alan sınırları içindeki yerlerde kurulacak atık yağ geri kazanım tesislerine inşaat ruhsatı vermekle,

    görevli ve yetkilidir.

    Atık Yağ Üreticisinin Yükümlülükleri

    Madde 9- Atık yağ üreticileri,

    a) Atık yağ üretimini en az düzeye indirecek şekilde gerekli tedbirleri almakla,

    b) Atık yağların Ek-1'de verilen parametrelere göre analizini yaparak/yaptırarak kategorisini belirlemekle, atık yağları kategorilerine göre ayrı ayrı geçici depolamakla, taşımakla veya taşınmasını sağlamakla,

    c) Tesisten kaynaklanan farklı kategorideki atık yağları birbirleriyle, PCB, PCT ve diğer tehlikeli atıklarla karıştırmamakla, tehlikeli atıkla kirlenmiş yağlar için Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uymakla,

    d) Geri kazanım veya bertaraf tesislerini kurmak veya kurdurtmakla, bu amaçla Bakanlıktan ön lisans ve lisans almakla, kurulu olan tesislerden yararlanmakla,

    e) Atık yağların lisans almış taşıyıcılar vasıtasıyla lisanslı bertaraf tesislerine gönderilerek bertaraf ettirilmesini sağlamakla,

    f) Atık yağların tesis dışına taşınmaları durumunda Ulusal Atık Taşıma Formu'nu doldurmakla,

    g) Atık yağların bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak yönetiminin belgelenmesi amacıyla, atık yağlara ilişkin atık yağ beyan formlarını, analiz belgelerini, atık yağ miktarını, ulusal atık taşıma formlarını, fatura, sevk irsaliyesi ve kantar fişleri ile Bakanlıkça istenecek diğer belgeleri bir denetim anında ya da istendiğinde yetkililere ibraz etmek amacıyla 5 yıl süreyle tesiste muhafaza etmekle,

    h) Atık yağlarını bu Yönetmeliğin 19 uncu maddesinde belirtilen şekilde geçici depolamakla,

    ı) Atık motor yağı üreticileri hariç, atık yağlara ilişkin bir önceki yıla ait bilgileri içeren atık yağ beyan formlarını (EK-2) doldurarak takip eden bir sonraki yılın şubat ayı sonuna kadar valiliğe göndermekle,

    j) Atık yağ kategorisinin belirlenmesi için gerekli harcamaları karşılamakla,

    k) Atık yağların taşınmasında üretici ile bertaraf tesisi işletmecisi arasında uyuşmazlık çıkması halinde, bu uyuşmazlık giderilemezse 15 gün içinde uyuşmazlığı valiliğe ve Bakanlığa bildirmekle, bu süre içinde uyuşmazlığa konu olan atık yağları kendi depolarında muhafaza altına almakla,

    yükümlüdürler.

    Motor Yağı Üreticilerinin ve İthalatçılarının Yükümlülükleri

    Madde 10- Motor yağı üreticileri ve ithalatçıları,

    a) Kullanım sonrası ortaya çıkan atık motor yağlarının bu Yönetmelikte belirtilen kotalar doğrultusunda geri toplanmasını, bertaraf edilmesini veya ihracatını sağlamakla ve bununla ilgili olarak Bakanlığa beyanda bulunmakla, bu atıkların Yönetmeliğe uygun olarak yönetimlerini sağlamak amacıyla gerekli ücreti ödemekle,

    b) Atık motor yağlarının toplanması amacıyla gerekli sistemi kurmak veya kurulmasını sağlamakla, uygun geçici depoların belirlenmesini temin etmekle, geri kazanım veya bertaraf tesislerini kurmak veya kurdurtmakla, bu amaçla Bakanlıktan ön lisans ve lisans almakla, kurulu olan tesislerden yararlanmakla,

    c) Motor yağlarının kullanımı sonunda ortaya çıkan atık yağlarla ilgili olarak bu Yönetmeliğin 12, 13 ve 14 üncü maddelerinde açıklanan hususlar çerçevesinde kota uygulaması için Bakanlıktan izin almak, yıllık yağ üretim miktarı ile piyasaya sürülen yağ miktarını kapsayan Ek-3'deki formu doldurarak her yıl ocak ayı sonu itibariyle Bakanlığa beyanda bulunmakla,

    d) Piyasaya sunduğu motor yağının ambalaj kaplarının etiketleri ve satış yerleri ile geçici depolama noktalarında atık yağların bu Yönetmelik hükümleri doğrultusunda toplanması, geçici depolanması, geri kazanılması ve/veya nihai bertaraf edilmesini sağlayacak prosedüre ilişkin Ek-4 A, B ve C'de verilen uyarıların ve sembolün kullanıcının görebileceği yer ve şekillerde bulunmasını sağlamakla,

    e) Atık motor yağlarının geri toplanmasını ve bu Yönetmelik esasları doğrultusunda yönetimlerini sağlamak amacıyla, halkın eğitimi ve bilinçlendirilmesine yönelik çalışmaları yapmakla,

    f) Her yıl sonu itibariyle atık yağ toplama, taşıma, geri kazanım ve bertaraf faaliyetleri ile mevcut durum, yaşanan sorunlar, planlanan ve yapılan yatırımlar, toplama ve geri kazanım hedefleri hakkında rapor hazırlayarak Bakanlığa sunmakla,

    yükümlüdürler.

    Atık Yağ Geri Kazanım Tesisi İşletmecilerinin Yükümlülükleri

    Madde 11- Atık yağ geri kazanım tesisi işletmecileri,

    a) Tesislerini bu Yönetmelikle belirlenen esaslara uygun olarak inşa etmekle ve proje halinde iken Bakanlıktan ön lisans almakla ve projeye uygun olarak kurulan tesisi işletmek amacıyla lisans almakla,

    b) Bakanlığın plan değişikliği talep etmesi veya şartlı lisans vermesi durumunda bu şartlara uymakla,

    c) Faaliyetleri hakkında yıllık raporlarını ilgili valiliğe göndermekle,

    d) Atık yağın tesise kabul kriterlerini belirlemekle, atık yağın taşıma formunda belirtilen atık tanımına uygunluğunu tespit etmekle, atık yağın geri kazanılarak baz yağ veya petrol ürünü elde edilmesi söz konusu ise 27 nci maddeye göre ürün kalitesinin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Petrol İşleri Genel Müdürlüğü tarafından onaylanarak belgelenmesini sağlamakla,

    e) Geri kazanılmış ürünlerden alınacak numunelerin, bu ürünlerin piyasa gözetimi ve denetimini yapmakla yükümlü kuruluş/kuruluşlar veya Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü teknik elemanlarınca Türk Standartları Enstitüsü'nün numune alma standartlarına göre alınarak analiz yapılacak laboratuvara teslim edilmesini sağlamakla,

    f) Tesise gelen atık yağların analizini yaparak üretici beyanına uygunluğunu tespit etmek, uygun bulunması halinde Ulusal Atık Taşıma Formunu imzalayarak teslim almak ve bu atık taşıma formlarını bir ay içinde ilgili valiliklere göndermekle,

    g) Tesise gelen atık yağları PCB, PCT ve diğer tehlikeli atıklarla karıştırmamakla, kategorilerine göre ayrı depolamakla, tehlikeli atıkla kontamine olmuş yağları III. kategori olarak belirleyip bunlar için Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uymakla,

    h) Personel eğitimi yapmak, acil önlem planlarını hazırlamak, atık yönetimiyle ilgili işletme kayıtlarını tutmak ve bu kayıtları beş yıl süreyle tesiste bulundurmakla,

    ı) Tesisin risk taşıyan bölümlerinde çalışan personelin her türlü güvenliğini sağlamakla, bu bölümlere izinsiz girişleri önlemekle,

    j) Acil önlemlerle ilgili eğitimli personel bulundurmak ve acil durum söz konusu olduğu zaman ilgili valiliğe ve Bakanlığa bilgi vermekle,

    k) Geri kazanım işlemleri sonucunda ortaya çıkan artıkları ve bunlarla kontamine olmuş ambalajları Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak bertaraf etmekle,

    l) Taşıma formu ve lisans belgesi olmayan taşıyıcılardan gelen atık yağları tesise kabul etmemekle ve durumu ilgili valiliğe bildirmekle,

    m) Tesisin işletilmesini lisans koşulları doğrultusunda Bakanlığın talep ettiği şekilde yapmakla,

    yükümlüdürler.

    ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

    Madde 12- Bakanlık, atık motor yağlarının çevreyle uyumlu yönetiminin sağlanması ve ekolojik dengenin bozulmasını önlemek için, atık motor yağlarının toplanmasını ve geri kazanımını veya yakılarak bertarafını veya ihracatını sağlamak amacı ile kota uygulamasını zorunlu kılar.

    Motor yağlarını üretenler, kendi markaları ile piyasaya sürenler ve ithal edenler, ilk yıl bu Yönetmelik yürürlük tarihi başlangıç alınarak yıl sonuna kadar yapılacak üretim miktarına göre %8, ikinci yıl %12, üçüncü yıl %20, dördüncü yıl %25 ve beşinci yıl %30, devamı yıllarda ise Bakanlığın belirleyeceği oranlarda atık motor yağlarını toplamak/toplatmak, geri kazanmak veya bertaraf etmek ve bu işlemleri Bakanlığa belgelemekle yükümlüdürler. İşletmeler bu amaçla Bakanlıktan izin almak ve beyanda bulunmak zorundadırlar.

    Motor yağlarını üretmek, fason olarak ürettirmek veya ithal etmek suretiyle piyasaya sürenler, bu ürünlerin alıcı ortama olan etkilerini asgariye indirebilmek amacıyla, atık motor yağlarının toplanması, taşınması,geri kazanımı ve bertaraf edilmelerine dair yükümlülüklerinin yerine getirilmesi ve bunlara yönelik gerekli harcamaların karşılanması, eğitim faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi için, Bakanlığın koordinasyonunda bir araya gelerek kar amacı taşımayan tüzel kişiliğe haiz bir yapı oluşturabilirler. Bu yapıya karşı yükümlülüklerini yerine getiren ve harcamalara katılan kuruluşlar toplama ve geri kazanım yükümlülüklerini bu kuruluşa devredebilirler. Bu yapıya dahil olanlar kotanın tutturulmasından sorumludurlar.

    Kotaya erişilememesi durumunda motor yağı üreticileri, kendi markaları ile piyasaya sürenler ve ithal edenler için 2872 sayılı Çevre Kanunu'nun 15, 20 ve 21 inci maddelerinde belirtilen cezalar uygulanır.

    Atık Motor Yağlarına Kota Uygulaması İzin Başvurusu

    Madde 13- Motor yağlarını üretenler, kendi markaları ile piyasaya sürenler ve ithal edenler, Ek-3'de yer alan "Kota Uygulaması Müracaat Formu"nu doldurarak her yıl ocak ayının son iş günü bitimine kadar kota uygulaması izni için Bakanlığa müracaat ederler. İşletmeler bu formda üretilen, dolumu yapılan, ithal edilen ve piyasaya sürülen motor yağının türü, üretim ve satış miktarları ile atık motor yağının geçici depolanması, toplanması, taşınması, geri kazanılması ve/veya yakılması veya ihracatı ile ilgili bilgileri ve ilgili belgeleri beyan ve ibraz ederler. Bakanlık gerektiğinde ek bilgi ve belge isteyebilir.

    İzin Başvurusunun Değerlendirilmesi

    Madde 14- Bakanlık 13 üncü maddedeki bilgi ve belgeleri yeterli bulması durumunda ilgili motor yağı üreticilerine atık motor yağlarına kota uygulaması için izin verir. İzin süresi azami bir takvim yılıdır. İzin başvurusu süresi dışında başvurulması halinde de aynı kota oranı uygulanır. Bu Yönetmelik şartlarına uyulmadığının ve 13 üncü maddede verilen bilgilerin doğru olmadığının tespit edilmesi halinde üretici firma hakkında 2872 sayılı Çevre Kanunu ve bu Yönetmelik hükümleri doğrultusunda cezai işlem uygulanır. Ayrıca, Bakanlık Yönetmeliğin 13 üncü maddesinde belirtilen izin başvurusu beyanlarını yeminli mali müşavirlere kontrol ettirebilir. Bunun için yapılacak harcamalar ilgili firmalar tarafından karşılanır.

    İhraç edilen motor yağları ile deniz motor yağları, yakıta karıştırılan iki zamanlı motor yağları ve biyolojik olarak parçalanabilir özelliğe sahip yağlar kota uygulaması dışında tutulurlar. Ancak bu işletmelerin EK-3'deki Kota Uygulaması Müracaat Formu'nu doldurma ve Bakanlığa her yıl beyanda bulunma yükümlülükleri devam eder.

    Tüketicinin Bilgilendirilmesi

    Madde 15- Motor yağlarını üretenler, kendi markaları ile piyasaya sürenler veya ithal edenler, motor yağlarının satış yerlerinde, geçici depolama noktalarında ve ilgili diğer yerlerde EK-4/A'da yer alan uyarı ve bilgiler ile EK-4/C'de yer alan sembolü; motor yağlarının dolum yapıldığı ambalajların etiketlerinde ise EK- 4/B'de yer alan uyarı ve bilgiler ile EK-4/C'de yer alan geri kazanılabilir atık yağ sembolünü tüketicilerin ve kullanıcıların görebileceği ve okuyabileceği şekilde bulundurmak zorundadırlar. Bu sembol, sarı renk ile karakterize edilen bir yağ damlası ile bu damla içinde yer alan yeşil renkli birbirini takip eden üç adet dairesel ok işaretinden oluşur. Sembol ürün etiketinin açıklayıcı ibareler yazan yüzünde, kullanılan şirket logosunun en az %20 alanı kadar büyüklükte veya 0.5 cm2'den küçük olmayacak şekilde yerleştirilir.

    DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

    Madde 16- Atık yağların taşınması ilgili valilikten taşıma lisansı almış gerçek ve tüzel kişilerce atık yağın kategorisine uygun araçlarla yapılır. Aynı araçta, aynı kap içinde taşınacak atık yağların kategorisi aynı olmak zorundadır. I., II., III. kategori atık yağlar için taşıyıcının ayrı araçlarının bulunması veya aynı araç içinde farklı kategorilerde atık yağın birbirlerine karışmadan taşınmasına uygun teknik donanımın olması gerekir.Atık yağ taşıma aracının dış yüzeyi kırmızı renkli olacak, tankın üzerinde "Atık Yağ Taşıma Aracı" ibaresi bulunacak ve taşıdığı atık yağın kategorisi belirtilecektir. Taşıma tankerlerine bu ürünlerin dışında hiçbir ürün konulmaz ve taşınmaz.

    Araçlarda Atık Taşıma Formu Bulundurma Zorunluluğu

    Madde 17- Atık yağların taşınması sırasında araçlarda atık taşıma formu bulundurulması zorunludur. Araçlarda bulundurulacak atık taşıma formlarıyla ilgili olarak Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinin ilgili hükümleri uygulanır.

    Atık Yağ Taşıyıcılarının Lisans Alma Zorunluluğu

    Madde 18- Atık yağ taşımak isteyen gerçek ve tüzel kişiler, atık yağ taşıma lisansı almak zorundadır. Bu amaçla EK-5'de belirtilen esaslara göre ilgili valiliğe başvuruda bulunulur. Lisans, başvuruda bulunan aracın/araçların ait olduğu firmaya ve gerekli teknik donanıma haiz araca/araçlara verilir. Bu hükümler kara taşımacılığı için uygulanır. Bu lisans devredilemez, 3 yıl için geçerlidir. Bu süre sonunda yenilenmesi gerekir. Lisans alan, ancak taşımacılıkta öngörülen standartlara uymayan firmaların lisansları valilikçe iptal edilir.

    BEŞİNCİ BÖLÜM

    Madde 19- Atık yağlar 21 inci maddenin (g) bendinde teknik detayları verilen geçirimsiz zemin üzerine yerleştirilmiş tanklar/konteynerler içinde toplanır. Farklı kategorilerdeki atık yağlar için farklı tanklar/konteynerler kullanılır. Atık yağ geçici depolama tankları/konteynerleri göstergeli olmalı, tanklarda/konteynerlerde aşırı dolmayı önleyici tertibat olmalı, işaretli yere kadar doldurulmalıdır. Hiçbir zaman atık yağ geçici depolama tankları/konteynerleri tam dolu bırakılmamalı, kolayca doldurulabilir ve boşaltılabilir olmalıdır. Tankların/konteynerlerin ağzı yeterli büyüklükte ve kapalı olmalıdır. Bu tanklar/konteynerler, diplerinde toplanmış katı veya çamurumsu çökeltilerin gerektiğinde temizlenebilmesi için gerekli düzeneğe sahip olmalı ve yağmur suyundan korunmalıdır.

    Tanklar/konteynerler kırmızı renkli olmalı, üzerinde "Atık Yağ" ibaresi yer almalı, farklı kategorilerdeki atık yağlar birbirleriyle karıştırılmamalıdır. Bu tankların içine su, benzin, fuel-oil, boya, deterjan, solvent, antifiriz ve motorin gibi herhangi yabancı bir madde karıştırılamaz.

    Motor Yağları İçin Geçici Depolama Tankları/Konteynerleri

    Madde 20- Motor yağı üreticisi, atık motor yağlarının toplanması amacıyla satış yerlerine yakın noktalarda, araç bakım-muayene servis istasyonlarında, akaryakıt satış istasyonlarında ve benzeri yerlerde atık motor yağı geçici depolama noktaları oluşturur. EK-4/A'da yer alan uyarı ve bilgiler ile EK-4/C'de yer alan sembol, tüketicilerin ve kullanıcıların görebileceği ve bilgilenebileceği şekilde bu noktalarda bulundurulur. Geçici depolama yapan işletmecilerin bu Yönetmelik hükümlerine aykırı olarak satış yapmaları ya da kullanmaları halinde 2872 sayılı Çevre Kanunu'nun 20 nci maddesi uygulanır.

    Atık motor yağı geçici depolama tanklarının/konteynerlerinin hacmi en az 200 lt ve en fazla 1250 lt olmalı, tanklar/konteynerler yağmur suyundan korunmalıdır. Tanklar/konteynerler kırmızı renkli olmalı, üzerinde "Atık Yağ" ibaresi bulunmalıdır. Araçlardan çıkan yağ filtreleri atık motor yağı geçici depolama tanklarının yanında bulunan ayrı bir kapaklı konteynerde biriktirilmelidir. Kesinlikle çöp kutusuna atılmamalı veya çöp depolama alanına gönderilmemelidir. Kullanılmış yağ filtresi konteyneri üzerinde "Yağ Filtresi" yazmalı ve yağmur suyundan korunmalıdır. Bu filtreler boşaltıldıktan sonra Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği kapsamında bertaraf edilir.

    Atık yağ geçici depolama tankı ve yağ filtresi konteynerleri teknik yeterliliği olmayanlar tarafından kullanılmamalıdır. Tankların ve konteynerlerin bulunduğu zemin geçirimsiz olmalı, etrafı kimsenin yaklaşmaması için muhafaza altına alınmalı, dökülmeye ve yangına karşı gerekli önlemler alınmalıdır.

    Atık Yağ Geri Kazanım Tesisleri İçin Özel Şartlar

    Madde 21- Atık yağ geri kazanım tesisi için aşağıdaki şartlara uyulur:

    a) Atık yağ geri kazanım tesislerinde, sadece I. kategori atık yağlar rafinasyon ve rejenerasyon yolu ile geri kazanılabilirler.

    b) Tesiste giriş bölümü, atık kabul ünitesi, depolama sahası, laboratuvar, proses ve diğer çalışma bölümleri bulunmalıdır.

    c) Tesis, atık yağ nakliye araçlarının giriş çıkışına ve konteyner veya tanklardaki yağı almaya uygun olmalıdır.

    d) Tesisin çevresi koruma altına alınmalı, giriş ve çıkışın denetlendiği bir çit veya duvar olmalı, alana personelden başkasının izinsiz girmesi yasaklanmalıdır.

    e) Tesis içinde kullanılan tank veya konteynerler göstergeli olmalı, aşırı dolmayı önleyici tedbirler alınmalıdır. Tank veya konteyner hiç bir zaman tam dolu bırakılmamalı, içlerine amaçları dışında başka hiçbir ürün konulmamalıdır. Bu tanklar, tank diplerinde toplanmış katı veya çamurumsu çökeltilerin gerektiğinde temizlenebilmesi için gerekli düzeneğe sahip olmalıdır.

    f) Tesise gelen lisanslı araç atık yağla birlikte kabul biriminde tartıldıktan sonra numune alma yerine gider. Araç sürücüsü numune alma yerinde laboratuvar sorumlusu gözetiminde numuneyi alır. Tank içinde gelen atık yağlar numune almadan önce homojen hale getirilir. Varillerle gelen atık yağlardan numune alındıktan sonra varillerin kapakları hemen kapatılmalıdır. Numuneler, o atığa ait geri kazanım işlemleri tamamlanıncaya kadar saklanır.

    g) Tesis alanının atık yağ ile temasta olan kısımlarında zemin geçirimsizliğinin sağlanması gerekmektedir. Bu amaçla kalınlığı en az 25 cm olan betonarme zeminin ve havuzlama yan duvarlar içlerinin, dökülmelere karşı geçirimsizliğini sağlamak amacıyla epoksi boya, geomembran ve benzeri tecrit malzemesi ile kaplanması gereklidir. Atık kabul alanı yağmura karşı korunmalıdır.

    h) Atık yağ kabul alanında gerekli emniyet tedbirleri ile dökülme ve sızmalara karşı önlemler alınmalıdır.

    ı) Güvenlik ve kolay müdahale için ayaklı tanklar tercih edilmelidir. Tanklar kırmızı renkli olmalı ve üzerindeki etiketlerde "Atık Yağ" ibaresi bulunmalı, farklı türdeki atık yağlar aynı tanka konulmamalıdır. Bu tanklar, taşmaya neden olmayacak hacime sahip güvenlik havuzu içinde olmalıdır. Güvenlik havuzunun hacmi en az tankın kapasitesi kadar olmalı ve güvenli boşaltma ekipmanı bulundurulmalıdır. Tankların bulunduğu alanda köpüklü yangın söndürme ve sulu tank soğutma sistemleri bulunmalıdır.

    j) Atık yağ taşıyan borular, sızma veya herhangi bir nedenle akmaya karşı koruma altına alınmalıdır. Atık yağ taşıyan borular, temiz su taşıyanların altında bulunmalıdır. Pompa basınçları boruların hasar görmeyeceği şekilde tasarlanmalı ve ayarlanmalıdır.

    k) Sahada ortaya çıkan yağmur suları, yıkama ve benzeri atık sular ayrı olarak toplanarak, Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği'nde yer alan sınır değerlere uygun şekilde arıtılmalıdır.

    l) Tesis içinde meydana gelebilecek döküntü ve sızıntıları önlemek amacıyla yeterli miktarda emici bulundurulur ve tesis içinde uygun noktalarda kolay şekilde kullanımını sağlayacak şekilde depolanır. Kullanılmış emici malzemeler Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğine göre bertaraf edilir.

    m) Çalışma alanlarında oluşan gürültü, Gürültü ve Kontrol Yönetmeliği kriterleri doğrultusunda en son tekniklerle mümkün olduğunca azaltılmalıdır.

    Atık Yağların İlave Yakıt Olarak Kullanımı

    Madde 22- I. ve II. kategori atık yağlar ile I. kategori yağların geri kazanım işlemleri sonucunda baz yağ veya petrol ürünü kalitesi tutturulamayan atık yağlar çimento fabrikaları, alçı fabrikaları, kireç fabrikaları, kil kurutma fırınları, demir-çelik yüksek fırınları, enerji santralleri ile atık yakma tesislerinde mevcut yakıta ilave yakıt olarak kullanılabilir. Bu amaçla Bakanlıktan lisans alınması zorunludur. Bu tesislere lisans verilmesi aşamasında Ek-6'da verilen bilgi ve belgeler talep edilir. Atık yağları yakabilmek için lisans talebinde bulunan tesislerde deneme yakmasının yapılması zorunludur. Deneme yakmasının amacı, Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği'nde yer alan emisyon sınır değerlerinin atık menüsü ve atık besleme hızına bağlı olarak tesis tarafından karşılanabileceğini göstermektir. Tesis işleticisi deneme yakmasından önce deneme yakması planını hazırlar ve Bakanlık onayına sunar. Bakanlıkça onaylanan plan doğrultusunda yapılan deneme yakmasından sonra hazırlanacak deneme yakması raporu Bakanlığın

    değerlendirmesine sunulur.

    Atık Yağların Yakılarak Zararsız Hale Getirilmesi

    Madde 23- Geri kazanıma uygun olmayan ve tehlikeli atık yakma tesislerinde bertaraf edilmesi gereken III. kategori atık yağlar ile geri kazanım işlemlerinde ortaya çıkan tehlikeli nitelikli atıklar ve bunlarla kirlenmiş malzemeler ve de atık yağ depolama tanklarının dip çamurları Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine göre Bakanlıktan lisans almış tesislerde bertaraf edilirler.

    ALTINCI BÖLÜM

    Madde 24- Atık yağ geri kazanım tesisi kurmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler, kuracakları tesisle ilgili her türlü plan, proje, rapor, teknik veri, açıklamalar ve diğer dokümanlarla birlikte Bakanlığa başvurur. Bu tür tesisler için yapılacak çevresel etki değerlendirmesi çalışmalarında, tesise kabul edilecek atık türleri ve elde edilen ürünler dikkate alınarak, atık yağ geri kazanım tesisinin teknolojisinin uygunluğu konusunda TÜPRAŞ Genel Müdürlüğü ile bir üniversitenin ilgili bölümünden alınacak birer teknik rapor çerçevesinde inceleme ve değerlendirme yapılır.

    Ön lisans başvurularında "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Belgesi" veya "Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir Belgesi" ile bunlara ilişkin ÇED Raporu veya ÇED Ön Araştırması Raporu ve Ek-7'de belirtilen diğer bilgi ve belgelerin bulunması zorunludur. Bu çerçevede Bakanlık projeyi inceler, uygun görmesi halinde projeye ön lisans verir.

    Atık Yağ Geri Kazanım Tesislerine Geçici İzin ve Lisans Verilmesi

    Madde 25- Atık yağ geri kazanım tesisi kurmak ve/veya işletmek isteyen gerçek ve tüzel kişiler Bakanlıktan lisans almak zorundadırlar. Birbirini tamamlayan ve benzer teknoloji kullanan kompleks tesis üniteleri, lisans alma açısından tek ünite sayılır. Atık yağ geri kazanım tesislerine lisans verilmesi aşamasında Ek-8'de verilen bilgi ve belgeler talep edilir.

    Atık yağ geri kazanım tesisi işletmecisi Bakanlığa lisans başvurusu yaptığında, işletme esnasında bu Yönetmelik esaslarına uygun olarak çalıştığını belgelemek amacıyla Bakanlıkça belirlenecek bir süre için tesise "Geçici Çalışma İzni" verilir. Tesis bu izin süresince Bakanlığın denetimi altında faaliyet gösterir. Bu izin 1 (bir) yılı geçmeyecek şekilde uygulanır. Tesisin geçici çalışma izni süresince ön lisansta belirtilen işletme şartlarını sağlayamaması durumunda durum düzeltilinceye kadar tesisin faaliyeti durdurulur.

    Ön lisans verilen tesisin, projesi ve şartnamesine uygun olarak yapıldığının Bakanlık koordinasyonunda 24 üncü maddede belirtilen teknik raporu hazırlayanlar tarafından oluşturulacak komisyonca yerinde tespit edilmesi, işletme planının değerlendirilip uygunluğunun tespit edilmesi ve Geçici Çalışma İzni süresinde tesisin işletme koşullarını sağlayabildiğine karar verilmesi halinde Bakanlıkça tesise işletme lisansı verilir. Bu lisans 3 yıl süre ile geçerlidir, gerekli durumlarda şartlı verilebilir. Lisans devredilecek ise Bakanlığa başvurulur ve idari izinler yenilenir.

    Lisansın İptali

    Madde 26- Bakanlıkça veya ilgili valilikçe yapılan denetimlerde tesisin lisansa uygun olarak çalıştırılmadığı, mevzuatta istenen şartların yerine getirilmediği, ilgili ölçümlerin düzenli olarak yapılmadığı veya kaydedilmediğinin tespit edilmesi halinde işletmeciye, tespit edilen aksaklıkların düzeltilmesi için aksaklığın önemine ve kaynağına göre bir ay ile bir yıl arasında süre verilir. Bu süre sonunda yapılan kontrollerde aksaklığın devam ettiği tespit edilirse, tespit edilen aksaklığın niteliğine göre 2872 sayılı Çevre Kanunu'nun 15 ve 16 ncı maddeleri doğrultusunda işlem yapılır. Faaliyeti geçici süre ile durdurulan işletmenin süre sonunda yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde lisansı iptal edilir. Lisansı iptal edilen tesis lisans alabilmek için 25 inci maddeye göre yeniden Bakanlığa başvurur. Lisans süreci tamamlanana kadar tesis çalışamaz.

    Geri Kazanım Ürünlerinin Pazarlanmasına İlişkin Hükümler

    Madde 27- I. kategori yağların geri kazanılarak, baz yağ veya petrol ürünü kalitesinde ürün elde edilmesi mümkündür. Baz yağlar katkı maddeleri ilave edilerek ürün kalitesine getirilirler. Geri kazanım ürünlerinden yağ ve diğer tüm yağlama yağlarının satışı, madeni yağ ve gres üretimi yapan veya kapasite raporlarına göre bu yağları kullanması gereken sanayiye yapılabilir. Geri kazanılan baz yağın veya diğer petrol ürünlerinin piyasaya tekrar ürün olarak sürülebilmesi için Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Petrol İşleri Genel Müdürlüğü tarafından kullanım ve satışa uygunluk izni verilmesi gerekmektedir.

    YEDİNCİ BÖLÜM

    Madde 28- Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edenler hakkında 2872 sayılı Çevre Kanunu'nun 15 ve 16 ncı maddelerinde belirtilen merciler tarafından gerekli işlemler yapılır ve aynı Kanunun 20, 21, 22, 23, 24 ve 26 ncı maddelerinde belirtilen cezalar verilir.

    Düzenleme Yetkisi

    Madde 29- Aksine hüküm bulunmadığı hallerde Bakanlık, bu Yönetmeliğin uygulanmasını sağlamak üzere her türlü düzenlemeyi yapmakla yetkilidir.

    Geçici Madde 1- Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce inşaatına ve/veya işletilmesine başlanan Bakanlıktan işletme lisansı almamış atık yağ geri kazanım tesisleri Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten sonra 6 ay, işletme lisansı almış atık yağ geri kazanım tesisleri ise 1 yıl içinde 24, 25 ve 26 ncı maddelerdeki bilgi ve belgelerle ön lisans ve/veya lisans almak için Bakanlığa başvurmak zorundadır.

    Geçici Madde 2- Atık motor yağı üreticileri haricindeki atık yağ üreticileri, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden yılın şubat ayı sonu itibarıyla atık yağ beyan formunu doldurarak ilgili Valiliğe göndermek zorundadır.

    Yürürlük

    Madde 30- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

    Yürütme

    Madde 31- Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre ve Orman Bakanı yürütür.

    EKLER

    EK-1