|
ADALET KÜTÜPHANELERİ YÖNETMELİĞİ
ADALET KÜTÜPHANELERİ YÖNETMELİĞİ
Adalet Kütüphaneleri Yönetmeliği
BİRİNCİ KISIM : Genel Hükümler
Amaç:
Madde 1- Bu Yönetmeliğin amacı, Adalet Kütüphanelerinin kurulması, korunması, yönetimi, ihtiyaçlarının karşılanması, bunlardan yararlanılması usul ve esaslarını düzenlemektir.
Kapsam:
Madde 2- Adalet Kütüphaneleri şunlardır:
a) Bakanlık Kütüphanesi,
b) Adli ve İdari Yargı Kütüphaneleri,
Kütüphaneler, bu konudaki hizmetlerdeki birlik, bütçede tasarruf sağlamak, personel ve zamandan kazanmak amaçları ile Merkeziyet Sistemi esasına göre yönetilir.
Dayanak:
Madde 3- Bu Yönetmelik "2992 Sayılı Adalet Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun"a dayanılarak düzenlenmiştir.
Tanımlar:
Madde 4- Bu Yönetmelikte geçen deyimlerden;
Bakanlık: Adalet Bakanlığını,
Kütüphane : Bakanlık ile Adli ve İdari Yargı Binalarında yayınların muhafazası ve bunlardan
istifade edilmesi için ayrılan özel yer ve raflı dolapları,
Mahkeme Başkanı : Bölge İdare Mahkemesi Başkanı ve Bölge İdare Mahkemesi bulunmayan illerde kurulmuş İdare veya Vergi Mahkemesi Başkanını,
Komisyon Başkanı : Kütüphane Komisyon Başkanını,
ifade eder.
Kütüphaneye Girecek Yayınlar:
Madde 5- (Değişik) Kütüphane kolleksiyonu şu yollardan sağlanır:
a) Satın alınan yayınlar,
b) Bağış yoluyla kütüphaneye verilen yayınlar,
c) Özel yasalar gereğince Cumhuriyet başsavcılıklarına gönderilen yayınlar,
d) Bakanlıkça değişim yoluyla temin edilen yayınlar,
e) Bakanlık yayınları,
f) 5680 sayılı Basın Kanunu gereğince incelenmek üzere Cumhuriyet başsavcılıklarına verilip Ceza İşleri Genel Müdürlüğüne gönderilen yayınlar,
Satın alınacak yayınlar hakkında "Adalet Bakanlığı Yayın Yönetmeliği" hükümleri uygulanır.
Bağış yoluyla alınacak yayınların seçim ve kabulü işleri, merkezde Yayın İşleri Dairesi Başkanlığınca, taşra adalet kütüphanelerinde Kütüphane Komisyonunca yerine getirilir ve bu işlem Bakanlığın onayı ile kesinleşir.
Özel yasaları gereğince Cumhuriyet başsavcılıklarına gönderilip de soruşturma kovuşturmaya tabi tutulmayan yayınların bir nüshası mahalli kütüphaneye alınır.
5680 sayılı Basın Kanunu gereğince incelenmek üzere Cumhuriyet Başsavcılıkları tarafından Ceza İşleri Genel Müdürlüğüne gönderilen yayınlar, soruşturma veya kovuşturma konusu olmadıkları takdirde Bakanlık Merkez Kütüphanesine konulmak üzere, bu Genel Müdürlükçe Yayın İşleri Dairesi Başkanlığına gönderilir.
İKİNCİ KISIM : Adalet Kütüphaneleri
BİRİNCİ BÖLÜM : Kuruluş, Organlar ve Görevleri
Kuruluş Yerleri:
Madde 6- Bakanlık merkezinde, Cumhuriyet Savcılıkları ve Bölge İdare Mahkemesi Başkanlığı nezdinde bir Adalet Kütüphanesi bulunur.
Organlar:
Madde 7- Adalet Kütüphanelerinin organları şunlardır:
a) Kütüphane Komisyonu,
b) Kütüphane memuru.
Kütüphane Komisyonu:
Madde 8- Komisyon:
a) Adlî yargıda Cumhuriyet Savcısının başkanlığında, Cumhuriyet savcısının görevlendireceği Savcılık Yazı İşleri Müdürü ve zabıt kâtibinden,
b) İdarî yargıda, Bölge İdare Mahkemesi Başkanının başkanlığında, başkanın görevlendireceği Yazı İşleri Müdürü ve zabıt katibinden,
c) Bölge İdare Mahkemesi bulunmayan yerlerdeki İdare veya Vergi Mahkemelerinde, bu yer Mahkeme Başkanının başkanlığında Yazı İşleri Müdürü ve zabıt katibinden kurulur.
Kütüphane Memurluğu:
Madde 9- Kütüphane memurluğu görevli kadrolu memur tarafından yoksa; Kütüphane Komisyonu Başkanlığınca seçilecek zabıt katibi tarafından yürütülür.
Kütüphane Komisyonunun Görevleri:
Madde 10- (Değişik) Kütüphane Komisyonunun Görevleri şunlardır:
a) Kütüphaneyi düzenlemek,
b) Kütüphane memurunu denetlemek,
c) Kütüphane memuruna kitaplık defterini, fişleri düzenli bir şekilde tutturmak, kitapların tasnifini yaptırmak,
d) Meslek mensupları tarafından kütüphane için alınması istenilen yayınların listesini Bakanlığa sunmak,
e) Ödettirilmesi gerekli halleri vaktinde maaş mutemedine bildirmek,
f) Kütüphane ile ilgili yazı işlerini düzenlemek,
g) Kütüphaneye gelen kitaplar alındığında, gönderme kağıdının ikinci bölümünü Bakanlığa iade etmek,
h) Sayıştay'a verilmek üzere düzenlenmiş yıl sonu listelerini bulunduğu yerde ayniyat saymanı görevini yapan yetkiliye vermek,
i) Yargı çevresi içinde kütüphaneden faydalanma işlemini yürütmek,
j) Adalet Bakanlığının kütüphane ile ilgili olarak vereceği işlerle bu Yönetmelikte gösterilmiş diğer işleri yapmak.
Yukarıda yazılı görevler, Bakanlık kütüphanesinde Yayın İşleri Dairesi Başkanlığınca yürütülür.
Kütüphane Memurunun Görevleri:
Madde 11- Kütüphane Memurunun Görevleri şunlardır:
a) Kütüphaneye kayıtlı yayınları ve diğer demirbaşları muhafaza etmek,
b) Kütüphane defterini, fişleri tutmak, kitapların tasnifini yapmak,
c) Kütüphanenin düzen ve temizliğini sağlamak, çalışma saatleri içinde yayınları adalet mensuplarının istifadesine arz etmek,
d) Ayniyat Talimatnamesi gereğince kütüphaneyi devir ve teslim almak, bu görevden ayrılışında aynı esaslar dahilinde yayınları devretmek, ödettirilmesi gerekli halleri vaktinde Komisyon Başkanına haber vermek,
e) Okunmak için alınan kitapların zamanında iadesini takip ve temin etmek,
f) Kütüphane Komisyonunun vereceği diğer işleri yapmak.
İKİNCİ BÖLÜM : Yönetim
Kayıt ve Tasnif:
Madde 12- (Değişik) Bu Yönetmeliğin 5. maddesi uyarınca kütüphaneye gönderilen yayınlar, kütüphane memuru tarafından imza karşılığında teslim alınır.
Bu kitaplar kütüphane demirbaş defterine kaydedilir ve bir kayıt numarası verilir. Demirbaş defteri; kayıt numarası, yazar adı, kitap adı, yayınevi, yayın yeri, yayın tarihi, dili, adedi, cildi, baskısı, fiyatı, kütüphaneye geldiği tarih ve düşünceler sütunlarından oluşur. Kitabın ilk sayfasına demirbaş numarası yazılır ve "Adalet Bakanlığı Kütüphanesi" damgası basılır. (Taşrada "Kütüphane adı" damgası basılır.)
Demirbaş defterinin her sayfasına numara verilerek, sayfaların birleştiği yerin üst kısmına merkezde Adalet Bakanlığı Kütüphanesi, taşrada bağlı bulunduğu Komisyon Başkanlığının resim mühürü basılır.
Defterin ilk ve son sayfalarında kaç sayfadan ibaret olduğu yazılır ve merkezde Yayın İşleri Dairesi Başkanlığı taşrada Komisyon Başkanı tarafından imza ve mühür ile onaylanır. Demirbaş defterine kaydedilen kitaplar kataloglanır ve sınıflanır. Kataloglama kitabın bibliyografik künyesinin katalog kartlarına aktarılmasıdır. (Yazar adı, kitap adı, yayınevi, yayın yeri, yayın tarihi, sayfası, ciltli veya ciltsiz olduğu bilgilerini içerir.)
Bakanlık Merkez ve Taşra Kütüphanesinde Anglo Amerikan Kataloglama kuralları kullanılır. Buna göre bir kitaba en az üç fiş çıkar. Yazar adı, kitap adı ve konu olmak üzere, ayrıca ek fişler de çıkabilir (Seri adına göre). Bu fişler alfabetik olarak ayrı ayrı katalog dolabına yerleştirilir.
Katalog kartları çıkarılan kitaplar Dewey Onlu Tasnif Sistemine göre sınıflanır. Bu sistemde konular 0-9 arasında genel konular ve ayrıntılı konular için 000-999 arasında numaralar almıştır.
Tasnif numarası kitap sırtına yazılır ve sınıflama numarasına göre alfabetik olarak raflara yerleştirilir.
Süreli yayınlar, belli bir isim altında devamlı olarak çıkan ve ne zaman duracağı önceden bilinmeyen her türlü yayını kapsar. Bu yayınlar için izleme fişleri hazırlanır. Bu fişlerde derginin adı, yayınevi, sayıları kaydedilir. İzleme fişleri kartex adı verilen, fişlerin yatay doğrultuda ve alfabetik bir düzen içinde bulunduğu özel olarak hazırlanmış bir kutuda muhafaza edilir.
Ayıklama incelemesi:
Madde 13- Kütüphane Komisyonu her beş yılda bir, kütüphanede ayıklama incelemesi yapar. Bilimsel değerini yitirmiş veya aranmaz hale gelmiş yahut daha mükemmel baskıları sağlanmış yayınlar mahzene kaldırılır.
Kayıttan Düşme:
Madde 14- Yayınlar, kullanılmayacak hale gelme, kaybolma ve benzeri durumlarda Kütüphane Komisyonu kararı üzerine Ayniyat Talimatnamesi hükümleri uyarınca kayıttan düşürülür.
Durumun sorumlusu varsa o da kararda gösterilir.
Kütüphane ve Kitaplık Yeri:
Madde 15- Kütüphane yeri olarak, yayınların kolaylıkla ve emin bir şekilde düzenlenmesini temin edecek ve yayınların rahat ve sessizlik içinde incelenmesini mümkün kılacak şekilde Bakanlıkta, Adli ve İdari Yargı binalarında müstakil bir yer ayrılır.
Kütüphane için müstakil bir yer ayrılması mümkün olmayan hallerde münasip bir yer kitaplık olarak belirlenir.
Yukarıda fıkralara göre kütüphane yerinin belli edilmesi Komisyon Başkanına aittir.
Faydalanma şekil ve şartları:
Madde 16- Adalet mensupları ve personeli kütüphanede bulunan her türlü yayından faydalanabilirler.
Kütüphane dışında faydalanılan yayınlar, kütüphaneden çıktığı günden itibaren en çok bir ay içinde geri verilir. Yayının başka bir isteklisi bulunmadığı takdirde süre bir defa için bir ay daha uzatılabilir.
Kütüphaneden Çıkarılmayacak Yayınlar:
Madde 17- Aşağıdaki yayınlar kütüphaneden çıkarılamaz;
a) Sözlükler, ansiklopediler ve kolleksiyonlar,
b) Nüshası tükenmiş veya elde edilmesi güç yayınlar,
c) El veya daktilo ile yazılmış eser veya çalışmalar,
d) Komisyonca belirtilecek diğer yayınlar.
Yayınların Kütüphaneden Çıkarılmasına İzin Verilmesi:
Madde 18- Kütüphaneden dışarıya verilmeyen yayınlar, mahkeme, daire ve kurullardaki çalışmalar sırasında faydalanılmak üzere işi bitirdiğinde derhal geri verilmek şartıyla istek kağıdı karşılığında meslek mensuplarına verilir.
Ayrıca, istek halinde Komisyon Başkanı 17'nci maddede belirtilen yayınlardan adalet binası dışına çıkarılmamak üzere meslek mensuplarının kütüphane dışında faydalanmalarına izin verebilir.
İstek Kağıdı:
Madde 19- Kütüphane dışında faydalanmada iki nüsha istek kağıdı doldurulur ve bir nüshası ilgiliye imzalatılır. İstek kağıdının imzasız nüshası verilen yayının yerine konulur, imzalı nüshası alındı olarak saklanır.
Yayın geri verilirken imzalı istek kağıdı ilgiliye iade edilir, imzasız nüshası saklanır.
İstek Kağıdında Bulunacak Hususlar:
Madde 20- İstek kağıdında, emanet verilen yayının ismi, yazarın adı, kitaplık ve demirbaş numarası, demirbaş değeri, teslim tarihi, kaç gün ve hangi tarihte geri verilmesi gerektiği açıkça yazılır.
Bu istek kağıdında ayrıca yayını alanın Yönetmelik hükümlerini bildiğine ve bu hükümlere uymadığı, belirlenen günde çalışma saati sonuna kadar yayını geri vermediği veya yayını herhangi bir zarara uğrattığı takdirde varsa yenisinin satın alınması için bedelini kütüphaneye elden ödemeyi, yoksa bilirkişi veya mahallinde bulunan diğer kütüphane yetkililerince tayin edilecek değerini Ayniyat Talimatnamesine göre ödemeyi, aksi takdirde bu miktarın, maaş mutemedi tarafından ilk aylığından bir defada kesilmesini kabul ve taahhüt ettiğine dair kayıt bulunur (Örnek No: 4).
Yayınların Gününde Geri Verilmemesi Halinde Yapılacak İşlem:
Madde 21- Kütüphane dışında faydalanılan bir yayının gününde geri getirilmesi halinde Kütüphane memuru, durumu Komisyon Başkanına derhal yazıyla duyurur. Komisyon Başkanının yazılı bildirisine rağmen yayın, on gün içinde iade edilmediği takdirde, tazminat bedelinin ilgilinin ilk aylığından kesilmesi hususuna dair komisyon kararı maaş mutemedine yazıyla bildirilir.
Okuyucuların Yayınları Koruması:
Madde 22- Yayınlardan faydalananların, bunları tam bir dikkat ve itina ile her türlü hasar ve zarardan korumaları, aldıkları zamandaki hali ile ve vaktinde geri vermeleri şarttır.
Yayınların üzerine yazı yazmak, çizgi çizmek, sabit işaretler koymak, iz bırakmak, sayfaları hırpalamak, yırtmak ve benzeri davranışlarda bulunmaktan kaçınılır.
Kütüphane dışındaki faydalanmalarda, istek kağıdında tatmin edici bir açıklama olmadıkça kütüphanedeki faydalanmalarda okuyucu yayını alırken kütüphane memuruna aksini bildirmedikçe yayını tam ve mükemmel bir şekilde teslim almış sayılır.
Birinci ve ikinci fıkralardaki esaslara uyulmaması halinde yayın geri verilmemiş addolunur ve ona göre işlem yapılır.
Ayrılmalarda Uygulanacak İşlem:
Madde 23- Adalet mensupları ve personeli, bulundukları yerden herhangi bir sebeple sürekli olarak ayrılmaları halinde kütüphaneden almış oldukları yayınları derhal geri vermek zorundadır.
Kuruluş Dışındakilerin Faydalanması:
Madde 24- Adliye mensubu ve personeli olmayanlar kütüphaneden Komisyon Başkanının izniyle ve yalnız kütüphanede okumak kaydıyla faydalanabilirler.
ÜÇÜNCÜ KISIM : Yayınların Kütüphaneye Gönderilmesi
Dağıtım Esasları:
Madde 25- Yönetmeliğin 5'nci maddesinin a, b, d, e, bentlerindeki yayınlar, kütüphanelerin, 28'nci madde uyarınca tutulacak kayda göre belirlenecek ihtiyaçları göz önünde tutulmak suretiyle dağıtılır.
Adalet mercii ve makamlarının istekleri üzerine satın alınan yayınlar, evvela istekte bulunan yer kütüphanesine gönderilir.
Yayın Gönderme ve Demirbaşa Kayıt:
Madde 26- (Değişik) Yayınlar, yayın gönderme kağıdı ile kütüphanelere gönderilir. Bu kağıdın ikinci bölümü alında belgesi niteliğinde olup, alınan kitaplar, bu Yönetmeliğin 12 'ci maddesine göre kayıtları yapıldıktan sonra, 27'nci maddede belirtilen bilgileri içerecek şekilde Komisyon Başkanı tarafından imza edilerek Bakanlık Yayın İşleri Dairesi Başkanlığına gönderilir. (Örnek No: 5)
DÖRDÜNCÜ KISIM : Çeşitli Hükümler
Kitap Listesi:
Madde 27- (Değişik) Her kütüphanede bir kütüphane defteri bulunur. Bu defterlerde her yayının;
a) Sıra numarası,
b) Demirbaş numarası,
c) Yayın ismi,
d) Yazarın veya çevirenin adı,
e) Yayının basıldığı yer ve tarih,
f) Sahife sayısı,
g) Cilt sayısı,
h) Düşünceler,
gösterilir. (Örnek No: 6)
Yayınların Kaydının Tutulması:
Madde 28- (Değişik) Bakanlık Yayın İşleri Dairesi Başkanlığınca Adalet Kütüphanelerinde mevcut yayınlar için bir kayıt tutulur. Gönderilen her yayın, alındı belgesi döndüğünde bu kayda geçirilir. Bu Yönetmeliğin 14'ncü maddesine göre düşümü yapılan kitapların düşüm kararı da Yayın İleri Dairesi Başkanlığına gönderilir. Başkanlıkça araştırıldıktan sonra ilgili kitaplar kayıtlardan düşürülür.
Ayrıca, bu Yönetmeliğin 13'ncü maddesinde belirtilen ayıklama yapılmadan önce Yayın İşleri Dairesi Başkanlığının görüşü alınır ve buna göre işlem yapılır.
Her yıl sonunda incelenmek üzere Yayın İşleri Dairesi Başkanlığına gönderilecek demirbaş sıra numarasına göre hazırlanmış mevcut kitap listeleri, bu Başkanlıkça önceki yıla ait kitap listeleri ile karşılaştırılır ve noksan olan kitapların akıbetleri araştırılır, eksik görülen kitapların merkezden takip ve kontrolleri yapılır.
Ayrıca, Bakanlık merkezi ve taşra adliyelerindeki kütüphanelerde bulunan kitapların kayıtları, Yayın İşleri Dairesi Başkanlığında kurulacak bilgisayarla da ayrı ayrı tutulabilir ve bu yoldan takip ve kontrolleri yapılabilir.
Mahalli Adalet Kütüphanelerinin Denetlenmesi:
Madde 29- (Değişik) Adalet Kütüphaneleri bağlı bulundukları Komisyon Başkanlığının daimi gözetim ve denetimi altındadır. Komisyon Başkanı, kitaplık memuruna Yönetmeliğin uygulanmasında yol gösterir ve onun bu görevini Yönetmeliğe uygun şekilde yapıp yapmadığını araştırır.
Adalet Kütüphanelerini, ayrıca Adalet Müfettişleri ve Bakanlık Yayın İşleri Dairesi Başkanlığı ile Adli ve İdari Yargı Adalet Komisyonları ve Cumhuriyet Başsavcıları da denetlerler ve teftiş sonucunu layihalarında belirtirler.
Adalet Müfettişleri, Yayın İşleri Dairesi Başkanlığı, Adli ve İdari Yargı Komisyonları teftiş layihalarını düzenlerken aşağıda yazılı hususları göz önünde bulundururlar:
a) Kütüphanenin bakım ve düzeninin iyi olup olmadığı,
b) Kütüphane defterinin, fişleri Yönetmeliğe uygun olarak tutulup tutulmadığı, kitap listesinin zamanında tanzim edilip edilmediği,
c) Kütüphane hizmetlerinin Yönetmeliğe uygun olarak yürütülüp yürütülmediği,
d) Okuyucuya verilmiş kitapların akıbetinin zamanında takip edilip edilmediği,
e) Yitirilmiş yayın varsa ne gibi işlem yapıldığı,
f) Eskimiş ve kullanılmayacak duruma gelmiş yayın olup olmadığı, varsa bunlarla ilgili işlemin yapılıp yapılmadığı,
g) Kitap listesinin yayın mevcuduna göre düzenlenip düzenlenmediği,
h) Kütüphane Komisyonu ve Kütüphane Memurunun Yönetmelikte kendilerine verilmiş görevleri lâyıkı veçhile yapıp yapmadıkları.
Sorumluluk:
Madde 30- Adalet Kütüphanesinin düzenli bir şekilde yönetilmesinden ve yayınların muhafazasından Komisyon Başkanı ve üyeleri ile Kütüphane Memuru sorumludur.
Geçici Madde- Kütüphane Komisyonları bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç bir ay içinde toplanarak, halen mevcut olan yayınların sayımını yaparlar ve listesini düzenlerler; yayınların bu liste muhtevasına, bu Yönetmelik hükümlerine uygun bir şekilde yeniden kütüphane defterine kaydını ve kütüphaneye intikalini sağlarlar.
Yukarıdaki fıkra uyarınca düzenlenecek listenin bir örneği (Yayınlar yeniden kayıt ve kitaplığa intikal ettirilmiş) kaydıyla Bakanlık Eğitim Dairesi Başkanlığına gönderilir.
Kaldırılan Hükümler:
Madde 31- 12 Ağustos 1968 tarih ve 12974 sayılı Resmi Gazete'de neşredilen Adalet Kitaplıkları Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlüğe Girme:
Madde 32- Bu Yönetmelik Adalet Bakanının onayı ile yürürlüğe girer.
Yürütme:
Madde 33- Bu Yönetmelik hükümlerini Adalet Bakanı yürütür.
Örnek No: 179
YAZAR FİŞİ
Yazarın, Soyadı, Adı:
Yayının İsmi :
Çevireni, Soyadı, Adı :
Basıldığı yer ve tarih :
Kütüphane No. :
Yönetmelik Örnek No:2
Örnek No: 180
KONU FİŞİ
Konu :
Yayının İsmi :
Yazarın Soyadı, Adı :
Çevireni, Soyadı, Adı :
Basıldığı yer ve tarih :
Kütüphane No. :
Yönetmelik Örnek No: 3
Örnek No: 181
İSTEK KAĞIDI
Yayının Adı :
Yazarının Soyadı, Adı :
Kitaplık No. :
Demirbaş değeri :
Teslim Tarihi :
Geri Verileceği Tarih :
Yayını alanın soyadı, adı :
Adresi :
Yukarıda gösterilen yayını Adalet (Kütüphanesi Kitaplığı)'ndan aldım.
Yönetmelik hükümlerine uymadığım, teslim gününde bu yayını geri vermediğim veya yayını herhangi bir zarara uğrattığım takdirde varsa yenisinin satın alınması için bedelini Kütüphaneye elden ödemeyi, yoksa bilirkişi veya mahallinde bulunan diğer kütüphane yetkililerince tayin edilecek değerini, Ayniyat Talimatnamesine göre ödemeyi, aksi takdirde bu miktarın, maaş mutemedi tarafından ilk aylığından bir defada kesilmesini kabul ve taahhüt ederim.
...../......./199....
Yönetmelik Örnek No: 4
|