Banner

MEVZUAT
AVUKATLIK HUKUKU
MAKALELER
HUKUK HABERLERİ
FAYDALI BİLGİLER
İÇTİHATLAR
DİLEKÇE-FORM
ADLİ REHBER
İNSAN HAKLARI
HUKUK SÖZLÜĞÜ
DAVA TÜRLERİ
HUKUKİ BELGELER
 
Reklam Alanı

Host - Sponsor





ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI TEFTİŞ KURULU YÖNETMELİĞİ

    ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI TEFTİŞ KURULU YÖNETMELİĞİ

    Çevre ve Orman Bakanlığı Teftiş Kurulu Yönetmeliği

    Çevre ve Orman Bakanlığından

    Resmi Gazete Tarihi: 09/06/2004

    Resmi Gazete Sayısı: 25487

    BİRİNCİ BÖLÜM : Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak ve Tanımlar

    Amaç ve Kapsam

    Madde 1 - Bu Yönetmelik; Çevre ve Orman Bakanlığı Teftiş Kurulunun kuruluş ve görevlerini, Teftiş Kurulu Başkanının atanmasını, müfettiş yardımcılarının işe alınma, yetiştirilme ve müfettişliğe atanmalarını, Teftiş Kurulu Başkanı, müfettiş, müfettiş yardımcıları ile Teftiş Kurulu İdari ve Mali İşler Şube Müdürlüğünün görev, yetki ve sorumluluklarını, teftiş edilenlerin sorumluluklarını, Kurulun, çalışma usul ve esaslarını düzenlemek amacıyla yürürlüğe konulmuştur.

    Hukuki Dayanak

    Madde 2 - Bu Yönetmelik; 8/5/2003 tarihli ve 25102 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 4856 sayılı Çevre ve Orman Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 18 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

    Tanımlar

    Madde 3 - Bu Yönetmelikte geçen;

    Bakanlık: Çevre ve Orman Bakanlığını,

    Bakanlık Makamı, Bakan: Çevre ve Orman Bakanını,

    Kurul: Çevre ve Orman Bakanlığı Teftiş Kurulunu,

    Başkanlık: Çevre ve Orman Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığını,

    Kurul Başkanı: Çevre ve Orman Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanını,

    Refakat Müfettişi : Teftiş Kurulu Başkanına yardımcı olmak üzere görevlendirilen Bakanlık müfettişlerini,

    Müfettiş: Çevre ve Orman Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanını, başmüfettiş ve müfettişlerini,

    Müfettiş Yardımcısı: Resen teftiş, inceleme ve soruşturmaya yetkili veya yetkisiz Bakanlık müfettiş yardımcılarını,

    Şube Müdürlüğü: Teftiş Kurulu Başkanlığı İdari ve Mali İşler Şube Müdürlüğünü,

    Şube Müdürlüğü Personeli: Teftiş Kurulu Başkanlığı İdari ve Mali İşler Şube Müdürlüğünde görevli şube müdürü, şef, mutemet, sekreter, memur, bilgisayar işletmeni ve benzeri görevleri yürüten personeli,

    ifade eder.

    İKİNCİ BÖLÜM : Kuruluş, Bağlılık, Görev, Yetki ve Sorumluluklar

    Kuruluş ve Bağlılık

    Madde 4 - Teftiş Kurulu, bir başkan ile başmüfettiş, müfettiş ve müfettiş yardımcılarından oluşur.

    Kurul doğrudan Bakana bağlıdır.

    Kurulun yazı, hesap, arşiv, kütüphane ve benzeri işleri Şube Müdürlüğü tarafından yürütülür.

    Görev Merkezi

    Madde 5 - Kurulun görev merkezi Ankara'dır. Bu merkez, müfettişlerin de görev merkezidir.

    Devamlı denetim ve teftişi sağlamak amacıyla müfettiş bulundurulmasını gerektiren büyük illerde Kurul Başkanının önerisi ve Bakanın onayı ile görev merkezleri ve bunlara bağlı bürolar kurulabilir ve aynı yolla kaldırılabilir.

    Bu görev merkezlerinde; Bakanlık Makamınca verilen emirlerin yerine getirilmesi, büro hizmetlerinin yürütülmesi, müfettişlerin büroyla ilişkilerinin düzenlenmesi konularında o merkezdeki kıdemli müfettişlerden biri, Başkanlıkça görevlendirilir.

    Kurul Başkanlığının Görevleri

    Madde 6 - Teftiş Kurulu Başkanlığı, Bakanın emri veya onayı üzerine, Bakan adına aşağıdaki görevleri yapar:

    a) Bakanlık teşkilatı ile bağlı kuruluşların her türlü faaliyet ve işlemleri ile ilgili olarak teftiş, inceleme, araştırma ve soruşturma işlerini yürütmek,

    b) Bakanlığın amaçlarını daha iyi gerçekleştirmek, mevzuata, plan ve programlara uygun çalışmasını temin etmek amacıyla gerekli teklifleri hazırlamak ve Bakana sunmak,

    c) Özel kanunlarla ve Bakan tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.

    Kurul Başkanının Atanması

    Madde 7 - Kurul Başkanı, kurulda en az sekiz yıl müfettişlik görevinde bulunmuş olan başmüfettişler arasından atanır.

    Kurul Başkanı; geçici sebeplerle görevden ayrıldığında, Başkanlığa tayin şartlarını taşıyan refakat müfettişlerinden birine vekalet verir. Herhangi bir nedenle Başkanlığının boşalması halinde, vekalet görevi Başkanlığa atanma şartlarını taşıyan müfettişler arasından Bakan onayı ile belirlenir.

    Kurul Başkanının Görev, Yetki ve Sorumlulukları

    Madde 8 - Kurul Başkanı, müfettiş sıfat ve yetkisine sahip olup, Bakanın emir veya onayı üzerine Bakan adına aşağıdaki görevleri yapar:

    a) Kurul Başkanlığının 6 ncı maddede belirtilen görevlerini Bakanın emir veya onayı üzerine Bakan adına yürütmek,

    b) Kurulu yönetmek, çalışmalarını düzenlemek ve denetlemek,

    c) Gerektiğinde müfettiş sıfatıyla bizzat teftiş, inceleme, araştırma ve soruşturma yapmak,

    d) Yıllık teftiş ve çalışma programını hazırlamak, Bakanın onayından sonra uygulanmasını sağlamak,

    e) Müfettişlerden gelen raporları incelemek, eksikliklerin giderilmesini sağlamak; raporda belirtilen kanaate ilişkin görüş birliğine varılamadığı hallerde Başkanlık görüşünü eklemek, ilgili mercilere göndermek; ilgililerce alınacak tedbirleri ve yapılacak işlemlerin sonuçlarını izlemek ve alınması gereken tedbirlerle ilgili önerilerde bulunmak,

    f) Teftiş, inceleme ve soruşturma sonuçlarına göre; müfettişlerce hazırlanan genel durum raporlarında belirtilen görüş ve teklifleri de dikkate alarak Kurulun çalışması, Bakanlığın genel durumu, kanun, tüzük ve yönetmeliklerin uygulanması konusunda gerektiğinde önerileri de kapsayan genel durum raporu düzenlemek ve Bakana sunmak,

    g) Müfettiş yardımcılarının işe alınması ve yetişmelerini sağlayıcı önlemler almak,

    h) Müfettiş ve müfettiş yardımcılarıyla büro personelinin sicillerini düzenlemek, atama ve yükselmeleri için önerilerde bulunmak,

    ı) Müfettişleri mesleki ve bilimsel çalışmalar yapmaya özendirmek, bu çalışmaları düzenlemek ve başarılı inceleme sonuçlarının yayımlanmasını sağlamak,

    j) Bakan tarafından ve mevzuatla verilen diğer görevleri yapmak.

    Kurul Başkanı, kendisine verilen ve Başkanlığa ait görevlerin yerine getirilmesinden, yürürlükteki mevzuat çerçevesinde Bakana karşı sorumludur.

    Kurul Başkanına Yardımcı Görevlendirme

    Madde 9 - Başkan kendisine yardımcı olmak üzere yeterli sayıda müfettişi Bakan onayı ile refakat müfettişi olarak görevlendirebilir.

    Müfettişlerin Görev ve Yetkileri

    Madde 10 - Müfettişler Bakanın emri ya da onayı üzerine Bakan adına aşağıdaki görevleri yaparlar:

    a) Bakanlık teşkilatı ile bağlı ve ilgili kurum ve kuruluşların ve Bakanlığın denetimi altındaki kurum ve kuruluşların her türlü faaliyet ve işlemleriyle ilgili olarak teftiş, inceleme ve soruşturma işlerini yürütmek.

    b) Görevlerini yaparken öğrenmiş oldukları ve görev emrinin dışında kalan yolsuzluklar için sorumlular hakkında tabi oldukları soruşturma usulüne uygun olarak gecikmeden soruşturmanın başlatılabilmesi için durumu derhal Başkanlığa bildirmek.

    c) Mevzuatın uygulanmasında görülen yanlışlık ve eksikliklerin giderilmesi ve düzeltilmesi yollarını araştırmak, işlerin istenen düzeyde yürümesini sağlamak için alınması gerekli görülen önlemleri ve düşüncelerini raporla Başkanlığa bildirmek.

    d) Bakanlığı ilgilendiren konularda yurt içinde ve yurt dışında inceleme ve araştırmalar yapmak.

    e) Görevlendirildikleri komisyon, kurs, seminer ve toplantılara katılmak.

    f) Refakatlerine verilecek müfettiş yardımcılarının meslekte yetişmelerini sağlamak ve değerlendirmelerini yapmak.

    g) Çözümü özel ve teknik bilgiyi gerektiren konularda bilirkişi görevlendirmek.

    h) Kanun, tüzük, yönetmelik ve diğer mevzuatla verilen görevleri yapmak.

    Müfettişler yaptıkları çalışmalar ve hazırladıkları raporlardan yürürlükteki mevzuat çerçevesinde sorumludurlar.

    Müfettiş yardımcılarının bu yetkileri kullanabilmeleri ya da bağımsız olarak görev yapabilmeleri, belirli bir yetişme süresi sonunda, kendilerine yetki verilmesiyle mümkündür. Yetkisiz müfettiş yardımcıları yetkilerini yanlarında çalıştıkları müfettişlerle birlikte kullanabilirler.

    Müfettişlerin Sorumlulukları

    Madde 11 - Müfettişler, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 4856 sayılı Çevre ve Orman Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ve diğer kanunlarla bu Yönetmelikte öngörülen yetkilerini tam olarak kullanmaktan ve görevlerini zamanında, doğru ve eksiksiz olarak yerine getirmekten sorumludurlar.

    Müfettişlerin Bilgi ve Belge İsteme Yetkileri

    Madde 12 - Müfettişler yürüttükleri hizmet yönünden gerekli gördükleri bilgileri, defter, evrak ve belgeleri; teftiş, inceleme ve soruşturma yaptıkları birim ve kuruluşlardan istemek ve görmek; bunların onaylı örneklerini veya bir yolsuzluğun kanıtını oluşturanların asıllarını almak; kasa, depo ve ambarları incelemek ve saymak, bunları mühürlemek; inceleme ve sayma işlerinde yardım isteminde bulunmak, gerektiğinde bu konularda personel görevlendirmek, gerekli hallerde tüm kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerden bilgi ve belge istemek yetkisine sahiptirler.

    İlgililer müfettişlerin bu isteklerini geciktirmeden yerine getirmek ve sorularını cevaplandırmakla yükümlüdürler.

    Asılları alınan belgelerin müfettişin mühür ve imzasıyla onanmış örnekleri, dosyasında saklanmak üzere alındığı yere verilir.

    Görevden Uzaklaştırma

    Madde 13 - Müfettişler, görevlendirildikleri hususlarla ilgili olarak kanunlara göre haklarında görevden uzaklaştırma hükümlerinin uygulanabileceği kişileri aşağıdaki şartların gerçekleşmesi halinde usulüne göre görevden uzaklaştırabilirler:

    a) Para ve para hükmündeki belge ve senetleri, her türlü mal ve eşyayı, bunların hesap, belge ve defterlerini göstermekten ve bunlarla ilgili soruları cevaplamaktan kaçınmak.

    b) Teftiş, inceleme ve soruşturmayı güçleştirecek, engelleyecek ve yanlış yollara sürükleyecek davranışlarda bulunmak.

    c) 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanununun 17 nci maddesine giren eylemlerde bulunmak.

    d) Evrakta sahtecilik ve kayıtlarda tahrifat yapmak.

    e) Görevi başında kalması kamu hizmetleri yönünden sakıncalı olmak.

    Görevden uzaklaştırma tedbiri, teftiş ve soruşturmanın her safhasında alınabilir. Ancak; görevden uzaklaştırılan kişinin görevi başında kalmasının sakıncalı olduğunun açık bir şekilde ortaya konması, bu maddenin (a) ve (b) bentlerinde yazılı hallerde ise, bir tutanakla tespit edilmesi gerekir.

    Görevden Uzaklaştırmaya İlişkin İşlemler

    Madde 14 - Görevden uzaklaştırma işlemi müfettiş tarafından gerekçesiyle birlikte; görevden uzaklaştırılana, disiplin ve sicil amiri ile atamaya yetkili amirine, Teftiş Kurul Başkanlığına ve aylığının ödendiği birime derhal bildirilir.

    Teftiş, inceleme veya soruşturma sonucunda, disiplin yönünden memurluktan çıkarılmasının veya cezai bir işlem uygulamasının gerekmediği anlaşılan görevliler hakkında, görevden uzaklaştırma önleminin kaldırılması müfettişlerce derhal Başkanlığa bildirilir. Bu bildirim üzerine görevliler, atamaya yetkili amirlerince bekletilmeksizin görevlerine başlatılırlar.

    Teftiş Edilenlerin Yükümlülük ve Sorumlulukları

    Madde 15 - Bakanlık teşkilatı ile bağlı ve ilgili kuruluşlarda ve Bakanlığın denetimi altındaki kurum ve kuruluşlarda görevli bulunanlar; istendiğinde gizli de olsa, bütün belge, defter ve dosyaları, para ve para hükmündeki evrak ve senetleri, her türlü mal ve eşyayı, müfettişlere vermek, inceleme ve sayımlarını kolaylaştırmak zorundadırlar.

    Teftiş edilenler, müfettişlerce yöneltilen soruları geciktirmeden yanıtlamakla, müfettişlerce gerek görülen evrak, kayıt ve belgelerin suretlerini veya asıllarını vermekle yükümlüdürler.

    Teftiş, inceleme ve soruşturmaya tabi kurum ve kuruluşların yöneticileri bu hizmetlerinin gereklerine uygun biçimde yürütülebilmesi için müfettişlere görevleri süresince uygun bir yer sağlamak ve gerekli diğer tedbirleri almak zorundadırlar.

    Teftişe başlanan kurum ve kuruluş görevlilerine daha önceden verilmiş izinlerin kullanılması hastalık ve benzeri zorunlu nedenler dışında müfettişin istemi üzerine teftiş sonuna kadar durdurulabilir. Denetim süresince kurum görevlilerine müfettişin bilgisi dışında izin verilemez.

    İznini kullanmaya başlamış olanlar zorunluluk bulunmadıkça geri çağrılmazlar. Ancak, müfettişin gerekli gördüğü zorunlu hallerde iznini kullanmaya başlamış olan personel geri çağrılabilir.

    Teftiş Defteri ve Dosyası ile Önceki Teftiş Sonuçlarının Araştırılması

    Madde 16 - Teftişe tabi birimler her sayfası numaralı ve mühürlü birer teftiş defteri ile teftiş raporu ve buna ilişkin yazılardan oluşan teftiş dosyasını bulundurmak zorundadır.

    Teftiş defterine müfettişler tarafından; müfettişlerin adı-soyadı, teftişe başlama ve bitiş tarihleri, teftiş edilen servisler, teftiş raporunun tarih ve sayısı yazılarak imzalanıp mühürlenir.

    Müfettişler tarafından teftiş sırasında teftiş defteri ve dosyası incelenerek önceden tenkit edilen hususların ne dereceye kadar düzeltildiğine, verilen emirlerin yerine getirilip getirilmediğine bakarlar ve raporlarında bu hususa yer verirler.

    Teftiş defteri ve dosyasının düzenli tutulup korunmasından ve devir teslim işleminden kuruluş ve kurumların amirleri sorumludurlar

    ÜÇÜNCÜ BÖLÜM :Ç Kurulun Çalışma Usul ve Esasları

    Teftiş ve Denetimlerin Amacı

    Madde 17 - Teftiş ve denetimler; Bakanlık teşkilatıyla bağlı ve ilgili kurum ve kuruluşların idari, teknik, mali ve vergi konuları dahil her türlü çalışmalarının yürürlükteki mevzuat hükümlerine uygun olup olmadığının tespit edilmesi, hatalı işlemlerin düzeltilmesine yönelik önlemlerin belirlenmesi; mevzuatın, hizmetle uyuşmayan ve yetersiz kalan yönlerinin tespit edilmesi ve gerekli önerilerde bulunulması, teftişi yapılan birimin neler yapılması halinde daha verimli çalışacağının belirlenmesi amacı ile yapılır.

    Görevlendirme

    Madde 18 - Müfettişler Bakandan veya Bakanın emir ve onayı üzerine Başkandan aldıkları talimatla Bakan adına görev yaparlar.

    Aldıkları görevlerinin sonuçlarını Başkanlığa bildiriler.

    Müfettişler Bakandan doğrudan doğruya aldıkları emirleri yerine getirmekle birlikte en kısa sürede durumdan Başkana bilgi verirler.

    Müfettişlere Bakan ve Kurul Başkanı dışında hiçbir makam ve merci tarafından emir verilemez.

    Müfettişler, kendilerine verilen inceleme ve soruşturma görevlerinden acele olanlarda en geç ertesi gün, acele olmayan işlerde ise en geç bir hafta içerisinde görev yerlerine hareket ederler. Aksi hallerde durumu gerekçeleri ile birlikte yazılı olarak Teftiş Kurulu Başkanlığına bildirirler ve alacakları talimata göre hareket ederler.

    Yıllık Teftiş Programı

    Madde 19 - Her yıl yapılması öngörülen teftiş ve denetimler için Başkanlıkça hazırlanan teftiş programı Bakan onayına sunulur. Onaydan sonra kesinleşen teftiş programı Başkanlıkça uygulamaya konulur.

    Teftiş Süreleri

    Madde 20 - Teftiş, inceleme ve soruşturma işleri ile ilgili olarak bir zorunluluk bulunmadığı takdirde; müfettişlere müfettişlik hizmet sürelerine göre en fazla sıfır-on yıl (dahil) hizmeti olanlara yılda altı aya, on yıldan fazla hizmeti olanlara yılda dört aya kadar görev merkezi dışında görevlendirme yapılabilir.

    Yurt Dışında Görevlendirme

    Madde 21 - Müfettişler Bakanlığın görev alanı ile ilgili konularda inceleme ve araştırma yapmak ve mesleki bilgi ve görgülerini artırmak üzere Başkanın önerisi ve Bakanlık Makamının onayıyla bir yıl süreyle yurtdışına gönderilebilirler.

    Yurt dışına gönderilmede müfettişlik kıdemi ile birlikte kuruldaki hizmet süresi, mesleki yetenekleri ile başarı ve yabancı dil bilgisi dikkate alınır.

    Müfettişlerin Uyacakları Hususlar

    Madde 22 - Müfettişler, görevlerini yerine getirirken;

    a) Mesleğinin ve sıfatının gerektirdiği saygınlığı ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunamazlar.

    b) İcraya karışamazlar.

    c) İnceledikleri belge ve defterlerde işlemlerin denetlendiğini gösterir tarih ve imza dışında açıklama ve düzeltme yapamazlar.

    d) Denetleme, inceleme, araştırma ve soruşturma için gidecekleri yerleri, yapacakları işleri ve öğrendikleri sırları açıklayamazlar.

    e) Denetleme, inceleme, araştırma ve soruşturmayla görevli bulundukları sırada bu işlerle ilgili kimselere konuk olamazlar. Doğrudan ve dolaylı olarak soruşturmayla ilgili olanların hizmet, hediye ve ikramlarını kabul edemezler, bunlarla alışveriş yapamaz, borç alıp veremezler. Beşeri ve sosyal ilişkilerin gerektirdiği hususlar bu yasakların dışındadır.

    Teftişin Amacı ve Müfettişlerin Çalışma Prensipleri

    Madde 23 - Müfettişler; Bakanlık, bağlı ve ilgili kuruluşları ile Bakanlığın denetimine tabi kurum ve kuruluşların yürürlükteki mevzuat çerçevesinde; amaçlarına ulaşıp ulaşmadığını, amacın gerçekleştirilmesine yönelik ilke, politika ve yöntemler ile yapılan işlem ve eylemlerin yerindelik ve etkinliğini araştırmak, incelemek ve denetlemek; planlanan hedeflerden ve mevzuattan sapmalar tespit edilmesi halinde, nedenlerini belirleyip tahlil etmek aksaklıkların giderilmesi ve hizmetlerin verimli ve rasyonel bir düzeye ulaşması için alınması gerekli görülen önlemleri tespit etmek ve ilgili mercilere önerilerde bulunmak amacını göz önünde tutarlar.

    Bu amaçla; çalışmaları sırasında görevini gayret ve feragatle yapan, yetkilerini mevzuata uygun ve kamu yararı doğrultusunda kullanan ve başarılı gördüğü personelin ödüllendirilmesi veya takdirname verilmesi için teklifte bulunabilirler.

    Müfettişlerin çalışma prensipleri; etkin, verimli, ekonomik, caydırıcı bir denetim sistemini öngörür, hata arayan ve sadece tenkit eden statik teftiş sistemini reddeder.

    Birlikte Çalışma

    Madde 24 - Teftiş, inceleme ve soruşturma işleri gerektiğinde gruplar halinde yürütülebilir. Bu durumda müfettişlerden en kıdemlisi iş bölümü yapılmasını, işlerin sağlıklı ve süratle sonuçlandırılmasını ve rapora bağlanmasını sağlamak, talep halinde Başkanlığa özet bilgi vermek ve yazışmaları yürütmekle görevlidir.

    Koordinasyon Görevi

    Madde 25 - Müfettişler; görevlendirildikleri konularda Bakanlık teşkilatı ile bağlı ve ilgili kurum ve kuruluşlarca veya mülki amirler tarafından başlatılmış olan teftiş, inceleme, araştırma ve soruşturmaları koordine ederek lüzum gördükleri takdirde daha önce yapılmış çalışmalarla ilgili bilgi ve belgeleri devralırlar ve işi sonuçlandırırlar.

    İşin Devamlılığı ve Devri

    Madde 26 - Müfettişler başladıkları işleri ara vermeden bizzat yapıp bitirirler. Geri bırakma ve devir zorunluluğu doğarsa ellerindeki işleri Bakan veya Başkandan izin alarak geri bırakır veya devredebilirler.

    Devredilecek işler için devri yapan müfettiş tarafından bir devir notu düzenlenir. Bu devir notuna; iş emrinin tarih ve numarası ile devre ilişkin izin veya emrin tarih ve numarası, devir anına kadar işin hangi aşamaya kadar incelendiği ve ne gibi görüş ve kanaate varıldığını içeren özet bilgi yazılır.

    Ayrıca; devredilecek işe ait incelenen bütün belge, defter ve kayıtlar bir dizi pusulasına bağlanarak devir notuyla birlikte imza karşılığı devralan müfettişe teslim edilir.

    Devir notu ve dizi pusulası üçer nüsha düzenlenir. Birinci nüshalar devralan müfettişe verilir. İkinci nüshaları bir yazı ekinde Başkanlığa gönderilir ve üçüncü nüshalar devreden müfettişte kalır.

    İhbar ve Şikayetlerin Değerlendirilmesi

    Madde 27 - Doğrudan Bakanlığa veya Başkanlığa gönderilen ihbar ve şikayet dilekçelerinden mahallinde sonuçlandırılması mümkün görülenler; önce ilgili merkez birimlerine, bağlı kuruluşlara veya valiliklere gönderilir. Bunlar anılan merciler tarafından incelenir veya soruşturulur. Ancak; merkez birimlerince, bağlı kuruluşlarca veya valiliklerce incelenip soruşturulmalarında müfettişlik bilgi ve yeteneği ile teftiş metod ve tekniklerinin kullanılması gerekli görülen konular gerekçeli olarak Bakan onayına sunulur ve Kurula iletilir.

    Bakanlık teşkilatı ile bağlı ve ilgili kurum ve kuruluşları teftiş, inceleme ve soruşturma isteklerini Başkanlığa Bakanlık Makamının onayı ile iletirler.

    Yazışma Yöntemi

    Madde 28 - Müfettişler; kamu kurum ve kuruluşları, gerçek ve tüzel kişilerle doğrudan yazışma yapabilirler. Ancak; Başbakanlık, yüksek yargı organları, diğer bakanlıkların merkez ve yurtdışı birimleriyle olan yazışmalarını Başkanlık aracılığıyla yaparlar.

    Göreve Gidiş ve Dönüşün Bildirilmesi

    Madde 29 - Müfettişler verilen görevlerle ilgili olarak merkez ve taşra birimlerine hareket etmeden önce Başkanlığa hangi iş için, nereye ve hangi tarihte gidileceğini belirten ayrılış yazısı verirler. Buralarda göreve başladıklarını aynı gün, ayrılışlarını ise bir gün önceden yazılı olarak Başkanlığa bildirirler. Ayrıca, aldıkları izin bitiminde göreve başladıklarını Başkanlığa yazı ile bildirirler.

    DÖRDÜNCÜ BÖLÜM : İdari ve Mali İşler Şube Müdürlüğü

    İdari ve Mali İşler Şube Müdürlünün Görev, Yetki ve Sorumlulukları

    Madde 30 - Şube Müdürlüğü Kurul Başkanının emri altında bir şube müdürü ve yeterli sayıda personelden teşekkül eder.

    Şube Müdürlüğünün görevleri şunlardır:

    a) Başkanlığa intikal eden her türlü evrakın kaydını tutmak ve cevaplarını sevk etmek.

    b) Müfettişlerden gelen raporları kayıt etmek ve ilgili olduğu yerlere göndererek takip etmek ve bunların işlemleri tamamlanıp dosyaları kapatılıncaya kadar tekit ve takiplerini yürütmek.

    c) İşleri biten rapor ve evrakı düzenli bir şekilde muhafaza etmek, oluşturulan arşiv kayıt sistemine düzenli bir şekilde kayıt edilmesini ve muhafazasını sağlamak.

    d) Müfettişlerin çalışma ve hakediş cetvellerini zamanında inceleyerek tahakkuka ait işlemi hazırlamak.

    e) Kurulun çalışmaları ile ilgili kayıt, cetvel, istatistik ve dosyaları tutmak ve arşivi düzenlemek.

    f) Kurulun yıllık bütçesini hazırlamak, tahakkuk işlerini yapmak.

    g) Kurulda görev yapan müfettişlerin ve diğer personelin özlük haklarıyla ilgili işlemleri yapmak ve takip etmek, sonuçlarını ilgililere bildirmek.

    h) Kurulun ayniyatla ilgili her türlü iş ve işlemlerini yürütmek, kayıtlarını tutmak; Kurula ait odaların temizlik, tamir ve benzeri işlerinin düzenli bir şekilde yapılması için gerekli tedbirleri almak ve kontrollerini yapmak.

    ı) Kurul Başkanı tarafından verilecek diğer görevleri yapmak.

    Şube Müdürlüğünün idaresinden Başkan ve refakat müfettişlerine karşı birinci derecede Şube Müdürü sorumludur. Büro işlerinde gizlilik esastır. Şube Müdürü ve Şube Müdürlüğü personeli rapor, yazışma ve dosyaları Başkanlığın izni olmadan kimseye gösteremez, veremez ve görevleri dolayısıyla edindikleri bilgileri açıklayamazlar

    BEŞİNCİ BÖLÜM : Müfettiş Yardımcılığına Giriş, Yetiştirilme ve Müfettişliğe Atanma

    Müfettiş Yardımcılığına Giriş

    Madde 31 - Müfettişliğe müfettiş yardımcısı olarak girilir. Müfettiş yardımcılığına atanabilmek için yapılacak müfettiş yardımcılığı giriş sınavını kazanmak şarttır.

    Sınavın açılmasına Kurul Başkanının önerisi üzerine Bakan onayı ile karar verilir. İhtiyaca göre hangi öğrenim dalından ne kadar müfettiş yardımcısı alınacağı, Başkanın önerisi ve Bakanın onayıyla tespit edilip, yapılacak sınav ilanında belirtilir.

    Müfettiş Yardımcılığı Giriş Sınavı, Şekli, Yeri ve Kabul Şartları

    Madde 32 - Müfettiş yardımcılığı giriş sınavı yazılı ve sözlü olmak üzere iki bölümden oluşur. Yazılı sınav önce yapılır. Yazılı sınavda başarı gösterenler ve engel hali olmayanlar sözlü sınava çağrılır. Yazılı ve sözlü sınavlar Ankara'da yapılır. Gerektiğinde sınav yerleri Başkanın önerisi ve Bakanın onayı ile çoğaltılabilir.

    Bu sınava katılabilmek için;

    a) Devlet Memurları Kanunu'nun 48 inci maddesinde yazılı nitelikleri taşımak,

    b) Sınavın açıldığı yılın Ocak ayı başında otuziki yaşını aşmamış olmak,

    c) Hukuk, siyasal bilgiler, iktisat, işletme, iktisadi ve idari bilimler fakülteleri, çevre mühendisi, orman mühendisi ve şehir plancısı yetiştiren fakülteler ile bunlara denkliği yetkili makamlarca kabul edilen yurt içi veya dışındaki öğrenim kurumlarından birisini bitirmiş olmak,

    d) 18/3/2002 tarihli ve 2002/3975 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmeliğe göre yapılacak Kamu Personel Seçme Sınavına (KPSS) katılmak ve Bakanlıkça belirlenecek taban puanı almış olmak,

    e) Kamu Personel Seçme Sınavı kılavuzunda ve Kurul Başkanlığınca sınav ilanında belirtilen şartları taşımak,

    f) Sağlık durumu yurdun her yerinde görev yapmaya ve hür türlü iklim koşullarında yolculuk etmeye elverişli bulunmak,

    g) Askerlik hizmetini yapmış ya da erteletmiş olmak veya askerlikle ilgisi olmamak,

    h) Bu sınava iki defadan fazla katılmamış olmak,

    gerekir.

    Giriş sınavına açıktan atama izni alınmış kadro sayısının en fazla yirmi katı kadar aday Kamu Personel Seçme Sınavı taban puanı başarı sıralaması dikkate alınarak çağrılır. Çağrı Başkanlıkça yapılacak ilanla duyurulur. Sınava çağrılacak adaylardan son sıradaki adayın Kamu Personel Seçme Sınavındaki puanına eşit olan aynı durumdaki adayların da tümü sınava çağrılır.

    Giriş sınavı için başvuran adayların Kamu Personel Seçme Sınavı numaraları, ad ve soyadları ve Kamu Personel Seçme Sınavı puanları, yazılı veya elektronik ortamda Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezine (ÖSYM) bildirilir. Adayların Kamu Personel Seçme Sınavı sonuç belgelerinde tahrifat belirlenmesi durumunda aday hakkında cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunulur.

    Müfettiş yardımcısı olarak atanıp göreve başlatılanlar onbeş gün içinde Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığı ile Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezine bildirilir.

    Sınav Kurulları

    Madde 33 - Müfettiş yardımcılığı giriş sınavıyla müfettişlik yeterlik sınavını yapacak kurullar, Kurul Başkanının önerisi ve Bakanın onayıyla Kurul Başkanının başkanlığında, Başkan dahil beş müfettişten oluşur. Ayrıca, müfettişler arasından üç yedek üye belirlenir. Giriş sınavında yabancı dil bilgisinin değerlendirilmesi için gerektiğinde uzman personelden de yararlanılabilir.

    Müfettiş Yardımcılığı Giriş Sınavının İlanı

    Madde 34 - Giriş sınavlarının yapılacağı tarihler ve yerler, giriş şartları ve hangi meslek grubundan kaç kişi alınacağı ile gerek görülen diğer hususlar Resmî Gazete'de ve gerektiğinde Türkiye genelinde yayınlanan tirajı en yüksek ilk beş gazetenin en az ikisinde duyurulur.

    Son ilan müracaat başlangıç tarihinden en az on gün, sınav tarihinden de en az bir ay önce yapılır.

    Adayların başvuru ve kayıt süresi, sınavların başlama tarihinden en çok on beş gün öncesine kadar devam edecek şekilde tespit olunur.

    Müfettiş Yardımcılığı Giriş Sınavı İşlemleri

    Madde 35 - Sınava girmek isteyenler başvuru için gerekli belgelerle birlikte Teftiş Kurulu Başkanlığına bir dilekçe ile başvururlar.

    Başvuru dilekçesinde, isteklinin adı ve soyadı, doğum yeri ve tarihi, mezun olduğu yüksek öğretim kurumu, sınava gireceği yabancı dil, yazışma adresi ve gerekli diğer bilgiler bulunur.

    Başvuru sırasında aşağıdaki belgeler istenir;

    a) Yüksek öğretim kurumu diploma veya bitirme belgesinin aslı veya noterlikçe onaylı sureti, yüksek öğretim kurumunun yurt dışında bitirilmesi halinde denkliğin ilgili mercii tarafından tasdik edildiğine dair belgenin aslı veya noterlikçe onaylı sureti,

    b) Kamu Personel Seçme Sınav sonuç belgesinin aslı veya noterlikçe onaylı sureti,

    c) Nüfus cüzdanının tasdikli örneği,

    d) 4,5 X 6 cm. ebadında altı adet vesikalık fotoğraf,

    e) Cumhuriyet savcılığından alınacak sabıka kaydı belgesi aslı,

    f) Adayın kendi el yazısı ile hazırlanmış, baba ve annesinin adları, meslekleri ve halen ne işle meşgul oldukları, adayın bitirdiği ilk, orta, lise ve yüksek okulun adı ve bulunduğu yer ve bitirilme yılları, bildiği yabancı dil ve derecesi, yüksek okulu bitirdikten sonra ne gibi işler yaptığı, kendisi hakkında bilgi verebilecek iki kişinin adı ve bu kişilerin açık haberleşme adresleri ve telefon numaraları gibi bilgilerin yer aldığı özgeçmişi,

    g) Bir adet iadeli taahhütlü posta pulu yapıştırılmış zarf.

    Adayların, istenilen belgeleri büyük boy bir zarf içerisine koyarak, zarfın üzerine adı, soyadı, bitirdiği okul ve varsa bölümünü yazarak Başkanlığa şahsen müracaat etmeleri gerekir.

    Yazılı sınavı kazanan adayların sağlam ve yurdun her yerinde her türlü iklim şartlarında görev yapabileceğine dair tam teşekküllü hastanelerden alınacak sağlık raporu ve askerlik görevini yaptığını veya tecilli durumunu gösterir belgenin aslı veya noterlikçe onaylı suretini sözlü sınavdan önce vermeleri zorunludur.

    Aday Belgesi

    Madde 36 - Adaylar başvuru sırasında istenen belgelerle birlikte Başkanlığa şahsen başvurarak, adaylık kaydını yaptırır. Adaylık kaydı yapılan adaylara, Başkanlıkça fotoğraflı "Adaylık Belgesi" verilir. Sınavlara çağrılma hakkını kazanan adaylar bu belgeyi göstermek suretiyle sınavlara girer.

    Müfettiş Yardımcılığı Giriş Sınavları

    Madde 37 - Giriş sınavına katılmaya hak kazanan adaylar teknik hizmetler sınıfı ve teknik hizmetler sınıfı dışındaki meslek mensuplarından olmak üzere iki gruptan oluşur. Yazılı sınav konuları her iki grup için ayrı ayrı hazırlanır. Müfettiş yardımcılığı giriş sınavı aşağıdaki konulardan seçilmek suretiyle yapılır:

    a) Teknik hizmetler sınıfı mensupları için;

    1) Kompozisyon (çevre ve orman konusuna dair kompozisyon),

    2) Branşa ait mesleki konular,

    3) Hukuk (Hukukun Temel Kavramları, Anayasa Hukuku, İdare Hukuku ve Ceza Hukukunun genel hükümleri),

    4) Yabancı dil (İngilizce, Almanca, Fransızca dillerinden birisi).

    b)Teknik hizmetler sınıfı dışındaki meslek mensupları için;

    1) Kompozisyon (çevre ve orman konularına dair kompozisyon),

    2) Hukuk (Hukukun Temel Prensipleri, Anayasa, İdare Hukuku, Ceza Hukuku, Medeni Hukuk, Borçlar Hukuku, Ticaret Hukuku ve İş Hukukunun genel hükümleri),

    3) İktisat (İktisat Teorisi, Mikro ve Makro İktisat),

    4) Maliye (Genel Maliye Teorisi, Maliye Politikası, Kamu Gelir ve Giderleri, Bütçe),

    5) Muhasebe (Genel Muhasebe),

    6) Yabancı dil (İngilizce, Almanca, Fransızca dillerinden birisi).

    Yazılı Sınav Sorularının ve Cevap Anahtarlarının Hazırlanması

    Madde 38 - Sınav Kurulu, sınavın yapılacağı tarihten en geç bir gün evvel Başkanlıkta toplanarak adayların meslek gruplarına göre yazılı sınav sorularını ve cevap anahtarlarını hazırlar. Soru kağıtlarında, sınav süresi ve her soruya verilecek not gösterilir. Soru kağıtları imzalandıktan sonra bir zarfa konulur, kapatılır ve mühürlenir. Bu zarf, sınav sırasında adaylar huzurunda açılıncaya kadar Başkanlıkta muhafaza edilir. Cevap anahtarları da yine aynı şekilde bir zarfa konularak mühürlendikten sonra Başkanlıkta muhafaza edilir. Yazılı sınav test usulü şeklinde de yapılabilir. Yukarıda kayıtlı konulara ait yazılı sınav soruları gerektiğinde Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezine hazırlattırılır veya uygulattırılır.

    Yazılı Sınavın Yapılışı

    Madde 39 - Yazılı sınavlar, sınav kurulunun gözetiminde yapılır. Yazılı sınavın yapılmasında sınav kuruluna yardımcı olmak üzere gerektiğinde Başkanlıkça yeteri kadar müfettiş görevlendirilir. Sınav başlangıcında, sınava gireceklerin aday belgeleri kontrol edilir. Sınava gelen adaylar yanlarında aday belgeleriyle birlikte resmi makamlarca verilmiş geçerli bir kimlik belgesi bulundurmak zorunda olup, istendiğinde bunu sınav görevlilerine göstermekle yükümlüdürler. Soru zarflarının sağlam, kapalı ve mühürlü olduğu hususuyla birlikte durum bir tutanakla tespit edilir ve sınav duyurulan saatte başlar. Daha sonra zarflar açılarak sorular yazdırılır veya dağıtılır. Sınavda önceden mühürlenmiş cevap kağıtları kullanılır. Cevap kağıtlarına, özel bölümü dışında ad, soyad ya da herhangi bir işaret konulamaz.

    Soruların puan değerleri ve cevaplandırılma süresi adaylara bildirilir. Sınav sonunda kimlik bilgilerinin yazıldığı cevap kağıdının üst köşesi kapatılarak aday tarafından sınav kuruluna teslim edilir. Adayın kaç adet cevap kağıdı verdiği listedeki adı karşısına yazılır ve adaya imzalattırılır. Cevap kağıtlarındaki ad ve aday numarası aday belgesiyle karşılaştırıldıktan ve ad bölümü adaya kapattırıldıktan sonra teslim alınır. Sınava kaç kişinin katıldığı ve kimlerin gelmedikleri belirlenir. Sınav sırasında sınav disiplinini bozucu bir davranış tespit edildiğinde durum tutanakla belirlenir ve gerektiğinde bu adayların sınavı geçersiz sayılır.

    Toplanan sınav kağıtları ve tutanaklar bir zarf içine konarak kapatılıp, mühürlendikten sonra sınav kurulu başkanına teslim edilir ve Başkanlıkta muhafaza edilir. Sınav kurulu başkanı en kısa süre içersinde sınav kağıtlarının değerlendirilmesine ilişkin tedbirleri alır.

    Yazılı Sınavın Değerlendirilmesi

    Madde 40 - Sınav kağıtları, sınav kurulu üyeleri tarafından her soru için belirlenen puana göre cevap anahtarları esas alınarak ayrı ayrı değerlendirilir ve imzalanır. Her konu grubu için tam not yüz puandır. Adayların yazılı sınavda başarılı sayılabilmesi için her konu grubundan alınan notun elli'den az olmamak üzere, bu notlar ortalamasının yabancı dil hariç yetmiş puandan az olmaması gerekir. Okunup değerlendirilen cevap kağıtlarının üst kısmına verilen not yazılır. Tüm kağıtlar değerlendirildikten sonra sınav kurulu üyeleri tarafından kapalı olan kimlik bölümü açılarak, en yüksek notlardan başlamak üzere başarı sırasını gösterir bir tutanak düzenlenir. Notların eşitliği halinde yabancı dil notu yüksek olan öncelik alır. Okuma işleminden sonra sınav kağıtları Sınav Kurulu Başkanına teslim edilir.

    Yazılı Sınav Sonuçlarının Duyurulması

    Madde 41 - Yazılı sınavda başarılı olanlar liste halinde duyurulur ve bunlara yazılı olarak bildirilir. Başarı gösterenlere yapılan bildirimde sözlü sınavın yeri, tarihi ve saati bildirilir.

    Sözlü Sınavın Yapılışı ve Değerlendirilmesi

    Madde 42 - Yazılı sınavlardan başarılı sayılanlar, sözlü sınava girmeye hak kazanır. Sözlü sınav yazılı sınavı kazanan adaylara bildirilen yer, gün ve saatte başlar. Adaylar yazılı sınavı kazanma sırasına göre sınava alınırlar.

    Sözlü sınavda adaylara yazılı sınav konuları, genel kültür konuları hakkında sorular sorularak, adayların konuyu kavrama, ifade yeteneği, zamanında ve isabetli karar verme, zeka, temsil kabiliyeti, tutum ve davranış gibi kişisel nitelikleri değerlendirilir.

    Sözlü sınavda adaylara sınav kurulu üyelerince ayrı ayrı yazılı olarak yüz üzerinden not verilir. Sözlü sınav notu kurul üyelerince verilen notların ortalamasıdır.

    Sözlü sınavda başarılı sayılabilmek için üyelerce verilen notların ortalamasının yetmiş'den aşağı olmaması gerekir.

    Sınavın Başarılması ve Başarı Sırası

    Madde 43 - Sözlü sınavda başarılı olan adayların yazılı ve sözlü sınav notlarının ortalaması alınır. En yüksek nottan başlamak üzere sıraya konularak giriş sınavı başarı listesi düzenlenir ve sınav kurulunca imzalanır.

    Giriş sınav notunun eşitliği halinde yabancı dil notu yüksek olana sıralamada öncelik verilir. Bunlar da eşit ise kura çekilir. Diğerleri için sınav sonuçları kazanılmış hak sayılmaz.

    Giriş sınavını kazananların listesi Başkanlık tarafından ilan edilir.

    Sınav Sonuçlarına İtiraz

    Madde 44 - Yazılı ve sözlü sınav sonuçlarına itiraz, sınav sonuçlarının ilan edildiği günden başlamak üzere yedi gün içinde Başkanlığa yapılır. Tatil ve bayram günleri bu sürenin dışındadır. Sınav Kurulu itirazı en kısa sürede değerlendirerek, sonuç ilgiliye bildirilir.

    Müfettiş Yardımcılığına Atanma

    Madde 45 - Müfettiş yardımcılığına atama giriş sınavındaki başarı sırasına göre yapılır. Atama yapılacak kadro sayısı kadar aday başarı sırasındaki önceliğe göre asıl aday olarak, sıralamada bunlardan sonra gelen adaylar da yedek aday olarak kabul edilir. Asıl adaylar yapılan tebligat üzerine istenilen belgelerle birlikte bir ay içerisinde müracaat etmezlerse haklarını kaybederler.

    Asıl adaylardan müracaat etmeyen ve ataması yapıldığı halde göreve başlamayanların yerine, başarı derecesi yüksek olan yedek adaylardan başlamak üzere atama yapılabilir. Bu suretle yedek adaylar arasından yapılacak atamalar sınav sonuçlarının tebliğinden itibaren en geç altı ay içinde yapılır. Atama için müracaat etmeyen veya ataması yapılıp da göreve başlamayan veya başlayıp da müfettiş yardımcısı iken ayrılan adaylar için sınav sonuçları kazanılmış hak sayılmaz.

    Müfettiş Yardımcılarının Yetiştirilmesi

    Madde 46 - Müfettiş yardımcılarının yetişmelerinde kendi gayret ve çalışmaları esastır. Bu hususta Kurulca alınan tedbirler yardımcı ve teşvik edici mahiyettedir.

    Müfettiş yardımcılarının yetiştirilmesinde şu esaslara uyulur:

    a) Kişiliklerini mesleğin gerektirdiği niteliklere göre geliştirmek, düzenli çalışma ve grup çalışması alışkanlığı kazandırmak.

    b) Yetki ve iştigal alanına giren konulardaki yürürlükteki mevzuat ile teftiş ve soruşturma konularında tecrübe ve uzmanlık kazanmalarını sağlamak.

    c) Bilimsel çalışma, araştırma ve bilgisayar gibi çağdaş araç ve gereçlerden yararlanma alışkanlığını kazandırmak.

    d) Sosyal, kültürel ve beceri temelli etkinliklere aktif olarak katılmalarını teşvik etmek, mesleği sevdirmek ve sorumluluk duygusu aşılamak.

    e) Yabancı dil bilgilerinin gelişmesini sağlamak.

    Müfettiş Yardımcılarını Yetiştirme Programı

    Madde 47 - Müfettiş yardımcıları, üç yıllık yardımcılık döneminde aşağıdaki esaslara göre yetiştirilirler:

    a) Başkanlıkça Kurul yetki alanına giren teftiş, denetim, inceleme, araştırma ve soruşturma ile ilgili yürürlükteki mevzuatın, Bakanlık çalışmaları ve Bakanlık, bağlı ve ilgili kuruluşlarınca yürütülen projelerin yardımcılara öğretilmesi amacıyla hizmet içi eğitim programları uygulanır.

    b) Bakanlık denetim ve gözetimine tabi kurum ve kuruluşlarının yapılan teftiş, inceleme, araştırma ve soruşturmalarında müfettiş refakatinde görevlendirilmeleri suretiyle; mevzuat ve uygulamayı, inceleme, araştırma, teftiş ve soruşturma yöntemlerini öğrenmeleri sağlanır.

    c) Müfettiş yardımcıları belirtilen süre içinde refakatinde bulundukları müfettişin denetimi ve gözetimi altındadırlar.

    d) Müfettişler, refakatlerinde bulunan müfettiş yardımcılarının meslek ve hizmet gereklerine uygun şekilde yetiştirilmelerini gözetmekle yükümlüdür ve örnek olmak zorundadır.

    e) Müfettişler çalışmalarını, müfettiş yardımcılarının en iyi şekilde yetişmelerini sağlayacak tarzda düzenlerler ve müstakil çalışma yeteneği kazandırmaya çalışırlar.

    Kurulda iki yılını dolduran müfettiş yardımcıları Başkanlıkça belirlenecek mesleki konularda yirmi daktilo sayfasından az olmamak üzere bir etüt hazırlarlar. Bu etütleri, en geç yardımcılık dönemi sonundan dört ay önce ve dört nüsha olarak Başkanlığa verirler. Etütler, Kurul Başkanı ve üç müfettişten oluşan bir komisyon tarafından değerlendirilerek yüz puan üzerinden not verilir.

    Yetki Verilmesi

    Madde 48 - İki yıllık yetiştirme süresi sonunda çalışmalarını başarı ile tamamlayan müfettiş yardımcılarına; refakatlerinde çalıştıkları müfettişlerin mütalaaları da alınarak, Kurul Başkanının önerisi, Bakanın onayı ile resen teftiş, inceleme ve soruşturma yetkisi verilebilir.

    Resen teftiş, inceleme ve soruşturmaya yetkili kılınan müfettiş yardımcıları; resen veya lüzumu halinde diğer müfettişlerle veya müfettiş yardımcılarıyla birlikte vazife görürler.

    Müfettiş Yardımcılarının Hazırlık Dönemi Değerlendirmesi

    Madde 49 - Müfettiş Yardımcılarının yeterlilik sınavına girebilmeleri yetişme durum ve yeterlilikleri aşağıdaki hususlara dayanılarak verilen "yetişme notu" ile tespit edilir;

    a) Kurs ve seminer notu: Kurs ve seminerler sonunda yapılan sınavda aldıkları notlar ortalaması,

    b) Etüt notu: Müfettiş yardımcılarınca hazırlanan etütlere komisyon tarafından verilen not,

    c) Teftiş ve denetim notu: Resen teftiş, inceleme ve soruşturma yetkisi verilen müfettiş yardımcılarının yaptıkları teftiş, inceleme ve soruşturma sonucu düzenledikleri raporlara Kurul Başkanınca verilen not,

    d) Özel not: Müfettiş Yardımcılarının nitelikleri, tutum ve davranışları, mesleki bilgileri, çalışkanlıkları, mesleki liyakatleri, sorumluluk duyguları, yazılı ve sözlü ifade yetenekleri, kendilerini yetiştirme ve yenileme gayretleri ve disipline riayetleri ve benzeri konular hakkında yanında çalıştıkları müfettişler tarafından verilen nottur.

    Bu notlar yüz tam puan üzerinden verilir. Yetişme notu, yukarıda belirtilen notların ortalaması alınmak suretiyle bulunur.

    Yeterlik Sınavından Önce Kuruldan Çıkarılma

    Madde 50 - Müfettiş yardımcıları enaz iki müfettişin yanında görev yapar. Bir müfettişin yanında altı aydan fazla çalıştırılmaz. Müfettiş yardımcılığı döneminde bakanlık müfettişliği karakter ve vasıfları ile bağdaşmayacak tutum ve davranışları sabit olanlar, "Yeterlik Sınavı" beklenmeden Kurul dışında durumlarına uygun kadrolardan birine naklen atanırlar.

    Yeterlik Sınavına Girme Hakkının Kazanılması

    Madde 51 - Müfettiş yardımcılarının yeterlik sınavına girebilmeleri için;

    a) Müfettiş yardımcılığı döneminde fiilen en az üç yıl çalışmış olması,

    b) Müfettiş yardımcılığında geçen hizmet yıllarına ait sicillerinin olumlu olması,

    c) Yetiştirme notunun yüz tam puan üzerinden en az yetmiş puan olması,

    gerekir.

    Müfettişlik Yeterlik Sınavı

    Madde 52 - Müfettiş yardımcıları üç yıllık bir yetiştirme dönemi sonunda yeterlik sınavına tabi tutulur. Yasal bir özrü nedeniyle yeterlik sınavına katılamayan müfettiş yardımcıları Başkanlıkça uygun görülecek bir tarihte sınava tabi tutulurlar. Yeterlik sınavında başarı gösteremeyenler ya da mazeretsiz olarak sınava girmeyenler Bakanlık teşkilatında durumlarına uygun başka görevlere naklen atanırlar.

    Yeterlik sınavı yazılı olarak yapılır. Yazılı sınavın tarihi, yeri ve saati sınavdan bir ay önce sınava girmeye hak kazananlara bildirilir. Sınav işlemleri bu Yönetmeliğin 33 üncü maddesine göre oluşturulacak sınav kurulu tarafından yürütülür.

    Yeterlik Sınavı Konuları

    Madde 53 - Müfettiş yardımcılarının üç yıllık dönemde kazandıkları mesleki bilgi ve tecrübe derecesinin anlaşılması için yapılacak yeterlik sınavı yürürlükteki mevzuat ve uygulaması ile teftiş, inceleme ve soruşturma yöntemlerinden sorular yöneltilmek suretiyle yapılır.

    Yeterlik sınavında aşağıdaki konulardan sorular yöneltilir;

    a) Bakanlık teşkilatı ile bağlı kuruluşların çalışmaları ile ilgili mevzuat ve uygulamaları,

    b) Anayasa, Yönetim Hukuku, Borçlar Hukuku,

    c) Devlet Memurları Kanunu ile ilgili hükümler,

    d) Kamu İhale Kanunu ve ilgili mevzuat,

    e) Genel muhasebe, döner sermaye muhasebesi, bilanço analizi ve teknikleri,

    f) Teftiş, inceleme, araştırma ve soruşturma yöntem ve teknikleri,

    g) Türk Ceza Kanunu'ndaki temel ilkeler, Devlet yönetimine, kamu güvenliğine ve mala karşı cürümler ile ilgili hükümler,

    h) Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun soruşturmacıları ilgilendiren hükümleri,

    ı) 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkındaki Kanun,

    j) 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu,

    k) Raporlama teknikleri ve teftiş yöntemleri, rapor çeşitleri,

    l) Bakanlık Teftiş Kurulu Yönetmeliği,

    m) Medeni Kanun, Harcırah Kanunu, İller İdaresi Kanunu,

    n) 1050 sayılı Muhasebe-i Umumiye Kanunu ve ilgili mevzuatı,

    o) Sözleşmeli personel ve işçi çalıştırılması ile ilgili mevzuat.

    Yeterlik Sınavının Yapılması, Değerlendirilmesi ve Duyurulması

    Madde 54 - Yeterlik sınav notu; Yetişme notu, yazılı sınav ve sözlü sınav ortalamasından oluşur. Yeterlik sınavında başarılı sayılmak için yüz tam puan üzerinden altmış beş alınması şarttır.

    Yazılı sınav soruları ve cevap anahtarları sınav kurulunca, sınav konularından hazırlanır. Soru kağıtlarında sınav süresi ve her soruya verilecek not gösterilir. Soru kağıtları ve cevap anahtarları sınav kurulunca imzalanır, ayrı zarflara konularak mühürlenir ve durum bir tutanakla belirlenerek Başkanlıkta muhafaza edilir.

    Sınav, bildirilen gün ve saatte başlar. Kapalı ve mühürlü soru zarfları sınava katılanlar önünde açılarak, sorular yazdırılır veya dağıtılır. Sınav sonunda cevap kağıtları, isim bölümü kapattırıldıktan ve kaç adet olduğu belirlendikten sonra toplanır, bir zarfa konularak mühürlenir ve durum bir tutanakla belirlenerek, Başkanlıkta muhafaza edilir. Yazılı sınavda başarılı olmak için yüz puan üzerinden altmış beş alınması şarttır.

    Yazılı sınavda başarılı olan müfettiş yardımcıları sözlü sınava tabii tutulur. Sözlü sınavda müfettiş yardımcılarına sınav kurulu üyelerinin her biri yüz tam puan üzerinden puan verir. Verilen puanların ortalaması sözlü sınav puanını teşkil eder. Sözlü sınavda başarılı olabilmek için yüz puan üzerinden altmış beş alınması şarttır.

    Yeterlik sınavı sonucunda en yüksek nottan başlayarak bir başarı listesi düzenlenir ve ilgililere bildirilir. Bu sıra sınava girenlerin müfettişlik kıdem sırasını oluşturur.

    Müfettişliğe Atanma

    Madde 55 - Müfettişliğe müfettiş yardımcısı olarak girilir. Üç yıl müfettiş yardımcılığı dönemi sonunda yapılan yeterlik sınavında başarı kazananlar müfettişliğe atanırlar. Yeterlik sınavında başarılı olamayan müfettiş yardımcıları durumlarına uygun başka görevlere atanırlar.

    ALTINCI BÖLÜM : Yükselme, Başmüfettişliğe Atanma, Müfettişliğe Yeniden Atanma, Kıdem, Müfettişlik Güvencesi

    Yükselme

    Madde 56 - Yeterlik sınavını başarı ile verip müfettişliğe tayin edilen Bakanlık müfettişlerinin, maaş dereceleri itibariyle müteakip terfileri genel hükümlere göre yapılır.

    Başmüfettişliğe Atanma

    Madde 57 - Müfettişler, kıdem, müfettişlik yeteneği ve yeterliliği ile başarı durumları göz önünde bulundurularak Kurul Başkanının önerisi üzerine başmüfettişlik kadrolarına atanırlar.

    Müfettişliğe Yeniden Atanma

    Madde 58 - Kurulda müfettiş sıfatını kazandıktan sonra, istifa suretiyle veya başka bir göreve naklen atanarak ayrılanların Kurula tekrar kabulü Bakanlık Makamının iznine bağlıdır.

    Müfettişlik Kıdemi

    Madde 59 - Müfettişlik kıdemine esas süre, müfettiş yardımcılığında, müfettişlikte, müfettişlik sıfat ve kadrosu muhafaza edilmek şartıyla idari görevlerde ve ücretli ve ücretsiz tüm kanuni izinlerde geçirilen süredir. Müfettişlik kıdemine esas süreleri aynı olanlar için kıdem sırası; müfettiş yardımcıları açısından giriş sınavındaki, müfettişler için yeterlik sınavındaki başarı derecelerine göre tespit edilir. Başarı dereceleri eşit olanların kıdemleri kamu hizmetinde geçen hizmet süresine göre belirlenir.

    Başmüfettişlerin kıdem sırası müfettişlerden öncedir. Başmüfettişler arasındaki kıdem sırasının tespitinde Başmüfettişliğe atanma tarihi, aynı tarihte atananlar için müfettişlik kıdemi esas alınır.

    Başmüfettişlik ve müfettişlik sıfatını kazandıktan sonra bu görevlerden ayrılanlardan, başmüfettişliğe ve müfettişliğe dönenlerin kıdem sırası birinci ve ikinci fıkra hükümlerine göre tespit edilir.

    Kurul Başkanlığı yaptıktan sonra müfettişliğe dönenler, dönemlerinin en kıdemlisi sayılırlar. Aynı dönemde bu durumda birden fazla müfettiş varsa, bunların kıdem sırasının tespitinde müfettişlik kıdemi esas alınır.

    Müfettişlik Güvencesi

    Madde 60 - Teftiş hizmetleri, diğer hizmetlerden ayrı bir kariyer olarak düzenlendiğinden; müfettişler kendi istekleri dışında veya teftiş hizmetlerinin gerekleriyle bağdaşmayan ahlaki veya mesleki yetersizlikleri tespit edilmedikçe veya sıhhi yeterliklerini kaybetmedikçe görevlerinden alınamaz, diğer görevlere istekleri dışında atanamazlar.

    Sıhhi, ahlaki veya mesleki yetersizlik hallerinin; yargı kararı, sağlık kurulu raporu, müfettiş raporu gibi belgelerle tevsiki esastır.

    YEDİNCİ BÖLÜM : Raporlar

    Rapor Çeşitleri

    Madde 61 - Müfettişler, çalışmaları sonucunda işin özelliğine göre aşağıdaki raporlardan birini düzenlerler;

    a) Cevaplı Teftiş Raporu,

    b) İnceleme Raporu,

    c) Soruşturma Raporu,

    d) Ön İnceleme Raporu,

    e) Genel Durum Raporu.

    Raporlarda gereksiz ayrıntılar bulunmaz. Açık ve kesin delillere dayanan eleştiri ve düşenceler yer alır.

    Cevaplı Teftiş Raporu

    Madde 62 - Cevaplı teftiş raporu, denetlemelerde noksan ve hatalı bulunan ve ilgili birimlerce düzeltilmesi gereken işlemleri belirleyen, denetlenenlerin cevaplarıyla bu cevaplara ilişkin müfettişin son görüşünü ve birimin genel durumunu içeren hususları belirten rapordur. Cevaplı teftiş raporları merkez birimlerinin görevleri itibariyle bölümler halinde düzenlenir.

    Cevaplı teftiş raporlarında başlıca şu bilgiler bulunur;

    a) Teftiş edilen servis veya servislerin adları, teftişin başlama ve bitiş tarihi, teftiş edilen işlemlerin kapsadığı dönem,

    b) İşlemleri teftiş edilen personelin adı, soyadı ve görev unvanları,

    c) İdari, mali ve teknik konularda tespit edilen eksiklikler ve hataların, mevzuat veya teknik dayanakları da gösterilerek düzeltilmesi için yapılması gereken iş ve işlemler,

    d) Bir önceki teftiş sonucunda düzenlenen raporda belirtilen hususlarla ilgili verilen talimatın yerine getirilip getirilmediği,

    e) Her bölümün giriş kısmında mevzuatına ve teknik gereklerine uygun olarak personelin yürüttüğü iş ve işlemler hakkında bilgiye yer verilmesi.

    Raporlar, cevaplandırılmak üzere bir yazı ekinde ilgili birime verilir. Raporun bütün nüshaları usulüne uygun olarak on günden az yirmi günden çok olmamak üzere müfettiş tarafından belirlenen süre içinde teftiş edilen memur ile birinci ve ikinci derecedeki amirler tarafından cevaplandırılarak, her bölümün alt kısmı görevli personel ile amirlerin adı, soyadı, unvanı yazılarak imzalandıktan sonra, amirin düşüncelerini yazıp eklemesini takiben yazı ekinde müfettişe iade edilir.

    Cevaplı teftiş raporlarının ilgililerce zamanında cevaplandırılması hususu müfettişler tarafından bizzat takip edilir.

    Denetime tabi tutulan birimden gelen Cevaplı Teftiş Raporları, ilgili müfettiş tarafından en geç on beş gün içerisinde son mütalaa yazıldıktan sonra iki nüsha halinde Başkanlığa verilir.

    Başkanlık, son mütalaaları yazılmış olarak gelen Cevaplı Teftiş Raporlarını ilgili birime gönderir.

    İlgililerce verilen cevapların müfettiş tarafından uygun görülmemesi halinde son mütalaanın açık ve gerekçeli hazırlanmasına önem verir.

    Hastalık, askerlik gibi zaruri sebeplerle müfettişçe sonuçlandırılamayan raporların son mütalaaları Başkanlıkça görevlendirilen başka bir müfettiş tarafından yazılır.

    İnceleme Raporu

    Madde 63 - İnceleme raporu;

    a) Yürürlükteki kanun, tüzük, yönetmelik, karar ve emirlerin uygulamalarında görülen eksiklikler ve bunların düzeltilmesi yolları ile yeniden konulması gereken hüküm ve usuller hakkındaki görüş ve tekliflerin,

    b) Şikayet ve ihbarlar üzerine yapılan inceleme ve araştırma sonucunda, soruşturma açılmasına gerek görülmediği taktirde yapılacak işleme esas görüşlerin,

    c) Teftişlerde, cevaplı raporlara bağlanması gerekli görülmeyen hususların,

    d) Bakan tarafından tetkik ettirilen çeşitli konular hakkındaki düşüncelerin,

    bildirilmesi maksadıyla düzenlenir.

    Teftiş ve soruşturmalar sırasında görev emri dışında olup, inceleme raporu kapsamına giren hususların belirlenmesi halinde, görüş ve önerilere cevaplı rapor veya soruşturma raporunda yer verilmeyerek, bu hususlarda ayrıca inceleme raporu düzenlenir.

    Soruşturma Raporu

    Madde 64 - Soruşturma raporları teftiş ve soruşturmaya tabi personel ile suça iştirak eden memur olmayan şahısların ceza ve/veya disiplin suçu niteliğindeki tutum ve eylemlerine ilişkin olarak yapılan adli ve idari soruşturmalar sonucunda düzenlenen raporlardır.

    a) Adli Soruşturma Raporu: Türk Ceza Kanunu ve ceza hükmü taşıyan özel kanunlara göre suç sayılan ve 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun kapsamına girmeyen eylemler ile ilgili olarak düzenlenir.

    3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanununun 17 nci maddesi kapsamına giren bir suçtan dolayı düzenlenen Soruşturma Raporunun aslı müfettiş tarafından doğrudan Cumhuriyet Savcılığına bir nüshası ise Başkanlığa verilir.

    b) Disiplin Soruşturma Raporu: Disiplin suçu niteliğindeki tutum ve davranışlara ilişkin olarak düzenlenir.

    Ön İnceleme Raporu

    Madde 65 - 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun hükümlerine göre yapılan ön inceleme sonucunda düzenlenen rapordur.

    Genel Durum Raporu

    Madde 66 - Genel Durum Raporu; yıllık teftiş programlarının sonunda ifa edilen teftiş, inceleme ve soruşturma görevleriyle ilgili olarak Başkanlığa özet bilgi vermek amacıyla müfettişler tarafından her yıl Ocak ayında düzenlenir.

    Bu raporda;

    a) Bir yıllık çalışmalarının sayısal sonuçlarına,

    b) Mevzuatın uygulanmasında görülen genel hata ve noksanlıklara,

    c) Bakanlık teşkilatı ve bağlı kuruluşlarının, daha verimli çalışmalarını sağlamak bakımından uygulanmasında yarar görülen genel düşüncelere,

    d) Teşkilatça yürütülen çalışmaların geliştirilmesine ve Bakanlığın kuruluş amacının gerçekleştirilmesine yardımcı olabilecek önerilere,

    yer verilir.

    Rapor Yazma Süresi ve Adedi

    Madde 67 - Müfettişler kendilerine verilen teftiş, inceleme ve soruşturma görevlerini en kısa zamanda sonuçlandırıp, teklif ve önerilerinin etkili olabilme niteliğinin kaybolmaması, zamanaşımına sebebiyet verilmemesi ve ilgili mevzuatında belirlenen süreler varsa bu sürelerin aşılmaması için zaman geçirilmeden raporları düzenleyerek en az iki nüsha halinde Başkanlığa teslim ederler. Raporlar gönderilecek ilgili makam ve merciiler göz önüne alınarak yeteri sayıda düzenlenir.

    Müfettişlere verilen inceleme ve soruşturma görevlerine ilişkin raporların, bilgi ve belge temini işlerinin tamamen sonuçlandırılmasından itibaren en geç otuz gün içinde düzenlenip Başkanlığa verilmesi esastır. İnceleme ve soruşturma raporlarının bu süre içerisinde ya da her halükarda görevlendirme tarihinden itibaren en geç dört ay içinde verilememesi halinde, durum gerekçeli bir yazı ile Başkanlığa bildirilir. İzin, rapor ve öncelikli diğer görevler gibi geçerli nedenlerin bulunması halinde, işin özelliği de dikkate alınarak Başkan tarafından bu süre yeteri kadar uzatılabilir.

    Raporlar Üzerinde Kurul Başkanlığınca Yapılacak İşlemler

    Madde 68 - Başkanlığa sunulan raporlar, Kurul Başkanı ya da Başkanlıkça görevlendirilen refakat müfettişleri tarafından incelendikten sonra Bakanlık Makamının onayına sunulur.

    Rapor incelemesi sonucunda düzeltilmesi veya tamamlatılması gereken hususlar tespit edilirse, bunların giderilmesi raporu düzenleyen müfettişten istenir.

    Müfettiş rapordaki yanlışlıkları düzeltmek ve eksiklikleri tamamlamakla yükümlüdür.

    Başkanlıkça, raporda belirtilen görüş ve kanaate iştirak edilmemesi ve bu kapsamda müfettişin isteğe katılmaması sonucunda görüş birliğine varılamaması halinde, müfettişin görüş ve kanaati ile Başkanlık görüşünün yer aldığı bir onay hazırlanır ve Bakanlık Makamına sunulur.

    Raporlar onay işleminden sonra Bakan onayı ile birlikte, gereği yerine getirilmek üzere ilgili yerlere gönderilir.

    Görüş birliği sağlanmış Cevaplı Teftiş Raporlarının işleme konulması için Bakan onayının alınması zorunlu değildir.

    Raporlar üzerine ilgili birimlerce yapılması gereken işlemler Başkanlıkça takip edilir.

    Raporlar Üzerine Birimlerce Yapılacak İşlemler

    Madde 69 - İlgili birimler, kendilerine intikal ettirilen raporlara ilişkin gerekli işlemleri en kısa zamanda yerine getirip, sonuçlarını Başkanlığa bildirirler.

    Denetim Sonuçlarının Müfettişlere Bildirilmesi

    Madde 70 - Müfettişlerce düzenlenen Cevaplı Teftiş Raporlarının sonucunda yapılan işlemlerin ilgili merkez birimlerince Kurul Başkanlığına iletilmesi üzerine, bu işlemler Başkanlıkça raporu yazan müfettişe, rapor birden fazla müfettiş tarafından yazılmış ise, en kıdemlisine gönderilir.

    Müfettişler birimlerce yapılan bu işlemleri Cevaplı Teftiş Raporu ile karşılaştırmaları sonucunda uygun ve yeterli bulmadıkları takdirde, konu ile ilgili görüşlerini gerekçeleri ile birlikte en geç otuz gün içinde Başkanlığa bildirirler.

    SEKİZİNCİ BÖLÜM : Çeşitli ve Son Hükümler

    Kimlik Belgesi, Mühür ve Demirbaşlar

    Madde 71 - Müfettiş ve müfettiş yardımcılarına Kurulu Başkanı ile Bakan tarafından imzalanmış fotoğraflı kimlik belgesi verilir. Kimlik belgelerinde, sahibine ait bilgiler ile müfettişlerin görev ve yetkilerini belirten özet bilgiler yer alır.

    Müfettiş ve yetkili müfettiş yardımcılarına ise resmi mühür verilir.

    Ayrıca, müfettişlere görev sırasında kullanılmak üzere valiz, çanta, diz üstü bilgisayar gibi demirbaşlarla gerekli olan diğer malzeme ve kitaplar Bakanlıkça sağlanır.

    Müfettişler görevlerinden geçici veya daimi olarak ayrıldıkları takdirde, zimmetlerinde bulunan demirbaşlarla kimlik belgesi ve mührü eksiksiz olarak teslim etmek zorundadırlar.

    Yolluk, Çalışma ve Hakediş Cetveli

    Madde 72 - Müfettiş ve müfettiş yardımcıları yolluk ve diğer haklarını Maliye Bakanlığı saymanlıklarından alırlar; çalışmalarını, yolluk ve diğer haklarını her ay düzenleyecekleri çalışma ve hakediş cetvellerinde gösterirler.

    Çekilen paranın hak edilen miktarı aşmaması asıldır.

    Çalışma ve hakediş cetvelleri ait olduğu ayı izleyen yedi gün içinde düzenlenerek Başkanlığa verilir.

    Kayıt ve Dosya İşleri

    Madde 73 - Müfettişler, kendilerine gelen yazılarla düzenledikleri rapor ve yazılarının birer örneğini saklar ve bunların kaydı için bir defter tutarlar. Yazılarına mühür numarası, içinde bulunulan yıl ve kendilerine ait evrak çıkış numarasını; raporlara ise raporun düzenleme yılı ve teselsül eden rapor numarasını verirler. Heyet halindeki çalışmalarda, yıldan sonra kıdem sırasına göre müfettişlerin rapor numaraları ayrık şekilde yazılır.

    Teftiş Kuruluna Bilgi Verme Yükümlülüğü

    Madde 74 - Bakanlık merkez birimleri uygulamaya yönelik tebliğ, genelge ve benzeri ad altında çıkarılan mevzuatı bilgi için Başkanlığa göndermekle yükümlüdürler.

    Yönergeler

    Madde 75 - Bu Yönetmeliğin uygulanması ile ilgili diğer hususlar Başkanlıkça çıkarılacak yönergeler ile belirlenir.

    Yürürlükten Kaldırılan Hükümler

    Madde 76 - 17/8/1992 tarihli ve 21318 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Çevre Bakanlığı Teftiş Kurulu Yönetmeliği ile 6/3/1993 tarihli ve 21516 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Orman Bakanlığı Teftiş Kurulu Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.

    Geçici Madde 1 - Bu Yönetmelik yürürlüğe girmeden önce mülga Çevre Bakanlığı ile mülga Orman Bakanlığı denetim hizmetlerinde geçen süreler Bakanlıkta geçmiş sayılır. Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte Kurulda görev yapmakta olan Başkan, başmüfettiş ve müfettişlerin kazanılmış hakları saklıdır.

    Yürürlük

    Madde 77 - Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

    Yürütme

    Madde 78 - Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre ve Orman Bakanı yürütür.

   

SIK SORULANLAR
BİLGİ EDİNME
TÜKETİCİ KÖŞESİ
ÜCRETSİZ AVUKATLIK
HUKUK EĞİTİMİ
 
Üyelik işlemleri
 
K.Adı
Parola
            
      Şifremi Unuttum
      Üye Ol
Hukuk Arama Motoru
Hukuk Anketi
Reklam Alanı







Zirve100